
فراتر از بمب: ایدئولوژی بهعنوان موتور دکترین هستهای ایران جدید
نویسنده تأکید میکند که «رهبران ایران از ابتدا، برنامه هستهای را بخشی از استقلال استراتژیک و مقاومت در برابر نظم جهانی به رهبری ایالات متحده آمریکا دیدهاند.
ادامه مطلبنویسنده تأکید میکند که «رهبران ایران از ابتدا، برنامه هستهای را بخشی از استقلال استراتژیک و مقاومت در برابر نظم جهانی به رهبری ایالات متحده آمریکا دیدهاند.
ادامه مطلبصادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: به نظر می رسد دوران بازی های پیچیده و چند وجهی در خاورمیانه به اتمام رسیده و نقش آفرینی در میدان سیاست پس از این باید ساده و شفاف و در بخشهای راهبردی در تضاد با منافع کلان آمریکا نباشد. واشینگتن تلاش دارد این مسیر و هدف را اگر با چرخش نرم تحقق نیابند، با اهرم های سخت محقق کند.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: امکان اینکه بعد از پایان سفر منطقهای ترامپ لحن طرف امریکایی تغییر کند و مواضع سرسختانهتری بگیرد، وجود دارد، بهویژه که طرفین به جزئیات مهم مذاکرات وارد شدهاند.
ادامه مطلبترامپ در سخنرانی خود در ریاض اعلام کرد که تحریمهای ایالات متحده علیه سوریه را لغو میکند و به ایران پیشنهاد یک "آینده روشن" داد، در حالی که به رهبران تهران هشدار داد که فرصت محدودی برای پذیرش این پیشنهاد دارند.
ادامه مطلبفاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: رفتار عربستان در قبال رؤسای جمهوری آمریکا، از استقبال گرم از ترامپ در هر دو دوره تا سردی روابط با بایدن، نشاندهنده رویکرد عملگرایانه این کشور در سیاست خارجی است. عربستان از فرصت ریاستجمهوری مجدد ترامپ استفاده میکند تا روابط استراتژیکی که در دوران بایدن تضعیف شده بود را بازسازی کند و خود را به عنوان یک متحد کلیدی در سیاستهای منطقهای و جهانی آمریکا مطرح کند.
ادامه مطلبعابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بازتعریف جایگاه ایران در نظم جهانی، ضرورتی استراتژیک است، نه انحراف از اصول. این بازتعریف، مستلزم فرود آرام، محاسبهشده و تدریجی در بستر تغییرات ژئواستراتژیک است؛ نه سقوط شتابزده و نه سکون در میانه آشوب.
ادامه مطلبکتایون لامعزاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: این طرح، اگر با دقت حقوقی و فنی طراحی شود، میتواند حق غنیسازی ایران را تثبیت کند، سرمایه خارجی جذب کند و روابط منطقهای را بازتعریف کند. اما بیتوجهی به جزئیات حقوقی یا بدعهدی شرکا میتواند آن را به تهدیدی برای استقلال هستهای ایران تبدیل کند. برای موفقیت، ایران باید در اساسنامه کنسرسیوم خطوط قرمزی مانند حفظ ظرفیت تحقیق و توسعه، استقلال فنی و مصونیت در برابر تحریمها را تثبیت کند.
ادامه مطلببرخی مقامات اسرائیلی، مانند گیورا آیلند، معتقدند که آمریکا ممکن است پشت سر اسرائیل و مخفیانه بهویژه در مورد ایران با کشورهای عربی معامله کند.
ادامه مطلبترامپ و محمد بن سلمان احتمالاً توافقی در زمینه همکاری هستهای غیرنظامی اعلام خواهند کرد که به عربستان سعودی اجازه غنیسازی محدود اورانیوم تحت نظارت آمریکا را میدهد. این توافق میتواند زمینهساز توسعه انرژی هستهای غیرنظامی در عربستان باشد، در حالی که نگرانیهای مربوط به گسترش سلاحهای هستهای را کاهش میدهد.
ادامه مطلببهنظر میرسد که ایران، مهمترین محور این سفر باشد؛ کشوری که گفتوگوهای هستهای آن هماکنون در عمان جریان دارد و دولت ترامپ میان کاهش تنش دیپلماتیک و تدارک مقدمات جنگ دستوپنجه نرم میکند.
ادامه مطلبدر چنین وضعیتی به دولت امریکا و شخص دونالد پیشنهاد میشود که بهجای تکرار برجام که ترامپ از آن ابراز انزجار میکند، یک توافق «بیشتر در برابر بیشتر» را پیشنهاد دهد: رفع تحریمهای بیشتر، در برابر محدودیتهای شدیدتر، نظارت گستردهتر و شاید حتی مهار برنامه موشکی و حمایتهای نظامی ایران از دشمنان آمریکا.
ادامه مطلبسید رضا تقوینژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: ایران باید با هوشمندی تمام، تعادلی ظریف میان حفظ منافع ملی خود در توسعه روابط با کشورهای مختلف و ضرورت حل و فصل مسئله هستهای از طریق دیپلماسی ایجاد کند. در غیر این صورت سایه سنگین سوءظن و بدبینی ناشی از این روابط، همچنان بر میز مذاکرات سنگینی خواهد کرد.
ادامه مطلبکیکاوس پورایوبی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، قطعا نقش عربستان سعودی یک سر و گردن از بقیه کشورها برجستهتر و پررنگ تر است.
ادامه مطلبمسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بنیامین نتانیاهو با لابیگری در واشینگتن، تهدیدات نظامی و فضاسازی رسانهای، تلاش میکند هر گونه توافق میان تهران و واشینگتن را به حاشیه ببرد.
ادامه مطلبفاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: ز منظر منطقهای و امنیتی، ایران همواره برنامه هستهای خود را بهعنوان ابزاری برای بازدارندگی و تقویت موقعیت ژئوپلیتیکی خود پیش برده است. پذیرش تعهدات بلندمدت که محدودیتهای جدی برای توسعه توانمندیهای هستهای اعمال کند، با سیاست کلان دفاعی و امنیتی ایران همخوانی ندارد. در نتیجه، توافقهای موقت یا گامبهگام ممکن است بیشتر با اهداف استراتژیک ایران تطابق داشته باشند.
ادامه مطلبرسول عبدالهیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: در این مقاله، تلاش میشود راهبرد جدید ترامپ در قبال ایران مورد بررسی قرار گیرد؛ راهبردی که بهوضوح فراتر از کنترل برنامه هستهای بوده و به دنبال خلع سلاح راهبردی و محدودسازی نفوذ منطقهای ایران است. همچنین واکنشهای ایران و دیگر بازیگران منطقهای و بینالمللی در این چارچوب تحلیل خواهد شد تا چشماندازی واقعگرایانه از آینده روابط دو کشور ارائه شود.
ادامه مطلبآنچه در محورهای اصلی سفر قابل برداشت است، تقویت همکاریهای اقتصادی میان ایالات متحده امریکا با متحدان عربش در حوزه خلیج فارس است.
ادامه مطلبسید علی موسوی خلخالی مینویسد: با توجه به تهدید آشکار ویتکاف – همزبان با دیگر همکارانش در کاخ سفید از جمله مارکو ربیو، وزیر امور خارجه امریکا – که میگوید در دور بعدی «اگر مذاکرات سازنده نباشد، مذاکرات ادامه پیدا نخواهد کرد» و همچنین تعلل در اعلام زمان برگزاری دور چهارم مذاکرات تا روز جمعه شب (کمتر از ۴۸ ساعت از آغاز دور چهارم در عمان) که آشکارا از بازیگردانی طرف امریکایی برای فشار بر اعصاب و روان و حتی در نگاهی بدبینانه، توهین به طرف ایرانی، حکایت دارد، شاید بد نمیبود این بار طرف مذاکرهکننده ایرانی پیشدستی میکرد و مذاکرات را ولو برای یک روز به تعویق میانداخت تا با این کار هم به بدرفتاریها و تهدیدهای طرف امریکایی پاسخی داده باشد و هم اینکه طرف امریکایی تصور نکند تحت فشار و ارعاب باز هم طرف ایرانی حاضر به گفتوگوست.
ادامه مطلبمواضع سرسختانه ایرانیها سبب شد تا مواضع ترامپ در برابر این فشارها تا اندازهای تعدیل شود. ترامپ در پاسخ به واکنشهای تند ایران اظهار داشت که نمیخواهد احساسات هیچکس را جریحهدار کند و تصمیم نهایی را در جریان سفر خود خواهد گرفت.
ادامه مطلببا این حال تهدید واقعی هستهای در کنار پیامدهای فاجعهبار استفاده از سلاحهای اتمی، انگیزهای جدی برای رسیدن به توافق فراهم کرده است. تا کنون سه دور گفتوگو پیش رفته و چالشهای سیاسی داخلی هر دو کشور بزرگترین مانع در برابر رسیدن به راهحل هستند اما هم دونالد ترامپ و هم جمهوری اسلامی ایران عزم خود را برای جلوگیری از جنگ نشان دادهاند.
ادامه مطلببا وجود مواضع به نظر سختگیرانه دونالد ترامپ نسبت به برنامه هستهای ایران و مذاکرات غیرمستقیم جاری با آن، ترامپ اشاره کرد که در صورت ارائهٔ دلایل قانعکننده، ممکن است برنامهٔ هستهای غیرنظامی ایران را بررسی کند، اما هشدار داده که چنین برنامههایی میتوانند به جنگ منجر شوند.
ادامه مطلببسیاری از منابع خبری یکی از دلایل اصلی به تعویق افتادن دور چهارم گفت وگوهای غیرمستقیم ایران و امریکا را به تحولات رخ داده در درون دولت امریکا نسبت دادند. گفته می شود یکی از دلایل احتمالی این توقف، برکناری مایک والتز از سمت مشاور امنیت ملی امریکا بوده است.
ادامه مطلباعمال تحریمهای جدید امریکا علیه ایران که در حقیقت فشار مضاعفی به چین به عنوان پرمصرفکنندهترین کشور جهان در زمینه انرژی است، افزایش اولیه قیمت نفت در بازارهای جهانی را باعث شد، اما این افزایش بهزودی تثبیت شد. ایران نیز برای حفظ سهم بازار خود، قیمت نفت خام را کاهش داده است.
ادامه مطلبمعصومه علیانپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: تحلیل کنشهای ایران و آمریکا در این مرحله، مستلزم فهم دقیق از سازوکارهای تصمیمسازی در هر دو کشور و ادراکات امنیتی آنها از یکدیگر است. واشینگتن، بهرغم اولویت دادن به بحران اوکراین و تقابل با چین، همچنان برنامه هستهای ایران را تهدیدی خزنده علیه نظم هژمونیک خویش در غرب آسیا تلقی میکند. در مقابل، تهران نیز تجربه خروج یکجانبه آمریکا از برجام را نهتنها شکست یک توافق بلکه زوال اعتبار تعهدات حقوق بینالملل میداند و از همینرو، رویکرد بازگشت به توافق سابق را فاقد ضمانت اجرایی ارزیابی میکند.
ادامه مطلبسید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: همان گونه که ماهیت و رفتارهای طرف مقابل و تجربه به دست آمده از مذاکرات برجام نشان می دهد باید همه عناصر و الزامات یک مذاکرات را مورد توجه و محاسبه قرار داد.
ادامه مطلباندیشکدههای غربی معمولاً این دخالت را از منظر استراتژیک، بشردوستانه، ژئوپلیتیک و حقوقی بررسی میکنند. دیدگاهها اغلب به جهتگیری سیاسی و ایدئولوژیک اندیشکده، روابط آن با دولتها و اولویتهای منطقهای بستگی دارد.
ادامه مطلبتحلیلگران غربی، مانند پژوهشگران امنیت بینالملل، هشدار دادهاند که این حمله میتواند مذاکرات دیپلماتیک، بهویژه بین ایران و آمریکا، را پیچیدهتر کند. یکی از پژوهشگران در پستی در X اظهار داشت که این حمله ممکن است احتمال درگیری نظامی با ایران را افزایش دهد، زیرا اسرائیل و آمریکا ممکن است این اقدام را به تهران نسبت دهند.
ادامه مطلبسخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش دیگری درباره ازسرگیری مذاکرات و دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا نیز گفت: «ما در عمل نشان دادیم که به مذاکره پایبندیم. تعویق زمان گفتوگوها به پیشنهاد میانجیگر یعنی دولت عمان بود. دلیل آن هم همان چیزی است که هم وزیر امور خارجه عمان و هم وزیر امور خارجه کشورمان بیان داشتند. درباره زمان دور بعدی مذاکرات نیز منتظر نظر دولت عمان می مانیم و درباره ادامه مسیر نیز حتما دولت عمان هماهنگ خواهد کرد و به ما اطلاع خواهد داد.»
ادامه مطلبفاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در فضای سیاسی کنونی که همزمان با ادامه تحریمهای آمریکا علیه ایران و افزایش تنشهای منطقهای همراه شده است، بسیاری از تحلیلگران معتقدند که چنین تأخیری بیشتر ریشه در دلایل سیاسی دارد تا لجستیکی صرف.
ادامه مطلبمحمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر چند عمل متقابل در برابر مواضع غیر دوستانه کشورهای اروپایی بهویژه انگلیس، فرانسه و آلمان، در برخی موارد ضروری است، اما این کشورها در فرجام مذاکرات هستهای ایران و آمریکا نقشی حساس دارند؛ از این رو، حفظ هماهنگی با تمام طرفهای توافق ۲۰۱۵ از جمله این سه کشور حیاتی است و می تواند مفید باشد.
ادامه مطلب