برنامه هسته ای ایران

سیاست و دیپلماسی آمریکایی مبتنی بر اطلاعاتی ناکامل است

تند شدن برنامه هسته ای ایران در صورت پیروزی یک چهره تندرو

اگر مذاکرات با هدف احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شکست بخورند و تحریم های اقتصادی علیه ایران پابرجا بمانند، آیا تهران در صدد دستیابی به سلاح هسته ای برخواهد آمد؟ آیا حتی در صورت احیای کامل برجام، ایران به دنبال سلاح هسته ای خواهد بود؟ یا همانطور که برخی مقامات ایرانی و رهبر معظم انقلاب گفته اند، هیچ علاقه ای به تبدیل شدن به یک قدرت تسلیحات هسته ای ندارد؟

ادامه مطلب

هدف تل آویو چیست؟

انگیزه اسرائیل در حمله به تاسیسات هسته ای ایران

هر اتفاقی که در ساعت ها و روزهای آینده در درام پر مخاطب برنامه هسته ای ایران رخ دهد، یک مساله آشکار است و تغییر نمی کند: حمله آشکار اسرائیل به تاسیسات غنی سازی اورانیوم ایران در نطنز اگرچه بارها در رسانه های ایالات متحده به عنوان اقدامی با هدف «عقب راندن برنامه هسته ای ایران» منتشر شده، اما چنین چیزی نبوده است. هدف از این حملات اخیر اسرائیل به تاسیسات ایران عقب راندن ایران از پیشرفت در برنامه هسته ای نبود؛ بلکه برای عقب راندن دیپلماسی بود و این اولین مرتبه نیست که اسرائیل از این تاکتیک استفاده می کند.

ادامه مطلب

سیاست های اشتباه ایالات متحده در منطقه

حمله نظامی، ایران را به اندیشیدن به سلاح هسته ای وا می دارد

عدم موفقیت موادم در ازسرگیری انطباق کامل آمریکا و ایران با برنامه جامع اقدام مشترک یا همان توافق هسته ای ایران با خطر درگیری نظامی دو کشور همراه است. برخی از سناریوهایی که می تواند به چنین نتیجه ای بیانجامد، به انگیزه های نامرتبط «متحدان» ایالات متحده برای دامن زدن به آتش جنگ در منطقه مربوط می شوند و برخی دیگر، درباره حوادث غیرمترقبه ای هستند که در نتیجه یک فضای پرتنش و تقابل زیاد خطر وقوع و از کنترل خارج شدن آنها وجود دارد. اما همانطور که تاریخچه پیش از برجام نشان می دهد، مساله هسته ای خود می تواند مسیر مستقیم تری به سمت جنگ باشد.

ادامه مطلب

یک راه حل آسان برای بایدن در بازگشت به دیپلماسی با تهران

ادامه تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای خودزنی آمریکاست

ایالات متحده در حال حاضر آندسته از شرکت های خارجی را که سعی در مسدود کردن مسیر ایران برای دستیابی به بمب هسته ای داشتند، تحریم می کند. این تحریم ها یادگاری از دوران دونالد ترامپ هستند و دولت جدید جو بایدن می تواند بدون از بین بردن یکجانبه فشارهای اقتصادی ایالات متحده بر ایران، آنها را از میان بردارد. اگرچه ممکن است واشنگتن و تهران به زودی پشت میز مذاکره بنشینند، اما هنوز به آن نقطه نرسیده اند و قانونگذاران دو کشور بی وقفه دولت های خود را برای رقابت به جای همکاری، تحت فشار قرار می دهند. متاسفانه، تنها فرصتی که برای احیای توافق هسته ای ایران موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) وجود دارد، به سرعت در حال از بین رفتن است.

ادامه مطلب

متغیرهایی که ایده تجدیدنظرطلبانه را باعث شدند

تغییر مسیر استراتژیک ایالات متحده در خاورمیانه

شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از آن جایی که خلاء یک قدرت منطقه ای یا جهانی می تواند منجر به ظهور قدرت هایی باشد که با نارضایتی از وضعیت موجود در سیستم بین المللی در قالب یک دولت تجدیدنظرطلب به دنبال تغییر یا پایان دادن به سیستم موجود بوده و در راستای اجرای سیاست های منطقه ای یا جهانی خود می توانند بر توزیع الگوهای قدرت در جهت منافع خود اثرگذار باشند، به نظر می رسد دولت بایدن برای به ثمر نشاندن استراتژی خود در جهت کاهش بار حضور آمریکا در خاورمیانه همراه با حفاظت از منافع حیاتی به ابزارهای متفاوت تری نیاز دارد. 

ادامه مطلب

جزئیات یک عملیات خرابکارانه

بخش های پنهان خرابکاری در نطنز

مرتضی پارسی مود در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی ابعاد تازه ای را درباره حادثه خرابکارانه تاسیسات هسته ای نطنز که موساد متهم اصلی آن است، بررسی می کند.

ادامه مطلب

مواجهه با دشواری های سیاسی ناگزیر است

راه حل بایدن برای رفع بن بست سیاسی آمریکا با ایران

دولت جدید جو بایدن به دلیل دو عامل پرونده ایران را در راس «بایدها» در سیاست خارجی قرار داده است. اول، ممانعت از دستیابی ایران به توانایی تولید سلاح هسته ای یا حتی نزدیک شدن به آن ضروری است و آمریکا حتی به قیمت متوسل شدن به اقدام نظامی چنین اجازه ای نخواهد داد. دوم، شدت پوشش رسانه ای برنامه هسته ای ایران در ایالات متحده و تفسیرهای سیاسی ایجاب می کند که سریع تر به مساله رسیدگی شود.

ادامه مطلب

ترور دانشمندان ایرانی توسط اسرائیل

دست ایالات متحده به خون دکتر فخری زاده آلوده است

کمتر از یک ماه پیش دکتر محسن فخری زاده، دانشمند هسته ای ایران، در حومه تهران ترور شد. در گمانه زنی های متداول، اسرائیل مسئول این حمله انگاشته می شود. یک مقام ارشد اسرائیلی مرتبط با ردگیری دکتر فخری زاده به نیویورک تایمز گفت که «جهان باید از اسرائیل برای ترور او تشکر کند» و اسرائیل به «اقدامات خود علیه برنامه هسته ای ایران» ادامه خواهد داد. در این مقاله یک مقام آمریکایی و دو مقام اطلاعاتی دیگر گفت که اسرائیل عامل حمله بوده است. یوسی ملمان، کارشناس امنیتی و اطلاعاتی اسرائیل، صراحتا این ترور را به موساد نسبت داد. اما با توجه به کارزار اعمال فشار حداکثری آمریکا علیه ایران و همکاری نزدیک پومپئو با نتانیاهو از جمله در دیدار پنهانی با ولیعهد سعودی تنها ۵ روز پیش از ترور، مساله همکاری آمریکا در این زمینه یا دست کم اطلاع قبلی از این حمله یا تایید ترور توسط آن، مطرح است.

ادامه مطلب

مباحثات شدید در تهران بر سر تعامل مجدد با ایالات متحده

پس از ترور دانشمند برجسته هسته ای بر سر برجام چه می آید؟

هنوز مشخص نیست که ترور محسن فخری زاده، دانشمند برجسته هسته ای، در ۲۷ نوامبر در جاده ای در حومه تهران چه تاثیری بر برنامه هسته ای این کشور خواهد داشت. اما این ترور که پس از دیگر حملات مرتبط با اسرائیل در ایران رخ داده، برای جمهوری اسلامی به معنای لزوم اصلاح ساختارهای امنیتی داخلی و همچنین رسیدگی به درخواست های ضد و نقیض درباره گرفتن انتقام ترور دکتر فخری زاده است.

ادامه مطلب

واشنگتن از تهران انتظار تسلیم شدن نداشته باشد

بایدن و ایران: مصائب و امیدها

جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب ایالات متحده، در مصاحبه خود با نیویورک تایمز در تاریخ ۲ دسامبر درباره طیف وسیعی از موضوعات از جمله ایران نظر داد و مسیر سیاست گذاری دولت آتی در قبال این کشور را مشخص کرد. مصاحبه که توسط توماس فریدمن، حامی پرشور اسرائیل با ذهنیت شناخته شده «اول اسرائیل» انجام شد، در حقیقت تلاشی برای مانع تراشی در دیپلماسی دولت بایدن با ایران با درخواست محدودیت های جدید در برنامه موشکی پیشرفته و محدودیت در فعالیت های منطقه ای این کشور و حفظ تحریم های اساسی اعمال شده توسط دولت دونالد ترامپ بود. به عبارت دیگر، فریدمن هم مانند دیگر شاهین های اسرائیلی، به دنبال تداوم سیاست گذاری در قبال ایران از دولت ترامپ به بایدن و نگران منافع اسرائیل (توسعه طلب و نظامی گرا) است.

ادامه مطلب

تهدید به حمله صرفا بلوف است

جایگاه برنامه هسته‌ای ایران در دکترین امنیتی اسرائیل

پارسا جعفری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با بررسی و واکاوی تمام عوامل و شرایط داخلی رژیم صهیونیستی و نیز واقعیت های منطقه ای و بین المللی مشخص است که این رژیم قادر به حمله علیه تأسیسات هسته ای ایران نیست و بیشتر رفتارهای سیاسی آن در این زمینه، در راستای ایجاد جنگ روانی و از سویی تحریک آمریکا و غرب برای افزایش فشارهای سیاسی، امنیتی و اقتصادی است.

ادامه مطلب

پیچیده شدن تلاش های دولت آتی بایدن برای احیای توافق هسته ای

ترور دکتر فخری زاده به مواجهه نظامی می انجامد؟

ایران هفته گذشته از کشته شدن یکی از چهره های مهم در دستگاه امنیتی خود، دکتر محسن فخری زاده، خبر داد. این مساله که اسرائیل توانایی انجام چنین عملیات پیچیده ای در خاک ایران را داشته، نشان دهنده شکاف در امنیت داخلی جمهوری اسلامی و آسیب پذیری آن در برابر عملیات خارجی است و ایران را با معضلی اساسی مواجه کرده. این مساله همچنین به انگیزه ای برای ایران تبدیل شده تا نشان دهد که همچنان قدرتمند است. اما واکنش ایران به همه این اتفاقات، حساب شده و دقیق بوده و این کشور تلاش کرده است بین دو هدف بالقوه متناقض تعادل برقرار کند: این اقدامات و تهاجمات خارجی را بی پاسخ نگذارد و در عین حال، از تشدید بیشتر تنش ها و به طور بالقوه مواجهه مستقیم نظامی با آمریکا خودداری کند. 

ادامه مطلب

آمریکا برای بازگشت تحریم های شورای امنیت حقی ندارد

بولتون: ترامپ به برجام جان تازه ای دمیده است!

رئیس جمهوری دونالد ترامپ با مطرح کردن درخواست «بازگشت تحریم ها» علیه ایران مطابق قطعنامه سال ۲۰۱۵ شورای امنیت به جو بایدن، نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری، لطف بزرگی کرد. بایدن و نزدیکانش بارها از تعهد به بازگشت به توافق هسته ای ایران موسوم به برجام که ترامپ در ماه مه ۲۰۱۸ از آن خارج شد، سخن گفته اند. با این حال، ظاهرا این ترامپ است که بر برجام تنفس مصنوعی دیپلماتیک می دهد تا جان تازه ای در آن بدمد.

ادامه مطلب

سنگر قدرتمند جنوب لبنان در برابر هر گونه حمله احتمالی اسرائیل

تله ای که حزب الله و تهران در ۳۰ سال گذشته برای تل آویو گذاشتند

ایران و حزب الله سطحی از بازدارندگی ایجاد کرده اند که اسرائیل در دهه ۱۹۷۰ توانایی تصور آن را نداشت. ایران میلیاردها دلار و ۳۰ سال صرف حمایت از حزب الله کرده و نتیجه یک عامل بازدارنده قدرتمند شده به این معنی که اگر اسرائیل به ایران یا برنامه هسته ای آن حمله کند، آنها هم تل آویو یا شاید حتی تاسیسات هسته ای اسرائیل را هدف خواهند گرفت.

ادامه مطلب

دانسته ها و ندانسته ها درباره اتفاقات اخیر

جنگ در سایه اسرائیل علیه ایران به کجا می کشد؟

در چند هفته گذشته ایران شاهد چندین مورد انفجارهای غیرمعمول در تاسیسات حساسی مانند مجتمع غنی سازی هسته ای، کارخانه ها و خط لوله گاز بوده است. بسیاری از تحلیلگران و دیپلمات ها به خرابکاری های اسرائیل، ایالات متحده یا نیروی خارجی دیگری مشکوک هستند. اگرچه اطلاعات دقیقی درباره جزئیات این انفجارها و آتشسوزی ها در دست نیست، اما دست کم دو مورد از این حوادث در سایت های مرتبط با برنامه موشکی و هسته ای ایران رخ داده اند. نیویورک تایمز به نقل از «یک مقام اطلاعاتی خاورمیانه» ادعا کرد که اسرائیل در تاسیسات هسته ای نطنز در ساختمانی که ایران می خواست سانتریفیوژهای پیشرفته را مستقر کند، بمب گذاشته است.

ادامه مطلب

ایران در برنامه هسته ای مجبور به عقب نشینی شده است؟

در بررسی انفجار نطنز و مشارکت تهران و پکن

در میانه تلاش های ایران برای پیشبرد یک برنامه جسورانه همکاری به ویژه در زمینه انرژی با چین، یک انفجار در یکی از تاسیسات هسته ای خسارت بزرگی به بار آورده است؛ برخی معتقدند که این اتفاق در برنامه هسته ای ایران اختلال ایجاد کرده، اما در حال حاضر هیچ نشانه ای دال بر کاهش سرعت برنامه هسته ای دیده نمی شود.

ادامه مطلب

زمان برای ممانعت از رقابت هسته ای در خاورمیانه محدود است

پنج سالگی برجام و بازگشت به خانه اول

توافق هسته ای ایران موسوم به برجام ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵ بین ایران و پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به علاوه آلمان و اتحادیه اروپا نهایی شد. اکنون به جای خشنودی همگانی در سالگرد جامع ترین توافق منع گسترش سلاح های هسته ای در تاریخ، «خستگی برجام» در همه طرفین دیده می شود. اما به رغم  همه خستگی ها، اکنون تنها زمان باقی مانده برای اقدام است. عواقب فروپاشی برجام و حمله به دیپلماسی چندلایه است چرا که این توافق همان اندازه که در رابطه با ایران است، به منع گسترش سلاح های هسته ای و کنترل تسلیحات در خاورمیانه نیز مربوط می شود.

ادامه مطلب

برنامه ریزی طولانی آمریکا و اسرائیل علیه ایران

انفجار در تاسیسات هسته ای پیش درآمدی برای جنگ بود؟

برخی بر این باورند که یک استراتژی مشترک آمریکا و اسرائیل در حال اجراست و یک سری حملات مخفیانه به مثابه پیش درآمدی برای جنگ را در پی خواهد داشت.

ادامه مطلب

قدرت گرفتن اصول گرایان در برابر میانه روها

اروپا نگران تهدیدها برای دیپلماسی هسته ای در ایران است

اروپا نگران قدرت گرفتن طیف اصول گرا در ایران و تهدیدهای آن برای دیپلماسی است و یک توافق بهبودیافته اقتصادی را راه حلی برای تقویت اصلاح طلبان و میانه رو ها می داند.

ادامه مطلب

نیمه پر گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته ای:

ایران برای دستیابی به بمب اتم تلاشی نمی کند

آژانس بین المللی انرژی اتمی در تاریخ ۵ ژوئن عقب نشینی های اخیر ایران از توافق هسته ای ۲۰۱۵ خودداری آن از همکاری با تعهدات نظارتی را با جزئیات بیان کرد. آژانس همچنین به موارد توجه و عمل ایران مطابق تعهدات امنیتی و تدابیر اعتبارسنجی تکمیلی به صورت کامل اشاره کرد. اگرچه موقعیت طوری نیست که بتوان نیمه پر لیوان را دید، اما لازم نیست که تنها نیمه خالی لیوان مورد توجه قرار بگیرد.

ادامه مطلب

نکاتی پیرامون تعویق کنفرانس بازنگری معاهده عدم گسترش سلاح های هسته ای و چالش های پیش روی آن

راه برای خروج ایران از ان پی تی هموار است

حمیدرضا اسماعیلی نجار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ز منظر دیگر کشورهای عضو معاهده عدم گسترش سلاح های هسته ای، آمریکا دولت مورد اعتمادی برای عمل به تعهدات خود در این معاهده نیست. ایران نیز با توجه به اعمال صحیح تعهدات خود در برجام و تایید چندین باره این موضوع توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی از حقوق طبیعی خود در معاهده محروم شده است و راه برای خروج این کشور از معاهده هموارتر از گذشته به نظر می رسد.

ادامه مطلب

گام‌های هسته‌ای ایران برای هشدار به اروپا

ادامه مطلب

تداوم نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر برنامه هسته‌ای ایران علیرغم شیوع کرونا

ادامه مطلب

اروپا باید گزینه های جایگزین را در رابطه با ایران در نظر داشته باشد

در حرکت به سمت یک توافق هسته ای جدید

برنامه جامع اقدام مشترک سال ۲۰۱۵ با ایران در معرض خطر است. دولت های اروپایی باید از مکانیسم حل اختلاف برجام هم به عنوان اقدامی فوریتی برای کاهش تنش های منطقه ای و هم برای کشف راه ها به سمت یک توافق متعاقب یا یافتن جایگزینی در صورت فروپاشی توافق کنونی، استفاده کنند.

ادامه مطلب

چالش های منطقه ای ​​​​​​​

دستیابی به یک توافق هسته ای جدید امکان پذیر است؟ (بخش چهارم)

صنم وکیلی و نیل کویلیام از موسسه سلطنتی امور بین الملل چتم هاوس در تحقیقاتی تاثیرات کمپین اعمال فشار حداکثری دونالد ترامپ علیه ایران و قابلیت ها برای مذاکرات آتی را بررسی کرده اند. در این تحقیقات از ۷۵ مصاحبه غیررسمی و محرمانه با سیاست گذاران و تحلیلگران در ایالات متحده، ایران، فرانسه، آلمان، بریتانیا، روسیه، چین، ربستان سعودی، امارات متحده عربی و اسرائیل استفاده شده است.

ادامه مطلب

مسیر دستیابی به برجام

دستیابی به یک توافق هسته ای جدید امکان پذیر است؟ (بخش دوم)

صنم وکیلی و نیل کویلیام از موسسه سلطنتی امور بین الملل چتم هاوس در تحقیقاتی تاثیرات کمپین اعمال فشار حداکثری دونالد ترامپ علیه ایران و قابلیت ها برای مذاکرات آتی را بررسی کرده اند. در این تحقیقات از ۷۵ مصاحبه غیررسمی و محرمانه با سیاست گذاران و تحلیلگران در ایالات متحده، ایران، فرانسه، آلمان، بریتانیا، روسیه، چین، ربستان سعودی، امارات متحده عربی و اسرائیل استفاده شده است.

ادامه مطلب

گزارشی میدانی از نسل های مختلف ماشین های غنی سازی ایران

مشخصات ۱۶سانتریفیوژ ایرانی

در این باغ صنعت هسته ای ایران، همه مدل سانتریفیوژهای کوتاه و بلند، چاق و لاغر به ردیف ایستاده اند و نکته غرورآفرین این که ایران تا قبل از برجام تنها پنج نوع سانتریفیوژ داشت و S۸ میزبان ۴۸ ماشین تحقیقاتی بود در حالی که حالا به رغم برخی محدودیت های برجامی، متخصصان غیور کشورمان تنوع ماشین ها را به ۱۵ و تعداد را به حدود ۴۹۰ ماشین رسانده اند با این تفاوت مهم که اکنون و با اجرای گام سوم می توانیم از مواد غنی شده این ماشین ها نیز استفاده کنیم و بر ذخایر خود بیفزاییم، اتفاقی که قطعا باید نام آن را اقدامی جهادی گذاشت.

ادامه مطلب

تهران آگاهانه گام هایش را پیش می برد

درک گام های هسته ای ایران

یک سال پس از اجرای رویکرد فشار حداکثری، موفقیت تحریم ها باعث شد ایران برای خنثی کردن فشارها رویکرد شکیبایی‌اش را به تنش‌افزایی دگرش دهد. این تنش‌ آفرینی فزاینده می تواند به نوبه خود اهرم لازم برای دگرش رویکرد واشنگتن را در اختیار تهران بگذارد یا دست‌کم باعث شود ایران از موضع قدرت با آن مقابله کند.

ادامه مطلب

سه نکته مهم در کنار گزارش های همیشگی

رمزگشایی از جدیدترین گزارش آژانس درباره ایران

هادی محمدی می نویسد: گزارش اخیر آژانس درباره سطح و حجم مواد غنی شده اطلاعات جدیدی دارد اما پاورقی مهم آن درباره آب سنگین حاکی از اتفاقات مهم در این حوزه است.

ادامه مطلب

یک پیشنهاد برای آلمان، اروپا و امریکا

چرا ماموریت دریایی اروپا در خلیج فارس امکان پذیر نیست؟

اکنون مهم است که اروپایی ها و آمریکایی ها یک سیاست مشترک پیدا کنند. این امر بعید یا نشدنی نیست زیرا دولت ترامپ به طور قابل توجهی در اهداف خود معتدل شده است. نه تغییر نظام در تهران در دستور کار است و نه رئیس جمهوری آمریکا علاقه به مداخله نظامی دارد.

ادامه مطلب