امریکا و محور احتمالی ایران - ترکیه - عربستان

دیپلماسی ایرانی: حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران روز یکشنبه هفته گذشته گفت: «عربستان سعودی آمادگی خود را برای برگزاری نشستی سه جانبه با ایران و ترکیه به منظور بحث و گفت وگو در زمینه همکاری‌های اقتصادی، تجاری و سرمایه گذاری اعلام کرده است».

این سخنان در زمانی که همچنان روابط ریاض و تهران در مسیر اکتشاف راه خود به سمت عادی سازی واقعی و بازگشت اعتماد میان دو طرف در میان انبوهی از پیچیدگی‌ها و موانع در تعدادی از موضوعات و در راس آنها یمن است، پرسش‌هایی را برانگیخته است. 

در این راستا تمرکز پرسش‌های ناظران روی موضع‌گیری ایالات متحده آمریکا، متحد سنتی عربستان، نسبت به احتمال برپایی یک محور جدید خاورمیانه‌ای قرار گرفته است؛ یعنی محوری که مطمئنا به ضرر نفوذ و منافع واشنگتن در منطقه خواهد بود. این ناظران می‌گویند واشنگتن تنها با دید شک و نگرانی به پیوستن ریاض به ائتلاف‌ها و محورهای جدید نگاه می‌کند حتی اگر تظاهر کند به گام‌های عربستان برای پیوستن به گروه بریکس بی‌توجه است.

از سوی دیگر، ناظران پیش‌ بینی می‌کنند عربستان سعودی در هر گونه همکاری که از فرمول دوجانبه خارج شود و با دربرگرفتن ایران و ترکیه ابعاد سه گانه‌ای به خود بگیرد، با احتیاط کامل برخورد می‌کند؛ زیرا از یک سو نمی‌خواهد آمریکا را تحریک کند و از سوی دیگر روابط با ایران و تا حدودی با ترکیه هنوز به سطح اعتماد کامل نرسیده و این علیرغم پیشرفت‌هایی است که تاکنون در بهبود این روابط یا حداقل کاهش تنش‌ها مانند مورد ایران حاصل شده است.

ناظران از اشاره به حضور خود آمریکا در پس‌زمینه آشتی عربستان سعودی با ترکیه و به‌ویژه با ایران تردید ندارند. این اتفاق پس از آن رخ داد که ریاض مطمئن شد واشنگتن در حفاظت از امنیت و منافع متحدان خود جدی نیست و از سیاستی منعطف در قبال تهدید کنندگان این منافع پیروی می‌کند.  

برخی فراتر می‌روند و می‌گویند که عربستان سعودی از طریق آشتی کردن با ایران خواست از سیاست مهار دوگانه‌ی جدید فرار کند. آمریکا پیش از این، این سیاست را در مدیریت درگیری میان عراق و ایران به کار گرفته بود تا هر دو را با هم به منظور جلوگیری از صعود هر کدام از آنها به ضرر دیگری و تبدیل شدن به یک قدرت منطقه‌ای فرسوده کند.

منبع: العرب / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11