محمدحسین معصوم‌زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به عدم توازن قوا میان باکو و ایروان و همچنین شواهد موجود در خصوص تحرکات طرف آذربایجانی در تجهیز خود و دست نکشیدن از گفتارهای تهاجمی علیه ارمنستان، ادعای نزدیکی صلح پایدار در منطقه قفقاز جنوبی رد می‌شود و بالعکس احتمالاً باید درگیری جدیدی در منطقه را شاهد باشیم.
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت گویی باور دارد که موضوع کریدور زنگزور و اختلاف‌نظرها در این زمینه نمی‌تواند باعث جنگ دوباره در قفقاز شود. بله، مسئله پیچیده است و امکان دارد مذاکرات و گفت‌وگوها برای تعیین تکلیف مسیرهای مواصلاتی بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان به درازا بکشد، اما منجر به جنگ دوباره نمی‌شود.
ادامه مطلب
تور منطقه‌ای عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، پس از لبنان، سوریه، عربستان، قطر، عراق و عمان با سفر به اردن، مصر و ترکیه ادامه پیدا کرد. تحلیلگران بر این باورند که این سفرهای منطقه‌ای سکاندار سیاست خارجی ایران با هدف محوری کاهش تنش در منطقه، برقراری آتش‌بس در لبنان و فلسطین و کنترل جنگ‌افروزی اسرائیل در حمله احتمالی به ایران انجام شده است. هرچند که به موازات آن، ارتقای روابط دوجانبه و چندجانبه منطقه‌ای و پیرامونی هم می‌تواند از دیگر دستور کارهای سفر منطقه‌ای عباس عراقچی باشد. البته در ادامه این تور صلح عراقچی با سفر به ترکیه برای حضور در نشست ۳+۳، به موازات خاورمیانه، نیم‌نگاهی هم به تلاش برای برقراری صلح در قفقاز دارد.
ادامه مطلب
سیدعلی سقائیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیشنهاد نشست ۳+۳ از سوی ایران با حضور جمهوری آذربایجان، جمهوری ارمنستان، ترکیه، ایران روسیه و گرجستان راهکار قابل دفاع و ارزشمندی برای حل و فصل اختلافات در قفقاز و قره باغ است. اگرچه به واسطه اختلافات روسیه و گرجستان تاکنون وزیر امور خارجه گرجستان در این نشست ها (۳+۳) حضور پیدا نکرده است. با این وجود ادامه نشست‌های ۳+۳ قطعاً تاثیر خود را برای ارتقاء صلح ثبات و امنیت در منطقه قفقاز خواهد داشت که احتمالا در آینده نزدیک شاهد امضای توافقنامه صلح بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان باشیم و این علی رغم تلاش‌های مذبوحانه رژیم صهیونیستی برای تشدید اختلافات در قفقاز است.
ادامه مطلب
دو رکن اصلی روابط اسرائیل و آذربایجان در واقع همکاری‌ها در زمینهٔ انرژی و همکاری‌های دفاعی است. اکتشافات گاز طبیعی در سواحل اسرائیل بخش عمده‌ای از نیازهای انرژی آن را تأمین می‌کند، اما اسرائیل همچنان به واردات نفت نیاز دارد. آذربایجان سال‌هاست که تأمین‌کننده بسیار قابل اعتمادی برای نفت بوده است. در حوزهٔ دفاعی، آذربایجان مصرف‌کننده عمدهٔ محصولات دفاعی اسرائیل است و هر دو کشور جاه‌طلبی‌های تجدیدنظرطلبانه ایران را تهدیدی بسیار جدی می‌دانند. در سال‌های اخیر روابط اقتصادی و همکاری در زمینه‌هایی مانند هوانوردی، گردشگری و سازگاری با تغییرات اقلیمی توسعه داشته است. روابط اسرائیل و آذربایجان دوره‌های پیشینِ درگیری در غزه را تحمل کرده، اگرچه جنگ فعلی به وضوح بسیار شدیدتر است.
ادامه مطلب
ابراهیم رحیم‌پور در گفت وگویی می‌گوید: در مورد سرمایه‌گذاری ایران در بنادر جنوبی روسیه، ایران از توانایی ناوبری در ولگا و مزایای اقتصادی تجارت ترانزیتی از طریق دریای کاسپین راضی است. بازده سرمایه‌گذاری ما رضایت‌بخش است. ما همچنین مشتاقانه منتظر توسعه کریدور بین‌المللی شمال – جنوب از چابهار به اروپا هستیم. جنگ اوکراین توسعهٔ کامل این پروژه را مختل کرد، اما ما پیشرفت مداومی داریم. ما نگرانی‌هایی درباره تبخیر داریم، اما فکر می‌کنم این یک مسئله جهانی است. ما به اندازه هر یک از کشورهای ساحلی و بقیه جهان، و شاید حتی بیشتر، به محیط زیست اهمیت می‌دهیم. این کریدور به ما اجازه داده است تا برخی از فشارهای ناشی از تحریم‌های بین‌المللی را کاهش دهیم. متأسفانه، ایران نتوانسته است از موقعیت ترانزیتی خود برای به حداکثر رساندن ترافیک تجاری در منطقه به طور کامل بهره‌برداری کند. من معتقد نیستم که مقیاس بحران زیست‌محیطی به اندازه‌ای که پرسش شما اشاره می‌کند، جدی باشد. اگرچه اطلاعات علمی کاملی از وضعیت میدانی ندارم، اما مطمئن نیستم که بحرانی قریب‌الوقوع در پیش باشد.
ادامه مطلب
سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انتخاب نام زنگه زور که برگرفته از نام قدیمی این منطقه و در بردارنده ادعاهای تاریخی بود روایت سازی شد. این شیوه مواجهه با مسائل و تکیه بر برشی از گذشته هر چند برخی امکان های محدود و مقطعی ایجاد می کند اما اگر قرار باشد کل رویدادها را واکاوی کنیم به نتایجی می رسند که باب میل آنها نخواهد بود و پذیرش و هضم آن برایشان دشوار خواهد بود. متاسفانه این شکل از برخورد با مسائل تاریخی که به‌صورت یکجانبه و به سود خود دیدن حوادث و رویدادهاست وجود دارد که از نظر علمی و منطقی درست نیست و منشا مشکلات و سوء تفاهمات در منطقه شده است.
ادامه مطلب
به دنبال طرح ادعاهایی از زبان مقامات روس درباره دالان جعلی زنگزور و نیز واکنش تهران به این مواضع، دیپلمات‌های ارشد دو کشور درباره آخرین تحولات در منطقه قفقاز رایزنی کردند. کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه، در محل وزارت امور خارجه روسیه با ایگور خاوایف، نماینده ویژه وزارت امور خارجه روسیه در امور عادی‌سازی روابط میان کشورهای قفقاز جنوبی ملاقات و گفت‌وگو کرد. این نشست در راستای رایزنی‌های دو کشور درباره تحولات در منطقه قفقاز انجام شد و طرفین به تبادل نظر درباره موضوعات مورد علاقه پرداختند. طرفین در این دیدار بر همکاری و هماهنگی دو کشور در تعاملات خود در این منطقه تأکید کردند. هم‌زمان نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، با بیان اینکه ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر ۸۰ درصد از متن معاهده صلح به توافق رسیده‌اند، گفت: «امضای این معاهده برای کشورهای منطقه، از‌جمله گرجستان، ترکیه و ایران نیز مفید خواهد بود».
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حضور مقامات دو کشور مهم اتحادیه در قفقاز و به‌ویژه سفر رئیس سرویس اطلاعاتی مخفی انگلیس به باکو دارای اهمیت خاصی است. ریچارد مور، رئیس ام‌آی ۶ در دیدارهای خود با مقامات جمهوری آذربایجان به‌طور ضمنی از ایده تشکیل نیروی نظامی مشترک کشورهای به‌اصطلاح ترک در قفقاز و آسیای مرکزی سخن راند. او همچنین با حضور در جمع تعدادی از دانشجویان در شهر باکو، بر علاقه‌مندی لندن برای تقویت همگرایی میان جمهوری آذربایجان با کشورهای آسیای مرکزی تأکید کرد. اما اینکه وی چرا در این بازه زمانی از همگرایی میان کشورهای منطقه قفقاز و آسیای مرکزی سخن می‌گوید معنادار است.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: دولت چهاردهم باید توازن را در دیپلماسی میان شرق و غرب بازگرداند و همان شعار همیشگی ۴۵ ساله جمهوری اسلامی، یعنی نه شرقی نه غربی، را سرلوحه کار خود قرار دهد. اگر ما در مجامع مختلف بین المللی به روسیه نیاز داریم که داریم، روسیه نیز به ایران در زمینه‌های مختلف نیاز دارد. قرار نیست روسیه به ما گران فروشی کند و ما رایگان منافع آن را تامین کنیم. علاوه بر آن دولت چهاردهم باید ثابت کند که طرفی در پرونده‌های نه تنها روسیه بلکه هیچ کشوری نیست. صرفا زمانی وارد پرونده‌ای می‌شود که منافعش در آن تعریف شده باشد.
ادامه مطلب
جنگ اوکراین از زمان آغازش تاکنون به شکل مستقیم آثار مخربی را برای منافع ایران به دنبال داشته است؛ از عدم احیای برجام در اثنای مذاکرات وین گرفته تا سلسله تحریم‌های غرب علیه تهران با ادعای همراهی و حمایت نظامی و لجستیکی تهران از مسکو و... . اکنون که منطقه کورسک به‌عنوان بخشی از خاک روسیه در سیطره اوکراینی‌ها قرار گرفته است،به نظر می‌آید شاهد صفحه جدیدی از تحولات جنگ میان مسکو و کی‌یف باشیم که بی‌شک آثار و تبعات خاص خود را هم به دنبال خواهد داشت که یکی از این تبعات، ناظر بر تلاش پوتین برای فشار هم‌زمان به ایران و ارمنستان در جهت تحمیل کریدور زنگزور به تهران و ایروان با هدف خروج روسیه از بن‌بست تحریم‌های اروپا با همکاری جمهوری آذربایجان است.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رهبران کشورهای منطقه قفقاز جنوبی باید بدانند که بر اساس تجربه تاریخی در قرن ۲۰ و ۲۱ قدرت‌های بزرگ در شرایط سخت راهی برای توافق پیدا نمی کنند و به طور معمول منافع کشورهای کوچک را قربانی اهداف و منافع خود می کنند.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران مخالفت خود را با امکان فعالیت های گروه های مخالف خود در خاک جمهوری آذربایجان بارها بطور رسمی اعلام کرده است. توصیه می شود در صورت تقاضای جمهوری آذربایجان دایر بر تاسیس رایزنی فرهنگی در ایران، دولت دکتر پزشکیان این امکان را فراهم یا در غیر این صورت رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی در باکو را تعطیل کند و نشان دهد که روابط متقابل رعایت می شود.
ادامه مطلب
احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بازگشایی خطوط مواصلاتی منطقه‌ای موضوعی است که هم ایران و هم ارمنستان با ارائه کریدور ارس و تقاطع صلح بر آن تاکید دارند و معتقدند این بازگشایی ها، باید با رعایت حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها و بدون تغییر مرزهای بین المللی صورت بگیرد. از این منظر لاوروف در اظهارات خود آگاهانه از کاربرد واژه کریدور خودداری کرده است کما اینکه مقامات روسیه از جمله معاون نخست وزیر روسیه و مسئول در مذاکرات سه جانبه روسیه ، ارمنستان و جمهوری آذربایجان، پیش از این بر مخالفت با هر نوع کریدور تاکید کرده اند.
ادامه مطلب
ایران، ترکیه و روسیه درک دیپلماتیک کافی برای حفظ توازن قوا در قفقاز دارند. این توازن پویا است و وضعیت موجود در حال تغییر است. در بحبوحه جنگ اوکراین، روسیه دیگر تنها ابرقدرت امنیتی منطقه‌ای نیست، به این دلیل که کرملین برای پیشبرد جنگ خود به همکاری ترکیه و ایران متکی است. این امر زمینه‌ای را برای ظهور یک «نظام موازی» فراهم می‌کند که در آن تحریم‌ها علیه ایران بی‌اثر خواهد شد. ایران می‌خواهد این سیستم "پسا اوکراین" را به عنوان یک قانون‌گذار شکل دهد و این امر با آذربایجان تنش ایجاد می‌کند.
ادامه مطلب
تغییرات در توازن قدرت نه تنها در سطح جهانی بلکه در سطح منطقه نیز در حال وقوع است. قفقاز جنوبی نیز از این قاعده مستثنی نیست. جنگ ۲۰۲۰ در آرتساخ/قراباغ کوهستانی نقطه عطفی بود، اما وضعیت جدیدی در عمل پس از سپتامبر ۲۰۲۳ شکل گرفت، زمانی که باکو قراباغ کوهستانی را مورد حمله و پاکسازی قومی قرار داد. پس از مهاجرت دسته جمعی ارامنه، نیروهای حافظ صلح روسی نیز از قراباغ کوهستانی عقب نشینی کردند، اگرچه قرار بود ماموریت صلح بانی آنها حداقل تا سال ۲۰۲۵ ادامه یابد.
ادامه مطلب
رامین فرهودی زرنق در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی توانسته است مرزهای شرقی و غربی خود را با کمک محور مقاومت سامان بخشد و در منطقه خاکستری با عملکردی مناسب در برابر سیاست های آمریکایی، بازی خوبی به نمایش بگذارد. اکنون منطقه خاکستری قفقاز جنوبی در حال شکل گیری است و یک نقش آفرین با تجربه و دارای نفوذ فرهنگی و تاریخی برای مدیریت میدان لازم است. روس ها دیگر توان بازی در این میدان را ندارند یا حداقل به این زودی ها نخواهند داشت. پس جمهوری اسلامی ایران باید برای حضور در آن و کنترل ناتو وارد عمل شود.
ادامه مطلب
احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحولات انتخابات چهاردهم نشان داد که «ایران قوی» نیازمند طرحی نو برای مقابله با تکاپوی پان‌ترکیسم و جریانهای فتنه‌انگیز قومی حامی ایرانستان به‌جای ایران، و صیانت از عزت، اقتدار، منافع ملی کشور در برابر زیاده‌خواهی‌ها و فتنه‌های پیاده‌نظام ناتو در منطقه است؛ و البته این افتخاری برای تاریخ ایران خواهد بود که این طرح نو در دوره ریاست‌جمهوری فرزندی از آذربایجانِ ایران روی خواهد داد؛ کسی که سال‌های طولانی نمایندگی مردم شریف و تاریخ‌ساز تبریز را در مجلس شورای اسلامی ایران به عهده داشته است.
ادامه مطلب
رامین فرهودی زرنق در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حضور ناتو نه تنها برای روسیه خوشایند نیست بلکه جمهوری اسلامی ایران را نیز ناراحت می کند و توجهات به اتاق های گفت و گوی ارامنه با اعضای ناتو را افزایش می دهد. این رویه موجب اختلاف در میان اعضای ناتو با یکدیگر یعنی ترکیه با آمریکا و فرانسه نیز شده است. فرانسه در حال حمایت از ارمنستان با فروش سلاح و حمایت بین المللی است و ترکیه نیز در هواداری از جمهوری آذربایجان در مقابل شریک ناتویی خود صف آرایی کرده است.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: ایران و جمهوری آذربایجان دو کشور همسایه با وجوه اشتراک بنیانی از تاریخ و فرهنگ، با همکاری با یکدیگر به عنوان دو کشور همسایه ظرفیتهای خوبی برای تعاملات و روابط همه جانبه دارند. احترام متقابل و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر و جلوگیری از ورود جریانهای مخالف در روابط مشترک و تک صدایی در سیاست خارجی و خنثی کردن جریانهای مخرب با پیامدهای منفی می تواند برای شکوفایی منطقه و بهره مندی همسایگان سودمند باشد.
ادامه مطلب
سیدعلی سقائیان می گوید:بعد از این همه درگیری و جنگ و کشتار بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان هیچ راهی وجود ندارد جز اینکه همه طرفین با همدیگر بر سر یک راه‌حل سیاسی و دیپلماتیک به نتیجه برسند. در غیر این صورت باید شاهد درگیری‌های مرزی مجدد و جنگ و کشتار باشیم که یقینا در آن صورت امنیت ایران تحت تأثیر قرار خواهد گرفت و اتفاقا قدرت‌هایی مانند تهران در کنار مسکو و آنکارا تأکید دارند که از فرمت ۳+۳ می‌توان به یک راه‌حل درست دیپلماتیک برای ترسیم آینده مناسب در قفقاز دست پیدا کرد. من تأکید می‌کنم که فقط با گفت‌وگو می‌توان همه چیز را پیش برد. اگر دوباره جنگ شود، نهایتا بازهم این جنگ به دیپلماسی منجر می‌شود. پس چه بهتر همین الان با این فرمت ۳+۳، حتی با اختلافات داخلی مسیر و ریل دیپلماسی را پیش برد.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: درگیری بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان هنوز ادامه دارد. ارمنستان از عضویت در سازمان امنیت دسته جمعی اعلام انصراف داده و ادامه کار کابینه پاشینیان با اعتراضات گسترده روبه روست. ارامنه به سبب موافقت پاشینیان با واگذاری چهار روستای ارمنی به جمهوری آذربایجان، مخالفت دارند. قفقاز همچنان نا آرام است.
ادامه مطلب
رسول اسماعیل زاده دوزال در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نباید از زیبایی های سفر وزیر غفلت ورزید و آن سخن گفتن وزیر به زبان ترکی در اغلب دیدارهای های جنبی و دوستانه و در مراسم اهدای هدایاست. وی بدون توجه به اشکالتراشی های احتمالی از سوی برخی جریان های مخالف تجدید روابط با جمهوری آذربایجان و بر خلاف نظر مخالفان زبان ترکی، همچنین به منظور تزاید تاثیر در قلوب مخاطبان، تسهیل در ارتباط و بیان افکار و اندیشه و نیز خنثی کردن برخی شایعات مبنی بر بی توجهی جمهوری اسلامی ایران به زبان های اقوام از جمله زبان ترکی، با دوراندیشی تام غالبا به تکلم زبان مادری خود یعنی ترکی توجه داشته است. این امر تاثیر بسیار زیادی در مخاطبان و تلطیف فضای سنگین داشته و در ضمن پاسخ بسیار مناسبی برای برخی سوالات مقدر است.
ادامه مطلب
آنی بدلیان، سخنگوی وزارت خارجه ارمنستان، بعدازظهر شنبه در شبکه اجتماعی ایکس خبر از مقدمات برای تأسیس سرکنسولگری ارمنستان در تبریز داد و نوشت که «در پی گفت‌وگو با طرف ایرانی، امروز دولت ارمنستان به طور رسمی تصمیم به افتتاح کنسولگری در تبریز را تأیید کرد. اقدامات مقدماتی در حال انجام است». براساس این گزارش، از اکتبر ۲۰۲۲، سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در شهر «قاپان» آغاز به کار کرده است و با افتتاح سرکنسولگری جمهوری ارمنستان در شهر تبریز، عمل متقابل از سوی دولت ارمنستان انجام خواهد شد
ادامه مطلب
سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: نگاهی به روندهای حاکم سیاسی، امنیتی، اقتصادی و زیست محیطی منطقه قفقاز نشان می‌دهد، تهدیدهای فزاینده‌ای در این محیط علیه منافع سیاسی، امنیتی، اقتصادی و زیست‌محیطی ایران در حال شکل‌گیری است.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: جغرافیای روسیه دیکته می کند که از نظر نظامی کشوری قدرتمند باشد. دست انداختن به قلمروهای همسایه برای بر طرف کردن ضعف ژئواستراتژیک از ویژگی های دو قرن گذشته روسیه است. اشغال قلمروهای ایرانی قفقاز در دهه دوم و سوم قرن نوزده و آسیای مرکزی در نیمه دوم همین قرن، برای رسیدن به استحکامات طبیعی و آبهای گرم، اشغال ایران و اروپای شرقی و جزایر کوریل در شرق در دوره پس از جنگ جهانی دوم، همه و همه برای پوشاندن این ضعف صورت گرفته است.
ادامه مطلب
رسول اسماعیل زاده دوزال در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به تحلیل ها و گزارش ها و موضع گیری های اخیر پیش بینی می شود در صورتی که دو کشور با یک توافق منطقی و مبتنی بر اصول بین المللی و لحاظ منافع همه کشورهای درون قفقازی و همسایگان قفقاز مانع ورود و دخالت قدرت های بیگانه شوند، این توافق پایدار بستر مناسبی برای صلح دائمی در قفقاز خواهد بود.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر لحظه تعلل ایران برای حضور محکم و بابرنامه در قفقاز و آسیای میانه خطرات امنیتی و فرهنگی و سیاسی غیرقابل جبران برای ایران به همراه دارد. ترکیه برای لگدزدن به روسیه در منطقه منتظر اجازه پوتین نماند. ما هم برای دفاع از منافع خود باید به سرعت با روسیه تقسیم کار تازه ای داشته باشیم و این کشور را از برج عاج خیالی خود پایین بیاوریم، چون روسیه با عدم درک به موقع تهدیدات و عدم پاسخگویی سنجیده و مناسب برای ایران هم مشکل ایجاد می کند.
ادامه مطلب
حفظ روابط مثبت با باکو برای ایران حیاتی است چرا که بخش قابل توجهی از تبادل کالا میان روسیه و ایران از آذربایجان گذر می‌کند.
ادامه مطلب
پنجشنبه هفته گذشته بود که سیدعباس موسوی، سفیر کشورمان در باکو طی گفت‌وگویی با «باکو تی» با بیان این که به زودی شاهد از سرگیری فعالیت سفارت جمهوری آذربایجان در تهران خواهیم بود، خبر داد که هیئتی برای آماده‌سازی مقدمات به تهران سفر کرده است.
ادامه مطلب