اروپا نگران کوریدور شمال - جنوب ایران و روسیه
ترس اروپا از پروژه کوریدور «شمال – جنوب» به این علت است که این پروژه به معنای جدا کردن اروپا از آسیا، تضعیف تحریمهای غرب و هموار کردن راه برای افزایش نفوذ روسیه در جهان عرب است.
ادامه مطلبترس اروپا از پروژه کوریدور «شمال – جنوب» به این علت است که این پروژه به معنای جدا کردن اروپا از آسیا، تضعیف تحریمهای غرب و هموار کردن راه برای افزایش نفوذ روسیه در جهان عرب است.
ادامه مطلباختلاف بر سر الدُرّه مسئله تازه ای نیست؛ ریشههای این کشمکش به دههی پرآشوب ۱۹۶۰ بازمیگردد، زمانی که ایران و کویت حقوق اکتشافی متضادی را به شرکتهای مختلف واگذار کردند. این وضعیت عملیات اکتشاف گاز در منطقه را متوقف کرد و اختلاف ژرفی درباره حقوق مالکیت و توسعه این میدان را در پی آورد که تا به امروز هم ادامه دارد.
ادامه مطلبدر آستانه نشست بریکس، کارشناسان پیوستن ایران را بعید ارزیابی کرده بودند. گفته می شود دموکراسی های برزیل، هند و آفریقای جنوبی که به روابط خوب با غرب نیز علاقه مند هستند، بعید است علاقه ای به تبدیل بریکس به گروهی نامطلوب داشته باشند. اما ظاهرا ملاحظات دیگری برای پنج کشور بریکس مهمتر بود. انرژی ممکن است عامل مهمی در این مورد باشد.
ادامه مطلباحسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران باید نقش فعالانه تری برای میانجیگری و کاهش تنش ها بین روسیه و ارمنستان بر عهده بگیرد و به عنوان کشوری که دفاع صلح و امنیت و حفظ مرزهای بین المللی را در قفقاز جنوبی در دستور کار خود قرار داده است، دیدگاه های این دو کشور را به یکدیگر نزدیک کند.
ادامه مطلبقطعات خودرو، محصولات تعمیر خودرو و خدمات پس از فروش و البته، خود خودروها را می توان در نمایشگاه بین المللی InterAuto ۲۰۲۳ که در مسکو برگزار شد، مشاهده کرد. غول های خودرو سازی ایرانی سایپا و ایران خودرو نیز محصولات خود را ارائه کردند. در شرایط فعلی، تولید کنندگان ایرانی می توانند، جایگاه خوبی در روسیه داشته باشند.
ادامه مطلببه طور بالقوه، کشورهای اروپایی امروز می توانند، به طور غیر قابل قیاسی، بیشتر از روسیه به ایران سرویس بدهند. در تئوری، می توان یک معامله برد – برد را تصور کرد: عدم همکاری با مسکو در ازای سرمایه گذاری و فناوری غربی. تهران قطعا موافقت خواهد کرد. اما، هیچ کس هرگز چنین معامله ای را به ایرانی ها پیشنهاد نخواهد کرد.
ادامه مطلببهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: مسیر دریای خزر و راه زمینی (جاده ای و ریلی) روسیه به آستارا در مرز جمهوری آذربایجان با ایران در استان گیلان، برای مبادلات اقتصادی روسیه با ایران تا دهه های آینده پاسخگو خواهد بود. توسعه کشتیرانی در دریای خزر در امتداد مسیر نخستین تعریف شده در کریدور شمال – جنوب می تواند به حضور پررنگتر ایران در این دریا، افزایش فعالیت کشتیرانی، جلوگیری از تخریب زمین های کشاورزی و جنگ های منحصر بفرد کوهستانی هیرکانی منجر شود.
ادامه مطلبایران در حال بررسی دو مسیر – یکی از طریق آذربایجان و دیگری، از طریق ارمنستان و گرجستان – برای تبادل برق با روسیه است.
ادامه مطلببسیاری حتی علناً از رهبری روسیه انتقاد کردند که با همکاری نزدیک با ترکیه علیه منافع ایران در منطقه کار می کند. این مقاله به برخی از نگرانیهای ایران نسبت به مسکو در مورد تحولات اخیر در قفقاز جنوبی اشاره میکند.
ادامه مطلببریکس پتانسیل گسترش دارد. طی سال ها، ۳۵ کشور دیگر تمایل خود را برای پیوستن به بریکس ابراز کردند. ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران اطمینان دارد که «موقعیت ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی ایران می تواند، آن را به شریکی باثبات و قابل اعتماد برای بریکس تبدیل کند».
ادامه مطلبواقعیت این است که روسیه یک مدل بسیار مؤثر و سودمند برای ارتباط با قدرت های محلی در خاورمیانه ساخته است: دوستی با همه و نه علیه کسی. به لطف این سیاست عدم مداخله، روسیه از درگیری های متعدد منطقه ای کنار گذاشته شد و همچنین توانست روابط خود را با تمام قدرت های منطقه ای توسعه دهد. تهران این رویکرد را چندان دوست ندارد.
ادامه مطلبدر ۱۸ اکتبر آینده، سررسید چندین محدودیت برجامی، باعث برجسته شدن تنشها در سیاست غرب نسبت به ایران میشود. اگرچه واشنگتن و تهران دیگر به شرایط توافق هستهای سال ۲۰۱۵ پایبند نیستند، برخی از عناصر آن همچنان به صورت خودکار ادامه مییابد، از جمله پایان شماری از محدودیت های تحریمی در کمتر از سه ماه آینده. هر چند توسل به سازوکار ماشه و بازگشت فوری تمام تحریمهای سازمان ملل، به احتمال زیاد از دستور کار خارج شده است.
ادامه مطلبگسترش باشگاه های بین المللی همیشه چیز خوبی نیست. اگر کشوری به سازمانی بپیوندد که آمادگی اقدام جمعی را نداشته باشد، کار سازمان را فلج می کند. اگر کشورهایی به سازمان بپیوندند که اهداف آن را نداشته باشند، سازمان نه تنها فلج می شود، بلکه از هم می پاشد، این همان اتفاقی است که برای اتحادیه اروپا می افتد که پس از ورود اروپای شرقی هنوز قادر به بهبودی نیست. کارشناسان می گویند که ایران در سازمان همکاری شانگهای چنین نیست. به نظر آنها، تکمیل مجدد سازمان شانگهای نه فقط برای تهران، بلکه برای کشورهای شریک نیز مفید است و این سازمان را به سطح جدید و بسیار سودمندی برای روسیه خواهد رساند.
ادامه مطلببهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: در صورت جدیت یافتن برقراری کریدور قرقیزستان-تاجیکستان-افغانستان-ایران (KTAI)، در چارچوب سازمان همکاری های اقتصادی (اکو) بندر چابهار می تواند با منطقه آسیای مرکزی و سازمان همکاری شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا همکاری های اقتصادی داشته باشد و به عنوان کریدوری ریلی و جاده ای به ایفای نقش بپردازد.
ادامه مطلبکوریدور شمال – جنوب، پروژه ای از مسیر چند وجهی است که روسیه را به بنادر ایران در خلیج فارس متصل می کند که از طریق آن، محموله به کشورهای خاورمیانه و جنوب آسیا ارسال می شود. ترافیک بار در امتداد کریدور در حدود ۱۵ میلیون تن است که تا سال ۲۰۳۰ میلادی برنامه ریزی شده است که آن را به ۴۱ تا ۴۵ میلیون تن افزایش دهد.
ادامه مطلباما روسیه نیز در سایه غرق شدنش در باتلاق اوکراین آخرین طرفی است که به دنبال گشودن جبهه جدید است و آنچه در سوریه انجام میدهد در بهترین حالت از تلاش برای برهم زدن اوضاع از طریق سوق دادن ایران و آمریکا به یک رویارویی در آنجا فراتر نمیرود تا به این ترتیب تمرکز آمریکاییها از روی اوکراین برداشته شود؛ اما ایران زیرکتر از آن است که در این دام بیفتد.
ادامه مطلبدلایل بسیاری برای حل و فصل روابط وجود دارد. به عنوان مثال، هر دو کشور اهداف ژئوپلیتیک مهمتری دارند. تمرکز ایران بر رویارویی با اسرائیل و امریکاست. آذربایجان به دنبال امضای پیمان صلح با ارمنستان بر اساس شرایط خود و گرفتن قره باغ است. ایران و آذربایجان روابط نزدیک اقتصادی دارند.
ادامه مطلبعلاوه بر پیامدهای جغرافیایی – اقتصادی و ژئوپلیتیکی برای همکاری ایران و روسیه یا هر گونه خللی در این همکاری، یک نتیجه محتمل دیگر هم در شرایط جاری بویژه ذهن ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه را مشغول می دارد. ایران با احتیاط و برنامهریزی دقیق، نفوذ خود را در مناطق مسلمان نشین جمهوری فدرال روسیه افزایش داده و پوتین نگران است که تلاش بُرنده تر ایران در این مناطق ممکن است روابط تهران با کرملین را به خطر اندازد. اگر رابطه تهران – مسکو گسسته شود یا حتی اگر تهران بخواهد پیامی به مسکو درباره هزینه این پیامدها بدهد، آنگاه احتمالاً ایران سطح تلاش خود را در این زمینه افزایش میدهد که نتایجی غیرقابل پیش بینی برای ثبات داخلی روسیه و حتی یکپارچگی سرزمینی آن به همراه دارد.
ادامه مطلبمسائل منطقه ای باید در سطح منطقه حل شود و همکاری مسکو و تهران جداست و بر مبنای سود متقابل بنا شده است.
ادامه مطلببا ادامه یافتن جنگ و مواجه شدن ارتش اوکراین با کمبود مهمات، آمریکا زرادخانه عظیم خود در اسرائیل را به جبهه اوکراین ارسال کرد و نشانه های پایان بی طرفی اسرائیل در جنگ اوکراین نمایان شد. پس از آن نیز اسرائیل به طور مستقیم در جنگ اوکراین مشارکت کرد و کمک های مادی و تدارکاتی و نظامی در اختیار ارتش این کشور قرار داد. روسیه نیز در برابر این اقدام اسرائیل، از ضرورت تحویل ۲۴ جنگنده سوخو ۳۵ به ایران در آینده نزدیک سخن گفت.
ادامه مطلبسخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره نشست سران بریکس در آفریقای جنوبی و شرکت رئیسی در آن گفت: از آقای رئیسی برای شرکت در اجلاس دعوت رسمی به عمل آمده و در زمان خودش در ارتباط با نحوه اجابت این دعوت توضیح لازم داده خواهد شد. ایران به عنوان کشور مهم متقاضی عضویت در بریکس علاقهمندی جدی خود را برای تقویت همکاریها با این مجموعه و طی شدن روند عضویت در این مجموعه نشان داده و آن را اعلام کرده است. اعضای بریکس برای ایران اهمیت و جایگاه خاصی قائلند. در جلسه قبلی سران رئیس جمهور مجازی شرکت کرد و در جلسه وزرای خارجه امیرعبداللهیان حضوری شرکت کرد و در اجلاس مسؤولان امنیتی اعضای بریکس هم که در ژوهانسبورگ برگزار شد دبیر شورای عالی امنیت ملی مشارکت کرد و گفتوگوهایی را با شرکت کنندگان انجام داد. ظرفیتهای اقتصادی ایران کمک خواهد کرد در صورت عضویت ایران در این گروه شاهد تقویت همکاریهای چندجانبه در چارچوب اهداف اقتصادی بریکس باشیم.
ادامه مطلبسید محمدحسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در مجموع می توان گفت که تئوری "نگاه به شرق" توانایی های زیادی برای ارتقاء موقعیت کشور دارد، اما خوش خیالی اتحاد با این دو کشور و اتکاء به آنها باید مورد تجدید نظر جدی قرار بگیرد و حتی مسئولینی که چنین اعتقادی داشته اند باید مورد تجدید نظر قرار گیرند.
ادامه مطلباردوان امیراصلانی در یادداشتی می نویسد: اعلام حمایت روسیه از امارات نشاندهنده اهداف استراتژیک روسیه است که مقامات ایرانی فریب آن را نخوردهاند. به نظر میرسد که دخالت بیموقع مسکو در یک مناقشه ارضی که در آن مشروعیت چندانی برای مداخله ندارد، آغازگر زیر سؤال بردن مشارکت راهبردی ایران و روسیه باشد. اکنون این سؤال در ایران مطرح میشود که آیا روسیه درنهایت یک متحد استراتژیک است یا صرفا یک متحد تاکتیکی؟
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: در هفت ماه گذشته دو شوک در حوزه سیاست خارجی به کشور وارد شد. نخست در ۱۰ دسامبر رهبر چین در بیانیه مشترکی با شورای همکاری خلیج فارس از موضع امارات درباره سه جزیره ایرانی حمایت کرد و در نوبت دوم وزرای خارجه روسیه و کشورهای شورای همکاری همان مواضع را به شکلی قویتر اتخاذ کردند.
ادامه مطلبمحمدرضا لشینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افراد معتقد به رئالیسم گزینشی معتقد هستند که ما به هیچ عنوان نباید در قفقاز جنوبی و در منازعات آرتساخ یا قره باغ کوهستانی، دخالتی بکنیم و باید سعی کنیم که با هر دو طرف به تعامل برسیم، همچنین با دولت الهام علیاف و پاشینیان به مذاکره بپردازیم و چه بسا مجبور شویم ایجاد کردیور زنگه زور را هم قبول کنیم. معتقدین به مکتب رئالیسم تدافعی باور دارند که روسیه طرفدار این کریدور است فلذا ما به دلیل اتحاد استراتژیکمان با روسیه نباید با دولت پوتین مخالفت کنیم و در قفقاز دخالتی نکنیم، بلکه بپذیریم که قفقاز حیاط خلوت روسیه است و باید به این حیاط خلوت احترام بگذاریم.
ادامه مطلبعیسی محمدحسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در علم روابط بین الملل هیچ اتحاد و دشمنی نمی تواند دائمی و مقدس و استراتژیک باشد. کشورها در پی منافع ملی خود در مسیر دوستی ها و دشمنی های موقت قرار میگیرند. گاهی محبوب و گاهی مغضوبند.
ادامه مطلبسهراب انعامی علمداری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موازنهگرایی رویکردی است که زمینههای لازم برای ایجاد تعادل در منافع و حوزه نفوذ بین بازیگران اصلی سیاست بینالملل به وجود می آید همچنین موازنهگرایی الگوی کنش بازیگرانی است که جایگاه سیاسی، موقعیتی و ضرورتهای راهبردی دارند.
ادامه مطلبتحلیلگران بر این باورند که مسکو همچنین درصدد است از روابط خود با تهران برای تقویت سیطره خود بر کریدورهای نفتی راهبردی در تنگه هرمز (روزانه ۱۷ میلیون بشکه نفت از آن عبور می کند) و نیز در دریای سرخ (روزانه حدود ۴.۵ میلیون بشکه از آن عبور می کند) استفاده کند.
ادامه مطلبهفته گذشته ششمین گفت وگوی راهبردی دو طرف در مسکو، پایتخت روسیه با حضور وزرای امور خارجه شورای همکاری خلیج فارس و وزیر امور خارجه روسیه برگزار شد و دو طرف درخصوص راه های حمایت و تقویت همکاریهای مشترک بحث و گفت وگو کردند. بیتردید تشکیل این نشست در حال حاضر معانی ویژهای دارد؛ زیرا در بحبوحه درگیری نظامی جاری میان روسیه و اوکراین و تشدید مواضع متشنج میان روسیه و کشورهای غربی و همچنین در سایه شکل گیری دنیای جدیدی از سوی کشورهای گروه «بریکس» و سایر کشورهایی رخ داد که به دنبال استقلال کامل در تصمیمگیری سیاسی و اقتصادی خود هستند به گونهای که به افول سیطره غرب بر جهان منجر شود.
ادامه مطلبروح الله سوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تا زمانی که شاهد تغییری در الگوی سیاست خارجی خود و به دنبال آن تغییر جایگاه اقتصادی کشور نباشیم پاسخ به این سوال که آیا ایران قادر خواهد بود که مانع از تکرار چنین مواضع و رفتارهایی از سوی چین و روسیه شود پاسخی منفی خواهد بود. ایران در حال حاضر نه از آن چنان اقتصاد حائز اهمیتی برخوردار است که بر رفتار کشورهایی مثل روسیه و چین اثرگذار باشد و نه از امتیازهای لازم در سیاست خارجی برای تحت فشار گذاشتن آنها. بنابراین اگرچه اقداماتی مثل اعتراض رسمی ایران و احضار سفیر روسیه یا چین از نظر سیاسی و حقوقی لازم است اما بعید است در تغییر موضع واقعی روسیه و چین اثرگذار باشد.
ادامه مطلب