نکات قابل توجه و تامل در رابطه با کریدور زنگزور و دو پیشنهاد

هیچ‌وقت روسیه و ارمنستان متحد استراتژیک ایران نمی‌شوند

۲۱ شهریور ۱۴۰۳ | ۱۸:۰۰ کد : ۲۰۲۸۱۶۱ اخبار اصلی آسیا و آفریقا
نویسنده خبر: افشار سلیمانی
افشار سلیمانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بارها در طول این سال‌ها به سهم خویش تاکید کرده‌ام هیچ‌وقت روسیه و ارمنستان متحد استراتژیک ایران نمی‌شوند. دست روسیه بارها رو شده اما روسوفیل‌ها در ایران زیر سبیلی رد کرده‌اند. دست ارمنستان هم تا حدودی رو شده اما ارمنی‌فیل‌های وطنی نپذیرفته‌اند! منافع و امنیت ملی کشورها بر اساس منافع متقابل مبتنی بر موقعیت‌های ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک قابل احصاست.
هیچ‌وقت روسیه و ارمنستان متحد استراتژیک ایران نمی‌شوند

دیپلماسی ایرانی: با تاکید بر اینکه اینجانب از حذف مرز ایران – ارمنستان حتما اندوهگین می‌شوم و بر حفظ این مرز تاکید دارم اما در راستای منافع ملی ایران نمی توانم واقعیات موجود و فرصت‌ها وتهدیدها را نبینم و سیاست خارجی با حاصل جمع صفر را شاهد باشم موارد ذیل را عرضه می‌دارم :

ارمنستان مخالفت آشکاری با ایجاد دالان زنگزور نکرده اما در عین حال مسیرهای جایگزینی هم برای آن معرفی کرده و از طرح موسوم به چهارراه صلح سخن به میان آورده است‌ اما از مواضع مکرر ایروان چنین برمی‌آید که این کشور تلویحا با کریدور زنگزور مخالفتی ندارد ولی با نظارت نیروهای صاحبان روسی بر آن و از خارج شدن این محور از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی خود و بین‌المللی شدن آن مخالف است و بر استقرار پست مرزبانی و گمرکی در این محور (و هر مسیر دیگری که از ارمنستان عبور کند) و کنترل آمد و شد و محموله‌ها  و حفظ امنیت  در این مسیر تاکید دارد.

آذربایجان، روسیه و ترکیه با تحت حاکمیت ارمنستان قرار گرفتن‌ این محور و حفظ تمامیت ارضی ارمنستان مخالفتی ندارند اما بر عدم استقرار پست‌های مرزی و گمرکی ارمنستان به دلیل تردد شبانه‌روزی اهالی آذربایجان و نخجوان و بین‌المللی شدن این کریدور تاکید دارند، از این رو مدل کالینینگراد را توصیه می‌کنند. روسیه هم بر نظارت خود بر این مسیر اصرار می‌ورزد که مورد پذیرش آذربایجان واقع شده و ترکیه هم با سکوت خود تلویحا به آن چراغ سبز نشان داده است.

اگرچه گفته می‌شود آمریکا و اتحادیه اروپا نیز با کریدور زنگزور مخالفند اما موضع مخالفت موکدی از سوی آنها در این رابطه مشاهده نشده و با توجه به موافقت و حمایت ترکیه که متحد غرب و عضو ناتو از این راهرو که متضمن منافعی در قفقاز و آسیای مرکزی برای آنهاست و ایران و روسیه را هم دور می‌زند و این دو کشور را به کریدور زنگزور وابسته و کریدور میانی را هم تقویت و مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌کند، به نظر نمی‌رسد که غرب مخالفت جدی با آن داشته باشد.

از آنجایی که تجاوز روسیه به اوکراین انسداد خطوط شمالی کریدور شمال – جنوب و بروز مشکل در انتقال انرژی برای روسیه در این محور را موجب شده است، روسیه را بیش از پیش نیازمند کریدور زنگزور می‌کند. بنابراین مسکو با تحت فشار قرار دادن ایروان مصرا خواستار ایجاد این کریدور ارتباطی از طرف ارمنی‌هاست و آذربایجان نیز به منظور تقویت مناسبات خود با ترکیه و خروج از وابستگی به مسیر ایران برای رسیدن به نخجوان و دیگر مزایای مرتبطه پروژه زنگزور را پیگیری می‌کند.

همواره این سوال بدون پاسخ مانده که اگر باوجود انسداد مرزی با ایران، ارمنستان که تخت گاز به سوی غرب می‌رود و دیگر بازیگران و ذی‌نفعان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به عملیاتی شدن این کریدور چراغ سبز نشان دهند، جمهوری اسلامی ایران چه واکنشی نشان خواهد داد یا اینکه چه واکنشی می‌تواند، نشان دهد؟

چرا ارمنستان موضع گنگ و مبهمی در این رابطه دارد و صراحتا از حذف مرز زمینی خود با ایران در صورت اجرای طرح کریدور زنگزور سخن نمی‌گوید؟ در همین حال بدون توجه به مواضع ایران و روسیه با سرعت زیادی به سوی دولت‌ها و ساختارهای نظامی و سیاسی و اقتصادی غرب طی طریق می‌کند؟

برخی تصور می‌کنند درصورت عدم پذیرش کریدور زنگزور از سوی ارمنستان، آذربایجان منفردا یا به کمک روسیه یا ترکیه یا هر دو زنگزور را با توسل به زور تصرف و در آنجا کریدور احداث خواهد کرد! در حالی که احداث کریدور و بهره‌برداری از آن امنیت می‌خواهد و با اقدام نظامی امنیت وجود نخواهد داشت بنابراین حمله نظامی در کار نخواهد بود. ازسوی دیگر آذربایجان قصد ندارد به نقض تمامیت ارضی کشور دیگری متهم شود .

ارمنستان هم مانند روسیه با کارت ایران بازی می‌کند تا امتیازات لازم را از روسیه و ترکیه و آذربایجان و غرب دریافت کند و همچون روسیه دستش رو خواهد شد.

بارها در طول این سال‌ها به سهم خویش تاکید کرده‌ام هیچ‌وقت روسیه و ارمنستان متحد استراتژیک ایران نمی‌شوند. دست روسیه بارها رو شده اما روسوفیل‌ها در ایران زیر سبیلی رد کرده‌اند. دست ارمنستان هم تا حدودی رو شده اما ارمنی‌فیل‌های وطنی نپذیرفته‌اند! منافع و امنیت ملی کشورها بر اساس منافع متقابل مبتنی بر موقعیت‌های ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک قابل احصاست.

در موضوع خطوط حمل‌ونقل و انرژی مولفه‌های نزدیک بودن، امن بودن و ارزان بودن همواره مورد توجه کشورهای ذی‌نفع بوده، هست و خواهد بود. نگارنده به عنوان کارشناسی که دست‌کم از بدو فروپاشی شوروی و ظهور کشورهای نو استقلال مشترک‌المنافع در رابطه با تحولات این منطقه قلم می‌زنم و سخن می‌گویم و تجربه کار ستادی و صفی در منطقه دارم معتقدم که دستگاه‌های تصمیم ساز و روسوفیل‌ها و آرمنیوفیل‌ها هیچ‌وقت به نظر کارشناسان واقعی توجه نمی‌کنند و بیشتر از دیدگاه‌های ناکارشناسان متملق و فرصت‌طلب و به نرخ روز نان خور بهره می‌جویند و هزینه‌های زیادی بر مردم و کشور و نظام تحمیل می‌کنند و به کارشناسان مستقل و آگاه و دلسوز هم همین ناکارشناسان برچسب‌های مختلف می‌زنند. تعداد قابل‌توجهی هم در ایران که سواد و تجربه لازم را ندارند همواره از بحران‌سازی ارتزاق می‌کنند.

همواره راه ایران به غرب اروپا از ترکیه بوده است. از طریق دریای خزر، آذربایجان، روسیه و اوکراین هم به شرق اروپا بوده و هست که اکنون به دلیل تجاوز روسیه به اوکراین این مسیر مسدود است. حتی اگر منظور رفتن به دریای سیاه هم باشد از طریق آذربایجان و گرجستان به‌راحتی میسر است.

با کریدور زنگزور روسیه و غرب و ترکیه و کشورهای حاشیه خزر و چین موافقند. ارمنستان هم احتمال زیاد با این طرح موافق است تا از محاصره ژئوپولیتیک خارج شود و صرفا بر حاکمیت و تمامیت ارضی خود بر این مسیر 45 کیلومتری که از اراضی این کشور می‌گذرد، تاکید دارد که حق قانونی‌اش است.

اگر ارمنستان خودش با آذربایجان و روسیه و ترکیه توافق کند ایران چه واکنشی نشان خواهد داد یا می‌تواند نشان دهد؟

راه‌های ارمنستان به ایران و گرجستان برای استاندارد شدن نیاز به چند میلیارد‌دلار (از ۱۰تا ۳۰ میلیارد دلار صحبت می شود) سرمایه‌گذاری دارد. حتی اگر کریدور زنگزور هم محقق نشود به هر تقدیر آذربایجان از طریق ارمنستان به نخجوان و ترکیه متصل خواهد شد. ارمنستان هم به آذربایجان و ترکیه وصل خواهد شد. ترکیه هم به ارمنستان و آذربایجان و دریای خزر و آسیای میانه متصل خواهد شد. 

اگر نگرانی از ناتو هم وجود دارد باید تاکید کنم که ترکیه کشور همسایه ایران بیش از هفت دهه است که عضو و پایگاه ناتو است یعنی ایران در همسایگی ناتو قرار دارد.

نگرانی از حذف مرز ایران - ارمنستان بیشتر بهانه است. مخالفان کریدور زنگزور به دلیل نگاه امنیتی و ایدئولوژیکی صرف به مسائل منطقه قفقاز جنوبی و خارج نزدیک ایران و حتی جهان و حتی نگاه امنیتی به ترک‌های آذربایجانی ایران فی‌الواقع نگران اتصال ترکیه به آذربایجان و کشورهای ترک آسیای میانه و تقویت سازمان کشورهای ترک و نقش‌آفرینی ناتو در منطقه و خروج آذربایجان از وابستگی به مسیر حمل‌ونقلی و انرژی ایران برای رسیدن به نخجوان هستند.

در حالی که با برخورداری از سیاست خارجی متوازن و غیر‌تنش‌زا و تعامل دو و چندجانبه ایجابی و تقویت اعتماد متقابل با کشورها به ویژه کشورهای پیرامون بیشتر نگرانی‌ها قابل رفع هستند و تهدیدهای متصوره به فرصت‌ها تبدیل می‌شوند.

باید خاطرنشان کنم که کسانی که نگران راه اندازی کریدور زنگزور هستند نباید فراموش کنند که ترکیه سال‌هاست از طریق خط آهن هزار کیلومتری قارص - آخالخالاکی (در گرجستان) - بندر باکو - دریای خزر - ترکمنستان و قزاقستان با آسیای مرکزی مراودات حمل ونقل کالا دارد و محموله های ناتو به کشورهای آسیای مرکزی از همین طریق به این منطقه منتقل شده است.

مزید بر این چین و کشورهای آسیای مرکزی و آذربایجان و ترکیه پیگیر جدی همین مسیر تحت عنوان کریدور میانی یا ترانس خزر هستند!

از سوی دیگر درصورت عدم تحقق کریدور زنگرور به هر تقدیر آذربایجان از طریق اراضی ارمنستان به نخجوان و ترکیه ٰٰ(با قدری افزایش هزینه) متصل خواهد شد.

 ارمنستان هم که در وضعیت نیمه محاصره قرار دارد این هدف را دنبال می‌کند که خطوط مواصلاتی اش با آذربایجان و به‌ویژه ترکیه با مرز ششصد کیلومتری گشوده شود و این اتفاق به هر طریق رخ خواهد داد.

ضمن اینکه اولویت ارمنستان امضای توافق با آذربایجان، گشوده شدن مرزهایش با ترکیه و آذربایجان و همگرایی با غرب است که در این صورت بی نیاز از روابط با ایران می‌شود‌. زیرا می تواند از این طریق نیازهای کشورش را به‌ویژه در زمینه های انرژی از طریق دو کشور به‌ویژه آذربایجان با هزینه کمتری تامین کند. بدیهیست نیازی به انرژی روسیه هم نخواهد داشت.

هرگونه موضع گیری خصمانه ایران در رابطه با کریدور زنگرور نتایج احتمالی  زیر را در پی خواهد داشت :

۱- یخی ماندن روابط ایران -آذربایجان و سیر احتمالی آن به سوی قطع روابط فی‌مابین

۲- به سردی گرائیده شدن روابط ایران - روسیه و سیر احتمالی آن به‌سوی یخ شدن روابط فی‌مابین

۳- به کنج رانده شدن بیشتر ایران در قفقاز جنوبی 

۴- سرد شدن روابط ایران-ترکیه

۵- چالشی شدن روابط ایران-ارمنستان در صورت موافقت این کشور با احداث کریدور زنگزور-زیرا ارمنستان موضع شفافی در مورد کریدور زنگروز اتخاذ نمی‌کند و صرفا روی حق حاکمیت خود و نظارت نیروهای ارمنستان بر مسیر کریدور تاکید می‌کند.

۶- هرگونه اقدام نظامی احتمالی ایران در واکنش به تحقق کریدور زنگزور موجب کشانده شدن پای آمریکا و ناتو به قفقاز جنوبی و اوکراینیزه شدن منطقه خواهد شد‌‌. در حالی که روسیه هم رودروی ایران قرار بگیرد و چه بسا به دلیل منافع مشترک با غرب در کنار آنها خواهد بود.

لذا ایران باید راه دیپلماسی واقع بینانه را در پیش بگیرد نه سخن پراکنی‌های زیانبار و مواضع خصمانه. (عده ای در طول سال های اخیر در این گونه مواقع اشتهایشان فزونی می‌گیرد و هوس باز گردندان هفده شهر قفقاز و سرزمین‌های ازدست رفته در دوره روس‌های تزاری در سال های ۱۸۱۳ و ۱۸۲۸ در قالب پیامان‌های گلستان و ترکمنچای به سرشان می‌زند و شمشیر از رو می‌کشند و دیده گان بسته، لسان چرخانده و دهان را گشوده و صدا را اکویی می‌کنند و این مطالبات را فریاد می‌زنند!) البته صاحب این قلم شکسته مخالف بازگشت آن اراضی نیستم بفرمایند عودت دهند اما شعار دادن بدون حساب و کتاب و غیرواقع بینانه را برنمی تابم. دست آخر هم نه تنها این مطالبات تامین نمی‌شود بلکه فرصت‌های بیشتری هم ازدست می‌رود و هیچ کس هم پاسخگو نیست چنانکه تا کنون پاسخگو نبوده اند.

جمهوری اسلامی ایران در پرتو سیاست خارجی آرمانگرایانه‌ی غیر‌واقع‌بینانه و غیرکارشناسانه و یک‌سویه و غیر‌متوازن و نهادن همه تخم‌مرغ‌های خود در سبد روسیه و چین فرصت‌های زیادی را در قفقاز (به ویژه در آذربایجان) و آسیای مرکزی و در مجموع در حوزه خارج نزدیک خود در رابطه با ارتباطات و صدور و ترانزیت انرژی از دست داده است و در صورت ادامه این مسیر فرصت‌های اندک باقیمانده نیز از دست خواهند رفت.

تامین منافع ملی ایران و استفاده حداکثری از موقعیت ژئوپولیتیک و ژئواکونومیک کشورمان مستلزم ایجاد تحولاتی در اندیشه و رویکردها و استراتژی سیاست خارجی است (به ویژه که روابط ایران و آذربایجان نیازمند نوسازی بر پایه اعتماد و احترام متقابل است). در شرایط کنونی اقدامات سخت‌افزاری احتمالی به زیان ایران است. 

اگر ارمنستان در عدم تمایل به کریدور زنگزور و از دست ندادن احتمالی مرز خود با ایران جدی است یک پیمان دوجانبه در خصوص تعهدش به اینکه مرز خود با ایران را حفظ خواهد کرد به امضا برساند.

جمهوری اسلامی ایران به جای واکنش‌های احساسی پیشنهاد برگزاری یک نشست چندجانبه با ترکیه، آذربایجان، ارمنستان و روسیه در اولین فرصت ممکن در تهران را ارائه کند و پس از رایزنی‌های لازم برای شرکت در این نشست از وزرای امور خارجه و حمل‌ونقل این کشورها به منظور مشورت و سنگ‌واکنی دعوت به عمل آورد.

افشار  سلیمانی

نویسنده خبر

سفیر اسبق ایران در آذربایجان و پژوهشگر و تحلیلگر مسائل روسیه و منطقه.

اطلاعات بیشتر

کلید واژه ها: آذربایجان ارمنستان گذرگاه زنگزور زنگزور ایران و آذربایجان ایران و ارمنستان ایران و روسیه روسیه و آذربایجان ایران و روسیه و آذربایجان افشار سلیمانی ایران و روسیه و ارمنستان ترکیه ایران و ترکیه ترکیه و ارمنستان ترکیه و آذربایجان روسیه و ترکیه نخجوان آذربایجان و نخجوان


( ۵۱ )

نظر شما :

فرزاد ۲۱ شهریور ۱۴۰۳ | ۲۰:۱۲
جناب سفیر سابق باکو فیل ما چنان از روسیه و دست رو شده اش میگه انگار رازیست که ایشون اونو کشف کرده.ایشون بهتره به جای این حرفها پاسخگو باشند که حمایت‌های بی حساب و کتاب کشور ما در بالاترین سطح از رژیم باکو از بدو استقلال این جمهوری (که ایشان وامثال ایشان به عنوان سفیر قطعا در اعمال این سیاستهای حمایتی نقش داشتن) چه آورده ای برای کشور ما داشته؟
مجوس ۲۱ شهریور ۱۴۰۳ | ۲۱:۰۳
عقل و فهم از قوم کولی بی شرف و مزدور و بی هویت در خدمت استعمارگران ساقط است و آنها پروژه بگیر استعمار فراماسونری هستند و در طول تاریخ ضد ساله هم وا ه در حال جنگ افروزی و نفرت پراکنی در بین مسلمانان می باشند
کامران ۲۱ شهریور ۱۴۰۳ | ۲۱:۰۷
متاسفانه بسیاری از به اصطلاح کارشناسانی که در زمینه مسایل قفقاز مقاله مینویسند اگاهی درستی از منطقه ندارند و بیشتر شایعه محور و مبتنی بر شنیده های بی اساس است .جناب افشار از معدود افراد مسلط به موضوع است .این داستان کریدور زنگزور هم برای بعضی شده وسیله مطرح کردن خود ان هم با تحریک و تهییج بی جای احساسات ملی ،اینها همانهایی هستند که سالها از سهم ۵۰ درصدی ایران در دریای خزر میگفتند اما شاید حتی یکبار درست به نقشه این دریا نگاه نکرده بودند یا نمیخواستند بدانند ! تنها اورده اشان سرخوردگی جوانان بر اساس یک موضوع بی پایه بود.این به اصطلاح کارشناسان هنوز با شایعه حضور تکفیری ها در قره باغ و تکرار هزار باره ان دچار شعف درونی میشوند شایعه ای که در زمان جنگ انهم توسط لابی ارمنی ساخته و پرداخته شد و تاریخ مصرفش برای ان زمان بود! گوش خلق را با جملاتی چون دالان ناتو پرکردند و ترکیه و اذربایجان را متهم کردند اما کارشناسان و سلاح های ناتو سر از ارمنستان در اورد! در مورد کامنت افراد در این سایت هم که به وضوح طرفداران گروههای ترور غرب کشور با نقش مجعول و در قالب ایران دوستی در حال سمپاشی هستند‌
احمد ۲۱ شهریور ۱۴۰۳ | ۲۱:۱۴
بعد مدتها مقاله منطقی و مستدل وواقع بینانه در سایت ملاحظه میشود.
کورس صمدی ۲۱ شهریور ۱۴۰۳ | ۲۱:۴۵
اگر ایران بدون تکیه بر متحدین راهبردی نتواند خواسته‌های خود را به دشمنان منافع ملی یا حیاتی اش دیکته کند پس اصولاً قدرت منطقه‌ای نخواهد بود.
سام ۲۱ شهریور ۱۴۰۳ | ۲۱:۵۸
چه می کشیم از دست یه عده نژادپرست مرکزنشین ، امیدوارم در دولت جدید ریشه اینها خشکانده شود که منافع ملی رو قربانی سهم کویرنشینان کردن
علیرضا ۲۱ شهریور ۱۴۰۳ | ۲۲:۱۴
از استدلال خود نوسنده استفاده می کنم. با وجود راههای مواصلاتی فعلی و آینده چرا طرف مقابل بر زنگزور اصرار دارد؟
ایرانی ۲۲ شهریور ۱۴۰۳ | ۰۰:۴۹
در سطور این نوشته توجه به اتحاد دو کشور شیعه و بهره مندی مناسب از فرصت های موجود که برای منطقه و کشورمان پیش آمده دیدم جدای از افکار خشن ایران شهری و دشمنی محض با آذربایجان بود و حقایق را نوشته بودند
فرهاد ۲۲ شهریور ۱۴۰۳ | ۰۱:۱۷
این تجلیل از همان تیترش مغالطه آمیز است. مگر ارمنستان و روسیه در یک جبهه هستند!؟ ملی گرایلن ایرانی و. دشمنان پانترکیسم که خیلی قبلتر از شما به نقش مخرب روسیه اشاره داشتند. ولی امثال نویسنده میخواهند نقش مخرب ترکیه و باکو را هم ماست مالی کنند. یک سوال ساده را هیچ وفت امثال نویسنده جواب نمی‌دهند و طفره می‌روند. آیا ارمنستان مانند باکو و ترکیه نقشه های کتاب درسی اش یا نقشه توران بزرگ دارد که بخشهایی از ایران در آن باشند!؟ آیا ارمنستان تا به حال علیه تمامیت ارضی ایران تبلیغ کرده است؟ آیا ارمنستان تا به حال مانند ترکیه و باکو از گروه های مسلخ تندرو که به صورت مذهبی با ایرانیها مشکل دارند به‌عنوان پیاده نظام استفاده کرده است؟ آیا ارمنستان مانند باکو خاکش را برای جاسوسی و عملیات نظامی و پهبادی و دزدی اسناد در اختیار اسراییل گذاشته است؟ هیچ کدام از اینها را پاسخ نمی‌دهند. واقعیت این است که ارمنستان همسایه خیلی بهتری همواره برای ایران بوده است‌. و کسانی که اطلاعات سیاست و جغرافیای منطقه ای داشته باشند می‌دانند که فارغ از هر نوع حکومتی در ایران، علاوه بر روسیه، ترکیه هم متحد ما نمی‌تواند باشد.
فرهاد ۲۲ شهریور ۱۴۰۳ | ۰۱:۲۷
امثال نویسنده در اصل همان کسانی هستند که می‌گفتند با طرفداری از باکو موازنه ایجاد کنیم!!! اما فردای جنگ قره باغ که منجر به دستگیری رانندگان ایرانی و تهدیدهای نظامی روزانه باکو در مرز ایران با مانور با کشورهای مختلف شد و علیف هر روز کنایه. میزد و رسانه هایشان شمال غرب ایران را خاک تاریخی باکو معرفی می‌کردند و در نهایت اموال و املاک ایران را مصادره کردند هیچ خبری از این آقایان نبود که بیایند لااقل جوابگوی تحلیل هایشان باشند. حالا هم دوباره تحلیل ضد منافع ملی ارائه می‌دهند و فردا دوباره در صورت ضربه خوردن ایران، جوابگو نخواهند بود.
Aysan Maral ۲۲ شهریور ۱۴۰۳ | ۰۲:۰۰
کاکا عبدالرحمن عزیز من انتشار مقالات نویسندگانی مانند افشار سلیمانی و قهرمان دری نجف آبادی را نشانه‌ای از تغییر جزئی در دیپلماسی ایران می‌دانم. با این حال، مطمئن نیستم که این روند ادامه پیدا کند، زیرا از نظر تاریخی، شما فردای آن روز انبوهی از مقالات بی ربط از چهره هایی مانند احسان موحدیان را منتشر خواهید کرد. باید منتظر ماند و دید این بار چه اتفاقی خواهد افتاد. از زمان پایان جنگ قره باغ در سال 2020، من اصرار داشتم که کریدور زنگزور در نهایت باز خواهد شد و شما باید آن را بپذیرید. شما این را جدی نگرفتید و در عوض اطلاعات نادرستی از نویسندگانی مانند احسان موحدیان و احمد کاظمی منتشر کردید. اگر مقالات گذشته آنها را که به طور مداوم ضد آذربایجانی و ضد ترکی هستند مرور کنید، خواهید دید که آنها اغلب تحلیل های خود را بر اساس احساسات و نه عقل استوار می کنند. امیدوارم به انتشار ایده های مخالف برای کمک به ساختن افراد و جامعه بهتر ادامه دهید.
علی ۲۲ شهریور ۱۴۰۳ | ۰۳:۵۹
نویسنده نصف حقیقت را گفته نصف دیگر این است که ترکیه و آذربایجان هم هیچوقت شریک استراتژیک ایران نمیشوند.
کوروش داریوش راده ۲۲ شهریور ۱۴۰۳ | ۰۹:۵۵
آفرین بسیار حکیمانه نوشته شده. موحدیان و کاظمی و احمد نادری یاد بگیرند. انشالله کریدور زنگه زور افتتاح خواهد شد و ایران نیز از آن منتفع خواهد شد.
علی ۲۲ شهریور ۱۴۰۳ | ۱۵:۰۲
بالاخره یه نفر پیدا شد که به دور از تعصبات کورکورانه حقایق رو بیان کنه . مقاله ای واقع بینانه از یه نویسنده دلسوز . شاید خیلیها خوششان نیاید اما واقعیت این است که یه حرکت اشتباه یا یه تهدید نابخردانه چه هزینه های جبران ناپذیری رو برای کشورمان به همراه خواهد داشت.
احمد ۲۲ شهریور ۱۴۰۳ | ۱۵:۱۶
این آقا افشار! مدتی دیپلمات بوده ظاهرا در باکو! انگار نمک گیر شده بندۀ خدا. نمیدانم چه سری هست آب و هوای باکو به بعضی دیپلماتها میسازه! ضمنا مسیر زنگزور یعنی بدون حضور ایران، اول ترکیه و باکو مسیر تجاری خواهند داشت بعد آسیای میانه و نهایتا چین! خطر را حس نکردید واقعا؟!!
ناشناس ۲۲ شهریور ۱۴۰۳ | ۲۲:۵۱
از دانشمند فرهیخته جناب آقای دکتر احسان موحدیان خواستار پاسخ به این آقای پان... هستیم.
ناشناس ۲۳ شهریور ۱۴۰۳ | ۰۰:۳۳
این که از زاویه ی متفاوت به این قضیه نگاه کنیم جالبه اما باعث تعجبه کسی که سفیر ایران توی باکو بوده دو مورد مهم رو فراموش کرده : 1-باکو پیوند محکم با اسراییل داره و سازمان های اطلاعاتی باکو با رژیم صهیونیستی کاملا ادغام و درهم تنیده شده باکو تمام و کمال در اختیار اسراییل هست و اگه باکو موفق بشه کریدور جعلی رو باز کنه باید منتظر مشکلات امنیتی شدید برای زیر ساخت ها و تهدیدات برای زیر نیروگاه های هسته ای از سمت شمال نمایان میشه 2- باکو کاملا توسط تفکر ایران ستیزانه پانترکیسم میچرخه و به خاک ایران طمع داره به تبریز طمع داره الانم چون قدرت نظامی نداره نمیتونه کار خاصی کنه اما با وجود زنگزور باکو ثروتمند میشه و شروع به توسعه بحث نظامی میکنه و باعث خطر برای ایرانه 3- انحصار = امتیاز دهی اگه ارمنستان از گزینه ها صادرات به اروپا حذف بشه ترکیه و باکو دنبالا باج گرفتن از ایران میرن و ایران در شماال کاملا به خفگی ژئوپلوتیکی ایران منجر میشه
تو ۲۳ شهریور ۱۴۰۳ | ۰۲:۲۹
قابل توجه کارشناس نماهای وطنی ارمنی پرست که ازخودارمنی هم ارمنی ترند
آبتین ۲۳ شهریور ۱۴۰۳ | ۱۱:۲۷
ترکیه و باکو هم همیشه دشمن ایران بوده اند و از نظر منطقه ای حتی این امکان وجود ندارد که در قبال ایران مشکل آفرینی نکنند.
حبیبی ۲۳ شهریور ۱۴۰۳ | ۱۱:۵۹
نظر این کارشناسان که هم تخصص لازم را دارند و هم سالها منطقه را از نزدیک دیده اند و در مورد وثوق بودن و میهن دوستی آنها شبهه وجود ندارد باید بیشتر در فضای رسانه ها منتشر شود تا از اغتشاش و انحراف ذهنی مردم پیشگیر شود.
فرزاد ۲۳ شهریور ۱۴۰۳ | ۱۵:۴۶
ما ملت ایران ؛امروز حق مسلم خودمون میدونیم و قاطعانه مطالبه میکنیم که نظام سیاسی حاکم بر سرنوشت خودمان و فرزندانمون باید دست از مصلحت اندیشی برداره و یک جواب قانع کننده وشفاف به ما بده و تناقضات ودوگانگیهای آشکار ومخربی که در سیاستهای خارجیش اعمال می‌کنه رو توضیح بده.از طرفی در بالاترین سطح و از زبان عالیترین مقام سیاسی این مملکت یعنی رهبری ؛ایجاد هرگونه کریدور فراسرزمینی درجوارمرزها ودستکاری در مرزش رو خط قرمز اعلام می‌کنه و از طرف دیگه یکی از کارگزارانش که سالها امین این نظام و چشم وگوشش در جمهوری باکو بوده وبرطبق مشاوره ها و تصمیمات اینگونه افراد اعمال سیاست می‌کرده ؛امروز درپوشش کارشناس رسماً شده لابی و پیغام رسان باکو و علنا با مصوبات شورای عالی امنیت ملی و دستورات رهبری مخالفت می‌کنه ومخالفت کشور متبوع خودش با ایجاد کریدور سیونیک(زنگ.زورجعلی) رو موضع خصمانه می‌دونه وتهدید می‌کنه که درصورت مخالفت ایران چنین میشود وچنان میشود.این افراد واقعا چشم وگوش ما در کشورهای اجنبی هستن ؟ ویا برعکس؟این افراد اینهمه قدرت رو از کجا آوردن وپشتشان به کجا گرمه که نه پاسخگوی اعمال ضد ملی گذشته شأن هستن و نه شرمی از افکار عمومی ملت ایران دارن؟
فرهاد ۲۳ شهریور ۱۴۰۳ | ۱۶:۳۵
ترکیه و باکو هم در بهترین حالت یک رقیب خواهند بود که به دنبال ضربه زدن به منافع ملی ما هستند اگر دشمن نباشند. اصولا جای کشورها را نویسنده عوض کرده است. خوب نقش اصلی در این مساله کریدور را که ترکیه و باکو دارند. روسیه که چون در اوکراین گیر افتاده است فقط تقلا میکند. و ارمنستان هم تا به حال موضع ضد ایرانی نگرفته است. بعد ارمنستان بیاید با ما معاهده امضا کند که به مرز ما احترام می‌گذارد!؟ مگر ارمنستان ذینفع زنگه زور است!؟ فکر نمی‌کنید باکو باید این کار را بکند؟
ایرانی ۲۳ شهریور ۱۴۰۳ | ۲۳:۴۰
داستان توطئه مشترک بادکوبه، ترکیه جعلی و اسرائیل بر علیه ایران از طریق اشغال استان مرزی سیونیک ارمنستان با ایران که ترکیه آن را زنگزور می نامد::: لطفاً توجه کنید به یک باریکه کوچک انگشتی شکل به عرض ۳/۵ کیلومتر و طول ۱۱ کیلومتر در میان ارمنستان، ترکیه و ایران در سمت غرب نخجوان که ارتباط مستقیم زمینی ترکیه را با نخجوان و در حقیقت با رژیم صهیونیستی، نژادپرست و ضددینی بادکوبه برقرار کرده است. این منطقه کوهستانی، همان کوهستان مشهور تاریخی و استراتژیک سوق‌الجیشی «آرارات» است که متأسفانه رضاشاه در سال ۱۳۱۶ بر طبق پیمان نامه ننگین سعدآباد علی رغم مخالفت های شدید ژنرال های غیور و وطن دوست ارتش ایران، به دستور دولت استعماری انگلیس به آتاتورک که در تعقیب مبارزان کرد وارد آنجا شده بود، بخشید. اگر دقت داشته باشید این باریکه حساس، همانند یک انگشت به سمت چشم نقشه ایران نشانه رفته است. به همین دلیل استراتژیست های بزرگ ژئوپولیتیک نظامی، به این باریکه حیاتی «انگشت آتاتورک در چشم اسفندیار ایران زمین» اطلاق می کنند که شدیداً موقعیت نظامی ایران را در قفقاز تضعیف کرده به خطر انداخته است و زمینه ساز بالقوه جنگ های بزرگ در قفقاز جنوبی و تهاجم ترکیه و ناتو به ایران شده است!!!
ناشناس ۲۴ شهریور ۱۴۰۳ | ۰۹:۱۲
مقاله خوب و واقع بینانه ای بوده و بدور از هرگونه جهت گیری و هیجان زدگی. واقعیت روابط بین الملل و سیاست بازگو شده است. ضمن بازتعریف نقش بازیگران منطقه ای، از بازیگران فرامنطقه ای هم مطالبی آورده شده است که قابل توجه است.
حامد ۲۴ شهریور ۱۴۰۳ | ۱۱:۰۶
از اینکه فقط کامنت تجزیه طالبان ترک را منتشر میکنید کاملا اهداف نویسنده که در ظاهر به دنبال تامین منافع ایران است، مشخص می‌شود!!!!! شما حتی در داخل ایران هم‌ اجازه اظهار نظر ملی گرایان را نمیدهید، حالا چطور به استراتژی های شما که فقط در چند دهه اخیر به منافع ایران در قفقاز با گسترش نفوذ ترکیه و اسراییل و ضربه به ایران همراه بوده اعتماد کنیم؟
ابراهیم قدیمی ۲۴ شهریور ۱۴۰۳ | ۱۸:۰۳
هیچ کشوری اجازه نمی دهد مرز او با کشور دیگر در اختیار کشور دیگری قرار داده شود۔ایران با قدرت کامل باید از مرز خود وارمنستان دفاع کند۔با ارمنستان یا حتی بدون ارمنستان۔اذربایجان خود را پرقدرت احساس کرده است۔زیاده خواهی میکند۔زنگزور جعلی انتفاعی برای روسیه وصدور نفت وکالای ان ندارد۔روسیه از مرز ایران وارمنستان بیشتر بهره میبرد۔امارات ادعا دارد به روسیه وچین حمله میکنند ۔اذربایجان زیاده خواهی میکند به روسیه حمله میکنند۔من ندیدم در این سایت کسی به انگلیس والمان واروپا حمله کند۔استعمار جهان وودوجنگ چهانی اول ودوم با بیش از صد ملیون کشته از بین رفتن سرمایه های زیاد بینالمللی بدست اروپائیان صورت گرفته است۔اروپا چهره کریهی دارد۔بد منظر تر از بسیاری دیگر است۔به روسیه وچین حمله نکنید که انها ستم دیدگان اروپایند۔
خسرو ۲۴ شهریور ۱۴۰۳ | ۲۰:۰۶
پانکردهای افراطی مثل فرهاد و فرزاد و حامد و آبتین و با نام‌های دیگر -- چرا در مورد نوشته های دیگر نظری ندارند؟ هرجا که نوشته در مورد ترکیه و آذربایجان باشد شروع به هتاکی و بی ادبی می‌کنند تا کنون مردم ایران عزیز هزاران شهید در مقابله با شرارت های احزاب پانکرد تقدیم وطن کرده اند تجزیه طلبی احزاب پانکرد بسیار مشهود و پررنگ ادامه دارد و نیروهای نظامی جمهوری اسلامی سرکوب را ادامه خواهند داد به خیال خام خود ، میخواهید بین ملت ایران تفرقه و جدایی بیاندازید و یا ایران را درگیر جنگ با ترکیه و آذربایجان یا پاکستان کرده و خود به اهداف تجزیه طلبانه تان برسید زهی خیال باطل --- جمهوری اسلامی ایران با کسی تعارف ندارد و البته مردم ایران همه چیز را تشخیص می دهند
آبتین ۲۵ شهریور ۱۴۰۳ | ۰۹:۴۵
پانترک های داعشی اگر فقط خودشان را با مطالب مربوط به ترکیه و باکو مشغول نکنند نظرات مت را در جاهای دیگر هم می‌بینند. ضمن اینکه من خیلی وقتها به کامنت بقیه یا نویسنده جواب میدهم. وقتی مطلبی کامنت خلاف واقعیتی در آن وجود ندارد، دلیلی ندارد مثل پانترکها نفرت پراکنی کنم. بله درست می‌گویید ملت ایران درست تشخیص می‌دهند چون شعارهای شما علیه ایران و خلیج فارس و کوروش و تخت جمشید و ... را بارها شنیده اند.