مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستمداران ایرانی باید این واقعیت را بپذیرند که ادامه مسیر کنونی، کشور را به سوی انزوا، فروپاشی اقتصادی و حتی درگیری نظامی سوق می‌دهد. در مقابل، پذیرش توافقی معقول با آمریکا می‌تواند این تهدیدها را کاهش دهد و راه را برای ثبات و پیشرفت باز کند.
ادامه مطلب
منطقه خلیج فارس این روزها شاهد یکی از حساس‌ترین فصل‌های تنش‌زای خود در سال‌های اخیر است. اعزام ناو هواپیمابر یواس‌اس کارل وینسون به همراه گروه ضربتی آن به آب‌های گرم خلیج فارس، زنگ‌های هشدار را در محافل امنیتی منطقه به صدا درآورده است. این تحرک نظامی گسترده، در حالی صورت می‌گیرد که منابع اطلاعاتی از انتقال محرمانه بمب‌افکن‌ها B-۵۲ و ناوگان سوخت‌رسان به پایگاه‌های آمریکایی در خاورمیانه خبر می‌دهند.
ادامه مطلب
افزایش وابستگی اقتصادی و نظامی بین ایران و روسیه نشان می‌دهد که مسکو تا حدی بر تهران نفوذ دارد و می‌توانست – اگر می‌خواست – در رسیدن به یک توافق هسته‌ای معنادار با ایران کمک کند. اما روسیه نشان داده که منافعش به تهران نزدیک‌تر از واشینگتن است و احتمالاً از هرگونه نقش در مذاکرات برای فشار بر منافع آمریکا استفاده خواهد کرد.
ادامه مطلب
پس از سقوط بشار اسد، اسرائیل با پیشروی نظامی در سوریه و تلاش برای ایجاد اتحاد با اقلیت‌های قومی مانند دروزی‌ها و کردها، به دنبال گسترش نفوذ خود در منطقه است. این اقدامات نگرانی‌های امنیتی اسرائیل و واکنش‌های منطقه‌ای را به دنبال داشته است.
ادامه مطلب
اردوان امیراصلانیطی یادداشتی می نویسد: در حقیقت، اقتصاد ایران یکی از بدترین سال‌های خود را در ۲۰۲۴ تجربه کرد؛ سالی سخت برای مردم. از نظر ژئوپلیتیکی، اغلب گروه‌های نیابتی ایران در خارج از کشور تضعیف شده‌اند، حزب‌الله در لبنان آسیب دیده، سوریه بشار اسد به دست یک اسلام‌گرای افراطی داعش افتاده و نوار غزه به ویرانه تبدیل شده است.
ادامه مطلب
در شرایطی که فضای دیپلماسی هسته‌ای ایران با فشارهای فزاینده‌ای از سوی دولت دوم دونالد ترامپ و اتحادیه اروپا مواجه است، تهران تنها گزاره پیش رو را «خرید زمان با هدف دستیابی به ۳ هدف می‌داند که شامل «جلوگیری از فعال کردن مکانیسم ماشه، ایجاد انعطاف تدریجی در سقف خواسته‌های ترامپ و در در یک احتمال بسیار اندک، رسیدن به گریز هسته‌ای.»
ادامه مطلب
نکته قابل‌تأمل در اظهارات عراقچی تأکید بر «اجتناب از جنگ» به‌عنوان سیاست تهران در سال جدید است. این موضع‌گیری در نگاه نخست، منطقی و قابل‌درک به نظر می‌رسد، اما مسئله اساسی آن است که وقوع یا عدم وقوع جنگ در منطقه‌ای پرتنش مانند غرب آسیا، تنها به تصمیم تهران بستگی ندارد. در واقع، جنگ بیش از آنکه محصول تصمیمات تهران باشد، نتیجه مجموعه‌ای از متغیرهای منطقه‌ای و بین‌المللی است که تعدادی از آنها خارج از دایره کنترل ایران قرار دارند.
ادامه مطلب
در شرایط فعلی ایران، دیپلماسی فرسایشی و زمان‌بر مذاکرات غیرمستقیم و امید به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تروئیکای اروپایی نمی‌تواند چاره‌ساز مشکلات ایران باشد. ایران باید به سرعت به سمت مذاکرات مستقیم با ایالات متحده گام بردارد، زیرا تنها در این صورت است که می‌تواند به نتایج ملموس و فوری دست یابد. در غیر این صورت، وضعیت کنونی و بحران‌های متعدد در سیاست خارجی ایران، بدون شک ادامه خواهد یافت.
ادامه مطلب
در شرایط کنونی، تکرار و به نوعی تداوم راهبرد «نه جنگ، نه مذاکره» دیگر نمی‌تواند پاسخگوی واقعیت‌های میدانی و دیپلماتیک باشد. با آغاز دوره دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ و تشدید سیاست فشار حداکثری، معادلات جدیدی بر منطقه و جهان تحمیل شده که ایران را ناگزیر از انتخاب میان دو گزینه کرده است؛ یا ورود به مذاکره تحت شرایطی که واشنگتن تعیین می‌کند، یا پذیرش سطح بالاتری از تنش که ممکن است حتی به درگیری مستقیم منجر شود.
ادامه مطلب
مقامات سودانی اعلام کردند که پیشنهادهای آمریکا را رد کرده‌اند، در حالی که مقامات سومالی و سومالی لند اظهار داشتند که هیچ تماسی در این زمینه دریافت نکرده‌اند.
ادامه مطلب
سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در یک سال گذشته اوج گیری رخدادهایی را شاهد بودیم و سال پرحادثه ای را پشت سر گذاشتیم که مدیریت و عبور از آنها توان و انرژی زیادی از جامعه ایرانی گرفت.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: در هنگامه شدت‌گرفتن رقابت‌های ژئوپلیتیک و اقتصادی، آمریکای ترامپ و راست افراطی در اروپا در تلاش برای افزایش ثروت و قدرت خود به سیاست‌هایی روی آورده‌اند که می‌توان آن را نئومرکانتیلیستی نامید.
ادامه مطلب
از منظر دیگر باید به زمانبندی برای تصمیم گیری در جهت رفع حصر مهدی کروبی با بازگشت ترامپ به کاخ سفید و تشدید تنش‌های بین‌المللی هم توجه داشت. به هر حال از زمان آغاز به کار دولت دوم ترامپ، ایران با چالش‌های متعدد در سیاست خارجی و داخلی مواجه است. در چنین شرایطی، سیاست "وفاق" برای دولت مسعود پزشکیان نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت «اجتناب ناپذیر» جلوه می کند. این الزام ریشه در شرایط پیچیده داخلی و خارجی دارد که تهران را وادار به اتخاذ رویکردی همگرایانه و کاهش تنش‌های داخلی کرده است.
ادامه مطلب
حمله آمریکا به یمن و اتصال آن به ایران، معادلات منطقه را پیچیده‌تر کرده است. این اقدام نشان می‌دهد که کاخ سفید هر لحظه ممکن است تصمیمی خطرناک اتخاذ کند. ترامپ، با دستور حمله و اتهام حمایت ایران از حوثی‌ها، تلاش کرد تهران را در موضع دفاعی قرار دهد، اما این حرکت بیش از آنکه تاکتیکی هوشمندانه باشد، نشان‌دهنده تمایل به ایجاد بحران‌های جدید است. نگرانی این است که کاخ سفید، در اقدامی شتاب‌زده و بدون در نظر گرفتن پیامدها، تصمیم به حمله بگیرد. ترامپ، که همواره از رویکردهای تهاجمی استقبال کرده، ممکن است برای اثبات قدرت خود، دست به اقداماتی بزند که خاورمیانه و جهان را درگیر بحران‌های جدید کند.
ادامه مطلب
دانشگاه هاروارد نیز به فهرست دانشگاه‌هایی پیوسته است که به دلیل شرایط نامشخص ناشی از اقدامات دولت ترامپ علیه دانشگاه‌هایی که اعتراضات حامیان فلسطین را شاهد بوده‌اند، استخدام کارکنان جدید را متوقف کرده‌اند. به گزارش نیویورک تایمز، گربر، رئیس دانشگاه هاروارد، این تعلیق را به اطلاع جامعه دانشگاهی رسانده است.
ادامه مطلب
مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران در تعامل با ابرقدرت‌ها باید با درک توانایی تأثیرگذاری آنها بر سیاست‌های داخلی و خارجی کشورها در مقیاس منطقه‌ای و جهانی با برنامه‌ریزی دقیق، استفاده هوشمندانه از فرصت‌ها و تمرکز بر اهداف استراتژیک عمل کند و تحت تأثیر رفتارهای احساسی، شخصی و ایدئولوژیکی یا بازی‌های سیاسی داخلی و بین‌المللی قدرت‌های بزرگ قرار نگیرد و از هر فرصتی برای پیشبرد منافع ملی خود استفاده کند.
ادامه مطلب
غلامرضا نظربلند در یادداشتی می نویسد: سرانجام دستگاه سیاست خارجی کشور تأیید کرد که نامه‌ای که یک هفته قبل از آن ترامپ اعلام کرده بود که به مقصد جمهوری اسلامی ارسال کرده، وصول شده است. اینکه وصول نامه‌ای قاعدتا فوق‌العاده مهم چرا تا این حد به درازا کشید، پرسش‌برانگیز است که پاسخ آن گویا به استنکاف عمان و قطر در انتقال آن به طرف ایرانی برمی‌گردد. گفته می‌شود که چون محتوای نامه رگه‌هایی از عنصر تهدید را با خود داشته، آنها حاضر نشده‌اند حتی در نقش پیک نامه‌بر هم ایفای نقش کنند و از‌این‌رو انجام این مهم عملا به اماراتی‌ها واگذار شده است. اینکه اماراتی‌ها گزینه مناسبی برای رساندن پیامی به این حد مهم هستند یا نه، حتی با توجه به جمیع جهات و سردی روابط تهران-ابوظبی متضمن پاسخی منفی هم باشد، ماضی شده و نمی‌تواند موضوع بحث جاری باشد و این یادداشت هم با عبور از آن، به آنچه الگوی رفتاری ما درباره واکنش به نامه مزبور باید باشد، می‌پردازد.
ادامه مطلب
از چهارشنبه هفته گذشته عرصه سیاست خارجی ایران تحولات سیال و پرشتابی را به خود دیده است. مجموعه این حوادث در روزهای منتهی به پایان سال ۱۴۰۳، شرایط پیچیده و در‌عین‌حال مبهمی را با تمرکز بر دیپلماسی هسته‌ای برای سال پیش‌رو به وجود آورده است، اما در جدیدترین اتفاق، صبح دیروز جمعه پکن میزبان نشست سه‌جانبه‌ای با حضور معاونان وزرای امور خارجه روسیه، چین و ایران درباره پرونده هسته‌ای کشورمان بود که در نهایت با یک بیانیه مشترک هشت‌بندی به کار خود پایان داد.
ادامه مطلب
سازمان‌های ایرانی که وضعیت حقوق بشر را رصد می‌کنند، کارکنان خود را تعدیل کرده‌اند، گروه‌های جامعه‌ی مدنی برنامه‌های خود را به حالت تعلیق درآورده‌اند و رسانه‌ها فعالیت‌هایشان را محدود کرده‌اند. تحلیلگران و فعالان ایرانی برآورد می کنند که این کاهش بودجه ده‌ها گروه را که صدها نفر را به کار گرفته بودند، تحت تأثیر قرار داده است.
ادامه مطلب
سعید محمدی کاوند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تجربه‌ی خروج آمریکا از برجام موجب شده که حتی بسیاری از سیاستمداران میانه‌رو نیز نسبت به مذاکره‌ی مجدد با آمریکا تردید داشته باشند. در چنین شرایطی، حتی اگر دولت بخواهد وارد مذاکره شود، فشارهای داخلی و احتمال تکرار تجربه‌ی شکست‌خورده‌ی گذشته، مانعی جدی بر سر راه آن خواهد بود.
ادامه مطلب
رضا معصومی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحولات اوکراین نشان می‌دهد که وابستگی بیش از حد به حمایت خارجی، بدون توجه به پویایی‌های داخلی متحدان، می‌تواند هزینه‌های سنگینی داشته باشد. تصمیمات سیاست خارجی آمریکا اغلب بر اساس منافع مقطعی تنظیم می‌شود، نه تعهدات بلندمدت.
ادامه مطلب
کوروش احمدی می نویسد: در پی اظهارات اخیر ترامپ درباره ارسال نامه به رهبری و صحبت از معامله یا منازعه، شاهد اظهارات مهم رهبری در دیدار رمضانی ایشان بودیم؛ اظهاراتی که با برداشت‌های متفاوتی همراه شد. یک برداشت این است که ایشان در این اظهارات مذاکره درباره برنامه هسته‌ای را رد نکردند. ایشان خاطرنشان ساختند: «مسئله آنها فقط مسئله هسته‌ای نیست، بلکه مذاکره برای آنها راه و مسیری برای طرح توقعات جدید از‌جمله در زمینه امکانات دفاعی و توانایی‌های بین‌المللی و برد موشک و... است که قطعا پذیرفته و برآورده نمی‌شود». توییت نمایندگی ایران در سازمان ملل دایر بر اینکه «اگر مقصود از مذاکره دستیابی به هدف رفع نگرانی از احتمال نظامی‌شدن برنامه هسته‌ای ایران باشد، قابل بررسی است»، منعکس‌کننده برداشت مشابهی است و می‌تواند تأییدی بر شکل‌گیری تحولی در موضع ایران باشد.
ادامه مطلب
رویترز در گزارشی به نقل از منابع دیپلماتیک اعلام کرد که شورای امنیت سازمان ملل متحد، امروز چهارشنبه (۲۲ اسفندماه)، در مورد افزایش ذخایر اورانیوم با غنای بالا در ایران، جلسه‌ای غیرعلنی تشکیل خواهد داد. این جلسه پشت درهای بسته برگزار می‌شود تا نمایندگان کشورهای عضو در فضایی محرمانه به بحث و تبادل نظر بپردازند. این رسانه افزود از میان ۱۵ عضو شورای امنیت، شش کشور شامل فرانسه، یونان، پاناما، کره جنوبی، انگلیس و ایالات متحده آمریکا، درخواست برگزاری این جلسه را داده‌اند. این کشورها خواستار بررسی موضوع افزایش ذخایر اورانیوم ایران و پیامدهای احتمالی آن هستند.
ادامه مطلب
گفت‌وگوهای احتمالی ایران و اروپا در فرصت سه ماهه پیش رو تا نشست بعدی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بعید است که به نتیجه‌ای ملموس و قابل‌توجه برسد. چرا که باید چندین جنبه مختلف از این مذاکرات و شرایط پیچیده آن را در نظر بگیریم.اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، شرایط پیچیده روابط ایران و کشورهای اروپایی در سال‌های اخیر است. با وجود تلاش‌های دیپلماتیک مداوم و چندین دور گفت‌وگو، هیچ‌کدام از این مذاکرات نتوانسته‌اند به توافقات پایداری منجر شوند. به عبارت دیگر، زمینه‌های تاریخی این مذاکرات نشان می‌دهد که مسیر رسیدن به یک توافق جامع و پایدار، به‌ویژه در حوزه هسته‌ای، با چالش‌های متعددی همراه بوده است. حالا این که در سه ماه آینده به یک نتیجه قطعی دست یابند، کار دشواری به نظر می‌رسد، چرا که مسائل هسته‌ای ایران به‌طور مستقیم با امنیت ملی این کشور و نیز با موقعیت سیاسی ایران در منطقه و جهان در ارتباط است.
ادامه مطلب
از آغاز دولت دوم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تأکید مداوم او و اعضای کابینه‌اش بر دو واژه «مذاکره» و «حمله نظامی» به‌عنوان تنها گزینه‌های موجود برای حل‌وفصل پرونده هسته‌ای ایران، جای سؤال‌های زیادی را در سیاست‌های بین‌المللی و دیپلماتیک باقی می‌گذارد. در‌واقع، این دو واژه به‌عنوان نمادهای اصلی استراتژی ترامپ در قبال ایران مطرح می‌شوند. اما چرا ترامپ این دو گزینه را به‌طور مداوم در سخنان خود تکرار می‌کند؟ آیا او واقعا معتقد است تنها این دو گزینه قابل اجرا هستند یا به دنبال استراتژی دیگری است که مذاکره و حمله نظامی را به‌عنوان ابزار فشاری به کار گیرد؟ مذاکره در سیاست ترامپ چگونه تعریف می‌شود؟
ادامه مطلب
جمیله کدیور در یادداشتی می نویسد: در حالی که سخنگوی کاخ سفید دامنه این گفت‌وگوها را مشخص نکرد، منابع آمریکایی اعلام کردند که دولت ترامپ، مذاکراتی مستقیم با حماس درباره آزادی گروگان ها از جمله شهروند اسرائیلی-آمریکایی (ادان الکساندر) در غزه و امکان دستیابی به توافقی گسترده‌تر برای پایان جنگ انجام داده و در این مذاکرات، غیر از موضوع آزادی تمامی افراد باقی‌مانده در غزه، دستیابی به آتش‌بسی طولانی‌مدت مورد بحث قرار گرفته است. بر اساس اخبار منتشره، دیدار آدام بوهلر، نماینده آمریکا با نمایندگان حماس، بنا به درخواست طرف آمریکایی بوده است.
ادامه مطلب
عباس آخوندی در یادداشتی می نویسد: تمام منازعه‌های بین‌المللی نهایتا روزی از طریق گفت‌وگو به پایان می‌رسند. باید دید آیا آن روز سرنوشت‌ساز در حل‌وفصل جامع منازعه ۴۵ساله ایران-آمریکا فرا رسیده است؟ ارزیابی من با توجه به فرایند شکل‌گیری نظام نومرکانتالیستی در جهان و شخصیت ویژه ترامپ، این است که پاسخ به این پرسش می‌تواند مثبت باشد. البته، هر رابطه‌ای دو طرف دارد و آینده بستگی به نحوه ادراک ایران از نامه‌نگاری ترامپ نیز دارد.
ادامه مطلب
اردوان امیراصلانی طی یادداشتی می نویسد: در‌حالی‌که از زمان تحلیف دونالد ترامپ اخبار بین‌المللی شتاب بیشتری گرفته است، دیپلماسی عربستان سعودی در اوج قدرت قرار دارد. در ۱۲ فوریه گذشته، ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ پس از یک گفت‌وگوی تلفنی طولانی توافق کردند که برای دستیابی به صلح در اوکراین، مذاکراتی فوری با حمایت عربستان سعودی آغاز شود. در این راستا، وزیر امور خارجه آمریکا مارکو روبیو و همتای روسی‌اش سرگئی لاوروف، در ۱۸ فوریه در ریاض دیدار کردند و وزارت خارجه‌های دو کشور اعلام کردند که به‌زودی نشستی بین رؤسای جمهور دو کشور برگزار خواهد شد. عربستان سعودی که در طول این مناقشه به سیاست بی‌طرفی خود وفادار مانده است، از روابط ویژه‌اش با ایالات متحده و روسیه بهره می‌برد تا خود را به‌عنوان یک قدرت دیپلماتیک واقعی مطرح کند و در‌عین‌حال منافع خود را نیز تأمین کند.
ادامه مطلب
کیوان محله‌ای در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اعمال ۲۵ درصد تعرفه بر صادرات فولاد، آلومینیوم، خودرو و نیمه هادی های اروپایی، تهدید به خروج غریب الوقوع از ناتو و همچنین خالی کردن پشت اوکراین (بخوانیم اروپا) در مقابل روسیه، وحشت را به فضای سیاسی و اقتصادی اروپایی ها حاکم کرده است. هم زمانی تصمیمات خصمانه ترامپ علیه اروپا، با کسری بودجه و ضعف اقتصادی روزافزون اتحادیه اروپا پنجره فرصت های بی شماری را به روی جمهوری اسلامی ایران می گشاید.
ادامه مطلب
صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران و ایرانیان در تمامی جهات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی تغییر و پوست اندازی کرده‌اند و تهران بیش از همه و در حاشیه واشینگتن از این امر آگاهی داشته و یکی از دلایل مهمی که جنگ را از ایران دور می کند همین تغییرات است.
ادامه مطلب