وضعیت کنونی ایران باید بازنگری اساسی در سیاست ایالات متحده در قبال ایران را موجب شود، سیاستی که دو حزبی است و به دنبال مقابله با چالش های مختلف ناشی از تهران، به ویژه برنامه هسته ای، موشک های بالستیک و شبکه های نیابتی آن است.
ادامه مطلب
تهران مصمم است که مانع از آن شود که شکاف‌های داخلی توانایی کشور را در برابر فشارهای خارجی تضعیف کند. ایجاد گشایش‌های محدود اجتماعی و سیاسی، بخشی از یک راهبرد حساب‌شده برای تخلیه نارضایتی عمومی قبل از آن است که به ناآرامی‌های گسترده تبدیل شود.
ادامه مطلب
افزایش وابستگی اقتصادی و نظامی بین ایران و روسیه نشان می‌دهد که مسکو تا حدی بر تهران نفوذ دارد و می‌توانست – اگر می‌خواست – در رسیدن به یک توافق هسته‌ای معنادار با ایران کمک کند. اما روسیه نشان داده که منافعش به تهران نزدیک‌تر از واشینگتن است و احتمالاً از هرگونه نقش در مذاکرات برای فشار بر منافع آمریکا استفاده خواهد کرد.
ادامه مطلب
پس از سقوط بشار اسد، اسرائیل با پیشروی نظامی در سوریه و تلاش برای ایجاد اتحاد با اقلیت‌های قومی مانند دروزی‌ها و کردها، به دنبال گسترش نفوذ خود در منطقه است. این اقدامات نگرانی‌های امنیتی اسرائیل و واکنش‌های منطقه‌ای را به دنبال داشته است.
ادامه مطلب
نکته قابل‌تأمل در اظهارات عراقچی تأکید بر «اجتناب از جنگ» به‌عنوان سیاست تهران در سال جدید است. این موضع‌گیری در نگاه نخست، منطقی و قابل‌درک به نظر می‌رسد، اما مسئله اساسی آن است که وقوع یا عدم وقوع جنگ در منطقه‌ای پرتنش مانند غرب آسیا، تنها به تصمیم تهران بستگی ندارد. در واقع، جنگ بیش از آنکه محصول تصمیمات تهران باشد، نتیجه مجموعه‌ای از متغیرهای منطقه‌ای و بین‌المللی است که تعدادی از آنها خارج از دایره کنترل ایران قرار دارند.
ادامه مطلب
اباصلت کبیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پایان خصومت و برقراری آتش‌بس بین روسیه و اوکراین پس از سه سال جنگ خونین، با پیشنهاد واشینگتن در حال اتفاق افتادن است. ولادیمیر پوتین آمادگی خود برای پذیرش آتش‌بس را اعلام کرده است و زلنسکی نیز چاره ای جز قبول آتش‌بس ندارد. این ابتکار الزام آور توسط یک قلدر تمام بنام ترامپ ایجاد شد. نتیجه آن نیز صلح خواهد بود. هر چند خوشایند دو طرف نباشد اما از کشتار و تجاوزگری خواهد کاست.
ادامه مطلب
این روش ترامپ است، تهدید به استفاده از زور برای تحت فشار قرار دادن طرف مقابل به منظور رسیدن به توافق. این روش گاهی جواب می‌دهد، اما لزوماً نه. سؤال این است که اگر نتیجه ندهد، ترامپ چه خواهد کرد؟
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترامپ ادعا می کند که ایالات متحده آمریکا هزینه زیادی برای امنیت اروپا در چارچوب سازمان پیمان آتلانتیک شمالی هزینه می کند و لازم است که اعضای نانو بودجه نظامی خود را از حدود دو درصد کنونی از کل تولید ناخالص داخلی، به دو برابر افزایش دهند.
ادامه مطلب
خبر موافقت مصر با اسکان موقت ۵۰۰ هزار نفر از ساکنان غزه در سینا را می‌توان از چندین زاویه مختلف و با ابعاد سیاسی و دیپلماتیک متعددی تحلیل کرد. این اقدام که در پی بازگشت دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری آمریکا و اجرای سیاست‌های جدید وی صورت گرفته، در واقع به یک نقطه عطف مهم در تحولات سیاسی و ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه تبدیل شده است.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری هایی مانند ایالات متحده به‌عنوان دموکراسی های نمایندگی عمل می کنند که در آن دموکراسی و جمهوریت در کنار یکدیگر و با هم پیش می روند. در آمریکا، سناتورها و نمایندگان توسط مردم انتخاب می‌شوند، رئیس جمهور نقش مجری منتخب را دارد و قانون اساسی به عنوان منشور رسمی این نظام عمل می‌کند. اینکه دادگاه‌های آمریکا می توانند علیه رئیس جمهور یا تصمیمات او رأی صادر کنند، ناشی از همین ساختار است که مانع از تمرکز قدرت در دست اکثریت و مجری آن می‌شود—اکثریت اجازه دارد حکومت را در دست بگیرد، اما اجازه ندارد قدرت را قبضه کند! اکثریت اجازه دارد قوانین را تصویب کند اما اجازه ندارد حقوق اقلیت را زیر پا بگذارد. تقابل دولت کنونی ایالات متحده با اقلیت‌ها که شاهد آن هستیم یا از رسانه ها دنبال می کنیم در همین چارچوب قابل بررسی است که اکثریت، به لطف قدرت گیری هرچه بیش تر دموکراسی در برابر جمهوریت در حال به گوشه راندن اقلیت است.
ادامه مطلب
در پیام نوروزی، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، با تأکید بر استواری ملت ایران در برابر قدرت‌های جهانی، اعلام کرد که «سیاست خارجی جمهوری اسلامی در سال جدید بر همین اساس پیش خواهد رفت و هیچ‌گونه مصالحه‌ای بر سر منافع ملی صورت نخواهد گرفت.»
ادامه مطلب
سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در یک سال گذشته اوج گیری رخدادهایی را شاهد بودیم و سال پرحادثه ای را پشت سر گذاشتیم که مدیریت و عبور از آنها توان و انرژی زیادی از جامعه ایرانی گرفت.
ادامه مطلب
سعید سیفی و علی رضوان‌پور در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسند: مسکو ممکن است فوراً توافق آتش‌بس را نپذیرد، اما دلایل خوبی برای دستیابی به توافق دارد.
ادامه مطلب
ایران که از نظر راهبردی تضعیف شده، سیگنال‌هایی ارسال کرده که مایل است درباره نظامی‌سازی برنامه هسته‌ای خود با ایالات متحده گفتگو کند، اما هرگونه پیشرفت دیپلماتیک بسیار بعید به نظر می‌رسد.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: در هنگامه شدت‌گرفتن رقابت‌های ژئوپلیتیک و اقتصادی، آمریکای ترامپ و راست افراطی در اروپا در تلاش برای افزایش ثروت و قدرت خود به سیاست‌هایی روی آورده‌اند که می‌توان آن را نئومرکانتیلیستی نامید.
ادامه مطلب
سال ۱۴۰۴ با توجه به میراثی که از سال جاری خواهد برد، در هاله‌ای از ابهام و انتظار قرار دارد. اگر تنش‌ها فروکش کند، شاید فرصتی برای بهبود روابط و اقتصاد فراهم شود. اما ادامه بی‌ثباتی می‌تواند این سال را به یکی از سخت‌ترین دوره‌ها تبدیل کند. امنیت داخلی، مدیریت بحران انرژی و عبور از تحریم‌ها، چالش‌های اصلی پیش‌رو خواهند بود. آینده در گرو تصمیم‌های امروز است؛ تصمیم‌هایی که می‌توانند راه را برای آرامش یا آشوب هموار کنند.
ادامه مطلب
از منظر دیگر باید به زمانبندی برای تصمیم گیری در جهت رفع حصر مهدی کروبی با بازگشت ترامپ به کاخ سفید و تشدید تنش‌های بین‌المللی هم توجه داشت. به هر حال از زمان آغاز به کار دولت دوم ترامپ، ایران با چالش‌های متعدد در سیاست خارجی و داخلی مواجه است. در چنین شرایطی، سیاست "وفاق" برای دولت مسعود پزشکیان نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت «اجتناب ناپذیر» جلوه می کند. این الزام ریشه در شرایط پیچیده داخلی و خارجی دارد که تهران را وادار به اتخاذ رویکردی همگرایانه و کاهش تنش‌های داخلی کرده است.
ادامه مطلب
حمله جدید تندروها به دولت پزشکیان در ایران موانع پایدار بر سر اصلاحات و آشتی با غرب را برجسته می‌کند.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: بریتانیا که نقش بارزی در روزهای اولیه این منازعه داشت و همچنان سرسختانه از کی‌یف حمایت می کند به عنوان دشمن شماره یک عمومی جدید روسیه معرفی شده چرا که اخراج دو دیپلمات انگلیسی به دلیل اختلافات جاسوسی به علاوه تهدید یکی از نزدیکان ولادیمیر پوتین به تصرف دارایی های بریتانیا در روسیه، این موارد نشان دهنده تشدید خصومت های اخیر است. جالب توجه این که سرویس اطلاعات خارجی روسیه در بیانیه‌ای علنی اعلام کرده که لندن امروز، درست مانند هر دو جنگ جهانی قرن گذشته، به‌عنوان محرک جهانی جنگ عمل می‌کند و تلاش می کند تا رایزنی های ترامپ برای میانجیگری صلح در اوکراین را از مسیر خارج کند.
ادامه مطلب
حمله آمریکا به یمن و اتصال آن به ایران، معادلات منطقه را پیچیده‌تر کرده است. این اقدام نشان می‌دهد که کاخ سفید هر لحظه ممکن است تصمیمی خطرناک اتخاذ کند. ترامپ، با دستور حمله و اتهام حمایت ایران از حوثی‌ها، تلاش کرد تهران را در موضع دفاعی قرار دهد، اما این حرکت بیش از آنکه تاکتیکی هوشمندانه باشد، نشان‌دهنده تمایل به ایجاد بحران‌های جدید است. نگرانی این است که کاخ سفید، در اقدامی شتاب‌زده و بدون در نظر گرفتن پیامدها، تصمیم به حمله بگیرد. ترامپ، که همواره از رویکردهای تهاجمی استقبال کرده، ممکن است برای اثبات قدرت خود، دست به اقداماتی بزند که خاورمیانه و جهان را درگیر بحران‌های جدید کند.
ادامه مطلب
دانشگاه هاروارد نیز به فهرست دانشگاه‌هایی پیوسته است که به دلیل شرایط نامشخص ناشی از اقدامات دولت ترامپ علیه دانشگاه‌هایی که اعتراضات حامیان فلسطین را شاهد بوده‌اند، استخدام کارکنان جدید را متوقف کرده‌اند. به گزارش نیویورک تایمز، گربر، رئیس دانشگاه هاروارد، این تعلیق را به اطلاع جامعه دانشگاهی رسانده است.
ادامه مطلب
مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران در تعامل با ابرقدرت‌ها باید با درک توانایی تأثیرگذاری آنها بر سیاست‌های داخلی و خارجی کشورها در مقیاس منطقه‌ای و جهانی با برنامه‌ریزی دقیق، استفاده هوشمندانه از فرصت‌ها و تمرکز بر اهداف استراتژیک عمل کند و تحت تأثیر رفتارهای احساسی، شخصی و ایدئولوژیکی یا بازی‌های سیاسی داخلی و بین‌المللی قدرت‌های بزرگ قرار نگیرد و از هر فرصتی برای پیشبرد منافع ملی خود استفاده کند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: داشتن دوستان و دشمنان همیشگی ازجمله انگاره‌های آرمانی سیاستگذاری خارجی است که سیاستگذاران و دولت‌ها را با پیامدهای فاجعه‌باری روبه‌رو می‌سازد. این انگاره، رویکرد بسیاری از بازیگران نظام جهانی است که البته بیشتر در حلقه جهان سوم یا جنوب جهانی حضور دارند.
ادامه مطلب
غلامرضا نظربلند در یادداشتی می نویسد: سرانجام دستگاه سیاست خارجی کشور تأیید کرد که نامه‌ای که یک هفته قبل از آن ترامپ اعلام کرده بود که به مقصد جمهوری اسلامی ارسال کرده، وصول شده است. اینکه وصول نامه‌ای قاعدتا فوق‌العاده مهم چرا تا این حد به درازا کشید، پرسش‌برانگیز است که پاسخ آن گویا به استنکاف عمان و قطر در انتقال آن به طرف ایرانی برمی‌گردد. گفته می‌شود که چون محتوای نامه رگه‌هایی از عنصر تهدید را با خود داشته، آنها حاضر نشده‌اند حتی در نقش پیک نامه‌بر هم ایفای نقش کنند و از‌این‌رو انجام این مهم عملا به اماراتی‌ها واگذار شده است. اینکه اماراتی‌ها گزینه مناسبی برای رساندن پیامی به این حد مهم هستند یا نه، حتی با توجه به جمیع جهات و سردی روابط تهران-ابوظبی متضمن پاسخی منفی هم باشد، ماضی شده و نمی‌تواند موضوع بحث جاری باشد و این یادداشت هم با عبور از آن، به آنچه الگوی رفتاری ما درباره واکنش به نامه مزبور باید باشد، می‌پردازد.
ادامه مطلب
از چهارشنبه هفته گذشته عرصه سیاست خارجی ایران تحولات سیال و پرشتابی را به خود دیده است. مجموعه این حوادث در روزهای منتهی به پایان سال ۱۴۰۳، شرایط پیچیده و در‌عین‌حال مبهمی را با تمرکز بر دیپلماسی هسته‌ای برای سال پیش‌رو به وجود آورده است، اما در جدیدترین اتفاق، صبح دیروز جمعه پکن میزبان نشست سه‌جانبه‌ای با حضور معاونان وزرای امور خارجه روسیه، چین و ایران درباره پرونده هسته‌ای کشورمان بود که در نهایت با یک بیانیه مشترک هشت‌بندی به کار خود پایان داد.
ادامه مطلب
عرفان ابراهیمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این نوشتار با توجه به تحولات منطقه و نگرش تصمیم‌گیران ترکیه و عربستان، نوع کنشگری این دو کشور را در قبال فشار حداکثری ترامپ تبیین شده است.
ادامه مطلب
سازمان‌های ایرانی که وضعیت حقوق بشر را رصد می‌کنند، کارکنان خود را تعدیل کرده‌اند، گروه‌های جامعه‌ی مدنی برنامه‌های خود را به حالت تعلیق درآورده‌اند و رسانه‌ها فعالیت‌هایشان را محدود کرده‌اند. تحلیلگران و فعالان ایرانی برآورد می کنند که این کاهش بودجه ده‌ها گروه را که صدها نفر را به کار گرفته بودند، تحت تأثیر قرار داده است.
ادامه مطلب
احسان دستغیب در یادداشتی می نویسد: تجربه تلخ فنلاند در مواجهه با اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۳۹، درس ارزشمندی از ضرورت واقع‌گرایی در سیاست خارجی به جای آرمان‌خواهی محض به رهبران این کشور آموخت. این رویداد تاریخی نشان داد که در عرصهٔ روابط بین‌الملل، درک صحیح از موازنه قدرت و محدودیت‌های ژئوپلیتیک می‌تواند سرنوشت یک ملت را رقم بزند.
ادامه مطلب
سعید محمدی کاوند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تجربه‌ی خروج آمریکا از برجام موجب شده که حتی بسیاری از سیاستمداران میانه‌رو نیز نسبت به مذاکره‌ی مجدد با آمریکا تردید داشته باشند. در چنین شرایطی، حتی اگر دولت بخواهد وارد مذاکره شود، فشارهای داخلی و احتمال تکرار تجربه‌ی شکست‌خورده‌ی گذشته، مانعی جدی بر سر راه آن خواهد بود.
ادامه مطلب
کوروش احمدی می نویسد: در پی اظهارات اخیر ترامپ درباره ارسال نامه به رهبری و صحبت از معامله یا منازعه، شاهد اظهارات مهم رهبری در دیدار رمضانی ایشان بودیم؛ اظهاراتی که با برداشت‌های متفاوتی همراه شد. یک برداشت این است که ایشان در این اظهارات مذاکره درباره برنامه هسته‌ای را رد نکردند. ایشان خاطرنشان ساختند: «مسئله آنها فقط مسئله هسته‌ای نیست، بلکه مذاکره برای آنها راه و مسیری برای طرح توقعات جدید ازجمله در زمینه امکانات دفاعی و توانایی‌های بین‌المللی و برد موشک و... است که قطعا پذیرفته و برآورده نمی‌شود». توییت نمایندگی ایران در سازمان ملل دایر بر اینکه «اگر مقصود از مذاکره دستیابی به هدف رفع نگرانی از احتمال نظامی‌شدن برنامه هسته‌ای ایران باشد، قابل بررسی است»، منعکس‌کننده برداشت مشابهی است و می‌تواند تأییدی بر شکل‌گیری تحولی در موضع ایران باشد.
ادامه مطلب