اقتصاد ایران

لزوم توجه ویژه به نجابت، بصیرت و امید ایرانیان

با برجام یا بی برجام مشکلات اقتصادی را دریابیم

بشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باید اذعان داشت که تحریم‌های ناعادلانه و محروم کردن کشور از درآمد ارزی، بخشی از مشکلات اقتصادی را تشکیل می‌دهد اما بخش عمده‌تر این معضلات از عدم اصلاح زیر ساختی اقتصاد نشات می‌گیرند. بی تفاوتی و عدم اقدام به موقع برای توقف چنین وضعیتی می‌تواند به بروز مشکلات امنیتی جدی در کشور منجر شود، به ویژه که بخش مهمی از نقشه دشمنان منطقه‌ای و جهانی برای فروپاشی ایران، شیفت از نارضایتی اجتماعی و سیاسی به نارضایتی اقتصادی است.

ادامه مطلب

در حالی که سال میلادی رو به پایان است

تراکم ابرهای طوفانی بر فراز ایران

با توجه به عملکرد دولت جدید در بیش از سه ماه از روی کار آمدن رئیسی، نشانه‌هایی از نارضایتی در حال ظهور و تشدید و کشور ایران در حال تجربه تورم افسار گسیخته است. نرخ بیکاری و فقر در حال افزایش و شاخص‌های نامطلوب اقتصادی به انتقادات شدید علیه دولت منجر شده است. تحریم های اقتصادی علیه کشور مشکلات اقتصادی پیش روی مردم ایران را تشدید کرده است. برخی از نمایندگان مجلس، دولت رئیسی را مقصر سقوط بورس ایران می‌دانند و دولت را به دلیل عدم رسیدگی به افزایش نرخ فقر و بیکاری متهم کرده اند.

ادامه مطلب

کارکرد اقتصاد و میزان تاثیر سیاستگذاری دولتی

از وضعیت نابه سامان اقتصادی خودمان تا تجربه کنونی ترکیه

محمد طبیبیان در یادداشتی می نویسد: ین فدوی سال هاست در مورد پیشنهاد سیاست اقتصادی سپر انداخته ام و به جز کمی بحث آموزش عمومی تلاشی ندارم، اما مورد ترکیه این روزها توجه مرا جلب کرده است. یکی دو نسل سیاستمداران ترکیه ای تلاش قابل احترامی کردند تا ترکیه از پیشرفت خوبی برخوردار شد. از جمله همین آقای اردوغان. اما وی شروع کرده به پنبه کردن بافته های خود و قبلی ها.

ادامه مطلب

سالی سخت تر در انتظار است؟

انتظار دشواری‌های بیشتر با بودجه در حال تصویب و وضعیت مذاکرات وین

علی موسوی خلخالی می نویسد: این تصور هم که گمان کنیم روسیه و چین به نفع ما در مذاکرات عمل می کنند نیز توهمی بیش نیست. همین که میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان های بین المللی عکسی از حضور خود در کنار نماینده امریکا منتشر می کند و طعنه به حضور خود در کنار او می زند، خود پیام های بسیاری دارد. 

ادامه مطلب

چانه زنی سخت تر در برابر دست خالی غرب

مواضع سخت ایران برای رسیدن به یک توافق حداکثری

ایرانی‌ها پافشاری دارند که آمریکا تمام تحریم‌های دوران دونالد ترامپ را بردارد، حتی آنهایی را که به دلایل دیگر و خارج از چارچوب برجام وضع شده‌اند. ایرانی‌ها می‌گویند که ایالات متحده باید گام نخست را بردارد و تحریم‌ها را لغو کند چرا که این کشور، طرفی بود که از توافق خارج شد.

ادامه مطلب

کاسبان خارجی تحریم ایران را بشناسیم

وضعیت استخوان لای زخم روابط ایران و غرب، مطلوب همیشگی روسیه و چین

غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: وضعیت استخوان لای زخم روابط ایران و غرب و استمرار تحریم ها کاملاً مطلوب این دو کشور است. خط قرمز همراهی تاکتیکی اینها با ایران تا نقطه ای است که روابط آنها با آمریکا آسیب جدی نبیند، چین هیچ وقت صادرات ۴۵۰ میلیارد دلاری به آمریکا را با ۲۰ میلیارد دلار صادرات به ایران دچار مخاطره نخواهد کرد. ایران قوی و باثبات که روابط عادی و عاری از تحریم با همه دنیا داشته باشد، تضاد معناداری با منافع اقتصادی روسیه و چین دارد.

ادامه مطلب

وقتی همه چیز متوقف می شود

اقتصاد کشور در گرو سیاست خارجی و مذاکرات

مبین عبدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تعدد اختلافات فی ما بین جمهوری اسلامی ایران و طرف های مقابل در تمامی حوزه ها از جمله امنیتی، نظامی، اقتصادی، هسته ای و حتی مسائل منطقه ای تداعی کننده آن است که این روند در پیش گرفته شده نمی تواند به توافقی که رفع تحریم ها و بازگشت طرف های مقابل به توافق را منجر شود، لذا باید منتظر ماند و دید که آیا طرف های برجام حاضر به نشان دادن انعطاف برای رسیدن به توافق می شوند؟

ادامه مطلب

لزوم تمرکز طرف های برجام بر عادی سازی روابط اقتصادی بلندمدت

ایران درباره تضمین سخت نگیرد

در کوتاه مدت، ایران طیف وسیعی از مزایا را به دست خواهد آورد به این دلیل که آنها مشروط به مداخلات سیاسی قابل توجه ۱+۵ نیستند. اهمیت این مزایای خودکار با یادآوری دوره پس از لغو تحریم ها در سال ۲۰۱۶ مشخص می شود؛ اقتصاد ایران آن زمان ۱۳.۴درصد رشد کرد و این در حالی بود که اجرای کامل لغو تحریم ها هنوز به طور کامل رخ نداده بود. اقتصاد ایران در چند زمینه کلیدی رونق یافت. این مزایا به هیچ وجه معادل عادی سازی اقتصادی بین طرف های برجام نیست، اما به اندازه ‌ای که ایران را به سمت مذاکره سوق دهد، قابل توجه است.

ادامه مطلب

در آستانه ورود به دوره جدید مذاکرات

نشانه هایی از بهبود اقتصاد ایران مشاهده می شود

انتظار می رود با افزایش قیمت نفت خام درآمدهای دولت ایران هم افزایش یابد. هر چند آمریکا تحریم فروش نفت خام را دنبال خواهد کرد، ولی با این حال انتظار می رود که ایران نفت خام را به محصولات پتروشیمی تبدیل و به کشورهای همسایه صادر کند. شمار مبتلایان به ویروس کرونا در ایران که در ماه اوت بیش از پنجاه هزار نفر در روز بوده به زیر ده هزار نفر رسیده است. ترافیک در ساعات عصر در مناطق تجاری در شمال تهران بار دیگر افزایش یافته و حتی مراکز خرید هم مملو از جمعیت شده و برندهای لوکس خارجی هم به فروشگاه ها بازگشته است.

ادامه مطلب

عذاب سیاست برای اقتصاد

چه بخواهیم چه نخواهیم همه چیز به مذاکرات گره خورده است

سید قائم موسوی در یادداشتی می نویسد: ناگفته نماند که اقتصاد ایران بیشتر از آنکه از فقدان مسیرِ تئوریک و نظریه‌های متناقض وارداتی در رنج باشد، از سیاست در عذاب است. اساسا اقتصاد ایران طفیلیِ سیاست و بازیچۀ آن است. این وجهه اقتصاد برای سیاست در هر دو جبهۀ داخلی و خارجی ایفای نقش می‌کند. بر همین اساس، اقتصاد کشور به دریاچه‌ای می‌ماند که از هر دو سو، سرچشمه‌هایش در مضیقه قرار گرفته‌اند. در بُعد خارجی تحریم‌ها سرچشمۀ منابع را خشکانید و در بُعد داخلی نیز دست دولت در جیب مردم، فلاکت و فقر را دامن زده است.

ادامه مطلب

با وجود تحریم ها و بحران های تودرتوی اقتصادی

دست و پای ایران برای توجه به تغییرات اقلیمی بسته است

در حالی که دولت ایران رسماً تغییر اقلیم را به عنوان یک تهدید وجودی به رسمیت می شناسد، ولی مبارزه با آن را در اولویت قرار نداده است. رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست ایران یکی از آخرین مقاماتی بود که از سوی رئیس جمهوری ایران منصوب شد.

ادامه مطلب

حتی اگر احیای برجام کوتاه مدت باشد

مزایای خودبه‌خودی لغو تحریم‌ها

این مزایا به هیچ عنوان به پای مزایای عادی‌سازی روابط اقتصادی بین طرفین، آن گونه که در برجام پیش‌بینی شده است، نمی‌رسد. اما مزایای خودبه‌خودی لغو تحریم‌ها آن قدر چشمگیر هست که ایران را به مذاکره پیرامون تعهدات هسته‌ای‌اش تحت یک توافق احتمالی تشویق کند.

ادامه مطلب

چگونه اقتصاد بیاموزیم؟

ظلم اقتصادی

محمد طبیبیان در یادداشتی می نویسد: چون نرخ دستمزد در کشور ما پائین است، پائین تر از سطح جهانی، قاعدتاً قیمت های حامل های انرژی هم نباید در سطح قیمت های جهانی قرار گیرد. این می شود ظلم. در سال های گذشته هرگاه دولتی قصد حذف یارانه کالایی را مطرح کرده عده ای این سرود را خوانده اند. چون سطح دستمزد در کشور ما پایین است قیمت سایر کالاها هم باید پائین باشد!

ادامه مطلب

کشوری که به علت تحریم ها، سرمایه گذاران خارجی را از دست داده است

بیم و امیدهای اقتصاد ایران

ایران به داشتن اقتصاد قابل توجه و متنوع مفتخر است که طبق برآورد صندوق بین المللی پول در سال ۲۰۲۱ تولید ناخالص داخلی آن معادل ۶۸۲ میلیارد دلار بوده است که از اسرائیل، امارات، نروژ، مالزی و سنگاپور بیشتر است. گستردگی اقتصاد ایران شامل  تولیدات داخلی و بنگاه های خانگی در زمینه های کشاورزی و معادن و بخش انرژی علت دوام آوردن ایران حتی تحت تحریم ها بوده است.

ادامه مطلب

انرژی نقش محوری دارد

چهار دلیل برای سیاست تهاجمی ترکیه به ایران

ابوالفضل پازوکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقدامات تحریک آمیز باکو که با بازداشت دو راننده ایرانی به اوج خود رسید دو کشور ایران و آذربایجان  را در آستانه برخورد نظامی قرار داد. بی تردید، ردپای آنکارا در این عمل ضد ایرانی قابل مشاهده و رصد است. اما پرسش انتقادی مطرح این است: چه عللی باعث شده است تا آنکارا این چنین بی پروا علیه تمامیت ارضی و منافع ملی ایران دست به یک چنین اقداماتی بزند؟ 

ادامه مطلب

سناریوهایی که در میان مدت مطرح است

سه سناریوی پیش روی اقتصاد ایران

هرچند تحریم‌ها، سوءمدیریت و همه‌گیری کرونا ویروس در عملکرد منفی اقتصادی چند سال گذشته نقش داشتند اما تردیدی نیست که لغو تحریم‌ها راهی مناسب برای احیای اقتصادی ایران خواهد بود. در میان‌مدت، برای توسعه اقتصادی ایران سه سناریو مطرح است: الف) بازگشت به برجام؛ ب) یک توافق موقت برای کاهش فشار تحریم‌ها؛ ج) ادامه نظام کنونی تحریم‌ها.

ادامه مطلب

رئیسی و بحران اقتصادی گره خورده با تحریم

روسیه و چین در دازمدت توانایی کمک به اقتصاد ایران را ندارند

رئیسی کارگزاران سیاست خارجی خود را برای پیگیری به اصطلاح دیپلماسی اقتصادی بسیج کرده است چون می داند برای احیای اقتصادی کشور، گزینه داخلی چندانی در اختیار ندارد. تحریم های آمریکا، اقتصاد ایران را به آستانه فروپاشی کشانده و برجسته ترین نشانه چنین وضعیتی تورم ۵/۳۶ درصدی در سال ۲۰۲۰ است. به گزارش بانک جهانی، در ژوئن سال جاری نرخ تورم به ۴۳ درصد رسیده است.

ادامه مطلب

خوشحالی ایران از رفتن امریکا از افغانستان

چگونه ایران از صعود طالبان بهره‌ اقتصادی می برد؟

دولت ایران روی ثبات در افغانستان برای درو کردن چهار مزیت اصلی اقتصادی در دوره آتی حساب می‌کند که عبارت است از: باز شدن فضای اقتصادی گسترده بدون نظارت آمریکا با کشورهای آسیای مرکزی و نیز کاهش فشارهای تحریم‌های تجاری و اقتصادی آمریکا. در نتیجه می‌تواند در حالی وارد مذاکرات لغو تحریم‌ها با آمریکا شود که در وضعیت تجاری بهتری در مقایسه با قبل از خروج آمریکا از افغانستان قرار دارد. مزیت بعدی افزایش حجم تجارت ایران با افغانستان است که از نظر تکنولوژیکی عقب افتاده است و از تنگنای بین المللی مالی در زمان کنونی رنج می‌برد. مزیت چهارم نیز بهره‌برداری از مرزهای جغرافیایی افغانستان با چین برای عبور کامیون‌های تجاری این کشور به صورت مستقیم به چین است.

ادامه مطلب

سناریوهای پیش رو

درباره عملکرد اقتصادی دولت رئیسی چه می توان گفت

محمد طبیبیان در یادداشتی می نویسد: از آنجا که اطلاعات دقیقی در مورد رجحان های سیاست گذاری و موضع دولت در مورد پاردایم های اصلی و تعیین کننده در دسترس نیست، اگر بخواهیم بر مبنای عینی قضاوت کنیم به ناچار باید سناریوهایی را مطرح و تحت هر سناریو نتایج حاصل را بررسی کنیم.

ادامه مطلب

وعده ابراهیم رئیسی به اشتغال زایی، کاری دشوارتر از صرف پیوستن به برجام

رئیس جمهوری جدید ایران می تواند اقتصاد را نجات دهد؟

در فارسی معادل دقیقی برای مثل «مراقب آرزوهایتان باشید، ممکن است به حقیقت بپیوندند» نداریم، ام این مثل مناسب ترین توصیف برای مخمصه ای است که محافظه کاران ایران با کنترل نهاد ریاست جمهوری در آن افتاده اند. 

ادامه مطلب

در عصری که همه چیز در دهکده جهانی تعریف می شود

چالش میان اقتصاد و سیاست در دیپلماسی اقتصادی

پرهام پوررمضان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شهروند کنونی جامعه جهانی دیگر فردی تک بعدی نخواهد بود و با اتکا به همین امر توانسته مفاهیمی مرکب را خلق کند، دیپلماسی اقتصادی به مفهوم نوین خود محصول تفکر شهروند این جامعه است. این امر یک مسئله مهم، راهبردی و استراتژیک است که سبب می شود دولت ها با زبان اقتصاد با یکدیگر سخن بگویند. در جمهوری اسلامی ایران نیز این مهم از اواخر دهه ۷۰ شمسی و اوایل دهه ۸۰ به کرسی های مطالعاتی اضافه شد و با شدت گرفتن تحریم های ظالمانه دولت آمریکا توانست در کشور به عرصه عمل روی بیاورد.

ادامه مطلب

از مایه خوردن بی انتها نیست!

خوره تحریم بر اقتصاد ایران

غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: سیاهه پرداخت هزینه‌های نجومی جزء به جزء تحریم چنان بلند بالا و متنوع است که امکان محاسبه تقریبی تمامی آن  وجود ندارد. سوال: این هزینه‌های سرسام‌آور از چه منبعی پرداخت می‌شود؟ چطور یک تولید کننده ایرانی در شرایطی که سود معمول کسب و کار در دنیا حدوداً ۵٪ است در قیاس با رقبای خارجی این همه هزینه اضافی پرداخت می‌کند و همچنان سرپاست؟ جواب: پرداخت زیان از مایه چطور؟

ادامه مطلب

تغییر روند در غرب آسیا؟

اقتصاد، پاشنه آشیل ایران در منطقه

نجمه پوراسمعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران جمهوری اسلامی ایران باید آگاه باشند که رفع نکردن تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی کشور، به عبارتی دور ماندن از بهره‌های اقتصادی و تأکید بیش از اندازه بر مسائل نظامی- امنیتی از طریق باز کردن صحنه بازی‌های جدید مثلاً در افغانستان، نمی‌تواند نفع بلندمدتی را نصیب ایران کند و قطعاً بازیگری مثبت و نظم‌ساز ایران در سطح منطقه را تضعیف خواهد کرد.

ادامه مطلب

جابه‌جایی بحران از مسائل سیاسی به تغییرات اقلیمی

انباشت بحران‌ها در آسیای جنوب غربی و هشدار انقلاب اقلیمی برای ایران

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تغییرات اقلیمی، آب و هوایی منطقه‌ای و جهانی علاوه بر خسارات جانی و مالی فراوان، سپهر سیاسی جهانی را نیز دستخوش تغییرات اساسی کرده و چالش‌های بیشماری در داخل کشورها و روابط میان دولت‌ها به وجود آورده است. 

ادامه مطلب

در صورت احیای برجام

اروپا تجارت اقتصادی با ایران را جدی بگیرد

به نظر می رسد پتانسیل عظیم اقتصاد ایران در کوتاه مدت توسط اکثر شرکت های کشورهای اروپایی نادیده گرفته شود. با این وجود، اروپایی ها باید دیپلماسی اقتصادی خود را گسترش دهند و شرکت هایی که تجارت با ایران را از سر می گیرند مستحق پشتیبانی کامل کشورهای خود هستند. بدون آن، چهره های طرفدار توافق در داخل ایران برای دفاع از حفظ توافق در بلندمدت با دشواری روبه رو خواهند شد.

ادامه مطلب

در مورد احتمال توافق وین

بندهایی درباره دلار در احیای برجام که باید روشن شوند

محمد طبیبیان در یادداشتی می نویسد: در یک بند که در آن امکان صادرات فرش ایران به آمریکا قید شده هم، به دلیل منتفی بودن موسسات مالی آمریکایی از این معاملات امکان بازگشت دلار منتفی و این امر نیز بی اثر خواهد بود.

ادامه مطلب

رشدی که قابل توجه است

شکوفایی میلیونرهای ایرانی در میانه تحریم ها، کووید و انتخابات

اگرچه ایران تحت تحریم های ایالات متحده است و از آسیب های همه گیری کووید ۱۹ رنج می برد، اما شمار میلیونرها در این کشور افزایش قابل توجهی داشته. در سال ۲۰۲۰، شمار افراد با ارزش خالص بالا در ایران رشدی ۲۱.۶درصدی داشته که از میانگین ۶.۳ درصدی جهانی بالاتر بوده است. ثروت جمعی این میلیونرها به دلار هم رشدی ۲۴.۳درصدی داشته که رقم قابل توجهی است.

ادامه مطلب

اقتصاد در انتظارِ سیاست

وضعیت اقتصادی که در انتظار رئیس جمهوری بعدی است

مسعود نیلی در یادداشتی می نویسد: دولت بعد یا باید فروض سیاسی پیرامونی بودجۀ ۱۴۰۰ و سال‌های بعد از آن را تغییر دهد یا فروض اقتصادی آن را دگرگون کند یا به بودجۀ ریاضتی تن دهد و یا کشور را گرفتار تورم‌های بالا کند و مجدداً شاخص‌های بدتری را برای مورد نقد قرار گرفتن توسط افکار عمومی و رقبای بعدی خود در انتخابات ۴ سال بعد آماده کند.

ادامه مطلب

به دلیل فشارهای شدید اقتصادی

ایران به توافق نیاز دارد

ین توافق می تواند خطرات بسیاری را رفع کند: آمریکا و ایران در سال گذشته فاصله بسیار اندکی با جنگ داشتند به علاوه این که، بقای اقتصادی جمهوری اسلامی نیز در معرض خطر است. حکومت ایران راه پیش و برگشت ندارد و بدون لغو تحریم های گزنده اقتصادی و مالی، خطر سقوط اقتصادی آن وجود دارد. از این نظر، تمایل تهران برای ورود به مذاکرات جدید به هیچ وجه تعجب آور نبود.

ادامه مطلب

سریال ناتمام انتشار فایل صوتی به خان مجلس رسید

ظریف در محکمه فردا چه خواهد گفت و چه خواهد شنید؟

جلال میرزایی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که بسیار بعید است حضور محمدجواد ظریف در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس برای ارائه توضیحات پیرامون انتشار فایل صوتی و گفته های او در این فایل به معنای آماده شدن مجلس برای دادن کارت زرد سوم و یا کلید خوردن طرح استیضاح ظریف باشد. 

ادامه مطلب