عربستان و امارات احساس خیانت می کنند

نویسنده: احمد موفق زیدان

دیپلماسی ایرانی: به نظر می رسد ماه عسل بین عربستان سعودی و امارات متحده عربی که موجب شده بود این دو کشور در چند سال اخیر در محاصره قطر و فشار بر این کشور یا در جنگ یمن با یکدیگر همکاری کنند، به پایان رسیده است. پافشاری امارات بر حمایت از گروه جدایی طلب «شورای انتقالی جنوبی» و تجزیه یمن و نادیده گرفتن مشروعیت منصور هادی که به نظر می رسد عربستان همچنان به او امید دارد، نشان می دهد منافع عربستان و امارات در یمن از هم فاصله گرفته است. دشمنی دیرینه امارات با حزب «اصلاح» یمن نیز مورد تایید ریاض نیست چرا که مخالفت عربستان با این حزب، مقطعی و تاکتیکی است در حالی که امارات خصومت ذاتی با این حزب اسلامگرا دارد. 

نشریه آمریکایی «وال استریت ژورنال» به نقل از روزنامه نگاران عربستانی که با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان ملاقات کردند نوشت، بن سلمان معتقد است امارات از پشت به عربستان خنجر زده است و حتی تهدید کرد ریاض همان طور که قطر را محاصره کرد، می تواند امارات را هم محاصره کند. این موضع ولیعهد عربستن موجب شد اماراتی ها تا حدی عقب نشینی کنند ولی مقامات سعودی که معتقدند امارات تنش یا حتی جنگی را علیه آنان در صحنه سیاسی و اقتصادی به راه انداخته است، حاضر به کوتاه آمدن از موضع خود نیستند. 

در عرصه اقتصادی، پنهان نیست که مشروعیت محمد بن سلمان مبتنی بر چشم انداز اقتصادی 2030 است که به طور کامل با منافع اقتصادی امارات تعارض دارد. امارات، خود را مقصد گردشگری و نماینده شرکت های جهانی در منطقه می داند و اکنون ریاض از همه شرکت هایی که دفتر آنها در دبی است خواسته است تا پایان سال 2024 دفتر اصلی خود را به ریاض منتقل کنند وگرنه با آنان قرارداد امضا نخواهد کرد. از آنجا که حجم قراردادهای ریاض با شرکت های خارجی بیشتر از قراردادهای امارات با آنهاست و ریاض تسهیلات بیشتری در اختیار آنان قرار می دهد، این ضرب الاجل عربستان، اقتصاد امارات را تهدید خواهد کرد و در صورتی که شرکت ها از دبی به ریاض نقل مکان کنند، احتمالا رویارویی بین امارات و عربستان تشدید خواهد شد. 

دامنه رقابت بین عربستان و امارات حتی به سودان نیز کشیده شده به طوری که ریاض از عبدالفتاح البرهان که به عنوان رئیس جمهوری قانونی سودان شناخته می شود حمایت می کند در حالی که امارات به حمیدتی فرمانده شورشیان موسوم به نیروهای واکنش سریع نزدیک است. بخشی از جنگ البرهان و حمیدتی بر سر زمین های کشاورزی در سودان است که امارات و عربستان برای تضمین امنیت غذایی خود در آنجا سرمایه گذاری کرده اند. عربستان تلاش می کند نقش میانجی را بین البرهان و حمیدتی ایفا کند ولی امارات از این تلاش ریاض ناراضی است و بر حمایت از حمیدتی تا پایان جنگ با البرهان تاکید دارد. 

شاید بتوان گفت رقابت یا کشمکش بین امارات و عربستان از عواملی است که این دو کشور را به نزدیک شدن به ترکیه ترغیب کرده است به ویژه که هر دو کشور در کنار قراردادهای عظیم سرمایه گذاری، قراردادهایی برای خرید پهپاد با ترکیه امضا کرده اند. ظاهرا عربستان و امارات که در ابتدای محاصره قطر تا حد زیادی روی حمایت مصر به رهبری السیسی حساب کرده بودند اکنون با پایان یافتن محاصره قطر به جلب حمایت ترکیه روی آورده اند.

منبع: عربی 21 / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11