عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فضای مجازی مانند فیسبوک، شبکه ایکس، یوتیوب، تیک تاک و غیره در خدمت منافع طالبانی به صورت خواسته و یا سازماندهی شده قرار دارد. مواد آن از ذهنیت های بی خبر، انتخاب می شود. عادی جلوه دادن وضعیت، در واقع نمایشی از شبح ترسناک طوفان و فوران خشم مردم ضد رژیم طالبان است.
ادامه مطلب
لطیفه سخی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دومینوی سقوط ولایات افغانستان در تاریخ ۱۵ مرداد ۱۴۰۰ با سرعت هرچه تمام تر آغاز به حرکت کرد و مرکز ولایت نیمروز اولین شهری بود که به تصرف طالبان در آمد. تا تاریخ ۲۳ مرداد، اندک مناطقی مثل کابل و پنجشیر باقی مانده بودند اما مردم هنوز امید داشتند که نیروهای امنیتی، اردوی ملی، پلیس و نیروهای مجاهدین که ادعای مقاومت و اتحاد در برابر طالبان داشتند، سکان امور را به دست گیرند و نیروهای طالبان را عقب برانند اما این امید با دمیده شدن خورشید سحرگاه ۲۴ مرداد و با فرار رئیس جمهور وقت، اشرف غنی، بر باد رفت.
ادامه مطلب
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چرا می گویند "طالبان بدیل ندارند". در حالی که عامل اساسی در صحنه حقیقت های افغانستان، خود مردم این کشور است. در حالی که تمام فعل و انفعالات سیاسی و تاریخی در محور نقش مردمی و اهمیت خاص آن می چرخد، "طالبان بدیل ندارند" را سناریوی برای خلق یک ذهنیت خودساخته استخباراتی ساخته اند تا این واقعیت تلخ بر مردم تحمیل شود.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: یک سیاست مهاجرتی همچنین باید دارای یک پیوست منطقه‌ای به‌ویژه درباره شرایط در مبدأ یعنی در افغانستان باشد. در دو، سه سال گذشته، گزارش‌ها حاکی از خالی‌‌شدن برخی مناطق هزاره‌‌نشین و تاجیک‌نشین و جایگزین‌شدن آنها با پشتون‌هاست که باید موجب نگرانی باشد.
ادامه مطلب
فتح الله جوادی در یادداشتی می نویسد: در این میان عده‌ای هم طنزی تلخ را به ما گوشزد می‌کنند که ما کشور عجیب و غریبی هستیم؛ از یک طرف بسیاری از نخبگان و تحصیل‌کردگان و نیروهای انسانی به درد بخور کشور، حتی بسیاری از جوانان مهاجرت می‌کنند یا میل به مهاجرت دارند و از این نظر کشور ما از جمله کشورهای مهاجر فرست به حساب می‌آید و از طرف دیگر با بیشترین حجم مهاجر پذیری از کشورهای همسایه به‌ویژه افغانستان روبروییم تا حدی که احساس نگرانی می‌کنیم و این میزان حضور مهاجرین در مناطق کشور را حتی خطرناک و نوعی تهدید به حساب می‌آوریم.
ادامه مطلب
اشکان پیرزاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از اصولی که در سیاست خارجی دولت سیزدهم پیگیری می شود تعامل موثر با کشورهای همسایه خصوصا تعامل با کشورهای حوزه تمدنی ایران و کشورهای فارسی زبان بوده است که در دولت های قبل به دلیل عدم اهتمام به این راهبردها، خالق تهدیداتی برای کشور شد.
ادامه مطلب
سید علی موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در طول دوران اشغال ۲۰ ساله افغانستان، علی رغم تبلیغات سهمگینی که علیه ایران در رسانه‌ها و افکار عمومی افغانستان جریان داشت و به طور مشخص مورد حمایت مالی و سیاسی و سیاست‌گذاری فرهنگی غرب و نیروهای نیابتی محلی آن قرار می‌گرفت، در ایران، وضعیت کاملا آرام بود، دولت، کانون‌های تصمیم‌ساز، رسانه، افکار عمومی و شبکه‌های اجتماعی بیش از هر زمان دیگری با مهاجران و پناهندگان، احساس یگانگی و همذات‌پنداری می‌کردند و تلاش و تماس و تعامل در تمام ابعاد قویا جریان داشت و حتی اگر حرکت‌های آسیب‌زای ناشی از ملی‌گرایی برخی افراد و جریان‌ها نیز رخ می‌داد به سرعت با واکنش دولت، رسانه و افکار عمومی مواجه می‌شد و متوقف می‌شد.
ادامه مطلب
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جای تعجب ندارد که مردم هنوز هم در برابر طالبان و تروریست های حاکم بر افغانستان، خاموشی اختیار کرده اند و تحرکی نشان نمی دهند. چون برخلاف آن چه انتظار می رفت، هیچ گونه تحرکی از جانب مردم برای مقابله با وضعیت موجود و تغییر آن به سوی مطلوب دیده نمی شود و افغانستان تحت حاکمیت تروریستی طالبان جنایتکار، کماکان در منجلاب ظلم، استبداد و بی عدالتی غرق است.
ادامه مطلب
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خصوصیت عجیب و غریب طالبان مبنی بر انطباق پذیری و انعطاف بیشتر در قسمت جلب توجه کشور های دنیا، شرایط را برای این تعامل مساعده ساخته است. طالبان در این عرصه، با هوشمندی بیشتری عمل کرده اند و توانسته اند تا حدودی قفل های بسته را به روی شان، بگشایند. دیگر برای طالبان، احساسات عقیدتی، دینی و ایدیولوژیک مهم نیست. بحث تداوم در قدرت و حفظ آن، در اولویت قرار دارد.
ادامه مطلب
حسام الدین حجت زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هدف از این مقاله، بازخوانی مصائب و مشکلات مهاجران افغانستانی مقیم ایران نیست؛ بلکه ریشه یابی مشکلات فراروی ایشان و ارائه راهکارهایی برای برون رفت از این وضعیت بغرنج هدف اصلی است؛ آن هم در شرایطی که جریان افغانستانی ستیزی در ایران می رود تا از کنترل خارج شود که آثار ویرانگر آن در بلندمدت فقط گریبان مهاجران افغانستانی را نخواهد گرفت!
ادامه مطلب
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وقتی نظام های ایدئولوژیکی همانند طالبان، موفق به رسیدن به قدرت سیاسی می شوند و صاحب اختیارمی شوند، اصل نسخه ایدئولوژیک خود را کنار گذاشته و شکل مسخ شده ی آن را برای حفظ خود در قدرت، پیروی می کنند. این استحاله در طرز فکر یک جنبش به شدت ایدئولوژیک، نشان از اضمحلال آن دارد.
ادامه مطلب
بر اساس گزارش سازمان ملل، تعداد افغان های زیر خط فقر در پایان سال ۲۰۲۲ به ۳۴ میلیون نفر از جمعیت ۴۰ میلیون نفری، در مقایسه با ۱۹ میلیون نفر در سال ۲۰۱۹ رسید. از نظر دیده بان حقوق بشر ۹۰ درصد از جمعیت این کشور در ناامنی غذایی به سر می برند.
ادامه مطلب
طالبان نوعی وزارت اخلاقی ایجاد کرده و آزادی های مدنی را در سال های اخیر به شدت محدود کرده اند. به ویژه زنان از بخش بزرگی از حقوق اولیه خود محروم شده اند.
ادامه مطلب
مردی سی ساله ساکن کابل که پس از بازگشت دوباره طالبان شغل خود را از دست داد، در نظر دارد برای امرار معاش به طور مخفیانه به ایران کشور همسایه نقل مکان کند. این مرد در ابتدا تلاش کرد که از طریق بستگان خود یک شغل معمولی در افغانستان پیدا کند ولی در نهایت موفق نشده است. به گفته این مرد، همسر و پنج دخترش که با وی زندگی می کنند، در ابتدا سعی کردند که با صرفه جویی در مواد غذایی هزینه های زندگی را کاهش دهند ولی با پیشرفت تورم زندگی آنان روز به روز سخت تر شده است. وی در ادامه خاطرنشان کرد: «گرفتن گذرنامه زمان زیادی طول می کشد و مهاجرت غیر قانونی راهی سریع تر و ارزان تر برای خروج از کشور است. پس از قدرت گرفتن دوباره طالبان برای بیشتر شهروندان هیچ شغل و مواد غذایی وجود ندارد. هر چند ترک خانواده واقعا سخت است ولی چنانچه به کشور خارجی مهاجرت نکنم، ممکن است خانواده من از فقر بمیرند.»
ادامه مطلب
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون تمامی کشورها بر اساس منافع ملی‌شان برنامه‌ریزی و چارچوب‌های اقدام‌شان را تعریف می‌کنند. این اصطلاح در واقع حاصل تحولات بنیادگر انقلاب صنعتی و دموکراتیک در اروپاست که عرصه عمل سیاسی را برای بازیگران (دولت‌ها) در صحنه نزاع بین‌المللی فراخ ساخته و توجیه قانونی و معقول را در زمینه عمل سیاسی خلق کرده است. این اصطلاح به ترتیب در ایتالیای قرن ۱۸، انگلستان قرن ۱۹ و امریکای قرن ۲۰ به وجود آمد و در قوانین اساسی اکثریت کشورها مسجل شد. بر اساس سابقه تاریخی گفتمان منافع ملی، در واقع رنگ و بوی منافع ملی در عرصه عمل سیاسی، برآیندهایی مانند کنش و واکنش‌های مطلوب و موجه را به وجود آورده است. اما در کشور ما (افغانستان) بر اساس فرهنگ سیاسی موجود جامعه، اختلاف نظر روی مفاهیمی هم‌چون منافع ملی و امنیت ملی که دو جزء اساسی یک دیدگاه واقع‌نگرانه است به وجود نیامده است.
ادامه مطلب
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طالبان برای غلبه بر چالش‌های امنیتی، حکومتی و بشردوستانه‌ای که با آن روبه‌رو هستند، برای آنها بسیار دشوار خواهد بود، تا هم زمان هم بتوانند با مردم کنار بیایند و یک حاکمیت مشروع را ایجاد کنند و هم با دنیا تعامل کنند و زمینه تغییر در زندگی مردم را مهیا سازند. به این حساب، روزگار مردم افغانستان، تیره و سیاه است و تحجر طالبانی، حاکم بر آن.
ادامه مطلب
عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در کنار ملیت و زبان مورد دین و استفاده ابزاری و سیاسی از آن نیز در بدتر ساختن وضعیت و تغییر دادن شرایط به نفع بازیگران سیاسی، تاثیر بسزای خود را داشته است به گونهٔ مثال: نزدیک به بیست سال با استفاده از موجودات اجیر، بی سواد، و کسانی که بویی از فرهنگ، ادب و زندگی انسانی به مشامشان نرسیده، زیر نام طالب از آدرس دین به قتل و کشتار مردم بی گناه دست زده و صدها خانواده را در گلیم غم و اندوه نشاندن، حال آن که قتل و کشتار مردم بی گناه نه تنها در دین اسلام که در هیچ آیین دیگر جایز و کار پسندیده پنداشته نشده است.
ادامه مطلب
شمایل بلوچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون دوباره با به‌قدر رسیدن طالبان، آینده وضعیت زنان در هاله ای از ابهام قرار گرفته که بزرگ‌ترین چالش پیش روی زنان افغانستان عدم وجود امنیت، سنت‌ها و مردسالاری و زن‌ستیزی در اندیشه طالبان است. موضع طالبان در برابر زنان ریشه در باورهای سنتی و تبعیض‌آمیز آنان به جایگاه زن دارد که او را از نظر کرامت انسانی برابر با مرد نمی‌دانند. باورهای سنتی طالبان با تقسیم‌کار و محول کردن انجام امور خانه به زنان، عملاً به‌نوعی زمینه سلب فرصت مشارکت برابر زنان را فراهم آورده و به‌تدریج به‌صورت یک نهاده ذهنی به وجود آمده است.
ادامه مطلب
محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از خاطره نویسی ها و ارائه سخنرانی های تحقیقی پرطمطراق در باره افغانستان کم کنیم، و به آسانی هم از کنار طالبان رد نشویم که این روزها مسبب فقر و تنگدستی بیشتر مردم شده است. به راهکارهای حل مسائل جاری توجه کنیم و این احساس را در مردم مان تقویت کنیم که با وجود مشکلات اقتصادی داخلی مان، مصمم به کم کردن مصائب کشور همسایه هم هستیم.
ادامه مطلب
با مسدود شدن دارایی های خارجی بانک مرکزی افغانستان یا بیش از ۹ میلیارد دلار توسط واشنگتن، کشور در فقر فرو رفته است. بر اساس برنامه توسعه سازمان ملل متحد، احتمال دارد بیش از نیمی از مردم در زمستان امسال زیر خط فقر قرار گیرند. به گفته دیوید بیزلی، مدیر اجرایی برنامه جهانی غذا، «افغانستان از یکی از بدترین فجایع انسانی در جهان رنج می برد.»
ادامه مطلب
تحصیل دختران و کار زنان دو موضوع اصلی اختلاف برانگیز بین طالبان و سایر نقاط جهان است. به نظر می رسد هیچ کشوری حاضر نیست از رژیمی استقبال کند که فرزندان خود را از تحصیل و زنان خود را از درآمد و تحصیل، توامان محروم کند!
ادامه مطلب
حسین آهن در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ختلف تاریخ، آنچه در توان داشته را با خلوص نیت برای حل مسائل مردم افغانستان در اختیار مردم و دولت این کشور قرار داده است. حمایت ایران از مجاهدین افغان در جنگ با نیروهای اشغالگر اتحاد شوروی و مواضع انقلابی امام خمینی (ره) در ارتباط با اشغال افغانستان توسط ارتش سرخ که بارها در مناسبت های مختلف بیان شد، جز افتخارات ما محسوب می شود که در مقابل فشارهای اتحاد شوروی که به صدام موشک برای موشک باران شهرها و مناطق مسکونی می داد ولی حتی از فروش سیم خاردار به ایران خودداری می کرد، اصول همسایگی، مسلمانی، دوستی و برادری را زیر پا نگذاشتیم و حاضر به تنها گذاشتن مردم افغانستان در مبارزه با ارتش سرخ نشدیم و تا آخر دوره مبارزه در کنار مردم افغانستان ایستادیم.
ادامه مطلب
مهدی تدینی در یادداشتی می نویسد: دور نیست روزی که این بخش از توهم، خودفریبی، خام‌اندیشی و خواب مصنوعی امروزش بیدار شود و بفهمد دولت قبل، با همۀ معایب، کاستی‌ها و فسادها، با دولتمردان نابخرد و ناکارآمدی‌هایش همچنان ارزش این را داشت که برای حفظ آن تلاش کرد. این بخش به زودی می‌فهمد دولت طالبانی نه تنها همۀ معایب دولت قبل را دارد، بلکه همان کارآمدی و سودمندی اندکِ دولت پیشین را هم ندارد و بدتر این‌که معایبی بسیار بیشتر و شدیدتر از دولت قبلی خواهد شد.
ادامه مطلب
ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به تازگی برخی از تحلیلگران غربی با هدف توجیه سیاست های نادرست دولت های خود در افغانستان، می کوشند تا با طرح این موضوع که تفکر طالبانی ریشه در جامعه افغانستان دارد و طالبان در میان بسیاری از مردم این کشور از محبوبیت برخوردار هستند، برای آنان مشروعیت دست و پا کنند. برخی دین ستیزان و دشمنان اسلام و گروهی از ناآگاهان نیز با تکرار این سخنان، نمک به زخم های مردم شریف افغانستان می پاشند.
ادامه مطلب
عبدالرحمن ولایتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر مبنای تئوری‌های روانشناختی اجتماعی آنچه امروز و در عصر هزاره سوم و قدرت انسان تکنولوژیک با آن یال و کوپال و هیبت انسان های نخستین غارنشین به نام طالبان می بینیم بی شک باید قبول کرد و نباید زیاد راه دوری رفت که چیزی جز برخاسته از شعور جمعی و ناخودآگاه اجتماعی جامعه افغان نیست. افغانستان هنوز در گرداب تحجر دست و پا می زند و این عنصر در تک تک نهاد خانوارهای افغان جماعت جاری است.
ادامه مطلب
فرحناز مصطفوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: معضل آب های هیرمند بین دو کشور طی این همه سالها حل نشد، اما به جنگ هم نیانجامید. هر افغانستانی در وقت نیاز دانست باید حداقل آب که است بین دو انسان هم هویت و هم کیش، جدای قصه سفارت خانه و قنسول ها حق یکدیگر را ادا کند.
ادامه مطلب
احمدعلی حیدری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اصولاً وجه مشترک و هم‌پوشان میان نواحی فرهنگی ایران و افغانستان و سرزمین‌های دو سوی آمودریا ناشی از مواجهه‌ای برآمده از خاستگاهی واحد با حقیقت بوده است که جلوه‌های آن در ادبیات، معماری، صنایع دستی و دیگر دستاوردهای فرهنگی این ارض و بوم خود را آشکار ساخته است. اگر تهرانی خود را در کابل و کابلی خود را در تهران و در وطنِ مأنوس می‌یابد و اگر شهر مولانا برای ساکنان این دو جغرافیای دور از هم طنینی مشترک دارد و حال و وجدی مشابه را پدید می‌آورد، البته این ناشی از اشتراک آنها در خانۀ وجود است و همین زمینه و بستر مشترک وجودی است که فهم آنها را در مسیر مشترکی به جریان می‌اندازد و آنها را تخته‌بند محیط فرهنگی واحدی می‌سازد.
ادامه مطلب
محمدطاهر تنزه ای در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران سالیان سال به احترام رسم همسایگی اش، با آغوشی باز رسم میزبانی اش را برایمان به جای آورده تا دور از هیاهوی جنگ و خشونت وطن؛ طعم تلخ جنگ و مهاجرت را به فراموشی بسپاریم و در آرامش این سرزمین، آینده خویش را بسازیم.
ادامه مطلب