آسیب‌پذیری‌های داخلی آذربایجان البته قابل توجه است. اقتصاد وابسته به نفت و گاز، به‌رغم سودهای اخیر، از تنوع کافی برخوردار نیست و کاهش قیمت انرژی در سال ۲۰۲۵ زنگ خطر را برای ثبات مالی جمهوری آذربایجان به‌صدا درآورده است. سرکوب سیاسی در دوران حکومت طولانی الهام علی‌اف نیز افزایش نارضایتی اجتماعی را موجب شده است.
ادامه مطلب
سید علی موسوی خلخالی می نویسد: اردوغان باید بداند که نوروز قدمتی نه تنها به طول تاریخ ترکیه و فراتر از آن، عثمانی دارد بلکه قبل از به وجود آمدن سرزمینی به اسم عثمانی و ترکیه ایرانیان نوروز را جشن می گرفتند و پاس می‌داشتند، حتی اگر او تصمیم بگیرد که بر خلاف رویه در سالهای گذشته به مقامات ایرانی مستقیما نوروز را تبریک نگوید.
ادامه مطلب
افشار سلیمانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بارها در طول این سال‌ها به سهم خویش تاکید کرده‌ام هیچ‌وقت روسیه و ارمنستان متحد استراتژیک ایران نمی‌شوند. دست روسیه بارها رو شده اما روسوفیل‌ها در ایران زیر سبیلی رد کرده‌اند. دست ارمنستان هم تا حدودی رو شده اما ارمنی‌فیل‌های وطنی نپذیرفته‌اند! منافع و امنیت ملی کشورها بر اساس منافع متقابل مبتنی بر موقعیت‌های ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک قابل احصاست.
ادامه مطلب
خدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: محور زنگزور که مسیر ترانزیت زمینی از چین به ترکیه و اروپا را می‌تواند جایگزین مسیر طبیعی طرح جاده ابریشم برای ارتباط شرق و غرب کند به ضرر منافع تجاری اقتصادی ایران خواهد بود که در این مسیر منافع زیادی خواهد داشت و از این گذشته، ایجاد کوریدور زنگزور ضمن تغییر ژئوپولیتیک در شمال ایران و قطع مرز ایران و ارمنستان و عدم دسترسی ایران به اروپا از مسیر ارمنستان، ضمن اینکه تنها راه زمینی ایران به اروپا را محدود به ترکیه خواهد کرد، با رفع نیاز باکو و ترکیه برای ارتباط زمینی به ایران، توازن منافع در منطقه را تحت تاثیر قرار خواهد داد که می‌تواند آثار و تبعات منفی امنیتی سیاسی داشته باشد.
ادامه مطلب
علی اصغر بصیری جم در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جنگ اوکراین و انزوای سیاسی و اقتصادی تحمیلی غرب به روسیه، تنگناهای فروش و انتقال نفت و گاز روسیه از خاک اوکراین به اروپا، فرصت طلبی آذربایجان در راستای کسب منافع و قدرت در غالب تسهیل گری فروش نفت روسیه با توجه به وضعیت اضطرار آن و همچنین اقدامات ترکیه در نقش پنجره واحد روسیه به دنیای غرب در بعد اقتصادی از طریق فروش گاز در غالب طرح ترک استریم و افزایش تراز تجاری با روسیه در وضعیت جنگی موجود، در کنار عدم منفعت ارمنستان برای روسیه با توجه به عدم وجود زیرساخت ها، منابع، بازار و خفگی ژئوپلتیک ارمنستان و همچنین رویکردهای غربگرایانه دولت پاشینیان آن هم در همسایگی روسیه، آن را بر آن داشت تا به حمایت از کریدور زنگه زور اقدام کند.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رهبران کشورهای منطقه قفقاز جنوبی باید بدانند که بر اساس تجربه تاریخی در قرن ۲۰ و ۲۱ قدرت‌های بزرگ در شرایط سخت راهی برای توافق پیدا نمی کنند و به طور معمول منافع کشورهای کوچک را قربانی اهداف و منافع خود می کنند.
ادامه مطلب
احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بازگشایی خطوط مواصلاتی منطقه‌ای موضوعی است که هم ایران و هم ارمنستان با ارائه کریدور ارس و تقاطع صلح بر آن تاکید دارند و معتقدند این بازگشایی ها، باید با رعایت حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها و بدون تغییر مرزهای بین المللی صورت بگیرد. از این منظر لاوروف در اظهارات خود آگاهانه از کاربرد واژه کریدور خودداری کرده است کما اینکه مقامات روسیه از جمله معاون نخست وزیر روسیه و مسئول در مذاکرات سه جانبه روسیه ، ارمنستان و جمهوری آذربایجان، پیش از این بر مخالفت با هر نوع کریدور تاکید کرده اند.
ادامه مطلب
آذربایجان در دو دهه گذشته با وجود حفظ روابط با ترکیه و ایران، مشارکت‌های نیرومندی در زمینه‌های انرژی و دفاعی با اسرائیل ایجاد کرده است.
ادامه مطلب
تغییرات در توازن قدرت نه تنها در سطح جهانی بلکه در سطح منطقه نیز در حال وقوع است. قفقاز جنوبی نیز از این قاعده مستثنی نیست. جنگ ۲۰۲۰ در آرتساخ/قراباغ کوهستانی نقطه عطفی بود، اما وضعیت جدیدی در عمل پس از سپتامبر ۲۰۲۳ شکل گرفت، زمانی که باکو قراباغ کوهستانی را مورد حمله و پاکسازی قومی قرار داد. پس از مهاجرت دسته جمعی ارامنه، نیروهای حافظ صلح روسی نیز از قراباغ کوهستانی عقب نشینی کردند، اگرچه قرار بود ماموریت صلح بانی آنها حداقل تا سال ۲۰۲۵ ادامه یابد.
ادامه مطلب
احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحولات انتخابات چهاردهم نشان داد که «ایران قوی» نیازمند طرحی نو برای مقابله با تکاپوی پان‌ترکیسم و جریان‌های فتنه‌انگیز قومی حامی ایرانستان به‌جای ایران، و صیانت از عزت، اقتدار، منافع ملی کشور در برابر زیاده‌خواهی‌ها و فتنه‌های پیاده‌نظام ناتو در منطقه است؛ و البته این افتخاری برای تاریخ ایران خواهد بود که این طرح نو در دوره ریاست‌جمهوری فرزندی از آذربایجانِ ایران روی خواهد داد؛ کسی که سالهای طولانی نمایندگی مردم شریف و تاریخ‌ساز تبریز را در مجلس شورای اسلامی ایران به عهده داشته است.
ادامه مطلب
تهران نگران است که دولت نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان به دنبال بیرون راندن روسیه از منطقه و دعوت از غرب برای میانجیگری است. ایران هشدار می‌دهد که این امر آغاز یک جنگ منطقه‌ای جدید در مرز شمالی آن را باعث می‌شود و در نهایت راه را برای دخالت بیشتر ترکیه هموار می‌کند. در همین حال، وزیر دفاع ارمنستان بدون ارائه جزئیات بیشتر گفت که با طرف ایرانی «درباره تعداد زیادی از موضوعات مورد علاقه دوجانبه» به تفاهم رسیده است.
ادامه مطلب
سرگئی ملوکنیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طی چهار سال اخیر، حضور اسرائیل در قلمرو تحت کنترل آذربایجان در نزدیکی مرز با ایران گسترش یافت و در سال های اخیر، هند به تامین کننده اصلی تسلیحات ارمنستان تبدیل شده است. با حضور بازیگران جدید که به طور مستقیم و غیرمستقیم در تحولات دخیل هستند، آذربایجان و ترکیه اهداف جدیدی را برای خود تعیین می کنند. اینها اهدافی هستند که بر ژئوپلیتیک منطقه تأثیر خواهند گذاشت.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: البته این منطقه بحران‌های نهفته زیادی ازجمله ترانس نیستر، اوستیای جنوبی، قره باغ، نزاع مرزی تاجیکستان و قرقیزستان و غیره در درون دارد که پدیده جدایی طلبی را در منطقه تقویت کرده است. رسیدگی به این بحران‌ها و دستیابی به راه حل درازمدت از اولویت های جمهوری اسلامی ایران و دیگر قدرت های منطقه ای و حتی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپاست. در بحران جدید قربانی اصلی ملت‌ها و کشورهای منطقه خواهند بود و واقعیت مهم این است که چنانچه رهبران آذربایجان و ارمنستان و دیگر کشورهای منطقه از درایت و کفایت سیاسی و حکمرانی قوی برخوردار باشند، به راحتی می‌توانند از بروز فاجعه عظیم و ویرانگر پیشگیری کنند.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سخت اشتباه است که تحولات پرپیامد قفقاز جنوبی را تنها در بازگشت قره باغ به آذربایجان خلاصه کرد، بلکه این مهم به شکلی محقق شده که در حال دگرگونی موازنه قوا در این منطقه به نفع مثلث جدید ترکیه، اسرائیل و آمریکا (غرب و ناتو) و به زیان دو بازیگر سنتی ایران و روسیه است.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ساکنان چندهزار ساله قراباغ که نگران تکرار نسل کشی سال ۱۹۱۵ با همکاری باکو و ترکیه هستند، مجبور شدند با سرعت فراوان خانه و کاشانه و مشاغل خود را رها کنند و با هر وسیله ممکن به سمت شهر گوریس بروند تا جان و مال و ناموسشان در امان باشد، به خصوص که تصاویر و ویدئوهای هولناکی از مثله کردن، شکنجه و کتک زدن نظامیان و غیرنظامیان ارمنی توسط سربازان آذربایجان در قراباغ منتشر شده است. در این شرایط ایران کاملا آماده و علاقمند است تا نیروهای امدادی خود را از طریق مرز مشترک دو کشور به ارمنستان بفرستد تا در این وضعیت دشوار یار و حامی همسایه قدیمی و بی آزار خود باشند. اما اطلاعاتی که به دست نگارنده رسیده، حاکی است دولت ارمنستان برای حضور نیروهای امدادی ایران همکاری لازم را ندارد و در این زمینه مشکلاتی را ایجاد کرده است.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: تا پیش از این، از آغاز انسداد ارتباط جمهوری خودمختار با خاک اصلی جمهوری آذربایجان از سالهای ۱۹۸۸ به بعد تا کنون، با گذر از قلمرو جمهوری اسلامی ایران بر قرار می شد و می شود که آذری ها با استفاده از این فرصت، بین دو سو ارتباط برقرار می کردند (و اکنون نیز برقرار می کنند) و هیچگاه قدردان ایران هم نبوده اند.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با آغاز جنگ اوکراین روسیه ناگزیر شد که همه انرژی خود را در اوکراین متمرکز کند و باتوجه به اینکه جنگ اوکراین به صورتی که روسیه تصور می‌کرد پیش نرفت و روسیه عملاً در جنگ اوکراین وارد یک باتلاق ژئوپلیتیک شد حضور روسیه در منطقه قفقاز و حتی در سوریه کاهش پیدا کرد. این مسئله به این منجر شد که ترکیه با خیال راحت‌تری برنامه‌های منطقه‌ای خود را به‌وسیله‌ی جمهوری آذربایجان در منطقه قفقاز به‌پیش ببرد و جنگ اوکراین عملاً چند فرصت طلایی را در اختیار ترکیه قرار داد.
ادامه مطلب
سعید دانشمند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کریدور جعلی زنگه زور یا دالان تورانی ناتو بخشی از فتنه ناتو و غرب به واسطه بازیگر مکار استعمارگر یعنی انگلستان است.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد کشورهای منطقه قفقاز خواسته یا ناخواسته در آستانه ورود به بازی خطرناکی هستند که به نوعی منافع این کشورها را وجه المصالحه قدرت های خارجی به ویژه ترکیه، فرانسه، آمریکا، روسیه و رژیم صهیونیستی قرار داده و حتما تحولات اخیر دستاورد قابل ملاحظه ای برای هیچ کشوری بویژه مردم منطقه نخواهد داشت یا حداقل هیچ کشوری برنده حوادث اخیر نخواهند بود.
ادامه مطلب
دکتر آزن اورمچی، استاد دانشگاه استانبول آیدین در گفت وگوی اختصاصی با دیپلماسی ایرانی درباره سیاست خارجی دولت جدید ترکیه می گوید: ترکیه به توسعه سیاست موازنه قدرت خود ادامه می دهد و با تلاش برای عدم قطع روابط خود با روسیه و حفظ حضور خود در جهان غرب و ناتو، به دنبال ایجاد یک سیاست خارجی چند بعدی جدید و دائمی پس از انتخابات است. آنکارا می خواهد نقش میانجی یا پل بین دو جهان را بازی کند و با این کار از منافع ملی خود به بهترین شکل دفاع کند.
ادامه مطلب
از منظر تاریخی، مرزهای ارمنستان تا عمق خاورمیانه که محیط طبیعی آن است، پیش رفته بود. بعدها ارمنستان گاه بخشی از امپراتوری عثمانی و گاه بخشی از امپراتوری‌های صفوی و قاجار در ایران بود که منطقه را به طور کامل پوشش می‌دادند.
ادامه مطلب
احسان موجدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر اساس اطلاعاتی که در این زمینه در منابع مختلف منتشر شده، اگر "بسته واشنگتن" به توافق نامه امضا شده مبدل شود، آنگاه سندی برای انحلال دولت ارمنستان آماده شده و روند محاصره این کشور تشدید خواهد شد که برای ایران نیز شرایط نامناسبی ایجاد خواهد کرد و کشورمان را در محاصره کشورهای ترک قرار خواهد داد.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عدم واکنش جدی ایران در برابر دست اندازی های مکرر باکو به خاک ارمنستان در منطقه آرتساخ، باعث افزایش طمع این رژیم برای پیشبرد سیاست اشغال گری و نسل کشی در استان جنوبی سیونیک نیز خواهد شد. لذا علیف سیاست ریزه خواری قلمروی ارمنستان را در این استان برای اشغال مناطق حساس جغرافیایی سیونیک و به خطر انداختن امنیت مسیرهای مواصلاتی ایران به ارمنستان ادامه خواهد داد تا بتواند انحصار کریدور شمال جنوب ایران از خلیج فارس تا اروپا را در دست بگیرد و با سوءاستفاده از این انحصار، با همدستی ترکیه و انگلیس به تحمیل سیاست های خود به جمهوری اسلامی در دیگر نقاط جهان و به خصوص غرب آسیا بپردازد. تبعات این خفگی ژئوپلتیک برای ایران غیرقابل جبران خواهد بود.
ادامه مطلب
حجت سلیمانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آسیای مرکزی خوش دارد تا با همکاری ترکیه مسیر انتقال انرژی به اروپا را بدون استفاده از خاک روسیه و از طریق نفوذ در کانال زنگزور کوتاه کند. از این رو مسئله این کانال بیش از آنکه مربوط به ارمنستان و آذربایجان باشد، به حداقل ۶ کشور در آسیای میانه و مرکزی به اضافه ترکیه و آذربایجان مربوط است. آیا روسیه می تواند در حالی که گرفتار یک جنگ فرسایشی است و متوجه حضور ناتو در مرزهای غربی خود است، تمام قد مدافع منافع خود در برابر ناتو و نیز منافع اقتصادی اش در مرزهای جنوبی و حیاط خلوت خود هم باشد؟ بعید است روسیه بتواند به تنهایی چنین نقشی را ادامه دهد مگر با همکاری ایران.
ادامه مطلب
اگر پیام به تهران بتواند از رویارویی نظامی بین جمهوری آذربایجان و ایران جلوگیری کند، پیام ارسال شده به مسکو نه تنها درباره روند آتی مذاکرات صلح بین ارمنستان و آذربایجان است، بلکه می تواند عواقب وخیم بر نحوه محاسبه امنیت کشورهای «همسایه» روسیه و منابعی که آنها می توانند برای بهبود آن استفاده کنند، داشته باشد.
ادامه مطلب
محمدحسین معصوم زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در صورت سقوط استپاناکرت (مرکز قره‌باغ کوهستانی) سناریوهای ناخوشایندی پیش روی منطقه قفقاز جنوبی و مناطق اطراف آن از جمله ایران قابل تصور است. حذف مانعی همچون قره‌باغ کوهستانی راه را برای اشغال سرزمینی ارمنستان و تغییر نقشه منطقه و در بلندمدت ضربات امنیتی به مناطق شمال غربی ایران را هموار می‌کند
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می‌نویسد: به نظر می رسد اظهارات آقای علی‌اف بیش از آنکه گله باشد فرار رو به جلوست. او زمانی به فکر سفر نخست‌وزیر ارمنستان به ایران و پاسخ به مانور نظامی کشورمان افتاد که فاش شد فرمانده عملیات تروریستی در حرم حضرت شاه چراغ (ع) در شیراز، تبعه آذربایجانی است و از فرودگاه بین‌المللی حیدر علی‌اف با گذرنامه رسمی آذربایجان به تهران سفر کرده، این یعنی اینکه احتمالا آذربایجانی‌ها در جریان این فعالیت تروریستی بوده‌اند یا در خوشبینانه‌ترین حالت خاک آذربایجان را به مرتعی برای جولان تروریست‌های داعشی تبدیل کرده‌اند. رئیس جمهوری آذربایجان به جای اینکه در این باره توضیح دهد در فراری رو به جلو دست پیش گرفته است و اظهارات فرافکنانه سر می‌دهد.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خاندان علیف که به طور موروثی قدردان محبت ها و بزرگواری های جمهوری اسلامی ایران نیستند، فراموش کرده اند که اگر کمک های ایران در جنگ اول قره باغ نبود، ارمنستان تا باکو پیشروی کرده بود و آنها الآن همگی دوباره به تبریز پناهنده شده و دوباره باید حتی هزینه خرید کت و شلوارشان را نیز از دولت ایران می گرفتند. صبر و خویشتنداری جمهوری اسلامی ایران که معمولا جز در مواقع ضروری در برابر کوتوله های سیاسی از خود واکنش نشان نمی دهد باعث شده علیف حد و اندازه خود را نداند و بخواهد برای ایران ۸۵ میلیونی رجز بخواند.
ادامه مطلب
اردوان امیراصلانی در یادداشتی می نویسد: در مواجهه با ناکارآمدی گروه مینسک که به سازمان امنیت و همکاری اروپا تبدیل شده، در یافتن راه‌حلی پایدار و مواجهه با وضعیت نیروی صلح خود‌خوانده «روسیه» میان آذربایجان و ارمنستان که به علت درگیری در اوکراین در مأموریت خود شکست خورده است، دو کشور فرصت‌طلب یعنی ترکیه و آذربایجان برای ارمنستان دندان تیز کرده‌اند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاری عمومی دولت ترکیه به رهبری رجب طیب اردوغان به‌خصوص سیاست خارجی گسترش‌گرای آرمانی چشم‌انداز ۲۰۲۳ این کشور که اکنون با شکست نسبی مواجه شده ازجمله همان سیاست‌هایی است که سیاستگذار آن مجبور به اصلاح و تغییر سیاست با راه‌حل‌های دردآور شده است. تغییر سیاستگذاری آرمانی اردوغان از چشم‌انداز ۲۰۲۳ به چشم انداز ۲۰۵۳ در چارچوب اصل "هیچ راه حل بدون درد وجود ندارد" است.
ادامه مطلب