پیچیده شدن استراتژی نظامی اسرائیل بعد از گرایش ترامپ به سوریه

نویسنده: مایکل دی. شیر (Michael D. Shear) 

دیپلماسی ایرانی: در پی سقوط بشار اسد در دسامبر ۲۰۲۴ و روی کار آمدن دولت جدید اسلام‌گرای سوریه به رهبری احمد الشرع، اسرائیل بیش از ۷۰۰ حمله هوایی به خاک سوریه انجام داده است؛ این حملات آن طور که دولت اسرائیلی اعلام کرده است با هدف جلوگیری از انتقال تسلیحات سنگین به گروه‌های متخاصم و ممانعت از استقرار آن‌ها در نزدیکی مرزهای اسرائیل انجام شده‌اند.

اما سیاست خارجی غیرمنتظره دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، معادله را تغییر داده است. پس از دیدار دونالد ترامپ با احمد الشرع در ۱۴ مه در ریاض در جریان سفر منطقه‌ای‌اش به سه کشور عربی حوزه خلیج فارس، و اعلام تصمیم به لغو همه تحریم‌های سوریه، حملات اسرائیل به‌طور ناگهانی متوقف شده‌اند. ترامپ از الشرع به‌عنوان رهبری که «شانس واقعی برای موفقیت» دارد یاد کرد و عادی‌سازی روابط با دولت جدید سوریه را خواستار شد.

اسرائیل ادعا می کند که نسبت به نیت واقعی الشرع تردید دارد و او را با وجود تغییر ظاهر، همچنان اسلام‌گرایی تندرو می‌داند. تحلیلگران نظامی اسرائیلی معتقدند که توقف حملات نشانه‌ای از تلاش برای کاهش تنش و گشودن باب گفت‌وگو با دولت جدید سوریه است، اگرچه بی‌اعتمادی نسبت به آن پابرجاست.

اما این همه ماجرا نیست. اسرائیل در عملیات خود در سوریه اهداف دیگری را نیز دنبال می کند. بخشی از انگیزه اسرائیل برای حمله به سوریه، حمایت از اقلیت دروزی بوده که در مناطق مرزی جنوب غربی سوریه ساکن‌ هستند و از دید اسرائیل تهدیدی محسوب نمی‌شوند. درگیری‌های اخیر میان شبه‌نظامیان دروزی و دولت جدید نیز هشدار نظامی اسرائیل به دمشق را موجب شده است. از آنجا که اقلیت قابل توجهی از دروزی ها در اسرائیل ساکن هستند، به اعتقاد بسیاری از کارشناسان آنها به دولت اسرائیلی فشار می‌آورند تا از اقلیت‌های دروزی در سوریه حمایت کند. برای همین است که دولت اسرائیل به حکومت سوریه هشدار داده است اگر گزندی به دروزی ها وارد شود به حمایت از آنها وارد سوریه خواهد شد.

اما اسرائیل اهداف دیگری نیز دارد، ازجمله اهداف دیگر حملات اسرائیل نابودی کامل ناوگان دریایی، هوایی و سامانه‌های موشکی سوریه و جلوگیری از نفوذ ترکیه در سوریه است. اسرائیل می‌گوید برای تامین امنیت خود مجبور است همه زیرساخت‌های نظامی سوریه را نابود کند. 

از سوی دیگر اسرائیل نگران است که ترکیه که اصلی‌ترین حامی و پشتیبان حکومت جدید سوریه بعد از سقوط بشار اسد است، از خلاء‌ قدرت در این کشور استفاده کند و متحد نظامی دولت جدید شود. اسرائیل می‌گوید ترکیه خیلی سریع‌ می‌تواند جای ایران که متحد بشار اسد در حکومت قبل بود را برای احمد الشرع در حکومت جدید، بگیرد و به تهدیدی جدی برای اسرائیل تبدیل شود.

با این حال، نزدیکی ایالات متحده آمریکا به دولت الشرع ممکن است مانعی بزرگ برای ادامه استراتژی تهاجمی اسرائیل به سوریه باشد. ترامپ در سخنرانی اخیر خود در عربستان سعودی اعلام کرد که موفقیت دولت جدید سوریه در بازگرداندن ثبات به این کشور را خواهان است و ایالات متحده گام‌های اولیه برای عادی‌سازی روابط را برداشته است.

منبع: نیویورک تایمز / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱