پرونده هسته ای - آرشیو

فرجامِ برجام؛ قصه یک بستر و دو رؤیا
چرا بایدن به توافق هسته ای بر نمی گردد؟

فرجامِ برجام؛ قصه یک بستر و دو رؤیا

امیر هوشنگ کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سئوال این است چرا به رغم انتظارات و خوش بینی های اولیه جو بایدن و تیم سیاست خارجی وی تاکنون کوچک ترین قدمی به سمت بازکردن گره کور پرونده هسته ای برنداشته اند؟ چرا درمیان ۱۷ فرمان اجرائی که رئیس جمهوری جدیدالورود آمریکا در همان ساعات اولیه استقرارش در اتاق بیضی کاخ سفید صادر کرد، فرمان بازگشت به برجام و لغو تحریم ها وجود نداشت؟ چرا با وجود برخی اقدامات و موضع گیری های شجاعانه دولت جدید آمریکا درخصوص پس گیری شناسائی حاکمیت اسرائیل بر بلندی های جولان و خروج حوثی های یمن از فهرست گروه های تروریستی یا بی توجهی بایدن به شریک و متحد راهبردی این کشور در خاورمیانه یعنی رژیم اسرائیل؛ چنین شهامت و جسارتی را در رابطه با برجام شاهد نیستیم؟ 

ادامه مطلب
بایدن برای استفاده از فرصت دولت روحانی وقت زیادی ندارد
بازگشت به دیپلماسی (بخش یازدهم)

بایدن برای استفاده از فرصت دولت روحانی وقت زیادی ندارد

با فرض بر اینکه بایدن و روحانی می توانند مسیر دیپلماتیک خود را آغاز کنند، احتمالا دو طرف در پیشبرد دیپلماسی با چالش هایی فراتر از آنچه در زمان توافق هسته ای ۲۰۱۵ وجود داشتند، روبرو خواهند شد. تندروها در تهران و واشنگتن از مدتی پیش اینطور استدلال می کردند که برجام نشان واضح این است که نمی توان به طرف مقابل اعتماد کرد. در همین حال، اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در اقدام علیه ایران خیلی هماهنگ تر از زمان حصول برجام عمل می کنند و دولت بایدن مجبور است تلاش بیشتری برای ایجاد تعادل در وضعیت موجود انجام دهد. مخالفان داخلی روحانی هم سعی خواهند کرد مانع از نتیجه بخشی میراث دولت او یعنی توافق هسته ای در نزدیکی انتخابات ریاست جمهوری شوند. در این میان، موضع گیری رهبر معظم ایران درباره اینکه جناح روحانی می تواند مسیر دیپلماتیکی با دولت بایدن ایجاد کند که در دولت جدید هم پایدار باشد، تعیین کننده خواهد بود.

ادامه مطلب
افسانه برچیدن «دیوار تحریم»
بایدن باید از زیر بار کارشکنی های ترامپ بیرون بیاید

افسانه برچیدن «دیوار تحریم»

از مراسم تحلیف رئیس جمهوری جدید جو بایدن در ۲۰ ژانویه، مقامات ایرانی و آمریکایی بارها گفته اند منتظرند طرف مقابل گام اول را در بازگشت به توافق هسته ای بردارد. اما سوالاتی درباره اینکه هر طرف چطور می توانند به توافق بازگردند، و چه موانعی در مسیر آنها وجود دارد، مطرح است. ایران باید برخی از اقداماتی که در پیشبرد برنامه هسته ای انجام داده را معکوس و ایالات متحده هم باید به یک سری تحریم ها و اقدامات دولت پیش از خود رسیدگی کند که هدف از آنها دشوار ساختن بازگشت به برجام بود.

ادامه مطلب
بایدن برای خواسته های بیشتر از ایران باید امتیازات بیشتری بدهد
بازگشت به دیپلماسی (بخش دهم)

بایدن برای خواسته های بیشتر از ایران باید امتیازات بیشتری بدهد

در برجام هیچ فرایند مشخصی برای ورود مجدد و رسمی یکی از طرفین به توافق در نظر گرفته نشده است و از این رو، تصمیم گیری درباره چگونگی انجام چنین کاری توسط ایالات متحده در نهایت یک فرایند سیاسی نیازمند انعطاف پذیری و سرعت بالاست. نقشه راه دیپلماسی برای ایالات متحده و ایران را می توان در سه مرحله در نظر گرفت: توافق اولیه متوقف کردن امور؛ اجرای کامل و متقابل برجام؛ و مذاکرات هسته ای بیشتر. در بهترین حالت و با توجه به انتخابات ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئن، ایران و آمریکا باید اقدامات برای پیشبرد مرحله اول را تا اواخر فوریه پیش ببرند و پس از آن، مرحله دوم آغاز می شود.

ادامه مطلب
راه حل بایدن برای رفع بن بست سیاسی آمریکا با ایران
مواجهه با دشواری های سیاسی ناگزیر است

راه حل بایدن برای رفع بن بست سیاسی آمریکا با ایران

دولت جدید جو بایدن به دلیل دو عامل پرونده ایران را در راس «بایدها» در سیاست خارجی قرار داده است. اول، ممانعت از دستیابی ایران به توانایی تولید سلاح هسته ای یا حتی نزدیک شدن به آن ضروری است و آمریکا حتی به قیمت متوسل شدن به اقدام نظامی چنین اجازه ای نخواهد داد. دوم، شدت پوشش رسانه ای برنامه هسته ای ایران در ایالات متحده و تفسیرهای سیاسی ایجاب می کند که سریع تر به مساله رسیدگی شود.

ادامه مطلب
نقشه راه دولت بایدن برای جبران اشتباهات ترامپ در قبال ایران
بازگشت به دیپلماسی (بخش هشتم)

نقشه راه دولت بایدن برای جبران اشتباهات ترامپ در قبال ایران

پس از ۴ سال ریاست جمهوری دونالد ترامپ و سیاست بی وقفه «اعمال فشار حداکثری» علیه ایران، منافع امنیتی غرب به شدت آسیب دیده است. شکی نیست که ایالات متحده باید سیاست خود در قبال ایران را اصلاح کند. ریاست جمهوری جو بایدن احتمالا همچنان می تواند به یک گشایش دیپلماتیک بین دو طرف کمک کند و قدرت های اروپایی می توانند نقش مهمی در حمایت از آن داشته باشند. بایدن پیش از انتخابات گفته بود دولت او «بازگرداندن سیاست در قبال ایران به مسیر صحیح» را در اولویت های دولت خود قرار خواهد داد و از یک سری مسائل از جمله ورود مجدد به توافق هسته ای در صورت بازگشت ایران به تعهداتش به عنوان اهداف اصلی خود در تجدیدنظر در سیاست ها اشاره کرده بود. در ادامه، یک نقشه راه سه مرحله ای برای بازگشت ایالات متحده به توافق هسته ای ۲۰۱۵ و نقش بازیگران اروپایی در این روند پیشنهاد می شود.

ادامه مطلب
مواضع وزیر اطلاعات پیرامون ساخت سلاح هسته ای در قالب موازنه تهدید قابل ارزیابی است
حل و فصل تنش تهران – واشنگتن در سایه مذاکره مستقیم

مواضع وزیر اطلاعات پیرامون ساخت سلاح هسته ای در قالب موازنه تهدید قابل ارزیابی است

محسن جلیلوند در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که قطعاً مذاکرات مستقیم به مراتب کارآیی بیشتر و بهتری برای حل و فصل بهتر و عمیق تر مشکلات بین ایران و ایالات متحده آمریکا دارد تا این که به سمت گفت وگوهای دیپلماتیک با بازیگری برخی میانجیگران پیش رویم. ضمن اینکه نباید فراموش کنیم اساساً برجام توافقی بین ایران و ایالات متحده آمریکا بود. شاید در ظاهر ایران با شش قدرت جهانی بر سر فعالیت‌های هسته‌ای خود به توافق رسید، اما در حقیقت برجام محصول توافق تهران و واشنگتن بود. اکنون هم که مسئله احیای برجام مطرح شده است نهایتا باید ایران و ایالات متحده آمریکا به یک توافق دست پیدا کنند. بنابراین حضور میانجیگر چندان تاثیر مثبتی نخواهد داشت.  

ادامه مطلب
تا بایدن تحریم ها را تسهیل نکند بازگشت ایران به تعهدات هسته ای ممکن نخواهد بود
بازگشت به دیپلماسی (بخش نهم)

تا بایدن تحریم ها را تسهیل نکند بازگشت ایران به تعهدات هسته ای ممکن نخواهد بود

دولت جدید جو بایدن احتمالا به عنوان بخشی از تلاش ها برای گفت و گو با ایران تلاش خواهد کرد تمدید بندهای «غروب» توافق را در اولویت قرار دهد و به آندسته از محدودیت های اعمال شده بر برنامه هسته ای رسیدگی کند که در سال ۲۰۲۳ منقضی می شوند. تمدید این بندها احتمالا به یک فرمول «بیشتر در برابر بیشتر» در جریان مذاکراتی سه مرحله ای نیاز خواهد بود. تا زمانی که بایدن لغو کامل تحریم ها را به ایران پیشنهاد نداده و به برجام بازنگشته باشد، ترغیب ایران به پذیرش چنین مذاکراتی احتمالا غیرممکن خواهد بود. با این حال، ایران احتمالا در مراحل اولیه دیپلماسی می تواند به برخی مسائل مانند پروتکل الحاقی واکنش مثبت نشان دهد. اما در کل لازم است که ایالات متحده برای ممکن ساختن هر گونه مذاکرات بعدی، یک سری مزایای اقتصادی جذاب به ایران پیشنهاد دهد.

ادامه مطلب
سخنان وزیر اطلاعات درباره ساخت سلاح هسته ای، بازی سیاسی برای فشار به اروپا و آمریکا
آیا حاشیه سازی های اخیر برای پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران ارتباطی با مواضع بایدن دارد؟

سخنان وزیر اطلاعات درباره ساخت سلاح هسته ای، بازی سیاسی برای فشار به اروپا و آمریکا

فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که نه فرانسه، نه قطر، نه کویت، نه عراق و نه هیچ کشور اروپایی و آسیایی نمی‌تواند میانجیگر تنش ایران  و آمریکا باشد، پیرامون دلایل و اهداف حاشیه سازی های اخیر در خصوص پرونده هسته‌ای ایران و ارتباطش با مواضع جو بایدن بر این باور است که بسیار بعید به نظر می رسد میان مواضع جو بایدن برای بازگشت به برجام با برخی حاشیه سازی های سیاسی و رسانه‌ای اخیر پیرامون فعالیت‌های هسته‌ای ایران ارتباطی وجود داشته باشد. یعنی بعید است که پرونده سازی هایی توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شورای حکام به منظور فشار به ایران برای بازگشت از اقدامات کاهش تعهدات برجامی صورت گرفته باشد. بلکه متاسفانه برخی جریان های سیاسی داخلی با برخی سخنان نسنجیده و اقداماتشان سعی می‌کنند حساسیت‌ها را در خصوص برجام افزایش دهند. 

ادامه مطلب
حضور بازیگران منطقه در مذاکرات هسته ای فراخوان «شکست» است
لزوم رویکرد مستقل آمریکا در قبال ایران

حضور بازیگران منطقه در مذاکرات هسته ای فراخوان «شکست» است

امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، جمعه گذشته در مصاحبه با العربیه گفت که عربستان سعودی باید در هر مذاکره آتی با ایران حضور داشته باشد و تاکید کرد حذف کشورهای منطقه از مذاکرات هسته ای با ایران در سال ۲۰۱۵ اشتباه بزرگی بود. رئیس جمهور فرانسه همچنین خواسته های دیرینه عربستان، امارات متحده عربی و اسرائیل مبنی بر لزوم رسیدگی به فعالیت های منطقه ای و برنامه موشکی ایران به علاوه مساله هسته ای در هر توافق آتی را نیز تکرار کرد. اما اگر ایالات متحده و طرف های اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) وارد این مسیر شوند، به اطمینان می توان گفت که ایران با هیچ کدام از موارد موافقت نخواهد کرد. چنین مسیری بی شک مانع احیای برجام و بازگشت کامل ایران به تعهدات هسته ای می شود. در حقیقت، محتمل ترین نتیجه چنین رویکردی توقف همکاری کامل ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهد بود.

ادامه مطلب