عربستان و امریکا

ریاض مثل سابق گوش به فرمان امریکا نیست

واقعیت های عیان شده توافق ایران و عربستان

علی موسوی خلخالی می نویسد: توافق ایران و عربستان برای عادی سازی روابط، یک واقعیت را نشان داد، و آن اینکه کشورهای عربی، در راس آنها عربستان سعودی و امارات متحده عربی، چندان هم گوش به فرامین ایالات متحده و قدرت های اروپایی نیستند و منافع خود را با منافع آنها تنظیم نمی کنند. بعد از مماشات عربستان و امارات با روسیه بعد از جنگ اوکراین، توافق ایران و عربستان برای از سرگیری روابط شاهد دیگری است بر استقلال بیش از پیش عربستان سعودی و امارات متحده عربی از تصمیمات غرب و امریکایی ها، البته در چارچوب ملاحظات روابطشان با آنها.

ادامه مطلب

مرکز ثقل از غرب به جنوب انتقال یافته است

توافق ایران و عربستان و برپایی نظام جدید منطقه ای

این رویداد، فراتر از عادی سازی روابط بین دو کشور رقیب است و به نشانه های برپایی نظام جدید منطقه ای در خلیج فارس و شبه جزیره عربستان اشاره دارد. علاوه بر این، میانجی گری چین در دستیابی به این توافقنامه، نشان دهنده انتقال مرکز ثقل راهبردی و ژئواستراتژیک از غرب به کشورهای جهان سوم در جنوب است.

ادامه مطلب

بی اعتنا به امریکا و با تکیه بر ابتکار دیپلماسی خود

عربستان روی پا خود بر می خیزد

همچون بیشتر دیپلماسی ها، بسیاری از دستاوردهای این رویکرد سعودی هم، احتمالا نسبی است اما در سطحی خواهد بود که در دهه های اخیر دیده نشده است. سعودی ها، روی پای خود بر می خیزند.

ادامه مطلب

تلاشی برای فهم نزدیکی ریاض و تهران با حمایت پکن

جایی که ایران و عربستان به درک مشترک رسیدند

برای عربستان سعودی ثابت شده درگیری با ایران در مناطق پراکنده و در راس آنها یمن هیچ دستاوردی برایش نداشته بلکه باعث فرسایش منابع این کشور شده و خطر موجودیتی مانند حمله به تاسیسات نفتی‌اش در سال ۲۰۰۹ را به دنبال داشته است.

ادامه مطلب

دگرگونی در دیپلماسی خاورمیانه با میانجیگری چین

نیویورک تایمز: با توافق ایران و عربستان، امیدهای اسرائیل نقش برآب شد

توافقی که در گفت وگوهای پکن برای از سرگیری رابطه میان تهران و ریاض به دست آمد، دست کم نشان از یک بازآرایی موقت در اتحادها و رقابت های معمول دارد و واشنگتن را به حاشیه می راند. از آن طرف اکنون اسرائیل در می یابد که امیدهایش به تشکیل یک ائتلاف ضدایرانی با عربستان سعودی، آشکارا نقش بر آب می شود. 

ادامه مطلب

سرنوشت دلار نفتی

عربستان دلارزدایی را کلید زده است

حداقل "دلار زدایی" از تجارت خارجی عربستان سعودی چه معنایی می تواند داشته باشد؟ اکنون ریال عربستانی به دلار متصل است، در حالی که در صورت شروع فروش جایگزین، ممکن است این طرح به یک سبد ارز تغییر کند. اتفاقا سیستم مالی یکی دیگر از کشورهای حاشیه خلیج فارس، کویت، این گونه عمل می کند. به گفته بسیاری از تحلیلگران، این می تواند آغاز پایان دلار نفتی و از این رو "امتیاز گزاف" دلار باشد.

ادامه مطلب

کاخ سفید زبان دیپلماسی را کنار گذاشته است

تقویت روابط امریکا با عربستان با هدف فشار بر ایران

منابعی در واشنگتن و ریاض گفته اند که دولت بایدن تصمیم گرفته است، در واکنش به امتناع این کشور از همسویی با سیاست نفت، فشار بر این کشور پادشاهی را کاهش دهد. به عبارت دیگر کاخ سفید قصد دارد، هماهنگی امنیتی با طرف سعودی را در سال آینده تقویت کند تا ایران را مهار کند.

ادامه مطلب

در نشست داووس

عربستان می گوید با دیپلماسی با ایران اعتقاد دارد

فیصل بن فرحان گفت تمرکز بر توسعه به جای ژئوپلیتیک، پیامی مهم برای ایران و دیگر کشورهای منطقه است که راه و مسیر دیگری غیر از جدال های سنتی و مناقشه، برای رفاه و پیشرفت مشترک وجود دارد.

ادامه مطلب

با کاهش وابستگی امریکا به نفت عربستان

چین جایگزین ایالات متحده در خاورمیانه خواهد بود؟

شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اولین سفر شی جین پینگ به عربستان سعودی در شش سال اخیر به محمد بن سلمان فرصتی داد تا به عنوان یک چهره مهم در امور جهانی، تأثیر خود را در صحنه بین المللی نشان دهد و میزبانی رئیس جمهور چین را به منزله پذیرش ریاض به عنوان مرکز منطقه ای برای نشست های ژئوپلیتیک جهانی تلقی کند.

ادامه مطلب

تقویت وابستگی های متقابل شی جین پینگ با سفر به ریاض

عربستان در همکاری با چین دنبال تضعیف امریکا نیست

مبین عبدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پر واضح است که عربستان با تقویت روابط خود با چین به هیچ عنوان در فکر کمرنگ شدن نقش آمریکا در روابط خود نیست البته این توافق شاید نوعی واکنش به نحوه دیپلماسی دولت بایدن به نوع تعامل با سعودی ها باشد لیکن چین بزرگترین شریک اقتصادی آمریکاست و همین چین در سال ۲۰۲۰ رتبه نخست شرکای اقتصادی اروپا را بدست آورد، باید پذیرفت که تامین منافع اقتصادی تعیین کننده سیاست خارجی  پکن است لذا بنظر نمی آید واشنگتن هم نسبت به ایجاد وابستگی های متقابل اقتصادی پکن با هم پیمانان منطقه ای خود ناراضی باشد و نه عربستان در سیاست خارجی خود آمریکازدایی کرده و نه واشنگتن بن سلمان را مجازات و یا حذف خواهد کرد و آمریکا همچنان متحد امنیتی و سیاسی راهبردی عربستان در منظقه خواهد ماند و چین نمی‌تواند این خلاء را پر کند.

ادامه مطلب

بیست و چهارمین بخش از سلسله یادداشت های سرکیس نعوم در سال یازدهم

محمد بن سلمان عاشق قدرت است

ولیعهد عاشق قدرت است، و شاید حتی برای رسیدن به آن متهور باشد، جنگی که علیه حوثی های یمن به راه انداخت که بیش از هفت سال طول کشیده است بدون این که هیچ دلیلی برای انجام این جنگ داشته باشد، انجام داد.

ادامه مطلب

بیست و دومین بخش از سلسله یادداشت های سرکیس نعوم در سال یازدهم

بایدن در تعامل با بن سلمان اشتباه کرد

مقام عالی رتبه سابق امریکایی از رفتار بایدن با ولیعهد عربستان انتقاد کرد و گفت او یک اصول سیاسی دارد که بیش از هر چیز به داخل امریکا مرتبط است و آن هم موضوع حقوق بشر است که باید در داخل و خارج از امریکا از آن دفاع کند. و افزود: «الآن بایدن به عربستان سعودی احتیاج پیدا کرده و قویترین فرد در آن هم بن سلمان است.»

ادامه مطلب

بیستمین بخش از سلسله یادداشت های سرکیس نعوم در سال یازدهم

بایدن چه راهی برای شکست رابطه با بن سلمان دارد

آیا خبر داری که رئیس جمهور بایدن الآن با چه وسیله یا ابزار یا طریقی تلاش می کند به قطعی روابطش با ولیعهد عربستان پایان دهد؟ جواب داد: "فکرهایی مطرح است که در حال بررسی هستند. یکی از آنها برگزاری نشستی میان رئیس دولت (وقت) اسرائیل، نفتالی بنت و ملک عبدالله، پادشاه اردن و عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر و ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان مطرح است.

ادامه مطلب

سمتی برای مصونیت بیشتر محمد بن سلمان

ولیعهد نخست وزیر می شود، یعنی چه؟

اردوان امیراصلانی در یادداشتی می نویسد: چیزی برای محمد بن‌سلمان در داخل کشور پادشاهی تغییر نخواهد کرد، به‌جز اینکه این عنوان تأکید بیشتری بر قدرت وی است‌ اما این بیانیه در خارج از عربستان به‌منزله یک فاجعه برای همه فعالان حقوق بشر، سعودی‌های در تبعید یا خانواده‌های قربانیانی است که امیدوار بودند روزی عدالت بین‌المللی ‌علیه ولیعهد فعال شود.

ادامه مطلب

سیاست در خاورمیانه: از افراطی به ترکیبی

ایران، عربستان، روسیه، امریکا و منطقه ای که در حال تغییر است

نشست چندی پیش در جده، اختلاف و بی اعتمادی میان امریکا و شرکا و موکلان آن در خاورمیانه را آشکار کرد. جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا تلاش کرد تا آنها را به افزایش تولید نفت و توقف همکاری ها با مسکو متقاعد کند که بی فایده بود. عربستان در دهه ۱۹۸۰ و خلال در جنگ سرد، در کنار واشنگتن قرار گرفت، به بیرون راندن نیروهای شوروی از افغانستان کمک کرد و قیمت نفت را تحت فشار آمریکا پایین آورد.

ادامه مطلب

سفری که موفق نبود

درس عبرت تلخ بایدن از سفر به خاورمیانه

در نشست هفته گذشته با  اعضای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج  فارس، مصر، عراق و اردن، رئیس جمهوری آمریکا گفت: شجاعت، از خود گذشتگی و فداکاری آمریکایی های خدمت کرده در خاورمیانه همچون فرزندم، سرگرد بیو بایدن و دوران خدمت وی در عراق، مورد ستایش آمریکایی هاست. چنین سخنانی مورد ستایش و تایید مخاطبان آمریکایی خواهد بود اما این گونه سخنان به خشم و نارضایتی گسترده مردم خاورمیانه و قربانیان جنگ های به راه افتاده بر پایه اسناد دروغین همچون کسب جنگ افزار های کشتار جمعی توسط صدام حسین و کمک وی به تروریست ها توسط امریکا در عراق می انجامید. جنگ عراق به ایجاد بحران غذایی و قحطی و جان باختن صدها هزار شهروند عراقی و آوارگی میلیون ها نفر دیگر شد. 

ادامه مطلب

ناراحتی کشورهای عربی از امریکا بر سر مواضع دوگانه‌اش نسبت به ایران

امارات و عربستان نه دنبال ائتلاف ضد ایرانی اند و نه حاضر به کاهش قیمت نفت

ناظران می‌گویند که دولت بایدن باید به مواضع متحدان این کشور در حاشیه خلیج فارس درخصوص ایران گوش می‌داد چرا که اختلافاتی در این خصوص وجود دارد و واشنگتن خود به گفت وگو با ایران برای دستیابی به توافق هسته‌ای بدون مد نظر قرار دادن منافع کشورهای حاشیه خلیج فارس تمایل دارد. این ناظران می‌پرسند که چگونه واشنگتن درصدد گفت وگو با ایران است؛ اما از متحدانش که با ایران هم مرز هستند می‌خواهد با تهران اختلاف داشته باشند؟

ادامه مطلب

صرف نظر بایدن از نفرت های سابق

چرا امریکا ناگهان به فکر جذب عربستان افتاد

عربستان سعودی، سیزدهمین کشور بزرگ جهان، فقط از نظر جغرافیایی مهم نیست، بلکه این پادشاهی به عنوان یک صادرکننده پیشرو در نفت، از نظر استراتژیک نیز مهم است و همچنین از نظر سیاسی متحد سنتی آمریکا، به عنوان مثال در معاملات با ایران، به حساب می آید. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق ایالات متحده با سفر به عربستان به عنوان اولین سفر خارجی خود بر این اهمیت تاکید کرد. اما بایدن می‌خواست از سلف خود در این موضوع فاصله بگیرد و از زمان تصدی قدرت هرگز با بن سلمان ملاقات نکرده که از دیدگاه ریاض، یک توهین به حساب می آید.

ادامه مطلب

واگرایی فزاینده میان ایالات متحده و متحدان کلیدی اش

بن زاید و بن سلمان، پوتین را بیشتر از بایدن دوست دارند

محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، انسانی احساساتی، آشفته حال و اغلب نزدیک بین است. او مورد توجه بایدن قرار نگرفت. با این حال معتقد است که وجهه بین المللی اش را می تواند به عنوان یک اصلاح طلب نجات دهد. به رغم اینها، بن سلمان ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری را تحسین می کند و حتی از برخی جهات از او الگو می گیرد. مرد قدرتمندی که قدرت خود را استوار کرده و استراتژی های غیر متعارف و نامتقارن را دنبال می کند. الیگارش های روس همواره در دبی مورد استقبال بوده اند. امارات به طور مخفیانه اجازه ایجاد یک پایگاه نظامی چین در خاک خود را داده است. تماس امارات با بشار اسد متحد کلیدی پوتین در منطقه نیز اقدام دیگری بود که به مذاق ایالات متحده خوش نیامد.

ادامه مطلب

در سایه جنگ اوکراین

دوستی با ایران، بهترین گزینه برای عربستان

آیا جنگ اوکراین روند جدید نزدیکی عربستان-ایران را تسریع بخشید؟ رازی که به انعطاف عربستان و وقوع تغییر در موضع تهران انجامید چیست؟ اقدامات بعدی پس از دور پنجم مذاکرات علنی در بغداد کدام‌اند؟

ادامه مطلب

چرایی همکاری موشکی چین و عربستان سعودی

آنچه دیگران نمی دهند، پکن می دهد؟

حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مخالفت آمریکا با فروش موشک‌های بالستیک، بیرون کشیدن پیشرفته‌ترین سامانه دفاع موشکی و باتری‌های پاتریوت از عربستان سعودی و نقل مکان به شرق آسیا، عربستان را مصمم‌تر به دنبال این استراتژی کرده است. 

ادامه مطلب

اتفاقی که می تواند رقابت ها را تشدید کند

همکاری موشکی عربستان و چین در سایه دور شدن از امریکا

عربستان سعودی بزرگترین خریدار تسلیحات آمریکاست، ولی با این حال کشورهای غربی و ژاپن برای جلوگیری از گسترش فناوری موشک های بالستیک طرحی را تهیه کردند که بر اساس آن عربستان سعودی نتواند مانند گذشته از آمریکا تسلیحات خریداری کند. به نظر می رسد عربستان سعودی برای مقابله با تهدیدات کشورهای اطراف از جمله ایران به چین که در این طرح قرار ندارد، روی آورده است. چنانچه عربستان سعودی تولید موشک های بالستیک را آغاز کند، ممکن است مسابقه تسلیحاتی این کشور با ایران سریع تر از گذشته دنبال و توازن نظامی در خاورمیانه بی ثبات تر شود. 

ادامه مطلب

با خروج موشک های پاتریوت

امریکا رفته رفته عربستان را کنار می گذارد

رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با ورود نفت شیل به بازارهای جهانی حتی اگر عربستان سعودی دچار مشکلات امنیتی نیز شود، آمریکا نه تنها زیان نمی بیند بلکه سود هم می برد، زیرا یکی از رقبایش از بازارهای جهانی حذف شده است، و خودش می تواند به چین نفت بفروشد.

ادامه مطلب

بی معنا بودن دوستی دائمی کشورها

هیچ کشوری برای ایران از منافعش نمی گذرد

رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هیچ کشوری در دنیا منافع ملی خود را نه تنها به پای ایران بلکه به پای هیچ کشور دیگر قربانی نمی کند و اساس سیاست بین الملل بر اساس ضرر و سود شکل گرفته است.

ادامه مطلب

سوسویی از چرخش سیاست خارجی عربستان در منطقه

چه شد ریاض به فکر تهران افتاد؟

مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حرکت های هرچند اولیه حکومت عربستان برای برخی تنش زدایی ها به خصوص با رقیب منطقه ای خود یعنی ایران بدین سمت در حال حرکت است که ولیعهد محمد بن سلمان علاقه مند است که بر دوران رئیس جمهوری پیشین دونالد ترامپ و گام های قبلی خود خط بکشد و دولت جدید را متقاعد کند که می تواند از نو شروع کند و به نظر چیزی غیر از این را نشان نمی دهد.

ادامه مطلب

واشنگتن اشتباه ۱۹۷۹ را این بار با ریاض تکرار می کند؟

دموکراسی تنها تضمین ثبات عربستان

سال ۱۹۷۹، همپیمان مهم آمریکا در خاورمیانه، محمدرضا شاه پهلوی، شاه ایران، توسط شورشیان و انقلابیون از قدرت برکنار شد. ۴۲ سال بعد، ایالات متحده در حال خطر کردن و تکرار همان اشتباه با همپیمان دیگر خود در خاورمیانه است، مگر اینکه قادر به قانع سازی خاندان سلطنتی سعودی برای تغییر به سوی حکومت سلطنتی بر پایه قانون اساسی باشد.

ادامه مطلب

امریکا به راحتی نمی تواند خاورمیانه را رها کند

آقای بایدن شما همچنان مسئولید

علی موسوی خلخالی می نویسد: آنچه مسلم است، ایالات متحده در دوره بایدن قصد دارد خاورمیانه را دیگر در اولویت خود نداشته باشد. کما این که شاهدیم در سخنرانی های بایدن، از واشنگتن گرفته که سیاست خارجی خود را در آنجا تبیین کرد تا نشست مونیخ که در جمع کشورهای اروپایی به صورت ویدئوکنفرانس صحبت کرد، چندان اسمی از عراق و کشورهای عربی به میان نیامد. شگفت آور این که اصولا از ابتدای آغاز به کار دولت بایدن ما هیچ نامی از عراق در میان سخنان مقامات ارشد امریکایی به ویژه جو بایدن، رئیس جمهوری این کشور نشنیده ایم. 

ادامه مطلب

واشنگتن-ریاض، فصل رضایت یا ریاضت؟

آغاز بازگشت به دوره ملک عبدالله

صادق بروجردی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: احتمال بازگشت ریاض به عصر سیاست های ملک عبدالله  فراوان به نظر می رسد. در چنین شرایطی که سخنان همسو و همدل عادل الجبیر با جو بایدن حکایت از دست به عصا شدن این کشور در سیاست خارجی است.

ادامه مطلب

احساس خطری که ریاض از واشنگتن می کند

تفاوت ایران و عربستان در نوع دعوت به گفت وگو

در حالی که دعوت های ایران برای گفت وگو نشانه موضع راهبردی و ناشی از قدرت نظامی و علمی این کشور و نیز ائتلاف هایش  با روسیه و چین است؛ اما دعوت عربستان برای گفت وگو تنها تاکتیکی مرحله ای برای وقت تلف کردن بود تا نتایج انتخابات آمریکا مشخص شود.

ادامه مطلب

در صد روز نخست ریاست جمهوری بایدن چه تحولاتی را منتظر باشیم؟

ده چالش برتر تیم سیاست خارجی بایدن

چاک هیگل (Chuck Hagel)، وزیر دفاع دوران اوباما می گوید: ما باید این واقعیت را بپذیریم که در دوران بی سابقه ای هستیم که تا پیش از این تجربه اش را نداشته ایم. کارهایی که بایدن باید انجام دهد فراتر از صد روز ابتدایی دولت اوست. او باید فورا به سمت بازسازی اتحادهای ما برود و به آنها این اطمینان را بدهد که آمریکا برای رهبری دنیا به بازی برگشته است.

ادامه مطلب