
منافع اقتصادی ایران از توافق با عربستان
توافقنامه آشتی تاریخی ایران و عربستان سعودی می تواند آرامش بخشیدن به بازارها را موجب شود و پیشبینیهای امیدبخش برای تقویت همکاریهای اقتصادی و گشودن افقهای جدید برای توسعه پایدار را به وجود آورد.
ادامه مطلبتوافقنامه آشتی تاریخی ایران و عربستان سعودی می تواند آرامش بخشیدن به بازارها را موجب شود و پیشبینیهای امیدبخش برای تقویت همکاریهای اقتصادی و گشودن افقهای جدید برای توسعه پایدار را به وجود آورد.
ادامه مطلبشهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد اولین سفر دیپلمات ارشد آمریکایی به عربستان سعودی طی تقریباً یک سال گذشته دارای این سیگنال برای کشورهای حوزه خلیج فارس بود که ایالات متحده در بحبوحه نفوذ فزاینده چین کماکان به متحدان در منطقه متعهد است. ایالات متحده با نگرانی از نزدیکی ایران و عربستان و نقش چین در میانجیگری صلح تهران و ریاض در یک بازنگری در سیاست خاورمیانه ای خود در تلاش برای پر کردن خلائی است که می رود تا با پکن پر شود.
ادامه مطلبعادی سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل که اولویت دولت جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکاست، در راس دیدار آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا از ریاض از ششم تا هشتم ژوئن بود. امریکاییها تا پایان سال به خود فرصت میدهند تا این موضوع را که اولویت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر دولت تندروی اسرائیلی نیز هست، پیش ببرند. پادشاهی سعودی که در برابر افزایش همکاری نظامی با واشنگتن و حمایت از برنامه هستهای غیرنظامی خود مذاکره میکند، نشانههایی از گشایش را نشان میدهد.
ادامه مطلبعربستان سعودی از نیکلاس مادورو، رئیسجمهوری ونزوئلا استقبال کرد تا دوباره تاکید کند ممنوعیتهای آمریکا برای عربستان ممنوعیت محسوب نمیشود و این کشور در تلاش برای گسترش دامنه روابط دیپلماتیک خود فراتر از مرزهای ائتلافهای سنتی است.
ادامه مطلباین رویارویی صحبت از قضایای حل نشده میان دو طرف از جمله قضایای قدیمی مانند اخوان المسلمین، یمن، مبارزه با داعش و موضع گیری نسبت به حکومت ایران و نیز رئیس جمهور اسد را احیا کرد.
ادامه مطلبدر جریان نشست سران اتحادیه عرب که روز جمعه در جده برگزار شد، عربستان سعودی ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین و بشار اسد همتای سوری او و متحد مسکو را در یک سالن گرد هم آورد. این اقدام اشارهای محکم به جاه طلبیهای دیپلماتیک و بینالمللی عربستان بود.
ادامه مطلبصلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بهار عربی از لحاظی مانند مانند انقلاب فرانسه بود. انقلاب فرانسه با ایدەها و آرمان های تازه به سود مشارکت اجتماعی و دموکراتیک شدن سیاست، مفهوم اروپای جدید را در مقابل اروپای قدیم مطرح کرد. بهار عربی هم آتش در خرمن استبداد و اشرافیت منطقه انداخت و چند صباحی آسمان خاورمیانه را روشن کرد. اما به زودی شعلەهایش خاموش و گرفتار ترمیدوری زودرس شد.
ادامه مطلبحضور بشار اسد در جده برای شرکت در سی و دومین نشست سران اتحادیه عرب با استقبال بسیاری از سوی سیاستمداران حاضر در این شهر همراه شد. بنا بر این گزارش، محمد بنسلمان به عنوان میزبان این نشست، خرسندی خود را از حضور اسد در این شهر اعلام و تأکید کرد: «امیدواریم که بازگشت سوریه به اتحادیه عرب در حمایت از امنیت سوریه نقش داشته باشد و به پایان بحران این کشور منجر شود. ما هرگز اجازه نمیدهیم منطقه به میدانی برای نزاع و جنگ تبدیل شود. این همه سال نزاع و درگیری که ملتهای ما از آن رنج بردند برای ما کافی است. ما تلاش خود را برای کمک به طرفهای یمنی برای حل بحران در این کشور افزایش میدهیم.»
ادامه مطلبموکب، سازه ای غول پیکر، به شکل مکعب، با ارتفاع، عرض و عمق ۴۰۰ متر که قرار است به ساختمان نمادین ریاض تبدیل شود، این در کنار جدیدترین طرح کلان شهری محمد بن سلمان است. به گفته مطبوعات امریکایی که محاسبات را انجام داده اند، این غول بزرگ نوید داده است که به اندازه بیست ساختمان امپایر استیت باشد. در پشت این طرح عظیم محمد بن سلمان خودنمایی می کند. او قصد دارد با کنار گذاشتن باستان گرایی های اجتماعی – مذهبی پادشاهی و تنوع بخشیدن به اقتصاد آن که وابسته به درآمدهای نفت است، پادشاهی را متحول کند.
ادامه مطلببن سلمان گفته است که با بایدن راه نخواهد آمد. او پیشنهاد سفر او به عربستان را رد کرد و با کاهش تولید نفت اوپک پلاس برای کاهش نرخ آن به دلیل نیاز جهانی به نفت ارزان از جمله نیاز امریکا و اروپا بعد از جنگ پوتین علیه اوکراین به آن، مخالفت کرد. او به تماس های تلفنی بایدن از واشنگتن جواب نمی دهد.
ادامه مطلبمحمد کاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: بیتردید تحول در روابط ایران و عربستان، وزش سیاسی قابل ملاحظهای نه فقط در روابط دوجانبه بلکه در سطح منطقهای است. همه انبار کلان منطقه غرب آسیا از این وزش سیاسی متأثر خواهند شد. هرچند که در مورد این وزش سیاسی نباید انتظارات را بیش از حد بالا برد ولی به نقطه عطف بودگی آن هم نمیتوان بیتوجه بود.
ادامه مطلبشاید عربستانی ها به سمت امضای "توافقات ابراهیم" با اسرائیل مثل کشورهای همسایه شان در خلیج فارس، بحرین و امارات متحده عربی، نروند. اما آنچه اکنون شاهدیم این است که عربستانی ها با اسرائیلی ها گفت وگو دارند و با آنها همکاری می کنند، همچنین بعضی از آنها از جمله بعضی یهودی ها از عربستان دیدن کرده اند.
ادامه مطلبدیپلماتهای متخصص تصور میکنند شاهزاده بن سلمان بسیار تمایل دارد که دیدارهای نشست سران در ریاض از نظر بیانیه پایانی و موضع کشورها و رهبرن شرکت کننده کاملا با الزامات راهبردی چرخش منطقهای عربستان هماهنگ باشد. به این معنی که خروجیهای نشست سران طبق استانداردهای عربستان باید در خدمت اهداف تغییرات و چرخش اخیر عربستان باشد. برجستهترین این تغییرات توافق راهبردی بزرگ عربستان و ایران است.
ادامه مطلبسعید هاشمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد اصلاحات ساختاری در عربستان سعودی بعد از ورود و تثبیت محمد بن سلمان در راس هرم مدیریتی این کشور در دستور کار قرار گرفته و ضمن تغییرات عمده در برخی ویژگی های مهم آن نظام سلطنتی، از جمله وضعیت حضور و فعالیت های مختلف زنان در جامعه عربستان، رویکرد جدی و متفاوت در مناسبات بین المللی نیز در اولویت کار ایشان است.
ادامه مطلبسیدهادی سیدافقهی در گفت وگویی معتقد است: این امکان وجود دارد که واقعاً یک تقسیم نقشی بین کشورهای عربی در قبال سوریه وجود داشته باشه که از بیرون این نقش ها بین کشورهای عربی تقسیم شده باشد تا بتوانند سوریه را در مسیر مدنظر خود کنترل و مدیریت کنند. به همین دلیل بحرین، مصر، کویت، اردن، عربستان، قطر، عمان و دیگر کشورهای عربی، خود اتحادیه عرب، شورای همکاری خلیج فارس و ... نقش های متفاوتی را بر عهده دارند.
ادامه مطلباظهارات مقامات آمریکایی و اسرائیلی تایید میکند که نه تنها طرح بایدن برای تشکیل ائتلاف عربی – اسرائیلی برای حمله به ایران شکست خورده بلکه کشورهای عربی و در راس آنها عربستان با گامهای بلندی از این ائتلاف فاصله گرفته اند و این کار را هم از طریق اعطای هدیهای دیپلماتیک به چین از طریق میانجی گری برای نزدیک کردن این کشور به ایران و هم از طریق نزدیکی به روسیه از طریق افزایش قیمت نفت و مواضع سیاسی در قبال درگیری اوکراین و روابط مستحکم میان ولی عهد این کشور با رئیس جمهوری روسیه انجام داده است.
ادامه مطلببه گفته یک منبع دیپلماتیک فرانسوی، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان به امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه بر قصد خود برای دعوت از بشار اسد برای نشست سران تایید کرده است. این نزدیکی روابط می تواند موقعیت امریکایی ها و اروپایی ها را که تحریم ها علیه حکومت دمشق را حفظ می کنند، تضعیف کند. از سوی دیگر، برای ایران که مایل است شاهد خروج نیروهای امریکایی از سوریه باشد، به عنوان یک پیروزی تلقی می شود.
ادامه مطلبیک انگیزه ریاض در عادی سازی روابط با تهران هم شاید این باشد که از بنیامین نتانیاهوی شدیدا ضدایران و احتمال حملات اسرائیل به سایت های هسته ای ایران فاصله بگیرد. با عادی سازی روابط با تهران، شاید سعودی ها این پیام را به اسرائیل می دهند که از چنین حملاتی حمایت نخواهند کرد.
ادامه مطلبمریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عربستان اولا سال های زیادی است که با ایران به عنوان قدرت مهم منطقه دارای روابط سرد است و در جبهه مقابل ایران در منطقه سیاستگذاری کرده که اولین علت نتایج این هفت سال عضویت در سیاست گذاری مقابله با ایران است. در این سالها و اتفاقات اخیر، دولت عربستان دریافته که تضاد بین ابرقدرت های منطقه ضررها و موانعی که برای منافع آن دارد بیش از دستاوردهایش است.
ادامه مطلببا توافق ۱۹ اسفند ۱۴۰۱/ ۱۰ مارس ۲۰۲۳ بین تهران و ریاض برای ازسرگیری مناسبات دوجانبه، ناظران از احتمال پایان جنگ یمن گفتند. در فاصله زمانی ۲۷ روزه بین توافق علی شمخانی و مساعد بن محمد العیبان تا دیدار صبح پنجشنبه گذشته حسین امیرعبداللهیان و فیصل بن فرحان برای عملیاتیکردن گامهای توافق، مجموعه تحولات و اخبار واصله هم نشان از آن داشت که شعلههای آتش جنگ یمن هم در حال فروکشکردن است.
ادامه مطلباحمد وخشیته در گفت وگویی تاکید دارد که میتوان انتظار داشت که فروش و ارسال جنگنده سوخو از سوی روسیه به ایران عملیاتی شود، اما چون اگر این اتفاق روی دهد، اسکادران هوایی ایران دچار تحول جدی خواهد شد، طبیعتا روسیه هم انتظار دارد که این جنگندهها در راستای افزایش تنش مورد استفاده قرار نگیرد؛ لذا این رفتار تهران است که تعیین میکند روسیه میتواند جنگندهای به ایران بدهد یا نه.
ادامه مطلبمحمدبن سلمان پس از چند سال، به یک رویکرد واقع گرایانه تر در سیاست خارجی رو آورده است. آنها می گویند هرچند ایالات متحده همچنان شریک برتر امنیتی این پادشاهی است اما به هرحال نمی توانست میانجی توافقی میان عربستان و ایران باشد آن هم به خاطر روابط عمیقا آشفته اش با جمهوری اسلامی.
ادامه مطلبناصر پورحسن در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: محمد بن سلمان با میانجیگری چین، سیاست خارجی خود را در قبال ایران تغییر داد و با توجه به جایگاه چین در معادلات جهانی و منطقه ای خود را از دام تصویرسازی های اسرائیل برای شریرسازی ایران رهاند و موقعیت عربستان را در جهان اسلام در قبال مساله فلسطین از دست نداد.
ادامه مطلببعضی ها پیشنهاد داده اند که بایدن از شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان برای اهانتی که به او در ایام تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری کرد و او را مسئول قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار عربستانی دانست که حدود دو سال پیش در استانبول کشته شد، عذرخواهی کند.
ادامه مطلبسید محمد عیسینژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تجربه مشارکت و روابط نظامی و اقتصادی پکن و ریاض و در قیاسی کوچکتر سئول و ابوظبی تاکنون موفقتر از حد گمانهزنیهای اولیه بوده است و انتظار میرود با منتفی شدن امکان خرید جنگندههای اف-۳۵ برای اعراب خلیج فارس و پیشروی سریع روند تولید جنگنده بومی و نسل پنجمی ترکیه و نیز جدیتر شدن تجهیز ایران به اسکادرانی از جنگندههای نسل ++۴ روسی سوخو-۳۵ و البته حجم بالای خریدها و تولیدات تسلیحاتی رژیم صهیونیستی (از جمله نسلی ارتقا یافته از جنگندههای اف-۱۵ و فشار برای دریافت بمبهای سنگرشکن یا بانکر باستر – که تاکنون ایالاتمتحده منحصرا به کره جنوبی اعطا کرده تا در برابر خطر هستهای پیونگیانگ ایمن باشد – و بمبافکنهای استراتژیک و قادر به حمل سنگرشکنها چون بی ۲) کره جنوبی تجربه پرسود ساخت نیروگاه اتمی براکه را با قرارداد فروش جنگنده نسل ++۴ بومی خود (کیاف-۲۱) تکرار کند.
ادامه مطلب۱۰ سازمان بینالمللی حقوق بشر با تاکید بر کارنامه سیاه حقوق بشری عربستان خواستار پاسخگویی قضایی باهدف تحقق عدالت برای قربانیان سرکوب در این کشور شدند.
ادامه مطلبشهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اولین سفر شی جین پینگ به عربستان سعودی در شش سال اخیر به محمد بن سلمان فرصتی داد تا به عنوان یک چهره مهم در امور جهانی، تأثیر خود را در صحنه بین المللی نشان دهد و میزبانی رئیس جمهور چین را به منزله پذیرش ریاض به عنوان مرکز منطقه ای برای نشست های ژئوپلیتیک جهانی تلقی کند.
ادامه مطلبماه گذشته نمایندگان دادستانی آمریکا اعلام کردندکه «احمد ابوعمو» یکی از مدیران سابق توئیتر به علت جاسوسی برای عربستان سعودی و پس از اینکه طی سالها اطلاعات کاربران را به اشتراک گذاشته و آنها را در معرض محاکمه احتمالی قرار داده بود، به سه سال و نیم زندان محکوم شد.
ادامه مطلبدر حالی که ریاض از روابط گرمی با واشنگتن در دوره دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا برخوردار بود، ولیعهد سعودی با این قتل (جمال خاشقجی) عملا ضربه بزرگی به حضور لابیهای خود وارد کرد و چندین شرکت لابی بزرگ در سال ۲۰۱۸ روابط خود را با این کشور قطع کردند.
ادامه مطلبگر به پالس های مثبت دیپلماتیک مصر و اردن در کنار عربستان برای احیای روابط با ایران نگاه شود، مشخص است که تلاش ریاض، امان و قاهره به موازات آغاز مذاکرات وین و تقویت احتمال احیای برجام مطرح شد؛ اکنون که شاهد بن بست تمام عیار در گفت وگوها هسته ای هستیم و احیای توافق هست ای مطرح نیست، نمی توان به خروجی و دستاوردی در زمینه مناسبات منطقه ای به خصوص با کشورهای عربی امید داشت.
ادامه مطلب