مطالب مرتبط با کلید واژه

روابط ایران و چین


در مورد رابطه با پکن، خیال بافی نکنیم
تأملی بر روابط استراتژیک "یکجانبه" ایران با چین

در مورد رابطه با پکن، خیال بافی نکنیم

حسام الدین حجت زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ارزیابی مواضع و رفتار سیاسی چین نشان می دهد که مقامات این کشور همانند روسیه تا زمانی از مواضع رادیکال ایران در ضدیت با آمریکا حمایت می کنند که سود و امتیازات اقتصادی بیشتر از سوی تهران تضمین شود. پکن و شرکت های دولتی چینی در همین راستا ضمن همراهی با تحریم های ضدایرانی ایالات متحده آمریکا در طول ۲۰ سال گذشته، نفت ایران را در سال های اخیر با قیمتی به مراتب پایین تر از قیمت واقعی آن (۱۲ دلار ارزان تر از قیمت روزِ نفت ایران) در بازار غیررسمی انرژی خریداری می کند. به این ترتیب، چین از استیصال جمهوری اسلامی ایران در زمینه فروش میلیون ها بشکه نفت بدون مشتری اش، استفاده می کند و تهران هم به این دلخوش کرده که پکن بزرگترین خریدار نفت اش است و بدین ترتیب در داخل چنین تبلیغ می شود که سیاست آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران با شکست مواجه شده است! در حالی که واقعیت آن است که واردات نفت چین از روسیه و عربستان سعودی به مراتب بیشتر از واردات این محصول از ایران است.

ادامه مطلب
چین؛ آمریکای جدید در خلیج فارس؟!
چین سیاست سنتی موازنه را کنار گذاشته است

چین؛ آمریکای جدید در خلیج فارس؟!

محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سفر اخیر رئیس جمهوری چین به عربستان و صدور بیانیه مشترک ضد ایران نشانه ای جدید دال بر آن است که چین سیاست سنتی موازنه در خلیج فارس را کنار گذاشته و به دنبال تعریف روابطی کم تنش تر و بدون ریسک تر است. واقعیت این است که، جمهوری اسلامی ایران به دلیل مشکلات داخلی که وجهه و اعتبار بین المللی کشور را خدشه دار کرده و نیز ناکامی در به نتیجه رساندن برجام، تا حدودی ارزش استراتژیک خود برای چین را از دست داده و به عنوان بازیگری پر تنش شناسایی شده که ارتباط با آن می تواند دردسرآفرین بوده و رؤیای ایجاد هژمونی اقتصادی توسط چین را با مشکل مواجه کند.

ادامه مطلب
تاثیر منفی تحریم های آمریکا بر نگاه به شرق ایران
برای ایران، شرق جایگزین اتحادیه اروپا می شود؟ (بخش بیست و سوم)

تاثیر منفی تحریم های آمریکا بر نگاه به شرق ایران

ابتکار کنونی سیاست نگاه به شرق ایران باید با توجه به یک چنین پیش زمینه پیچیده سیاسی مورد ارزیابی قرار گیرد. روشن است که این ابتکار از حمایت مقام معظم رهبری برخوردار است. آیت الله خامنه ای چند سال پیش در جمع شخصیت های دانشگاهی گفته بود: «ایران باید به شرق نگاه کند، نه به غرب. امید بستن به غرب یا اروپا ما را دون خواهد کرد چون باید به آنها التماس کنیم و آنها هیچ کاری نکنند.» با این حال، در شرق برخلاف غرب هیچ پلتفرم منطقه ای عمده سیاسی یا اقتصادی وجود ندارد. ایران از سال ۲۰۰۵ در سازمان همکاری شانگهای عضو ناظر بوده است، اما چین در تبدیل سازمان به یک پلتفرم ضدآمریکایی احتیاط کرده و به نظر نمی رسد تمایلی به ارتقاء عضویت ایران داشته باشد. سایر پلتفرم ها مانند آ.سه.آن یا انجمن همکاری های آسیای جنوبی هم برای ایران مناسب نیست. بنابراین سیاست نگاه به شرق اساسا به افزایش روابط سیاسی و اقتصادی ایران با کشورهای کلیدی شرق وابسته خواهد بود.

ادامه مطلب
چین روابط با آمریکا را فدای ایران نمی کند
برای ایران، شرق جایگزین اتحادیه اروپا می شود؟ (بخش چهاردهم)

چین روابط با آمریکا را فدای ایران نمی کند

مهم ترین عامل خارجی در شکل گیری روابط چین و ایران، ایالات متحده است. واشنگتن به طور مستقیم و غیرمستقیم بر روابط پکن-تهران در سه سطح متفاوت تاثیر می گذارد. اول، روابط دو جانبه پکن و تهران است؛ دوم، روابط منطقه ای است و شامل حضور چینی ها در خلیج فارس می شود؛ سوم، رقابت جهانی بین چین و ایالات متحده است که بر روابط چین و ایران تاثیر دارد. اگرچه مرزهای بین سه سطح مشخص نیست، اما ابعاد منطقه ای و جهانی حدود ساختاری مثلث ایالات متحده-چین-ایران را تعیین می کند.

ادامه مطلب
موقعیت ایران در ابتکارعمل کمربند و جاده، محبوب ترین روایت از روابط پکن-تهران
برای ایران، شرق جایگزین اتحادیه اروپا می شود؟ (بخش سیزدهم)

موقعیت ایران در ابتکارعمل کمربند و جاده، محبوب ترین روایت از روابط پکن-تهران

از زمان تاسیس جمهوری اسلامی در سال ۱۹۷۹، روابط اقتصادی و نظامی چین و ایران ترکیب پیچیده ای از امنیت انرژی و منافع استراتژیک چین بوده و رقابت جهانی پکن با واشنگتن و تلاش چین برای ایجاد یک رابطه مثبت با شورای همکاری خلیج فارس بر آن تاثیر داشته است. اجرای طرح کمربند و جاده در سال ۲۰۱۳ که می توان آن را بلند پروازانه ترین پروژه ژئوپلیتیک قرن شی جینپینگ دانست، یک موقعیت جدید برای ایران در اعمال نفوذ خارجی چین فراهم آورد. با این حال، رد روند عادی سازی روابط با ایران توسط دولت دونالد ترامپ و عدم شفافیت ابتکارعمل کمربند و جاده روند پیوستن ایران به این پروژه را کند کردند.

ادامه مطلب
محاسبات پیچیده چین در همکاری نظامی و هسته ای با ایران
برای ایران، شرق جایگزین اتحادیه اروپا می شود؟ (بخش دوازدهم)

محاسبات پیچیده چین در همکاری نظامی و هسته ای با ایران

چین از زمان جنگ عراق و ایران به یکی از مهم ترین اعزام کنندگان کارشناسان، صادر کنندگان اسلحه و تامین کنندگان فناوری نظامی ایران تبدیل شده است. چین علاوه بر کمک به بازسازی پس از جنگ توانست به شریکی خارجی مورد نیاز ایران تبدیل شود و «کمک های قابل توجه به شکل تخصص علمی و فن آوری های دوگانه تولید اسلحه بومی» ارائه دهد. 

ادامه مطلب
ایران و چین، از دوستی دیرینه تا مشارکت دوام آوردنی
برای ایران، شرق جایگزین اتحادیه اروپا می شود؟ (بخش دهم)

ایران و چین، از دوستی دیرینه تا مشارکت دوام آوردنی

مشارکت پکن و تهران که تحت عنوان «یک رابطه کهن الگویی قدرت بزرگ-قدرت میانه» برچسب خورده، شاخصه هایی مانند عدم تقارن اساسی در توزیع توانایی های مادی، وضعیت بین المللی و جاه طلبی های دو طرف، دارد. بی شک، آغاز طرح کمربند و جاده دست کم در سطح استراتژیک تا اندازه ای عدم تقارن را کاهش داده چرا که موقعیت جغرافیایی ایران، این کشور را به یک مرکز مهم در میانه آسیای میانه، خاورمیانه و اروپا تبدیل و کانون پروژهای جاه طلبانه چین در دسترسی به غرب تبدیل کرده است. در حالی که فشار تحریم های ایالات متحده به طور فزاینده ایران را به گردش به سمت شرق وا داشته، به نظر می رسد ۴ دهه دوستی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین سرانجام در آستانه تغییر از یک رابطه نامتقارن به یک همگرایی متعادل تر بین دو بازیگر نیازمند یکدیگر قرار گرفته باشد. البته این تغییر هنوز صورت نگرفته است.

ادامه مطلب
سیاست تهران: «آمریکایی زدایی» یا «آسیایی شدن»؟
برای ایران، شرق جایگزین اتحادیه اروپا می شود؟ (بخش پنجم)

سیاست تهران: «آمریکایی زدایی» یا «آسیایی شدن»؟

رویکرد ایران به آسیایی شدن سلسله مراتبی بوده و تهران آشکارا به مرور زمان اهمیت بیشتری برای کشورهایی قائل شده که ردپای ژئوپلیتیکی قوی در فضای اوراسیا دارند. ایران در صدد بوده تا جایگاهی جدید برای خود در آسیا بیابد؛ آسیای جدیدی که در نتیجه تغییر سیستمی شکل گرفته است. «آمریکایی زدایی» ایران و ضعف سیاسی مداوم اروپا اکنون آرزوی دیرینه تهران برای ارتقاء جایگاه آسیایی یا به عبارت دیگر «آسیایی شدن» آن را تغذیه می کند. گرایش طبیعی ایران در جهت گیری شرقی در سال های اخیر به لطف سه عامل شتاب گرفته است: ابتکارعمل جاه طلبانه کمربند و جاده چین؛ اعمال فشارهای غرب علیه ایران؛ و افزایش علاقه ایران به همسایگی منطقه آسیای جنوبی به ویژه هند.

ادامه مطلب
برای ایران، شرق جایگزین اتحادیه اروپا می شود؟
آسیایی شدن و تغییر در توازن قدرت جهانی (بخش اول)

برای ایران، شرق جایگزین اتحادیه اروپا می شود؟

اگرچه در گزارش های مربوط به مرگ غرب اغراق شدیدی وجود دارد، اما شکی نیست که جهان شاهد تغییر قدرت جهانی است. در حالی که روندهای اقتصادی، مالی و جمعیتی کنونی در حال شکل دادن به «قرن آسیا» هستند، قدرت های غربی هنوز در انکار به سر می برند و با کوته اندیشی، سیاست های ملی گرایانه ای را به اجرا می گذارند که در نهایت روند فرسایش اولویت جهانی بلوک غرب را تشدید می کنند. 

ادامه مطلب
تبلیغات منفی و عجیب علیه توافق تهران-پکن
ایران پمپ نفت و گاز چین می شود؟

تبلیغات منفی و عجیب علیه توافق تهران-پکن

نیویورک تایمز این توافق را تحت عنوان «چین با توافق ۴۰۰ میلیارد دلاری با ایران می تواند نفوذ خود را در خاورمیانه افزایش دهد» گزارش کرد و نوشت: «ایران جزئیات توافق را قبل از امضا علنی نکرد و دولت چین هم جزئیات آن را بیان نکرده است. اما کارشناسان گفتند که توافق نهایی تفاوت های چندانی با پیش نویس ۱۸ صفحه ای که سال گذشته توسط نیویورک تایمز منتشر شد، نداشته است. در آن پیش نویس به جزئیات سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری چینی در ده ها زمینه از جمله بانکداری، ارتباطات از راه دور، بنادر، خطوط ریلی، مراقبت های بهداشتی و فناوری اطلاعات طی ۲۵ سال آینده اشاره شده بود. در ازای این سرمایه گذاری، چین یک عرضه منظم و به گفته یک مقام ایرانی و یک تاجر نفت با تخفیف شدید، از نفت ایران دریافت خواهد کرد.» با این حال، دلایلی برای شک و تردید به این تصورات وجود دارد.

ادامه مطلب
توافق استراتژیک تهران-پکن، ضربه ای به واشنگتن
بایدن باید سیاست خارجی را جدی تر بگیرد

توافق استراتژیک تهران-پکن، ضربه ای به واشنگتن

توافقنامه اخیر همکاری اقتصادی و امنیتی ایران و چین تاثیرات گسترده ای بر ژئوپلیتیک خاورمیانه خواهد داشت. مسلما تلاش های آمریکا برای مهار منطقه ای ایران و تحت فشار گذاشتن آن از نظر مالی، دو کشور را به این سمت سوق داد. این توافق برای تهران برای مقاومت در شرایط نابسامان ناشی از تحریم های اقتصادی اعمالی از زمان خروج دولت ترامپ از توافق هسته ای در سال ۲۰۱۸، یک شریک حیاتی فراهم می آورد و برای پکن، این توافق یک معامله مهم در روابط با کشورهای تولید کننده نفت در حاشیه خلیج فارس که شرکای امنیتی دیرینه ایالات متحده هستند، محسوب می شود.

ادامه مطلب
زمان آن رسیده که تهران در سیاست خارجی تعمق و بازنگری کند
ایران و منطقه دریای سیاه: پل فراموش شده به اروپا (بخش هفتم و پایانی)

زمان آن رسیده که تهران در سیاست خارجی تعمق و بازنگری کند

رویکرد تهران به منطقه دریای سیاه به دلایل مختلف ایدئولوژیک و ژئوپلیتیک دست کم از اوایل سال ۲۰۰۰ و شاید حتی پیش از آن، منفعلانه و بیشتر متمرکز بر تلاش برای نفوذ در جهان عرب و در جست و جوی فرصت های اقتصادی در خاور دور و به ویژه در چین بوده است. ایران در حال حاضر با دو کشور بزرگ ساحلی دریای سیاه روسیه و ترکیه روابط فعال و قوی دیپلماتیک و اقتصادی دارد، اما در هیچ کدام از این دو مورد، روابط مبتنی بر استراتژی همه جانبه ایران در دریای سیاه نیستند. در واقع، تهران برای این منطقه یک استراتژی جامع و واحد ندارد.

ادامه مطلب
پکن و مسکو، همراهان در خوشی و نه غم
ایران و منطقه دریای سیاه: پل فراموش شده به اروپا (بخش ششم)

پکن و مسکو، همراهان در خوشی و نه غم

شاید ایران به دلیل ضرورت ناشی از شرایط جغرافیایی آن یک شریک ناگزیر برای ابتکارعمل کمربند و جاده چین یا کوریدور بین المللی شمال-جنوب روسیه تلقی شود، اما روس ها و چینی ها به وضوح تمایلی برای نزدیک شدن بیشتر به جمهوری اسلامی ندارند. مشکلات سیاست خارجی ایران به درگیری آن با ایالات متحده محدود نمی شود و شمار زیادی از کشورهای دیگر در غرب آسیا یا کشورهای عربی خلیج فارس و همچنین اسرائیل را نیز در بر می گیرد و چین و روسیه نمی خواهند به دلیل سیاست خارجی انقلابی ایران وارد درگیری ها شوند.

ادامه مطلب
فشارهای جو بایدن ایران را به روسیه و چین نزدیک کرده است
امپراتوری رو به زوال ایالات متحده

فشارهای جو بایدن ایران را به روسیه و چین نزدیک کرده است

در میانه اعمال فشارها از سوی رئیس جمهوری جو بایدن برای احیای برجام و امتناع دولت جدید آمریکا از لغو تحریم های اعمال شده توسط دونالد ترامپ، ایران بیش از پیش در صدد جلب حمایت دیپلماتیک روسیه و چین برآمده است. روسیه و چین که هر دو از امضا کنندگان برجام هستند، از ایران در برابر سیاست «اعمال فشار حداکثری» آمریکا حمایت و به این کشور مسیرهای نجات صادرات و حمایت دیپلماتیک ارائه کردند. از زمان روی کار آمدن بایدن، مسکو و پکن بارها بازگشت «بدون قید و شرط» واشنگتن به توافق با تهران را خواستار شده اند.

ادامه مطلب
چین و روسیه هوای ایران را دارند (بخش اول)
تهران کمتر از همیشه در معرض تهدید یا متمایل به امتیاز دهی

چین و روسیه هوای ایران را دارند (بخش اول)

ایران در چهار سال گذشته آرام و منفعل ننشسته و در انتظار از سرگیری توافق هسته ای نمانده است. در مقابل، جمهوری اسلامی برای بهبود موقعیت نظامی و تقویت اقتصاد خود با جمهوری خلق چین و فدراسیون روسیه متحد شده است. چین و روسیه در حال حاضر از زیرساخت های نفتی و بندری گرفته تا توانایی های دفاعی، تماما درگیر امور ایران هستند. نتیجه این همکاری عمیق این بوده است که ایران نسبت به گذشته چه در برابر کارزار «اعمال فشار حداکثری» ترامپ و چه در رابطه با تعامل مورد انتظار بایدن، کمتر مورد تهدید و مستعد سازش است.

ادامه مطلب
تهدید چهار گانه کره شمالی، چین، پاکستان و ایران برای آمریکا (بخش دوم و پایانی)
آمریکا از نیاز به چرخش به شرق در سیاست خارجی غافل نشود

تهدید چهار گانه کره شمالی، چین، پاکستان و ایران برای آمریکا (بخش دوم و پایانی)

سرزمین وسیعی که کره شمالی، چین، پاکستان و ایران را در خود جای داده است، امروز بیش از هر زمان دیگری اهمیت استراتژیک دارد. طبق برخی اطلاعات غیررسمی، دو کشور در بیرونی ترین مرزهای این سرزمین یعنی ایران و کره شمالی همکاری های خود را در چارچوب پروژه موشک های دوربرد که توانایی انتقال کلاهک هسته ای را نیز داشته باشد، از سر گرفته اند. صرف نظر از آنچه که ممکن است در حال وقوع باشد، نقل و انتقال ها بین دو کشور به شدت تحت نظر خواهد بود؛ اگرچه به دلیل توانایی آنها در انجام نقل و انتقالات غیرقابل ردیابی از طریق سرزمین های مجاور خود و پروازهای غیر تجاری در همان کوریدور، کنترل چندان ساده نخواهد بود. دو کشور دیگر در همسایگی ایران و کره شمالی، یعنی پاکستان و چین، احتمالا کمکی به کنترل این نقل و انتقالات نخواهند کرد. برعکس، آنها خود بخش های اصلی از این مجموعه هستند.

ادامه مطلب
گزینه «اتصال آسیای میانه» دهلی نو در گرو روابط با تهران
هند می خواهد روابط با ایران را از نو بسازد

گزینه «اتصال آسیای میانه» دهلی نو در گرو روابط با تهران

راجنات سینگ، وزیر دفاع هند، ۵ سپتامبر برای دیدار با سرتیپ امیر حاتمی، همتای ایرانی خود، به ایران سفر کرد. رسانه ها هدف اصلی از این دیدار را تقویت روابط دفاعی دو کشور توصیف کردند. با این حال، این سفر یک بعد گسترده تر ارزیابی و تنظیم مجدد روابط هند با ایران هم داشت. این سفر به نوعی بسط مشارکت هند در سازمان همکاری شانگهای در روزهای سوم و چهارم سپتامبر در مسکو به شمار می رفت.

ادامه مطلب
اتحاد مسکو و تهران برای محدودیت نفوذ واشنگتن در خاورمیانه
آمریکا اهرمی برای نفوذ فزاینده چین و روسیه در منطقه ندارد

اتحاد مسکو و تهران برای محدودیت نفوذ واشنگتن در خاورمیانه

ایران و روسیه برای کاهش نفوذ آمریکا در خاورمیانه تلاش می کنند و این در حالی است که ایالات متحده اساسا اهرمی برای مقابله با نفوذ روز افزون چین و روسیه در منطقه ندارد.

ادامه مطلب
جهان جدید و آینده روابط ایران و چین
پکن تمایلی به گسترش روابط با تهران دارد؟

جهان جدید و آینده روابط ایران و چین

محمد زارع در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شاید به جرات بتوان گفت که اولین اثر کلان جهان ظهوریابنده جدید به خصوص در نتیجه افزایش رقابت استراتژیک میان چین و آمریکا برای ایران آن باشد که چنین تحولاتی حداقل در کوتاه مدت، بیش از گذشته چین را به عنوان یک "شریک در دسترس" برای جمهوری اسلامی ایران تبدیل خواهد کرد. جمهوری اسلامی ایران تقریبا در ده سال گذشته یک شریک در دسترس فعال یعنی روسیه را در تحولات راهبردی داشته و تلاش کرده است تا از آن طریق برخی از نیازمندهای راهبردی خود در حوزه های مختلف سیاسی و امنیتی را تامین کند. به نظر می رسد که با توجه به تحولات ساختاری جدید، چین هم می تواند بیش از پیش برای ایران در دسترستر شود.

ادامه مطلب
چهار راهکاری که می تواند در دستورکار توسعه روابط تهران و پکن باشد
چالش های پیش رو روابط ایران و چین

چهار راهکاری که می تواند در دستورکار توسعه روابط تهران و پکن باشد

عادل خانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با شیوع کرونا در چین، ایران به عنوان اولین کشور خارجی کمک های بهداشتی خود را از طریق هلال احمر جمهوری اسلامی ایران به آن کشور ارسال کرد. اما از آنجایی که همکاری تنگاتنگ دو کشور در  زمینه های گوناگون خوشایند برخی کشورها به ویژه کشورهای غربی نیست، از این رو، آنها حادثه کرونا را فرصت مناسبی برای تخریب روابط ایران و چین و تبلیغ علیه نظام سیاسی آن دو دیدند و اقدامات ناخوشایندی را در فضای رسانه ای به ویژه فضای مجازی انجام دادند.

ادامه مطلب
ایران دیگر نمی تواند روی تجارت با چین حساب کند
نگرانی پکن از تحریم های واشنگتن علیه تهران

ایران دیگر نمی تواند روی تجارت با چین حساب کند

پکن بارها از تهران در برابر تحریم های واشنگتن دفاع کرده و این تحریم ها را مورد انتقاد قرار داده است. اما آمارهای تجاری نشان می دهند که این حمایت بیشتر زبانی بوده است تا عملی.

ادامه مطلب
درباره مشارکت جامع استراتژیک ایران و چین
اقتصاد تهران وابسته به پکن خواهد شد؟

درباره مشارکت جامع استراتژیک ایران و چین

طبق مقاله ای که اخیرا در «پترولیوم اکونومیست» منتشر شده، در جریان سفر اخیر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، به چین در ماه آگوست تهران و پکن توافق حاصل شده در سال ۲۰۱۶ موسوم به «مشارکت جامع استراتژیک چین و ایران» را به روز رسانی و مفاد جدیدی را به آن اضافه کردند. اما بیشتر مفاد جدید در این توافق هرگز به اطلاع عمومی نرسید.

ادامه مطلب
ایران و چین: جایی بین نفت و ترامپ
کاخ سفیدی که ایالات متحده را تضعیف می کند؟

ایران و چین: جایی بین نفت و ترامپ

برای چین، حمایت از برجام و ایران در راستای یک استراتژی گسترده تر برای حمایت از نهادهای چندجانبه و در عین حال بهره برداری از بازارهای صادراتی و گسترش سرمایه گذاری های جهانی محسوب می شود. اما از آنجایی که تجارت چین با ایالات متحده بسیار بزرگ تر از تجارت آن با ایران است، پکن در حمایت از تهران همواره واشنگتن را مد نظر قرار خواهد داد.

ادامه مطلب
پکن تل ‌آویو را با سرمایه برای توسعه اغوا می ‌کند
در ارزیابی روابط اسرائیل و چین:  ​​​​​​​

پکن تل ‌آویو را با سرمایه برای توسعه اغوا می ‌کند

از آسیا تا آفریقا، چین در حال به چالش کشیدن ایالات متحده است. در خاورمیانه، چین راه ‌هایی برای بهره وری از نیاز منطقه به سرمایه گذاری و ایجاد روابطی جدید زیر سایه غالب ایالات متحده یافته است. ابتکارعمل کمربند و جاده هم ابزاری برای تحقق این هدف استراتژیک است. در رابطه با اسرائیل هم چین تلاش می کند تا به شکاف گسترده آن با سوریه پایان دهد. اما روابط نزدیک آمریکا با اسرائیل به این معناست که چین مسیر همواری پیش رو نخواهد داشت.

ادامه مطلب