احمد زیدآبادی در یادداشتی می نویسد: ماجرای برجام بیش از آنچه برخی محافل داخلی در ایران تصور می‌کنند، پیچیده و بغرنج شده و به نظرم سرنوشت آن بیش از ارادۀ آمریکا به نوع علایق اسرائیل گره خورده است.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون اقدام نمایندگان مجلس یازدهم در دادن دو کارت زرد به وزیر امور خارجه در یک روز بر این نکته تاکید دارد که این جریان، ذیل این اقدامات با تمام نیرو به دنبال تخریب چهره و پایگاه اجتماعی وزیر امور خارجه است تا به موازات آنکه پالسی منفی به دولت جو بایدن مبنی بر ناتوانی دولت روحانی و وزارت امور خارجه برای تعیین تکلیف برجام و مذاکره داده باشد، از آن سو هرگونه تلاش برای انتخابات پیش رو را به محاق ببرند.
ادامه مطلب
وحید جلال زاده در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که دولت جو بایدن با وسواس و زمان بیشتری در خصوص برجام عمل خواهند کرد، لذا منتظر انتخابات ۱۴۰۰ و دولت سیزدهم خواهند بود، پیرامون برخی مواضع دولت بایدن در خصوص توان موشکی و نفوذ منطقه ای ایران عنوان داشت که از سخنان اخیر آنتونی بلینکن گزینه تصدی وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا بوی برجام ۲ و ۳ به مشام می رسد. زمانی که وی در سخنانش در سنا از مسئولیتی «اضطراری» برای پیشگیری از دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای سخن می گوید و عنوان می کند که بازگشت به برجام در صورت پایبندی ایران به تعهداتش تنها «سرآغازی» برای «یک توافق مستحکم‌تر و بادوام‌تر» خواهد بود، نشان می‌دهد که ایالات متحده آمریکا با منطق قدرت و زور به دنبال زیاده خواهی است تا به موازات متوقف کردن توان هسته‌ای به شکل جدی‌تری مسئله توان موشکی و نفوذ منطقه ای ایران را هم با برجام های دیگر تحت الشعاع قرار دهد. این یعنی فراتر از برجام. این نگاه دولت بایدن برای جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه قابل قبول نیست.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: جامعه جهانی خروج یکجانبه ترامپ از برجام را در کنار بیرون بردن کشورش از دیگر قرادادهای بین‌المللی و نیز سیاست خارجی آن، اقدامی بی‌ثبات کننده علیه صلح جهانی تعبیر کرد. اکنون «جوبایدن» و تیم منتخب او این امید را ایجاد کرده‌اند که دیپلماسی نخبه‌گرا باردیگر عقلانیت لازم را به شیوه تعاملات و بازسازی روابط خارجی ایالات متحده بازگرداند.
ادامه مطلب
زمانی در جواب انتقاد محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، از روابط نژادپرستانه در ایالات متحده توئیت کرده بودم: «شما ابتدا کشور خود را اصلاح کنید. ما کشور خودمان را درست خواهیم کرد.» اکنون با توجه به آن پیشینه، فکر می کنم در مقام یک تحلیلگر در جایگاهی هستم که بتوانم به جمهوری اسلامی ایران یا در حقیقت هر دولت خارجی، توصیه ای کنم. آمریکایی ها با روی کار آمدن رئیس جمهوری منتخب جو بایدن، رهبری دارند که وعده بازگشت به توافق های بین المللی را می دهد و دیدگاه او با دونالد ترامپ درباره نقش آمریکا در جهان متفاوت است. ایران باید با درک این تغییر، از فرصت استفاده کند تا نه تنها به انطباق با برنامه جامع اقدام مشترک بازگردد، بلکه بنیادی مستحکم تری برای توافق و روابط خودش با همسایگان و جهان بنا کند.
ادامه مطلب
روح اله رحمانی فر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اما سهم ایران در دامنه تغییرات سریالى دیپلماتیک اخیر خاورمیانه چقدر است؟ به نظر مى رسد ایران در سطح رسمى و بعد از قطعیت پیروزى بایدن تاکنون ابتکار دیپلماتیک جدیدى در امتداد منافع ملى کشورمان نشان نداده است و نتوانسته در صفوف دشمنان منطقه اى شکاف ایجاد کند.
ادامه مطلب
دیپلمات های اروپایی که علاقمند به نجات توافق هستند می گویند که اقدامات ایران تلاشی است برای افزایش فشار بر واشنگتن و جو بایدن برای پیوستن دوباره ایالات متحده به توافق و برداشتن تحریم ها.
ادامه مطلب
صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با تغییرات رخ داده در آمریکا که آثار آن بر بازار ایران منعکس شده است، امروز دوباره فرصتی فراهم شده که باید به بهترین وجه از آن برای تامین منافع ملی استفاده کنیم. اگر این موقعیت درک نشود و فرصت ایجاد شده را وجع المصلحه انتخابات ریاست جمهوری و رقابت جناح ها کنیم، می تواند سرنوشت آلمان نصیب ما شود.
ادامه مطلب
عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی این باور است که هر کشوری حتی روسیه و چین نیز به دنبال منافع خود هستند. لذا اقداماتی مانند آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصد مطلوب نگاه چینی ها و به خصوص کشوری مانند روسیه نیست چرا که این روس ها تقریبا همسایه ایران به شمار می روند. لذا مسکو این رویه را تهدیدی برای امنیت خود تلقی می کند، کما این که روس ها امروز هم همین نگاه را به اقدامات کاهش تعهدات برجامی ایران دارند. پس به هر میزان که جمهوری اسلامی ایران به سمت عملیاتی کردن مفاد مصوبه مجلس یازدهم پیش رود به همان میزان هم احتمال همراهی و حمایت روسیه و چین از ایران بسیار کمتر خواهد شد. یعنی شاهد روسیه و چینی متفاوت از چهار سال گذشته خواهیم بود.
ادامه مطلب
از ماه مه ۲۰۱۸ که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، به طور یکجانبه از توافق هسته ای با ایران خارج شد و تحریم های جدیدی را علیه این کشور اعمال کرد، تهران منتظر خروج ترامپ از کاخ سفید و روی کار آمدن یک رئیس جمهوری متعادل تر از حزب دموکرات بود. به گفته جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا، این جان کری، وزیر خارجه پیشین، بود که به ایران توصیه کرد در برجام بماند و تا پایان ریاست جمهوری ترامپ شرایط را تحمل کند. ایران به این توصیه عمل کرد و جای تعجب نیست که اکنون فشارها را بر جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب دموکرات، با هدف وادار کردن او به پیوستن مجدد به برجام بدون هیچ تغییری در توافق و لغو همه تحریم ها، افزایش داده است. با این حال، ممکن است تهران درباره چگونگی واکنش نشان دادن بایدن اشتباه محاسباتی کرده باشد.
ادامه مطلب
محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: چه بایدن رییس جمهور می شد چه ترامپ، موضوعِ اوّل آمریکا در صحنۀ جهانی در حد ۶۰-۷۰ درصد «چالش های اقتصادی و امنیتی چین» می بود. سپس: روسیه، اتحادیۀ اروپا، بازسازی روابط دوجانبه با انگلستان، موضوع محیطِ زیست، چندجانبه گرایی برای تعدیل کرونا و احیای جایگاه اقتصادی آمریکا در جهان.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: روسیه دو هدف را در موازات هم دنبال می کند؛ نخست به ایران پیام دهد که اگر بخواهد همانند دفع پیش در سال ۲۰۱۵ که برجام امضا شد و روسیه دید ایران از آن فاصله گرفت و به سمت غرب گرایش پیدا کرد، این بار هم همان گونه رفتار کند، به راحتی از کنار این موضوع نخواهد گذشت و این رفتار را تلافی خواهد کرد. هدف دوم روسیه به تلاش هایش در واشنگتن باز می گردد مبنی بر این که خود را از اولویت دولت جدید امریکا خارج کند و همان طور که با آمدن ترامپ توانست خود را از اولویت خارج کند و ایران به اولویت واشنگتن تبدیل شد این بار نیز همان سناریو را تکرار کند و ایران را اولویت بایدن قرار دهد.
ادامه مطلب
به نظر می رسد ایران کسب آمادگی برای ریاست جمهوری جو بایدن را آغاز کرده و امیدوار است که بتواند در ترکیبی از مصالحه، مقاومت و فشار، دولت جدید در واشنگتن را به سمت مذاکره ای مطلوب برای خود سوق دهد.
ادامه مطلب
گروهی متشکل از بیش از ۵۰ کارشناس روابط بین الملل و خاورمیانه با امضای نامه ای از رئیس جمهوری منتخب جو بایدن بازگرداندن سریع ایالات متحده به توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ با ایران را خواستار شده اند. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، از توافق خارج شد و کارزار اعمال فشار اقتصادی و نظامی را جایگزین همکاری کرد. دولت ترامپ اصرار داشت که هدف دستیابی به یک توافق بهتر را دنبال می کند. اما مقامات دولت پیشین معتقدند که هدف واقعی او براندازی دولت ایران بوده است. بایدن وعده بازگشت به توافق هسته ای را با این استدلال مطرح کرده که کارزار اعمال فشار حداکثری شکست خورده است و بازگشت به برجام می تواند اولین گام برای دستیابی به یک راه حل گسترده دیپلماتیک با ایران باشد. با این حال، بایدن احتمالا در بازگشت به مسیر دیپلماسی با ایران با موانع جدی سیاسی مواجه خواهد شد.
ادامه مطلب
یکی از چالش های پیش روی دولت جو بایدن ایجاد ثبات در اتحادهای ما به عنوان بستر هر راهبردی برای ارتقاء امنیت ملی ایالات متحده است. سیاست های دولت ترامپ مانند بی کفایتی در مورد ایران و دادن پاس گل رایگان به کره شمالی سبب شد تا شمار زیادی از دشمنان ایالات متحده در چهار سال اخیر احساس قدرت کنند.
ادامه مطلب
تصمیم ایران به از سرگیری غنی سازی ۲۰ درصدی اورانیوم در تاسیسات هسته ای زیرزمینی فردو احتمالا تنش های موجود بین ایالات متحده و ایران را تشدید خواهد کرد و به مانعی جدید در مسیر دولت منتخب جو بایدن برای احیای توافق هسته ای ایران تبدیل خواهد شد. اگرچه، به رغم تشدید مجدد تنش ها بین دو کشور مشاوران ارشد بایدن گفته اند که دولت جدید تصمیم دارد مجددا با ایران درباره محدودسازی برنامه هسته ای این کشور وارد مذاکره شود.
ادامه مطلب
احمد نقیب زاده در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که با توجه به حساسیت های موجود در کشور باید عقلانیت دیپلماتیک، انعطاف سیاسی، باز شن فضا و ایجاد اصلاحات در داخل کشور در دستور کار تهران قرار گیرد، پیرامون تاثیر نتایج انتخابات مجلس سنا در ایالات جورجیا بر پرونده ایران بر این باور است که چون بایدن علاوه بر کاخ سفید و مجلس نمایندگان اکنون مجلس سنا را هم در اختیار گرفته است بیشتر به سمت فشار بیشتر بر ایران پیش خواهد رفت. یعنی عملاً این سه نهاد (کاخ سفید، مجلس نمایندگان و مجلس سنا) که به نوعی همراه با بایدن خواهند بود به اهرمی برای فشار به ایران بدل خواهند شد. پس انتخابات جورجیا و اکثریت سنا به نفع دموکرات ها به سود ایران تمام نشده است. لذا حتی در صورت عدم وجود پیش شرط و در نهایت لغو تحریم ها، ایالات متحده و شخص جو بایدن، ایران را به حال خود رها نخواهد کرد، بلکه در ادامه شرایط را به سمتی پیش خواهد برد که مسئله توان دفاعی و موشکی و نفوذ منطقه ای ایران نیز مانند پرونده فعالیت هسته‌ای به یک نقطه چالش زای ایران با جهان بدل شود. به گونه ای که تهران ناگزیر به مذاکره در خصوص آنها نیز شود. لذا من بر این باورم که اتفاقاً وضعیت برای جمهوری اسلامی ایران در دوره جو بایدن که هم مجلس سنا، هم کاخ‌سفید و هم مجلس نمایندگان را در اختیار گرفته است بسیار سخت تر از ترامپ خواهد بود.
ادامه مطلب
یوسف مولایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون خوانش حقوقی سازی ۲۰ درصد مبنی بر خروج و یا عدم خروج ایران از برجام بر این باور است که نمی توان به طور قاطع عنوان کرد آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصد می‌تواند مسئله‌ای فعال کردن مکانیسم ماشه را به دنبال داشته باشد، آن هم در شرایطی که اروپا با روی کار آمدن جو بایدن امیدوار به حفظ توافق هسته‌ای هستند. پس اگر چه آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصد تنش سیاسی، دیپلماتیک و حتی حقوقی را بین ایران با سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا افزایش می‌دهد، اما این احتمال وجود دارد که اروپایی ها تلاش خود را برای حفظ توافق هسته ای دو چندان کنند.
ادامه مطلب
وحید جلال زاده در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصد بر روند دیپلماتیک بازگشت بایدن به برجام معتقد است که اعضای محترم مجلس شورای اسلامی در راستای وظایف محوله و برای صیانت از منافع ملی در جهت لغو تحریم‌ها برای پر کردن خلا گام های کاهش تعهدات برجامی و در حقیقت مکمل آن پنچ گام دولت در سال گذشته اقدام به تصویب این طرح کرد. بنابراین، نه آن پنج گام کاهش تعهدات برجامی و نه عملیاتی کردن مفاد طرح مجلس موسوم به اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها که با غنی سازی از دیروز دوشنبه شروع شد، در خوانش حقوقی به معنای تلاش جمهوری اسلامی ایران برای خروج از برجام نیست، بلکه بلعکس تلاش ما برای حفظ برجام است، اما به شرط آن که منافع ملی ما هم در نظر گرفته شود. به این معنا که باید منافع جمهوری اسلامی ایران در خصوص ابعاد تجاری و اقتصادی توافق هسته ای عملیاتی شود.
ادامه مطلب
«سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امشب (دوشنبه) در برنامه گفت‌وگوی ویژه شبکه دوم سیما در پی آغاز غنی سازی ۲۰ درصد در تأسیسات غنی سازی شهید علیمحمدی (فردو) در راستای اجرای مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی عنوان داشت که تمام روال حقوقی شروع غنی سازی ۲۰ درصد طی شده است و اروپایی‌ها حق صحبت کردن در این رابطه را ندارند
ادامه مطلب
سخنگوی وزارت خارجه درباره رای ممتنع عراق و غیبت افغانستان در جلسه چهارشنبه بودجه سازمان ملل افزود: آمریکا برای سومین بار در اقدامات خود علیه ملت ایران در سازمان ملل شکست خورد و این نشست انزوای روزافزون رژیم فعلی کاخ سفید را نشان می‌دهد. این اقدام آمریکا در احیای کمیته تحریم ایران به شکست مفتضحانه آمریکا انجامید. ناخرسندی خود را به همسایگان خود اعلام کردیم و نخست‌وزیر عراق هم اعلام کرد در حال پیگیری این موضوع هستند.
ادامه مطلب
تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، به خروج از توافق هسته ای ایران در سال ۲۰۱۸ یک فاجعه بود چون تنها عواقب منفی داشت و به تغییر شکل ادامه دار خطوط سیاست خاورمیانه انجامید. محاسبات ترامپ مبتنی بر آن بود که برجام به اندازه کافی خوب نبوده چون نه به برنامه موشکی ایران پرداخته و نه به «رفتارهای بی ثبات کننده این کشور در منطقه» و تصور می کرد سیاست «اعمال فشار حداکثری» با اعمال تحریم علیه صادرات نفت ایران، این کشور را به دادن امتیازات گسترده درباره این مسائل وا می دارد.
ادامه مطلب
ترامپ پس از راه یافتن به کاخ سفید اعلام کرد که توافق هسته ای، به اهداف مورد نظر خود نرسیده است و توجه خود را به جای ترغیب ایران برای بازگشت به جامعه جهانی، به مهار بلند پروازی های هسته ای این کشور محدود کرد و به این ترتیب بحران آغاز شد. در این میان اهداف بنیادین منطقه ای به دست فراموشی سپرده شد و وسیله هدف را توجیه کرد.
ادامه مطلب
روابط ایالات متحده با ایران هرگز آسان نخواهد بود. حتی آمادگی رئیس جمهوری منتخب جو بایدن برای پیوستن دوباره به توافق هسته ای ایران موسوم به برجام نیز کمک چندانی نخواهد کرد. بایدن به وضوح اعلام کرده هدفش ترغیب ایران به بازگشت به تعهدات هسته ایست. اما آیا خشم ایران از ترور دکتر محسن فخری زاده، دانشمند هسته ای، و فرصت ناچیز باقی مانده تا انتخابات ریاست جمهوری ماه ژوئن، احتمال دیپلماسی در کوتاه مدت را از بین می برد؟ بعید است، چون ایران به خوبی می داند به رفع تحریم ها نیاز دارد.
ادامه مطلب
با توجه به اینکه رئیس جمهوری منتخب جو بایدن به طور عاقلانه تصمیم به بازگشتی «تمیز» به برجام گرفته و موضوعاتی که مانع از چنین امری می شوند، مانند برنامه موشکی ایران و فعالیت های منطقه ای این کشور، را کنار گذاشته، مشاهده رویکرد آیت الله علی خامنه ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، در تایید کردن اظهارات پیشین رئیس جمهوری حسن روحانی درباره آمادگی ایران برای بازگشت به تعهدات هسته ای در قبال لغو برخی از تحریم های یکجانبه آمریکا مطابق با برجام، خوشایند است. مهم تر اینکه ایران هیچ یک از مطالبات قبلی برای جبران خسارت اقتصادی تحریم های اعمال شده توسط دونالد ترامپ را تکرار نکرده است. شکی نیست که هنوز موانع زیادی در مسیر مذاکره بر سر توالی بازگشت متقابل به تعهدات برجامی وجود دارد، اما زمان آن رسیده که مباحثات درباره استراتژی ایالات متحده برای مذاکره بر سر یک توافق متعاقب آغاز شود. گروه جدید بایدن اعلام کرده این امر باید بلافاصله پس از توافق بر سر بازگشت به توافق کنونی آغاز و موارد و کشورهایی را شامل شود که در توافق اولیه نبوده اند. به طور خاص، شرکای منطقه ای آمریکا یعنی اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی خواستار حضور پای میز مذاکره هستند و آمریکا هم به دنبال تمدید آندسته از محدودیت های هسته ایست که طبق برجام در سال ۲۰۲۳ منقضی می شوند.
ادامه مطلب
مشهودترین مشخصه سال ۲۰۲۰ تشدید کارزار اعمال فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ علیه ایران شامل تحریم های آمریکا، محدودیت سفر دیپلمات های ارشد ایرانی در سازمان ملل و ترور سردار قاسم سلیمانی، استراتژیست ارشد نظامی ایران، بود. این کارزار که پس از خروج رئیس جمهوری ترامپ از توافق هسته ای ۲۰۱۵ ایران در سال ۲۰۱۸ آغاز شد، فشارهای فزاینده بر اقتصاد ایران وارد آورد، اما نتیجه ای در جلوگیری از پیشرفت توانایی ایران در زمینه توسعه برنامه هسته ای نداشت. در همین حال، تلاش های مداوم کاخ سفید ترامپ برای نابود کردن برجام، ایالات متحده را از نظر دیپلماتیک در سازمان ملل منزوی کرده است. اما هر اندازه هم که ایران حسن نیت خود را در رابطه با برنامه هسته ای نشان داده باشد، اتفاقات اخیر در داخل این کشور بر روابط آن با غرب تاثیر منفی داشته.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که دونالد ترامپ با تردد ناوهای هواپیمابر، پرواز بمب افکن های بی – ۵۲، حضور زیردریایی ها و همچنین تهدید نظامی ایران و یا دیگر تحولات مانند تردد زیردریایی‌های اسرائیل در منطقه سعی می‌کند چماق و اهرم فشاری را در اختیار جو بایدن قرار دهند. اما یقینا این چماق در دولت دونالد ترامپ روی سر ایران فرود نخواهد آمد و جنگ و تنشی صورت نخواهد گرفت، بلکه یک بازی سیاسی برای مدیریت ایران است.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: بیانیه مشترک اروپائیان از توافقی سخن می‌گوید که سه کشور تمرکز خود را بر اطمینان از بازگشت کامل ایران به توافق هسته‌ای و همراهی دولت «جو بایدن» در مذاکرات قرار داده‌اند. آنان همچنین از پیشنهاد «جوبایدن» برای بازگشت ایالات متحده به برجام «به شکل کنونی» استقبال کرده‌اند.
ادامه مطلب
وزرای خارجه اتحادیه اروپا با تعیین پیش شرط های جدید برای احیای توافق هسته ای ایران موافقت نکردند چرا که معتقدند که تهران و واشنگتن باید بتوانند بدون هیچ پیش شرطی به تعهدات کامل خود در برجام بازگردند و نیازی به اینکه شرایط توسعه توافق یا تقویت آن را بپذیرند، وجود ندارد. در نتیجه این رویکرد، به شرط آنکه ایالات متحده تحریم های خود را لغو و قطعنامه های سازمان ملل را رعایت کند، یکی از موانع عمده موجود در مسیر بازگشت ایران به تعهدات هسته ای از بین می رود.
ادامه مطلب
احد رضایان قیه باشی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که منافع کلان سیاسی، امنیتی، اقتصادی و معیشتی کشور تعیین کننده سرنوشت لوایح FATF است، پیرامون نگاه دولت بایدن به برجام بر این باور است که بازگشت فوری به برجام و لغو بخشی از تحریم‌ها یک ابزار برای بازتعریف سیاسی و دیپلماتیک آمریکا در سطح جهان و مشروعیت بخشی به اقدامات آتی دولت بایدن خواهد بود. به این ترتیب که بایدن با بازگشت آمریکا به برجام دوباره برای خود یک مشروعیت دیپلماتیک تعریف خواهد کرد و با این بازتعریف مشروعیت دیپلماتبک به دنبال اجماع سازی علیه تهران خواهد بود که اگر ایران مطابق با آنچه که ایالات متحده آمریکا مد نظر دارد عمل نکرد، جهوری اسلامی را در یک بن بست و انزوای سیاسی و دیپلماتیک قرار دهد.
ادامه مطلب