دستور کار رئیس جمهور منتخب دونالد جی. ترامپ در خاورمیانه همچنان نامشخص است، اما آنچه مسلم است این است که او چشم انداز ژئوپلیتیکی را در خاورمیانه به ارث خواهد برد که در مقایسه با چهار سال پیش به طور قابل توجهی متفاوت است.
ادامه مطلب
پیش از حملات حماس در ۷ اکتبر، عربستان سعودی به ایجاد روابط قوی‌تر با اسرائیلی‌ها علاقه‌مند بود. اکنون، پس از گذشت یک سال از جنگ در غزه، این کشور به دشمن قدیمی خود، ایران، نزدیک‌تر می‌شود.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بدون تردید درصورتی‌که در زمانی رخدادهایی در ایران رخ بدهد که بخش زیادی از نیروی نظامی ایران تضعیف شود و یا نیروی های نظامی ایران بر موارد دیگری تمرکز کنند این مسئله دور از ذهن نیست که اماراتی‌ها با حمایت سایر کشورهای منطقه و یا قدرت‌های خارج از منطقه در سودای تسخیر جزایر ایرانی باشند. در این راستا نباید از اهمیت تقویت بنیه نظامی کشور همراه با بنیه اقتصادی و سیاسی کشور برای تثبیت حاکمیت سرزمینی ایران هم از بعد اقتصادی و بین‌المللی و هم از بعد نظامی غافل شد.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: اکنون که یک اتحاد نامقدس و خلاف حقوق بین الملل علیه جزایر ایرانی توسط اتحادیه عرب، شورای همکاری خلیج فارس، روسیه، چین و اتحادیه اروپا شکل گرفته است بر دولت جناب دکتر پزشکیان فرض است که در فراخوانی در سطح ملی در روز معینی از همه اقشار مردم خواسته تشکیل اجتماعات و اعلام حمایت همه جانبه ملت غیور ایران از تمامیت ارضی و محکومیت مدعیان جزایر سه گانه ایرانی در خلیج فارس را فریاد بزنند.
ادامه مطلب
جمشید پرویزی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بیانیه مشترک شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا، نشان دهنده تداوم حرکت خزنده امارات، براساس درک اشتباه از بحران خاورمیانه و فرصت طلبی این کشور از وضعیت روبه روی ایران است.
ادامه مطلب
غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: به عنوان یک اقدام متقابل منطقی و کاملاً عادلانه ایران رسماً همین موضع چین در مورد جزایر ایرانی را در مورد تایوان اتخاذ کند و از دولت چین بخواهد که با گفت وگو و مذاکره مشکل خود را با دولت تایوان حل و فصل کند.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: در کنار آن هم، امروزه امارات برای چین واجد منافع بالفعل عدیده‌ای است، اما ایران برخوردار از فرصت‌ها و منافع بالقوه‌ای است که موانع و چالش‌های داخلی و خارجی زیادی در مسیر فعلیت یافتن آنها قرار دارند. در چنین وضعی طبیعی است که چینی‌ها، نقد را بر نسیه ترجیح دهند و این چنین به سمت امارات غش کنند.
ادامه مطلب
ازسرگیری روابط بین عربستان و ایران روند تقاربی را میان کشورهای منطقه آغاز کرده که در واکنش‌ها به شهادت رئیس جمهور ایران و همراهانش به وضوح نمایان شد.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: اینکه آمریکا و روسیه نهایتا با موضع امارات همراه شدند، یک تحول مهم و تاریخی است. آمریکا همراه با انگلیس در ۱۹۷۱ به طور غیررسمی از اعاده حاکمیت ایران بر سه جزیره حمایت می‌کرد. در جریان تنش‌های دوره‌ای بین ایران و آمریکا، واشنگتن به خودداری از موضع‌گیری در این زمینه ادامه داده بود. روسیه شوروی نیز در ۱۹۷۱ و با وجود آنکه متحدان آن کشور (عراق، لیبی، یمن جنوبی و الجزایر) علیه اعاده حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه به شورای امنیت شکایت کرده بود، کاملا در این زمینه ساکت ماند.
ادامه مطلب
سال ها حمایت مالی و نظامی اش از حماس با حمله هفتم اکتبر جواب گرفته است. بقیه این هفت هفته را مقام های ایرانی در تلاش برای فشار بر اسرائیل و ایالات متحده آمریکا برای محدود کردن واکنش اسرائیل علیه حماس صرف کرده اند با این امید که شاخته نظامی این گروه در غزه، به طور کامل منهدم نشود.
ادامه مطلب
حسن فتاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چالش ژئوپلیتیکی یکی دیگر از اِنتروپی های مهم در نظام های سیاسی است که در صورت تداوم باعث فروپاشی یک سیستم سیاسی می شود. در سال های اخیر برخی کشورها در دام چالش های ژئوپلیتیکی گرفتار شده اند و در نتیجه اِنتروپی آنها به مرحله خطرناکی رسیده است.
ادامه مطلب
زهرا صدرا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشورهای عضو I۲U۲ دارای منافع همگرا هستند، اما نباید منافع واگرا را نیز نادیده گرفت. هند در یک گروه‌بندی متضاد قرار گرفته است زیرا سه عضو دیگر، یک رقیب مشترک دارند، یعنی ایران. در حالی که دهلی نو روابط خوب خود را با تهران حفظ کرده و در همین راستا برای مقابله با اهمیت روزافزون بندر گوادر پاکستان که توسط چین به عنوان کریدور اقتصادی (چین و پاکستان) cpec در حال توسعه است، در بندر چابهار ایران سرمایه گذاری کرده است. علاوه بر این موارد، هند تامین‌کنندۀ نفت خود از ایران نیز است.
ادامه مطلب
اردوان امیراصلانی در یادداشتی می نویسد: اعلام حمایت روسیه از امارات نشان‌دهنده اهداف استراتژیک روسیه است که مقامات ایرانی فریب آن را نخورده‌اند. به نظر می‌رسد که دخالت بی‌موقع مسکو در یک مناقشه ارضی که در آن مشروعیت چندانی برای مداخله ندارد، آغازگر زیر سؤال بردن مشارکت راهبردی ایران و روسیه باشد. اکنون این سؤال در ایران مطرح می‌شود که آیا روسیه درنهایت یک متحد استراتژیک است یا صرفا یک متحد تاکتیکی؟
ادامه مطلب
طرف روسی در حقیقت، تجربه منفی چین را تکرار کرد. رسوایی مرتبط با این کشور در سال گذشته و زمانی رخ داد که شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین به عربستان سعودی سفر کرد. در آن زمان، بیانیه مشترک برای تهران آزار دهنده بود.
ادامه مطلب
کامران کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: «مجمع گفت وگو و همکاری» طرحی است که جمهوری اسلامی پس از شکل گیری توافق با ریاض و اجرایی شدن به شکل بازگشت به روابط دوجانبه، آن را مطرح کرده و قرار است جزئیات آن پس از تدوین به ریاض، ابوظبی، دوحه، مسقط، کویت، منامه و بغداد ارسال شود. طرحی که در صورت موفقیت می تواند منطقه را پس از دهه ها تنش و تصاعد بحران وارد دوره ای از مصالحه و همکاری بر مبنای متغیرهای نوظهور کند.
ادامه مطلب
سعید حقانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روزنامه وال استریت ژورنال نوشته که خروج امارات به دلیل قاطعیت نداشتن آمریکا در برابر ایران اسلامی است که به توقیف کشتی های آمریکایی که حامل نفت امارت بودند منجر شده است.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: توافق ایران و عربستان برای عادی سازی روابط، یک واقعیت را نشان داد، و آن اینکه کشورهای عربی، در راس آنها عربستان سعودی و امارات متحده عربی، چندان هم گوش به فرامین ایالات متحده و قدرت های اروپایی نیستند و منافع خود را با منافع آنها تنظیم نمی کنند. بعد از مماشات عربستان و امارات با روسیه بعد از جنگ اوکراین، توافق ایران و عربستان برای از سرگیری روابط شاهد دیگری است بر استقلال بیش از پیش عربستان سعودی و امارات متحده عربی از تصمیمات غرب و امریکایی ها، البته در چارچوب ملاحظات روابطشان با آنها.
ادامه مطلب
مصطفی علایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران نیازمند طراحی سیاست خارجی و امنیتی متوازن در همه ابعاد است تا بتواند به عنوان یک بازیگر مطمئن در روابط بین‌الملل ظاهر شود. سیاست خارجی که بتواند مقتدرانه از هر جهت و در هر شرایطی از امنیت ملی و منافع ملی صیانت کند. سیاست متوازن به این معنا که اولاً هیچ صاحب قدرت و عنصر تاثیر گذار در رقابت های ژئوپلیتک در شرق و غرب جهان از دایره تعامل بین المللی حذف نشود و ثانیا از تمامی ابعاد اساسی ژئوپلیتیک کشور از جمله «ژئوپلیتیک جغرافیای تمدن»، «ژئوپلیتیک انرژی» و «ژئوپلیتیک موقعیت» بهره برداری کامل کند و برای هر کدام برنامه مشخص داشته باشد. لذا بر اساس محاسبات عرفی می توان گفت جمهوری اسلامی ایران بطور ماهوی و زیربنایی از بسیاری از منابع قدرت در جهان و منطقه برخوردار است و با این وصف می تواند بشرط اصلاح در چشم انداز سیاست خارجی و امنیتی خود بیشترین منفعت را از هرگونه تعامل منطقه‌ای از جمله تفاهم اخیر با عربستان سعودی کسب کند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ادعای گستاخانه "یون سوک یول" رئیس جمهوری کره جنوبی علیه ایران در حمایت از ادعای ارضی و بلکه فراتر از ادعای دولت امارات متحده عربی را می‌توان در قالب سیاست تحریک و تهییج احساسات اعراب جنوب خلیج فارس برای افزایش سرمایه‌گذاری آنان در کره جنوبی و شبیه‌سازی سیاست اخیر دولت چین از سوی کره جنوبی محسوب کرد.
ادامه مطلب
یون سوک یول نمونه ای از این است که چگونه نخبگان بورژوایی که وارد حرفه سیاسی می شوند، لزوما بهترین دیپلمات ها نیستند. این لغزش در ابوظبی اولین اشتباه او نبود. سپتامبر گذشته، او در مقابل دوربین ها در نیویورک ناسزایی به زبان آورد.
ادامه مطلب
سید محمد عیسی‌نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تجربه مشارکت و روابط نظامی و اقتصادی پکن و ریاض و در قیاسی کوچک‌تر سئول و ابوظبی تاکنون موفق‌تر از حد گمانه‌زنی‌های اولیه بوده است و انتظار می‌رود با منتفی شدن امکان خرید جنگنده‌های اف-۳۵ برای اعراب خلیج فارس و پیشروی سریع روند تولید جنگنده بومی و نسل پنجمی ترکیه و نیز جدی‌تر شدن تجهیز ایران به اسکادرانی از جنگنده‌های نسل ++۴ روسی سوخو-۳۵ و البته حجم بالای خریدها و تولیدات تسلیحاتی رژیم صهیونیستی (از جمله نسلی ارتقا یافته از جنگنده‌های اف-۱۵ و فشار برای دریافت بمب‌های سنگرشکن یا بانکر باستر – که تاکنون ایالات‌متحده منحصرا به کره جنوبی اعطا کرده تا در برابر خطر هسته‌ای پیونگ‌یانگ ایمن باشد – و بمب‌افکن‌های استراتژیک و قادر به حمل سنگرشکن‌ها چون بی ۲) کره جنوبی تجربه پرسود ساخت نیروگاه اتمی براکه را با قرارداد فروش جنگنده نسل ++۴ بومی خود (کی‌اف-۲۱) تکرار کند.
ادامه مطلب
محجوب زویری، استاد تاریخ معاصر ایران و خاورمیانه در دانشگاه قطر گفت که احضار سفیر چین توسط وزارت امور خارجه ایران گامی دیپلماتیک در جهت بیان موضع و نشان دادن اعتراض خود بوده و پیامی دارد اما تهران و پکن اهتمام دارند که هیچ بحران سیاسی ای شدت نگیرد.
ادامه مطلب
مریم خالقی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شاید سوالی که برای همه به اذهان متبادر شود این است که چرا کشورهای عرب باید به همراه کشورهای دیگر خارج از منطقه و یا کشورهایی مانند اسرائیل به نشست هایی برای امنیت منطقه بپردازند؟ بی تردید پاسخ این سوال در یک جمله است و آن هم گسست میان همگرایی و تعامل در خود کشورهای منطقه که به یارکشی و یارگیری و ایجاد زمینه برای تحقق اهداف به مثابه امنیت خاورمیانه منجر شده است.
ادامه مطلب
کشورهای عربی از پیوستن به یک اتحاد نظامی که ایران را هدف قرار می دهد، دوری می کنند و به دنبال دیپلماسی در روابط با ایران هستند.
ادامه مطلب
جاه طلبی اسرائیل فراتر از آن چیزی است که کشورهای عربی حاضر به پذیرش آن باشند؛ کشورهای شورای همکاری از ارسال هر گونه پیام امیدوارکننده ای به اسرائیل درباره محتمل بودن تشکیل ائتلافی خودداری می کنند.
ادامه مطلب
به تازگی پادشاهی‌های خلیج فارس پس از سال‌ها تنش، روابط خود را با ایران بهبود بخشیده اند. در این میان عربستان از همسایگان خود پیروی نکرده است. با این حال، دیدارهایی بین نمایندگان عربستان سعودی و ایران در عراق با هدف آشتی دادن مواضع صورت گرفته است.
ادامه مطلب
تهران می گوید که عادی سازی روابط با عربستان یک مورد جدا از مذاکرات توافق هسته ای است، اما این دو موضوع آشکارا به هم مرتبط هستند.
ادامه مطلب
عدم اطمینان در مورد میزان تعهد دفاعی و امنیتی امریکا به منطقه – به ویژه با توجه به خروج واشنگتن از برجام عدم واکنش جدی امریکا به حملات ایران علیه تاسیسات امارات و عربستان در سال ۲۰۱۹ – بر تصمیم کشورهای حاشیه خلیج فارس برای تعامل با ایران تاثیر داشته است.
ادامه مطلب
به نظر می رسد ایران که روابط پرتنشی با عربستان سعودی داشت در نظر دارد با اتخاذ رویکرد مسالمت آمیز با عربستان سعودی، مذاکره با آمریکا را برای احیای توافق هسته ای با موفقیت پایان دهد.
ادامه مطلب
تصادفی نیست که مشاور امنیت ملی اسرائیل در این هفته در واشنگتن حضور دارد: حملات هوایی روز سه شنبه آمریکا به تأسیساتی که امریکا گفته وابسته به ایران در سوریه بوده، گویی بیانیه ای از سوی آمریکاست مبنی بر این که توافق جدید با ایران، تعهدات امنیتی آمریکا در قبال اسرائیل را نقض نخواهد کرد.
ادامه مطلب