وقتی دیپلماسی هم مرز دارد

دیپلماسی ایرانی: لغو دور ششم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در مسقط، صرفاً یک تصمیم تاکتیکی نبود، بلکه پاسخی حساب‌ شده به مجموعه‌ای از رفتارهای خصمانه غرب و اسرائیل است که پیامدهای مهمی در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی دارد. تهران با این تصمیم، نشان داد که دیپلماسی و گفت‌وگو برایش تنها زمانی معنا دارد که مبتنی بر احترام متقابل و تامین اصول اساسی امنیت و عزت ملی باشد، نه ابزاری برای مدیریت بحران در حالی که طرف مقابل بر فشار و حمایت از اقدامات رژیم صهیونیستی اصرار می‌ورزد. این اقدام، محاسبات دولت آمریکا و تیم ترامپ را که گمان می‌کردند می‌توانند با فشار حداکثری، ایران را به پای مذاکره‌ای منفعل بکشانند، نقش بر آب کرد و بر پیچیدگی مواجهه واشنگتن با تهران افزود. 

پیام دیپلماتیک و امنیتی ایران واضح بود: تا زمانی که تجاوزات رژیم صهیونیستی ادامه داشته باشد و آمریکا به‌جای مهار تل‌آویو، به آن مشروعیت و پشتیبانی سیاسی و امنیتی می‌بخشد، هیچ مذاکره‌ای مشروع نیست و گفت‌وگو معنا نخواهد داشت. این پیام، نه تنها آمریکا و اسرائیل، بلکه سایر کشورهایی را که همسو با آنان در روندهای منطقه‌ای گام برمی‌دارند هم مورد خطاب قرار می‌دهد. لغو مذاکره یک درس آشکار برای طرف مقابل بود مبنی بر این‌که ایران اهل معامله تحت فشار و در شرایط نامتوازن نیست و هر بار که معادلات بر پایه تهدید و زورچپانی طراحی شود، تهران ظرفیت تعطیلی گفت‌وگو و ورود به فاز کنش فعال را دارد.

با این اقدام، ایران به آمریکا و متحدانش یادآوری کرد که معادله امنیت منطقه بدون لحاظ اراده و منافع ملی تهران، راه به جایی نخواهد برد و فشارها به جای تضعیف آن، صرفاً هزینه‌های رفتارهای خصمانه را بالا می‌برد. انتظار می‌رود آمریکا و رژیم صهیونیستی در کوتاه‌مدت با ابزارهای تبلیغاتی، سیاسی، و شاید حتی اقدامات تحریک‌آمیز تلاش کنند افکار عمومی و جو دیپلماتیک را علیه ایران بسیج کنند، اما ناچار خواهند شد برای بازگشت به مسیر دیپلماسی واقعی، مؤلفه‌های جدیدی را در محاسبات خود وارد کنند. پیام پنهان تصمیم اخیر ایران برای کشورهای منطقه‌ای و دولت‌های عربی نیز این است که قدرت‌نمایی و مذاکره، مکمل یکدیگرند و ایران هرگز امنیت، اقتدار، و منافعش را قربانی روندهای نمایشی و بی‌ثمر نمی‌کند؛ در عین حال راه دیپلماسی همواره باز است، مشروط به آن‌که با رویکرد احترام و واقع‌بینی همراه شود، نه با منطق فشار و تحقیر. این تصمیم تهران، بازی قدرت در منطقه را وارد فصل تازه‌ای کرد که در آن، چشم‌انداز تعادل نه با فشار، بلکه با پذیرش واقعیات و تغییر رویکرد بازیگران فرامنطقه‌ای و متحدان منطقه‌ای آنان قابل تحقق خواهد بود. در مجموع، اقدام ایران نه صرفاً یک حرکت دفاعی، بلکه کنش فعالانه‌ای در سپهر راهبردی منطقه است که نشان می‌دهد قدرت چانه‌زنی ایران همچنان بالاست و تهران می‌تواند قواعد بازی را برهم بزند.