سعید رمضانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همگام با تحولات منطقه غرب آسیا، موازنه قدرت در سایر عرصه ها هم در حال تغییر است و ژئوپلتیک فضایی نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. فضا به عنوان یک میدان ژئوپلیتیک جدید رقابتی بین قدرت های خاورمیانه در حال ظهور است و سایر کشورها نیز در کنار بلندپروازی های منطقه ای خود، به این حوزه قدم گذاشته اند.
ادامه مطلب
گسترش حضور ناتو برای توافقات دوجانبه ترکیه با عراق هم مهم است. در یک چنین روندی، ترکیه احتیاج خواهد داشت تا برای سازگار کردن توافق نامه ها و تفاهم نامه های خود، تماس هایش را با حکومت مرکزی عراق افزایش و روابط خود را با بغداد تعمیق بخشد.
ادامه مطلب
سعید رمضانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سیاست خارجی ترکیه چون غالب کشورها، دشمن و دوست ابدی وجود ندارد. آنکارا در سال های اخیر نشان داده در جای که درک می کند پیروز نیست با چرخش های آنی تغییر رویه می دهد. ترکیه نشان داده استاد فرصت شناسی بوده و قادر است تهدید را تبدیل به فرصت کند. ترکیه کشوری است که می تواند با مد نظر قرار دادن منافع خود در عین عضویت در ناتو، با مسکو به ماه عسل رفته و این خود نشان از بلوغ سیاست گذران این کشور دارد. امروز ترکیه برای خود در حوزه‌های تاریخی عثمانی حق تقدم قائل شده و سیاست نوعثمانگرایی را تعقیب می کند.
ادامه مطلب
فاطمه سیاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون که زمان انتخابات پارلمانی در عراق مشخص شده شاید مهمترین مسئولیت -قبل از تلاش برای تشکیل یک ائتلاف فراگیر- تقویت فضای گفت وگو و اعتمادسازی بین گروه‌های حاضر باشد؛ آن هم با حفاظت مداوم از این بستر و عدم اجازه به تشکیل احزاب انتخاباتی جدید - که عملاً در بازهٔ زمانی کنونی - به جای تقویت بیت تشیعی می‌توانند به عاملیی برای پراکندگی و ضعف تبدیل شوند.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقلیم کردستان علیرغم دارا بودن بسیاری از اختیارات دولت مستقل، در بسیاری از مسائل حیاتی وابسته به بغداد است و اساسا دولت – ملت محسوب نمی شود. حتی این منطقه نیمه مستقل فاقد مرزهای مشخص است و حدود و ثغور مرزهای آن تابعی از جزر و مدهای سیاسی است. دو سال و نیم قبل پس از شکست برنامه رفراندوم، تمام مناطق مورد مناقشه با دولت مرکزی را از دست داد و اکنون در کوچکترین مساحت خود پس از سال ۲۰۰۳ به سر می برد.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در فاصله سال های ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۳ که دست صدام از کردستان کوتاه شده بود، کردها عملا و به صورت دوفاکتو مستقل شده بودند. اما شکوفایی اقتصادی و گسترش روابط خارجی و مطرح شدن آن به عنوان یک بازیگر منطقه ای پس از سقوط صدام رخ داد.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که نشست دیروز پنجشنبه دوحه با حضور وزرای امور خارجه روسیه، قطر و ترکیه لزوما تلاشی برای به حاشیه کشاندن نشست آستانه و ایران در ترسیم آینده سیاسی سوریه نیست. چرا که نشست آستانه کماکان با سه بازیگر محوری ایران، روسیه و ترکیه نقش کلیدی در تعیین تحولات زمینی و امنیتی جنگ این کشور (سوریه) دارد.
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سفر تاریخی پاپ فرانسیس به عراق و دیدار با آیت الله سیستانی، نماینده مذهبی و مرجع عالیقدر عراق نشان دهنده اهمیت فرهنگ و روابط فرهنگی در میان کنشگران مختلف دولتی و غیردولتی کشورهای مختلف و عرصه های مختلف است. با عطف به اهمیت این دیدار که تنها تصاویری از آن منتشر شده است باید گفت که بی تردید دیدار تاریخی پاپ فرانسیس با مرجع عالیقدر مذهبی نشان از تاثیر برخی روابط غیردولتی و نقش آفرینی در راستای برخی لابی گری های مختلف دارد.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: بسیاری براین نظرند که پاپ فرانسیس و آیت‌الله العظمی سیستانی بیش از آنکه کنشگرانی سیاسی در جهان امروز باشند، مراجعی دینی‌اند که مرزها و فاصله دین و سیاست را به‌خوبی رعایت کرده‌اند. اما از منظری دیگر می‌توان این دو مرجع دینی – مذهبی را دین‌دارانی سیاستمدار به شمار آورد که با تکیه بر «مرجعیت» و «محبوبیت» خود توانسته و می‌توانند در بزنگاه کنونی و به‌ویژه در خاورمیانه که از نبود ثبات رنج می‌برد، ایفای نقش کنند.
ادامه مطلب
پاپ فرانسیس هنگام دیدار با آیت‌الله سیستانی، عالیترین مقام روحانی شیعی عراق، و پس از آن سفر به شهر باستانی "اور" در عراق، زادگاه حضرت ابراهیم (ع)، نیا و پیشکسوت سه دین بزرگ ابراهیمی این تفکر و روحیه را با جرأت پایه ریزی کرد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حمله به فرودگاه اربیل، حمله‌های متعدد و مکرر به اطراف فرودگاه بغداد و سفارت آمریکا در منطقه سبز بغداد، حمله به کاروان‌های نظامی آمریکا در عراق، سوریه و افغانستان، حمله موشکی به تأسیسات نفتی و فرودگاهی عربستان، حمله به نفتکش‌ها و سایر کشتی‌ها در خلیج فارس، مرگ و ترور برخی شخصیت‌های معترض خاص در عراق، سوریه، لبنان، ترکیه و ... که همگی به ایران نسبت داده شده است و اتهام طراحی و اجرای این اقدامات به ایران و سازمان‌های تحت حمایت ایران زده می‌شوند، همگی به سود منافع راهبردی رقیبان منطقه‌ای ایران هستند.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: باید سفر پاپ فرانسیس به عراق و دیدارش با مرجعیت عالی جهان تشیع را به فال نیک گرفت و آن را فرصتی استثنائی قلمداد کرد که می تواند بسیاری از معادلات و موازنه ها را تغییر دهد. فرصتی طلایی که می تواند ثمره های بسیاری به دنبال داشته باشد.
ادامه مطلب
پراپ فرانسیس در پرمخاطره ترین سفر خود از زمان منصوب شدنش در این سمت در سال ۲۰۱۳، به عراق سفر کرد. او درباره این سفر گفته بود که وظیفه خود می دانسته که این سفر با اهمیت نمادین را انجام دهد چرا که معتقد است عراق برای مدتی طولانی متحمل آسیبی شدید شده. پاپ فرانسیس در جریان این سفر در نجف با آیت الله علی سیستانی، روحانی شیعه، نیز دیدار کرد.
ادامه مطلب
جلال جلالی زاده در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی این باور است که جریان‌های تندرو مسیحی و یهودی هم چون داعش جنایات، کشتار و جنگ های بیشماری را در حق مسلمانان روا داشته و دارند. لذا باید یک گفت وگوی جدی و سازنده به منظور ایجاد آرامش، صلح و دوستی میان همه ادیان شکل بگیرد که این مهم تنها از مسیر گفتمان بین الادیانی میسر است و پیرو این نکته با سفر و دیدار پاپ فرانسیس می‌توان نقطه عطف جدی در این رابطه گذاشت چون این سفرها نشان دهنده احساس مسئولیت رهبران دینی است و می تواند مسیری درست، روشن و قابل تحققی را برای رسیدن به برخی آرمان‌ها مانند حقوق بشر، دموکراسی و آزادی فراهم کند.
ادامه مطلب
عبدالرحیم گواهی در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی این باور است که دیدار پاپ فرانسیس و آیت الله سیستانی، آغاز فصل نوینی در گفت گوهای بین الادیانی خواهد بود. بنابراین این سفر و دیدار نه تنها باعث گشودن فصل مشترکی در زبان دو دین، بلکه باعث همدلی بین اسلام و مسیحیت با تمرکز بر مذهب شیعه خواهد شد. به ویژه که پاپ فرانسیس آدم زاهد، وارسته و ساده زیستی است و آیت الله سیستانی نیز از همین ویژگی ها برخوردار است. از این رو باید این سفر و دیدار را به فال نیک گرفت.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: تا کنون سابقه نداشته که پاپ در منزل یکی از رهبران دینی اسلامی حضور یابد، حتی اگر با رهبران اهل تسنن هم ملاقاتی داشته این ملاقات اکثرا در واتیکان انجام شده است. دیدار او با آیت الله سیستانی آن هم در منزل ایشان، نشان از اهیتی دارد که مرجعیت شیعه در سپهر دینی جهان اسلام پیدا کرده و رهبر مسیحیان را به این باور رسانده است که دیدار با او می تواند به گسترش صلح، میانه روی، تسامح و تساهل و آشتی و مراودات مسالمت آمیز میان ادیان کمک کند. برای همین سفر پاپ به نجف اشرف و دیدارش با آیت الله سیستانی را باید به فال نیک گرفت و آن را فراتر از یک واقعه بین المللی و دولتی به سود بیت شیعی و جهان تشیع دانست.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر در بدبینانه ترین سناریو و حالت ممکن در نشست فردا دوشنبه شورای حکام قطعنامه‌ای علیه پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران صادر شود و ایران در مقام واکنش توافق و بیانیه یکشنبه هفته گذشته خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را ملغی کند، تهران از «موازنه تهدید» وارد «موازنه وحشت» خواهد شد.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخی نرمش هایی که کاخ سفید در روزهای گذشته در رابطه با بحران یمن و مکانیسم ماشه و گشودن پرونده قتل خاشقچی نشان داد، مشخصا در پی این است که به ایران بگوید، ظرفیت های دیپلماسی هنوز کاملا از میان نرفته است. مضافا بر این، بایدن ظاهرا هنوز به اصل برجام وفادار است و آن را مبنایی برای حل اختلافات می داند. اصل قضیه این است، که کدام طرف نخست تعهدات برجامی خود را از سر بگیرد؟ ایران یا آمریکا؟
ادامه مطلب
جو بایدن، رئیس جمهوری جدید ایالا متحده آمریکا اگرچه در داخل با ابربحران هایی نظیر تداوم شیوع کرونا و اقتصاد رو به افول مواجه است، اما نمی تواند منافع سیاست خارجی کشورش در منطقه استراتژیکی همچون خاورمیانه با محوریت عراق را نادیده بگیرد. بنابراین به موازات مدیریت بحران های داخلی به دنبال زمینه سازی برای توجیه حضور آمریکا در عراق و پیگیری منافع بلندمدت کاخ سفید در خاورمیانه است.
ادامه مطلب
صابر گل‌عنبری در یادداشتی می نویسد: در این وضعیت، حملات سنگین پریشب چند پیام مهم داشت؛ نخست به ایران و محور تحت رهبری آن در منطقه بود. به این معنی که دولت بایدن با این اقدام در واقع می‌خواهد بگوید که تداوم این وضعیت را بر نمی‌تابد و این که نباید به رفتن ترامپ و آمدن بایدن به عنوان فرصتی برای امتیازگیری نگریسته شود. در این راستا انتخاب پایگاهی در البوکمال و نه پایگاه نیروهای هم پیمان در داخل خاک عراق برای رساندن این پیامها قابل تامل است. ایران در عراق حضور فیزیکی نظامی ندارد، اما در سوریه به ویژه در این منطقه مرزی عراق و سوریه، در کنار نیروهای همسو حضوری نظامی دارد. در حقیقت اینجا انتخاب هدف معطوف به نوع، ماهیت و سطح پیامی است که دولت بایدن قصد ارسال آن را در شکلی مستقیم‌تر و هدفمندتر دارد. لُب پیام واشنگتن اینجا این است که به ایران فرصت استفاده از برگه‌های فشار منطقه‌ای خود به ویژه تداوم به تحلیل بردن حضور نظامی آمریکا در منطقه را نمی‌دهد. حالا در روزها، هفته‌ها و ماه‌های پیش‌رو باید دید با این پیام چه برخوردی خواهد شد.
ادامه مطلب
وی سپس با پرسش خبرنگاران پاسخ گفت و در پاسخ به سوال دیپلماسی ایرانی درباره حملات اخیر صورت گرفته به کاروان ها و پایگاه های امریکایی مستقر در عراق گفت: ما بارها گفته ایم که نسبت به چنین حملاتی مشکوکیم. چنین روش هایی به نظر ما دام افکنی در روابط ایران و عراق است و بسیار مشکوک است. چنین اقداماتی ضمن این که صلح و ثبات در عراق را به خطر می اندازد به نظر می رسد که تله آفرینی هایی برای تخریب روابط خوب ایران و عراق است و از دولت عراق هم به صراحت خواسته ایم که به طور طبیعی به کشف حقیقت بپردازد و عاملان آن را دستگیر کند. به اعتقاد ما آنچه مهم است خروج نیروهای خارجی از این کشور است و به اعتقاد ما چنین حملات مشکوکی برای مشروعیت دادن به حضور بیگانگان در عراق است که استقلال و ثبات آن را به خطر انداخته است.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: آنچه مسلم است، ایالات متحده در دوره بایدن قصد دارد خاورمیانه را دیگر در اولویت خود نداشته باشد. کما این که شاهدیم در سخنرانی های بایدن، از واشنگتن گرفته که سیاست خارجی خود را در آنجا تبیین کرد تا نشست مونیخ که در جمع کشورهای اروپایی به صورت ویدئوکنفرانس صحبت کرد، چندان اسمی از عراق و کشورهای عربی به میان نیامد. شگفت آور این که اصولا از ابتدای آغاز به کار دولت بایدن ما هیچ نامی از عراق در میان سخنان مقامات ارشد امریکایی به ویژه جو بایدن، رئیس جمهوری این کشور نشنیده ایم.
ادامه مطلب
سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حتی کشورهای نفت‌خیزی مانند لیبی و عراق احتمالاً قادر نخواهند بود از ثروت خود برای یک‌روند بازسازی موثر بهره ببرند، مگر اینکه به سؤالات اساسی و نهادی بپردازند. این موارد شامل اطمینان از وحدت و یکپارچگی ارگان‌های متولی تولید نفت و مدیریت درآمد است. سطوح بالای فساد، چندپارگی امنیت و تداوم منازعه‌ها می‌تواند بسیار آسیب‌رسان باشد.
ادامه مطلب
به گزارش خبرنگار دیپلماسی ایرانی از بغداد حکیم گفت: ملت‌های منطقه خواستار عقلانیت و خردمندی و آینده‌نگری رهبرانشان برای حل بحران‌ها و بازگشت صلح و تقویت روابط و تأمین منافع جمعی و بازسازی خرابی‌های پیش آمده هستند.
ادامه مطلب
سید عمار حکیم با بیان اینکه منطقه ما سال‌های طولانی است که از نزاع و افت‌وخیزها رنج می‌کشد و ملت‌های منطقه‌اند که این رنج‌ها و خسارت‌ها را تحمل می‌کنند، عنوان کرد: عقلای منطقه باید به صورت فوری برای آغاز گفت‌وگوهایی در راستای رسیدن به پروژه‌ای واقعی که ضامن امنیت و منافع همگان باشد و روابط را براساس احترام متقابل و منافع مشترک بازتعریف کند، تصمیم بگیرند.
ادامه مطلب
قدرت نرم ایران تا حدودی از سلطه طولانی مدت عرب سنی بر بخش های شیعی نشین حکایت دارد. جمعیت عرب غیر سنی حالا ایران را تنها وزنه ای می بینند که یارای مقابله با ستیزه جویی های سنی را دارد. ایالات متحده با تحریم ها و شبه نظامیان مسلح سنی نه تنها در تلاش هایش ناموفق بوده، بلکه شیعیان منطقه را در یک جبهه بسیج کرده و شامات را به ایران و روسیه بخشیده است.
ادامه مطلب
به نظر می رسد که روی کار آمدن جو بایدن به عنوان رئیس جمهوری جدید ایالات متحده و انعطاف دیپلماتیک او در قبال ایران این فرصت را در اختیار بغداد قرار داده است که دوباره به شکل جدی تری کلان راهبرد موازنه مثبت قوا را پیرامون تنش تهران – واشنگتن در زمین عراق در دستور کار قرار دهد.
ادامه مطلب
این باز آرایی، مهمترین جابه جایی های نظامی و امنیتی در تاریخ اخیر عراق است. این دگرش ها به امید تقویت امنیت کل کشور و تضعیف نیروهای شبه نظامی صورت گرفته است بلکه گامی دیگر در راه اصلاح کامل بخش امنیتی عراق برداشته شود. جامعه بین المللی باید از این روند با تشویق و ارائه کمک های خود حمایت کنند.
ادامه مطلب
بایدن باید عراق را در راس مسائل خاورمیانه در سیاست خارجی خود قرار دهد. عراق دوران خطیری را تجربه می کند و آن سر برآوردن دوباره داعش و احتمال تبدیل شدن عراق به کشوری از هم فروپاشیده است. اگر شیرازه امور عراق از هم بپاشد، امنیت ملی همسایگان عرب این کشور به خطر خواهد افتاد.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: اهمیت انفجارها و حملات نظامی اخیر در عراق از آن روست که با شروع فصل جدید در رویکرد سیاست خارجی دولت آمریکا، برخی بازیگران منطقه‌ای می‌کوشند با واقع سازی‌های تازه، اوضاع را به‌گونه‌ای هدایت کنند که فرصت چانه‌زنی در هر نوع تغییر رویکرد منطقه‌ای در آینده برای آنان فراهم شود. اگرچه این روش نمی‌تواند به مفهوم اقدام برای برهم زدن تعادل قوا میان دولت‌های دارای نفوذ باشد، اما بی‌تردید اقدامی ایذایی است که هدف آن تأثیرگذاری بر تحولات منطقه در یک بسته‌بندی کلی است.
ادامه مطلب