«اول امریکا» یعنی زور حرف نخست را می‌زند

دیپلماسی ایرانی: مالکوم ترنبول، نخست‌وزیر سابق استرالیا، در یادداشتی که در نشریه فارین افرز منتشر کرده، تأکید می‌کند که ریاست‌جمهوریِ دوباره دونالد ترامپ ضربه‌ای اساسی به نظم جهانی پس از جنگ جهانی دوم وارد کرده است؛ نظمی که آمریکا خود بنیان‌گذارش بود. از جنگ تجاری تا خروج از معاهدات بین‌المللی و تضعیف تعهدات دفاعی، ترامپ جهانی مبتنی بر زور را جایگزین همکاری بین‌المللی کرده است.

وی می‌نویسد: دونالد ترامپ آشکارا قاعده «زور حرف اول را می‌زند» را تبلیغ می‌کند. شعار «اول امریکا» یا «دوباره امریکا را به عظمت برسانیم» که ترامپ و طرفدارانش سر می‌دهند و با این شعار پوپولیسی خود را به قدرت رسانده‌اند در حقیقت همان معنای «زور حرف اول را می‌زند» است. اقدامات او از جمله بی‌اعتنایی به معاهدات، فشار بر اوکراین و نزدیکی به خودکامگان جهانی باعث شده بسیاری از متحدان سنتی ایالات متحده آمریکا، مانند کشورهای اروپایی و آسیا-پاسیفیک، نسبت به قابلیت اتکای واشینگتن در امور امنیتی تردید کنند.

به اعتقاد نویسنده، متحدان آمریکا باید خود را با واقعیت تازه ای وفق دهند و برای دفاع مستقل تلاش کنند. این امر تقویت ظرفیت‌های نظامی بومی، افزایش خوداتکایی راهبردی و توسعه همکاری با دیگر کشورهایی را شامل می‌شود که ارزش‌های مشترک دارند. در اروپا، تهدید روسیه باعث شده است برخی رهبران مانند دونالد توسک در لهستان خواستار کاهش وابستگی به ایالات متحده شوند. برنامه‌های دفاعی جدید اروپا و کاهش خرید تجهیزات آمریکایی، مانند جنگنده‌های F-35، نمونه‌هایی از تلاش برای دستیابی به «خودمختاری حاکمیتی» است. در آسیا، وضعیت پیچیده‌تر است. هرچند ترامپ فعلاً تعهدی به ترک متحدان آسیایی چون ژاپن و استرالیا نداده اما در مورد تایوان مواضع متناقضی داشته و حتی از این کشور به دلیل صنایع نیمه‌رسانایش انتقاد کرده است. این تردیدها ممکن است کشورهای مهمی مانند ژاپن و کره‌جنوبی را به توسعه بازدارندگی مستقل، حتی هسته‌ای، سوق دهد. البته ترامپ خود از آغاز دور دوم ریاست جمهوری‌اش با این کشورها نیز خوش‌رفتاری نکرده و همچون یک متحد با آنها برخورد نکرده است. کشورهای آسیای جنوب‌شرقی نیز، که میان چین و آمریکا در نوسان هستند، مثل مالزی، اندونزی، فیلیپین، تایلند و ویتنام در صورت عقب‌نشینی آمریکا احتمالاً به حوزه نفوذ چین تبدیل خواهند شد. فیلیپین که دارای پیمان دفاعی با آمریکاست، در برابر تهدیدات پکن در دریای چین جنوبی تنها مانده و همین مسئله نشانه کاهش نقش بازدارنده آمریکا در منطقه است و شاید این کشور نتواند بیش از این در برابر فشارهای چین که فراتر از طاقت و توانایی آن است، دوام بیاورد.

ترنبول نتیجه‌گیری می‌کند که کشورهای متحد ایالات متحده امریکا، به‌ویژه دموکراسی‌های غربی، باید از وابستگی بیش‌ازحد به آمریکا عبور کنند و امنیت خود را با همکاری و تولید قدرت بومی تضمین کنند، چرا که عصر «اول آمریکا» به معنای پایان ضمانت امنیتی آمریکا برای جهان است.

منبع: فارن افرز / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱