در سایه بی عملی روسیه
چرا سوریه جلوی حملات اسرائیل را نمی گیرد؟
نویسنده: عصام نعمان
دیپلماسی ایرانی: علاوه بر دو حمله اخیر به بندر لاذقیه، طی سال گذشته اسرائیل دهها حمله در سراسر سوریه به ویژه نزدیگی فرودگاه حمیمیم انجام داده است. پاسخ روسیه به این سوال که چرا اسرائیل را از این حملات بازنداشته است مبهم بود. روسیه اعلام کرد پدافند هوایی روسیه مانع جنگندههای اسرائیلی نشده زیرا هواپیمایی روسی هنگام حمله اسرائیل در فرودگاه حمیمیم در حال فرود بوده است.
دو تفسیر رسانهای درباره عدم بازدارندگی پدافند هوایی سوریه وجود دارد:
نخست: مقامات روسیه به اسرائیل از قبل زمان فرود هواپیمای روسی را اطلاع داده بودند.
دوم آگاهی اطلاعات اسرائیل از زمان فرود هواپیماهای روسی.
هر دو تفسیر در صورت درست بودن قانع کننده نیست. تفسیر سومی وجود دارد که فاقد دلیل و برهان است مبنی بر اینکه توافقی ضمنی میان مسکو و تل آویو برای چشم پوشی نیرویها روسیه از حملات اسرائیل علیه مواضع ایران وجود دارد.
در پاسخ به این پرسش که چرا اسرائیل با این شدت بندر لاذقیه را هدف قرار داد ناظران باور دارند رهبری نظامی و سیاسی اسرائیل متوجه شده که آمریکا به زودی درصدد احیای توافق هستهای با ایران بدون اعمال محدودیت جدید بر برنامه اتمی و موشکی این کشوراست. همچنین بر مخالفتش برای مشارکت در حمله به تاسیسات اتمی ایران پافشاری دارد. این مسئله اسرائیل را بر آن داشته است تا در کنار محاصره و جنگ اقتصادی حملات مکرر به مواضع ایران در سوریه را به عنوان جایگزین حمله به تاسیسات اتمی و موشکی ایران اتخاذ کند.
این جایگزین راهبردی اسرائیل مورد قبول بلکه فراتر با تشویق آمریکا روبه رو است. ناظران ملاحظه کرده اند که آمریکا اخیرا نه تنها خروج نیروهایش از سوریه را متوقف کرده بلکه آنها را تقویت کرده و حمایت سیاسی و لجستیکی سخاوتمندانهای به نیروهای قسد ارائه کرده است.
فراتر اینکه برخی کارشناسان راهبردی باور دارند طرحی صهیونیستی – آمریکایی برای تقسیم سوریه یا تجزیه آن میان گروههای نژادی و مذهبی و در نتیجه تبدیل آن به کشوری حائل میان ایران و دریای مدیترانه وجود دارد.
در اینجا این سوال مطرح می شود که چرا سوریه اسرائیل را به قواعد درگیری بازدارنده مشابه حزب الله ملزم نمیکند؟ برخی اینگونه پاسخ میدهند که سوریه از سال 2011 سرگرم رویارویی با سه دشمن فعال به صورت هم زمان است: رژیم صهیونیستی در جنوب این کشور، نیروهای آمریکایی در شرق و شمال شرقی و ترکیه که ادلب را اشغال کرده است. این واقعیت خطرناک مانع از رویارویی با اسرائیل میشود. همچنین سرگرم بودن ایران به رویارویی با تحریمهای آمریکایی مانع از درخواست از این کشور برای حمایت بیشتر مالی و نظامی میشود.
این پاسخ دربردارنده واقیعتهایی درست است اما استناد به آنها غیرقابل قبول است؛ زیرا حزبالله علیرغم چالشهای مختلف به مقابله با «اسرائیل» ادامه میدهد.
بر پایه واقعیتها و تحولات گفته شده میتوان ملاحظات زیر را ارائه کرد:
نخست: اطلاعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه مذاکرات وین به سمت احیای توافق هستهای و آزادسازی میلیاردها دلار دارایی بلوکه شده ایران پیش میرود.
دوم: ادامه حملات صهیونیستی – آمریکایی به سوریه اعتبار دولت را از میان میبرد و این کشور را در برابر دشمنانش در داخل تضعیف میکند و به دشمنانش برای اجرای نقشه تجزیه کمک میکند.
سوم: توانمندیهای سوریه از حزب الله بیشتر است و آنچه ایران میتواند در رویارویی آتی ارائه دهد بیشتر از کمکهایش به حزب الله برای اعمال قواعد بازدارنده در مقابل اسرائیل خواهد بود.
چهارم: سوریه از آشفتگیهای اقتصادی و اجتماعی رنج میبرد که به اسرائیل فرصت اقدام برای مقابله موقت بدون پیامدهای پرهزینه را اعطا میکند.
پنجم: عامل اصلی در موفقیت حزب الله برای اعمال قواعد درگیری بازدارنده بر اسرائیل اراده برای مبارزه است. هر زمان که اراده برای رویارویی فراهم شود بسیاری از موانع کاهش مییابد.
اما آیا زمان این رسیده است که سوریه اراده و تصمیم خود را برای رویارویی فوری نشان دهد؟
منبع: القدس العربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11
نظر شما :