سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در مورد رفتار ولادیمیر پوتین در مورد قفقاز «گیج» هستیم، در حالی که این همه در اوکراین به روسیه کمک کردیم؛ می بینیم که پوتین در ارمنستان با ترکیه، آذربایجان و غرب همراهی می کند؟
ادامه مطلب
نویسنده ها: صدیقه شیخ زاده جوشانی یحیی کمالی
ادامه مطلب
سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همانطور که اخلاق در سیاست خارجی عنصر مهم محسوب می‌شود، حسادت بین دولت ها نیز برای سبقت گرفتن یکی بر دیگری عنصر مخربی است که باید به آن پایان داده شود. شاهدیم چگونه آذربایجان به خاطر حسادت با جمهوری اسلامی و گرفتن بهانه های واهی با اسرائیل روابط تنگاتنگ ایجاد کرده است. حسادت دولت ها در منطقه عمومیت دارد و فقط شامل حال آذربایجان نمی شود و باید در رفع آن کوشا باشیم.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دیدگاهی که دیپلماسی را هدف می‌دانند، سیاستگذاری خارجی دچار توقف شده، پیامدهای دیپلماسی مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد و مهم نیست که فرایند معمولاً طولانی یک دیپلماسی چه پیامد یا نتیجه‌ای را در پی خواهد داشت! چنین رویکردی از نگاه به دیپلماسی را می‌توان در سیاستگذاری خارجی ایران نیز مشاهده کرد که در بسیاری فرایندهای دیپلماتیک، تنها به وضعیت دیپلماسی توجه داشته و پیامد یا نتیجه دیپلماسی را ناچیز می‌شمارد. این رویکرد به تاکتیک وزارت امور خارجه و سایر بازیگران سیاست خارجی ایران تبدیل شده است. رویکردی که در نهایت تنها یک چرخه از دیپلماسی یا مذاکرات بی‌نتیجه را شکل داده است.
ادامه مطلب
جلال الدین سلیمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بسیاری از عناصر فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای همسایه الخصوص در خاورمیانه مشترک است. نقش زبان و ادبیات فارسی از جمله اشتراکات فرهنگی ایران با آنهاست. از تمدن هایی نظیر آثار فرهنگی و معماری و تاریخی بازمانده از ایرانیان و دانشمندان ایرانی ابزار مناسبی برای گسترش حوزه نفوذ قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در کشورهای مختلف محسوب می شود.
ادامه مطلب
محسن بهاروند در یادداشتی می نویسد: در سیاست خارجی بیان آرزو بدون در نظر گرفتن امکانات، حساسیت دو چندان دارد. جهانی شدن و ایجاد دهکده جهانی مرکب از همه کشورها، سیاست‌ها و روش‌ها را به طرز شگفت انگیزی به هم پیوند زده است. تجارت، بانکداری، پیشرفت و توسعه کشورها بشدت جهانی، بین المللی و جمعی شده است. هیچ کشوری در انزوا پیشرفت نکرده است. باید اعتماد جامعه بین المللی را به انحای مختلف جلب کرد و در درون آنها جا گرفت تا بتوانیم به توسعه کشور کمک کنیم.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: آرزوپروری و تبدیل آن به برنامه سیاسی بدون توجه به امکانات، عواقب وخیم و تالی فاسدهای خطرناک خود را همیشه در سیاست کشور داشته است؛ از‌جمله آنکه همیشه مخالفان آرزوپروری تحت عنوان «سازش‌کار» هدف قرار می‌گیرند و عملا به جای اینکه عرصه سیاست محل تبادل نظر درباره مسائل اصولی و عینی جامعه باشد، به محل نزاع بین «سازش‌ناپذیران» و «سازش‌کاران» تبدیل می‌شود و کسانی که ساده‌اندیشانه در پی آرزوها هستند، مخالفان را به «سازش‌کاری» متهم می‌کنند. در مقاطعی در تاریخ ۲۰۰ ساله کشورمان شاهد چنین نزاعی بوده‌ایم.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در چنین جهانی با روندی سریع از تغییرات و نظم‌های نوین، اصرار بر سیاست‌های قدیمی و آرمانی در سیاستگذاری خارجی می‌تواند سبب تضعیف قدرت راهبردی و دیپلماسی یک بازیگر در نظام منطقه‌ای و جهانی شود. فرآیندی که گویا در ایران در حال پیگیری بوده و سیاستگذاران کشور تلاش دارند تا در برنامه هفتم توسعه نیز همچنان بر همان سیاستگذاری خارجی پیشین اصرار کنند!
ادامه مطلب
ابوالفضل خرمروز در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست خارجی، مثل پدر خانه است که با کار و فعالیت در «بیرون» خانه «کشور» به دنبال تامین معاش و ضرورت‌های زندگی است که در عرصه‌ی کلان می‌شود همان «منافع ملی». بنابراین سیاست خارجی ما نیز مثل سایرین بشدت متاثر از سیاست و تحولات داخلی کشورمان است.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون که قریب دو سال از سکانداری دکتر امیرعبداللهیان در دستگاه دیپلماسی می گذرد در یک ارزیابی اجمالی می توان اذعان کرد که نحوه عملکرد مجموعه سیاست خارجی در برخی اولویتها از جمله تقویت روابط با همسایگان، عضویت در سازمان شانگهای، گسترش روابط با روسیه و چین، افزایش مبادلات خارجی بویژه با همسایگان و ارائه تسهیلات به ایرانیان و دیپلماسی فرهنگی با موفقیت چشمگیر همراه بوده است.
ادامه مطلب
کتاب تناسب و تدریج (بایسته های سیاست خارجی در گام دوم انقلاب)، نوشته نعمت اله مظفرپور، از سوی مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه در دهم اردیبهشت ۱۴۰۲ منتشر شد.
ادامه مطلب
تفاوت دکتر علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد کشورمان با دکتر وحید کریمی که در گذشته ای نه چندان دور سفیر بوده و در عرصه های مختلف دیپلماسی فعالیت کرده در “نگاه ایرانی به سیاست بین الملل“ است. در حالی که باقری در تجربه اجرایی و دسترسی به بالا دستی و شناخت همتایان کشورهای مطرح تبحر دارد، کریمی با ماموریت های دیپلماتیک در لندن و نیویورک تجربه حسی دارد. باقری روایت ایرانی و کریمی نظریه اغفال را ملاک قرار داده اند. باقری از منظر تهران و کریمی از عینک لندن سیاست بین الملل را ترسیم و سپس سعی در اجرای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارند. باقری در جایگاه مدیریتی اجرایی و کریمی در جایگاه دیپلمات تفاوت های دارند که با توجه به نگاه ایرانی دکتر باقری، کریمی نقطه نظرات خود را بیان کرده است.
ادامه مطلب
سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چگونه سیاست بین الملل را رصد کنیم؟ خانواده جهانی از حالت "دهکده جهانی" خارج و به "مجتمع ویلایی مشترک" تبدیل شده است. روابط بین کشورها که بیش از ۲۰۰ کشور و سازمان های منطقه ای و بین المللی را شامل می شود، چگونه رصد کنیم تا سیاست خارجی موثر و کم هزینه داشته باشیم؟
ادامه مطلب
پیروز غفرانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: راهبردهای جمهوری اسلامی برای حضور قدرتمند در شکل دهی آینده و ایفای نقش به عنوان پیشران و متغیر مهم و مستقل در شکل دهی نظم جهانی آینده نیز نیازمند قالب دهی و بازتعریف خود در داخل و خارج در قالبی اکوسیستمی و بهره گیری علمی از رویکردها و ابزارهای نوین است. این مقاله در قالب آینده نگاری راهبردی و با نگاهی سیستمی، سعی دارد الزامات بازتعریف این راهبردها را تبیین کند.
ادامه مطلب
نویسنده ها: دکتر احسان اقبال سعیدی / دکتر بشیر اسماعیلی گنهرانی
ادامه مطلب
احسان اقبال سعید در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این ملت و ملکداران هم به حکم گام زدن در مسیر آخرین ذخیره عدل‌افروز الهی برای چرخاندن چرخ به کام اندیشه انسانی‌ـ الهی خود نهایت مساعی را بکار بسته و می‌بندد اما این به معنای فروگذاشتن گزاره فوق نبوده و نیست که حتی در این سال‌ها باز با مواجهه با شیران نر خونخواره نه تسلیم و نه رضا که تنها دفاع مشروع از خود را پیشه کرد نه چون دیگر دل به طاغوت و طاعون ثروت و لذت‌دادگان ویران کردن داشته‌های دیگران برای نان و نام خود. رسانیدن این پیغام و گشودن قفل از ذهن‌ها با کلید زبان مهمترین رسالت و سرمایه توامان است.
ادامه مطلب
دکتر احسان اقبال سعید در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پس از مفاهیم نویی، چون دولت-ملت و سودمحوری محض شاید جمهوری اسلامی ایران نخستین دولتی باشد که مفهوم بهره کشی و رابطه‌ی خریدار-فروشنده را در این عرصه به کناری نهاده و شانیت متفاوتی را برای خود ایجاد کرده است و، چون سپاه حسینی ملازمان رکاب از وهب نصرانی تا حر ریاحی بازگشته از کژی را شامل می‌شود و این خود نماینده و شاهد عادل همان خطوط وسطور نگاشته در بالاتر از این است.
ادامه مطلب
احسان اقبال سعید و حسین طالبی در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: جان نظرنوشت در این است که اگر ایران را به رودخانه ای عظیم و با شکوه تشبیه کنیم نمی تواند و نباید انتظار داشت که یگانه مسیر و مسیل خود را طی کند و هر صیاد در گوشه ای و بر کرانه ای ماهی خود از آن صید کند و رودخانه هم هیچ به روی خویش نیاورد، چرا که این رود خروشان است و مدعی رفتن به راه یگانگی با اقیانوس و تمیز و تمیز آب از سراب... اما در عالم واقعیت قبل از رسیدن به اقیانوس نور می توان با اغیار پر خصم یا رودهای طغیانگر سیلابی مسیری موازی در پیش گرفت و گاه به جوش و خروشی بر حریم شان نواخت تا حرمت حفظ شود اما با فاصله ای معنادار صیانت از حریم این موجودیت یگانه را بسته و به شرایط تضمین و تمهید کرد.
ادامه مطلب
پویا فتحی زاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخی از صاحب نظران کنش تنش زای برخی از کشورها نظیر آذربایجان، ترکیه یا عربستان را از ضعف سیاست خارجی ایران ناشی دانسته اند و نابخردی آن کشورها را نادیده می گیرند! مگر هنگامی که جمهوری اسلامی ایران برای بازپس گیری اراضی قره باغ به آذربایجان مستشار نظامی فرستاد، به باکو آموزش های راهبردی داد و برای آن هزینه کرد، حسن نیت خود را نشان نداد؟! مگر هنگامی که جمهوری اسلامی ایران رئیس جمهوری شکست خورده ترکیه را از کودتای این کشور با قدرت سایه وار و نامحسوس خود نجات داد و مسائل امنیتی آن را بهبود بخشید، حسن نیت خود را نشان نداد؟! مگر هنگامی که جمهوری اسلامی ایران به کرار پیشنهاد تمرکز بر دین مشترک و پرهیز از اختلافات را به عربستان داد، حسن نیت خود را ثابت نکرد؟!
ادامه مطلب
پیروز غفرانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشورمان نیازمند وارد ساختن مفاهیم نوین جنگ افزارهای شناختی به حوزه های راهبردی و عملیاتی در بخش های دفاعی و دیپلماسی عمومی است. دیپلماسی عمومی کشورمان مانند بقیه کشورهای مستقل هم اکنون بیش از هر زمانی نیاز به اندیشکده هایی دارد که با تحلیل گفتمان های برساخته نظام های هژمون، سیاست ها و اهداف تک تک راهبردهای آنها را شناسایی کرده و برای هر یک، نسخه ایمن ساز ( واکسیناسیون ذهنی ) تجویز کنند.
ادامه مطلب
اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقدام اخیر وزیر امور خارجه در دعوت از وزرای امور خارجه پیشین و همفکری با آنها برای مقابله با چالش‌های سیاست خارجی کشور گامی مثبت در این زمینه است و نشان می دهد، مقامات دستگاه دیپلماسی نیز به چنین جمع بندی رسیده اند که رفع مشکلات کلان کشور مستلزم کنار گذاشتن اختلافات سیاسی و رویکردهای جناحی و حزبی است و ایران جز با همفکری، همدلی، همراهی و اراده همه ایرانیان به اقتدار و قدرت منطقه ای و جهانی دست نخواهد یافت.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: یکی از عوارض ادامه اعتراضات در ایران و نوع مواجهه با آن تخریب محیط بین‌المللی برای سیاست خارجی بوده است. خودداری از هرگونه شناسایی ابعاد این اعتراضات و ادامه نادیده‌گرفتن بخش‌هایی از جامعه که تاکنون دیده نشده‌اند، سیاست خارجی را بیش‌ازپیش با مشکل مواجه کرده و در صورت ادامه این وضع ممکن است آن را آسیب‌پذیر‌تر کند.
ادامه مطلب
فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: با اینکه ایران به پیمان دفاعی سنتو پیوسته بود که حلقه اتصال میان ناتو و سیتو محسوب می‌شد، اما مانند ترکیه در ناتو متعهد به این نبود که حمله به یک کشور عضو را حمله به خودش تلقی کند و متعهد به اقدام شود. لذا ناچار بود با شوروی وضعیت کجدار و مریز داشته باشد. اما روابط با ترکیه و پاکستان یعنی دو کشور فقیر همسایه گسترده بود و دو کشور چشم به مبادلات بازرگانی و منافع روابط با همسایه ثروتمند خود داشتند. آمریکا در سنتو حضور نداشت اما ایران به ملاحظه مواد ۵ و ۶ قرارداد مودت ۱۹۲۱ با روسیه که به آن کشور اجازه می‌داد اگر حضور بیگانگان در ایران را مخل امنیت خود بداند مداخله نظامی کند و پیشتر هم در قضیه شوستر مستشار مالی آمریکایی و در ماجرای کارشناسان آلمانی در حمله به ایران در جنگ جهانی دوم به آن متوسل شده بود، ترجیح داده بود مستقیماً وارد پیمان دفاعی با آمریکا شود.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موفقیت در حوزه دیپلماسی عمومی مستلزم تغییرات بنیادین در نظام آموزش عالی کشور به خصوص در حوزه علوم انسانی برای تربیت نیروی انسانی با رویکرد میان رشته ای است. در حال حاضر دانشجویان رشته روابط بین الملل در کشور آموزش هایی به سبک و سیاق دهه ۷۰ میلادی دریافت می کنند و هنوز رویکرد میان رشته ای برای آموزش به آنها مورد توجه قرار نگرفته است. این در حالی است که این دانشجویان باید در زمینه رسانه های دیجیتال، آمار، شبکه های اجتماعی، ارتباطات و غیره نیز واحدهایی را بگذرانند.
ادامه مطلب
حمیدرضا اکبرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: قالب برجام در حال حاضر، بستر بالقوه‌ای برای تنش‌زدایی از روابط میان ایران و غرب است. اما عدم استفاده از این بستر و یا کانال‌های مشابه سبب می‌شود کارکرد مخالف آن فعال شود و با تنش‌زایی فزون‌تر، سطح تنش‌های میان ایران و غرب را بیش از پیش کند. این مسئله زمانی بغرنج‌تر می‌شود که مکانیسم ماشه از طرف یکی از دول اروپایی فعال شود و تحریم‌های سازمان ملل برگردد. آن زمان بسترهای ایجاد شده از مسیرِ راهبردهای خرد و کلان سیاست خارجی، به شدت تحت تاثیر قرار خواهند گرفت و عملاً فرصت‌های پیش آمده را به زمین سوخته تبدیل خواهد کرد.
ادامه مطلب
روح الله سوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست خارجی را باید موضوعی تاثیرپذیرفته از مولفه های متعددی در نظر گرفت که بخشی از این مولفه ها ریشه در ساختار (نظام بین الملل) و بخشی نیز ریشه در سطح داخلی کشورها دارد.
ادامه مطلب
همه تقریبا توانایی زیاد ایرانی‌ها برای مذاکره و نیز بردباری شگفت‌انگیزشان در جلسات گفت وگو و چانه زنی در کنار قدرت اعجاب برانگیزشان در پافشاری بر موضع خود و استواری خستگی ناپذیرشان را می‌شناسند.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: اکنون علی‌باقری‌کنی با حضور در مذاکرات سخت میان نمایندگان قدرت‌های جهانی، بی‌تردید درک و تعریف روشن و واقعی از مفهوم و کارکرد «گفت‌وگو» و «تنش‌زدایی» در روابط خارجی دارد. سکوت معنادار در فضای رسانه‌ای، یکی از نشانه‌های درک او از پیچیدگی‌های عمل در عرصه دیپلماسی است.
ادامه مطلب
محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران کوشیده است سهمی از ابزار اطلاع رسانی را در جریان مفاهمه و تعامل و در ارتباط با سیاست داخلی و خارجی بکار ببندد و روابط اش را توسعه دهد. اما اینکه کارکردها در این میدان تا چه حدی توانسته مؤثر و سازنده باشد محل بحث و بررسی است.
ادامه مطلب