توماس فریدمن می نویسد: تصمیم دونالد ترامپ به پاره کردن برجام در سال ۲۰۱۸ – تصمیمی که مایک پمپئو و بنیامین نتانیاهو هم مشوق آن بودند – یکی از احمقانه ترین، نابخردانه ترین و زیانبارترین تصمیمات حوزه امنیت ملی آمریکا در دوران پس از جنگ سرد بود.
ادامه مطلب
جاوید منتظران در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: درحالی‌که پیشتر نیز، توافقنامه برجام مورد تصویب کنگره آمریکا قرار نگرفته بود، در زمان حاضر اگر این توافق هسته ای صورت گیرد، با توجه به عدم اجماع داخلی این توافقنامه در داخل آمریکا و مخالفینی که از دو جبهه دموکرات و جمهوری‌خواه در کنگره و سنا دارد، اینکه بتواند رأی اکثریت را کسب کند و به‌عنوان معاهده برای کشور ایالات‌متحده تلقی و متعاقباً دارای تضمین شود، شاید دور از ذهن و واقعیات باشد.
ادامه مطلب
یکیتا اسماگین، کارشناس شورای امور بین‌الملل روسیه که در ایران زندگی می‌کند، به نیزاویسیمایا گازیتا می گوید که داده‌های ارائه شده توسط وال استریت ژورنال به طور کلی کمتر چیزی را می تواند تغییر دهد. وی می افزاید: «طی دو سال گذشته، ایران به طور پیوسته سرعت برنامه هسته ای خود را افزایش داده و این نشان دهنده برخی از عوامل فشار، در درجه اول روی ایالات متحده است و همچنین می خواهد این موضوع را ثابت کند که آمریکایی ها با خروج از توافق هسته ای اشتباه بزرگی مرتکب شدند و اینکه ایران به هیچ چیز مقید نیست و برنامه هسته ای خود را گسترش خواهد داد.» اسماگین چشم انداز مذاکرات در وین را روشن نمی بیند.
ادامه مطلب
این مزایا به هیچ عنوان به پای مزایای عادی‌سازی روابط اقتصادی بین طرفین، آن گونه که در برجام پیش‌بینی شده است، نمی‌رسد. اما مزایای خودبه‌خودی لغو تحریم‌ها آن قدر چشمگیر هست که ایران را به مذاکره پیرامون تعهدات هسته‌ای‌اش تحت یک توافق احتمالی تشویق کند.
ادامه مطلب
دولت رئیس جمهور ابراهیم رئیسی که به نظر می رسد مایل به پیشرفت در مسیر مذاکره و احیای برجام و خروج از تحریم هاست تا بتواند گام های اصلاحی خود را در سطح اقتصادی تقویت و جایگاه مردمی خود را بهبود بخشد، از حمایت آشکار نیروهای اصلاح طلب و میانه رو برخوردار شده است که حامی رئیس جمهوری سابق و وزیر امور خارجه اش، محمد جواد ظریف در سیاست گشایش به سوی جامعه بین المللی و بازگشت ایران به جایگاه طبیعی خود در سطح منطقه ای و بین المللی هستند.
ادامه مطلب
روح اله رحمانی فر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در چند روز اخیر جلساتى بین علی باقرى کنى، مسئول تیم مذاکره کنندگان ایران و انریکه مورا، دستیار جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجى اتحادیه اروپا برگزار شد که آخرین آن در تاریخ ۲۷ اکتبر بود. باقرى مذاکرات خود با مورا در بروکسل را جدى و سازنده توصیف و از توافقاتى براى تعیین تاریخ دقیق مذاکرات سخن گفت. به فاصله سه روز روساى جمهوری آمریکا و E۳ در حاشیه اجلاس G۲۰ بیانیه نسبتا تندى علیه برنامه هسته اى ایران منتشر و خواستار بازگشت سریع تهران به وین شدند اتفاقى که مهر بطلانى بر دستاورد احتمالى على باقرى از مذاکره بروکسل تفسیر شد و بدبینى ها به فرایند احیاى برجام را تشدید کرد. بیانیه چهار کشور غربى از پاره اى جهات با نمونه هاى قبلى متفاوت بود به‌طوری‌که هم در فرم و هم در محتوا جدى تر و تندتر از گذشته و به نوعى اتمام حجت دول غربىِ موثر در توافق هسته اى با تهران محسوب می‌شود.
ادامه مطلب
واشنگتن درباره دور هفتم مذاکرات محاسبات زیادی دارد. نخست این که دولت کنونی ایران کاملا با دولت قبلی تفاوت دارد یعنی دولتی که به توافق به عنوان امکان ادامه حضور اصلاح طلبان در قدرت نگاه می‌کرد. رئیس جمهوری جدید و تیم او برعکس فکر می کنند و درگیری با آمریکا را ضامن مجبور کردن واشنگتن به لغو تحریم‌ها می‌دانند.
ادامه مطلب
اسرائیل که از برنامه هسته‌ای ایران به عنوان یک تهدید وجودی نام می‌برد، از این هراس دارد که تمرکز سیاست خارجی بایدن روی چین و عزمش برای چرخش تمرکز امنیتی آمریکا به آسیا، باعث شود که اسرائیل تنها بماند. همزمان نگرانی متحدان خلیج فارسی آمریکا درباره جنگ‌های نیابتی و تهدیدهای سایبری ایران بیشتر می‌شود.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون با روی کار آمدن دولت سیزدهم و ایجاد تغییرات ماهوی در مدیریت دستگاه دیپلماسی و تیم مذاکره کننده هسته ای که اولویت را بر مذاکره نتیجه محور در چارچوب زمانی مشخص و الزام اجرای تعهدات متقابل بنا نهاده است؛ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی هم چنان برای احیای برجام و بازگشت آمریکا به مذاکرات تلاش می کند؛ البته برجام که زمینه را برای مشارکت عمیق تر ایران و اتحادیه اروپا فراهم و منافع مهم ایران و اروپا را برآورده می کرد با خروج آمریکا از این معاهده به توانایی اتحادیه اروپا مبنی بر اجرای تعهداتش به شدت آسیب زد. و بر کسی پوشیده نیست که علیرغم اظهارات مکرر مقامات اروپایی مبنی بر حمایت و تعهد اتحادیه اروپا از برجام، اقداماتی که اتحادیه برای محافظت از خود در برابر تحریم های آمریکا انجام داده چندان در حفظ روابط اقتصادی با ایران موثر نبوده است؛ چرا که اتحادیه اروپا در عمل به تعهدات اقتصادی در برجام بعد از خروج آمریکا از توافق موفقیتی نداشته؛ امری که موجب شد تا ایران از ماه مه ۲۰۱۹ شروع به عقب نشینی تدریجی از تعهدات خود کند و در واقع عملکرد ضعیف اتحادیه؛ بسیاری از محدودیت های این نهاد به عنوان یک بازیگر جهانی را بر ملا کرد.
ادامه مطلب
مذاکرات وین در رابطه با احیای توافق هسته ای نتیجه مثبتی را به همراه نداشته است. رئیس جمهوری جدید از آمادگی برای بازگشت به مذاکرات سخن گفته است. اما، در این میان، شرط هایی را نیز مطرح می کند: لغو تحریم های اعمالی از دوره دونالد ترامپ و ارائه ضمانت از سوی امریکا برای عدم خروج دوباره از برجام.
ادامه مطلب
روزنامه الرای کسب اطلاع کرده است که بعید نیست ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران به هیات مذاکره کننده ایرانی که این ماه تشکیل خواهد شد، دستور انجام دیدار مستقیم با هیات آمریکایی در وین را صادر کند که این امر پس از ارسال سیگنال های مثبت از سوی واشنگتن مبنی بر آمادگی برای پایبندی به توافق هسته ای ۲۰۱۵ صورت بگیرد.
ادامه مطلب
مشاوران بایدن بی‌هیچ پنهانکاری نگران این هستند که ایرانی‌ها از روند کنونی چنان درس‌هایی بگیرند که در آینده نزدیک و حتی در پاییز سال جاری، امکان بازگشت به توافق پیشین وجود نداشته باشد.
ادامه مطلب
پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: قرارداد برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) دستاورد دولت حسن روحانی به حساب می آمد. با این حال در شرایطی که به نظر می رسید احیای برجام در دوره آن رقم بخورد. با این حال به نظر می رسد قرار است او و کابینه اش دست خالی از پاستور خارج بشوند. از اردیبهشت ماه تیم های مذاکره کننده در گراند هتل وین بارها از تنظیم پیشنویس صحبت کرده اند، اما با تعویق ایران برای ادامه مذاکرات به نظر می رسد که تهران خواستار این است که دولت رئیسی احیای برجام را رقم بزند.
ادامه مطلب
روح اله رحمانی فر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چرا ایران و امریکا علی رغم نمایش عزم جدى خود براى بازگشت به تفاهم و پیمایش مسیر بخش هاى کلان تعهدات متقابل روى موضوعات کوچکتر حساسیت نشان مى دهند به طوری که اصل و ماهیت توافق را به مخاطره مى اندازند؟
ادامه مطلب
فاطمه نکولعل آزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: . دستاوردهای برجام نزد هیچ عقل سلیمی قابل انکار نیست اما با نگاهی منطقی و علمی باید به این واقعیت نیز اشاره داشت که بعد از گذشت ۶ سال از اجرای برجام، روشن شده که این توافق مهم برای جمهوری اسلامی ایران دارای برخی ایرادات است که اجازه تامین منافع تهران به صورت مطلوب را نمی دهد. لذا هم اکنون که مذاکرات احیای برجام در جریان است باید برای رفع آن ایرادات تلاش کرد.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: فارغ از هر انتقاد و حب و بغضی، بهتر است یادداشت روزنامه کیهان را از وجه دیگری نیز ببینیم و آن را برداشتی فراجناحی قلمداد کنیم که مخاطب آن قبل از آنکه داخلی باشد، خارجی و طرف های بدعهد مذاکرات و هشدار به آنهاست که همچنان بر خواسته های غیرمنطقی خود پافشاری می کنند.
ادامه مطلب
صابر گل‌عنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیداست که آمریکا راه سومی را در نظر دارد؛ آن هم احیای برجام بدون ما به ازای جدی برای ایران در مساله رفع تحریم‌ها. اینجا در واقع، مخالفت واشنگتن با راستی آزمایی لغو تحریم‌ها مطابق نظر و خواست ایران در جریان مذاکرات وین موید این مدعا و نگرانی از تبعات جدی آن است. از این نظر، با توجه به لاینحل ماندن اصل و دیگر مظاهر نزاع آمریکا و ایران، انتظار این که واشنگتن اهرم‌های فشار خود در قبال تهران را صرفا در قبال احیای یک توافق، آن هم برای حل و فصل موقت یکی از پرونده‌ها که عمر آن در سال ۲۰۲۵ به سر می‌رسد، کان لم یکن کند، غیر واقع‌بینانه است.
ادامه مطلب
به نظر می رسد که دولت بایدن به دنبال جمع بین دو گزینه است، ولی تمایل بیشتری به گزینه انتظار کشیدن تا زمان مشخص شدن ویژگی های هیئت حاکمه جدید (ریاست جمهوری) داشته است اینکه آیا از اصلاح طلبان هستند یا از تندروها؛ مسیر مذاکرات از وقت کشی عمدی آمریکا و چه بسا تا حدی از وقت‌کشی ایرانی پرده برداشت.
ادامه مطلب
نتیجه آرمانی، یک خاورمیانه خالی از سلاح هسته ای است. دولت جو بایدن ظاهرا این را درک می کند و به همین دلیل است که قول داده است به دنبال یک توافق بلندتر و محکمتر در آینده باشد.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در یادداشتی می نویسد: واقعیت این است که مساله برجام به یک محک مهم داخلی در اسرائیل برای سنجش میزان توانمندی دولت در مقابله با چالش‌های خارجی تبدیل شده است. همین مهم در اظهارنظرهای اخیر بنت و نتانیاهو در اثنای رای اعتماد به کابینه در کنست نمود کامل داشت؛ کما این که اظهارات دیروز لاپید هم موید این مدعاست.
ادامه مطلب
یک مقام ارشد دولت آمریکا که درگیر گفت وگوهای وین است، می گوید: «هر بار که دیدار می کنیم، درباره هر موضوعی که بحث می شود به پیشرفت می رسیم. ظرف چند هفته می توان درباره شکاف های باقیمانده به توافق رسید. اما مهم هفتاد یا هشتاد درصد (پیشرفت) نیست. تا زمانی که بی اعتمادی پایه ای میان دو طرف برطرف شود و تصمیم های سیاسی برای پذیرش نتایج گفت وگوها گرفته شود.»
ادامه مطلب
جاوید منتظران در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: می توان گفت که فرآیند بازگشت تحریم‌ها در مکانیسم ماشه، فرآیندی یک‌طرفه است، فرآیندی که به‌راحتی اجازه می‌دهد که در صورت عدم پایبندی ایران به تعهداتش، اعضای برجام بتوانند تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران را بازگردانند، درحالی‌که اگر قدرت‌های جهانی به تعهداتشان در برجام عمل نکنند، هیچ عواقبی برای آنها در نظر گرفته نشده و به عبارتی هیچ مکانیسمی برای مقابله با تعهد ناپذیری طرف‌های دیگر در توافقنامه برجام نیز وجود ندارد. دقیقا مشابه آنچه در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ اتفاق افتاد، چنانچه دولت وی هم از توافقنامه برجام خارج شد و هم به‌عنوان ناقض برجام، خواستار فعال‌سازی مکانیسم ماشه یعنی بازگشت فوری تحریم‌های گذشته علیه ایران شد؛ درحالی‌که ایران در حال اجرای توافقنامه برجام بود. اقدامی که درست به‌مانند این بود که قاتل، خواستار مجازات مقتول شد.
ادامه مطلب
محافل نزدیک به مراکز تصمیم گیری در ایران معتقدند دستیابی به توافق نهایی روز پنج شنبه هفدهم ژوئن یعنی یک روز پیش از برگزاری انتخابات اعلام خواهد شد.
ادامه مطلب
به باور ناظران بنیامین نتانیاهو از قدرت کنار نخواهد رفت و شکست را به آسانی نخواهد پذیرفت. از این رو تلاش می‌کند عمدا جنگی گسترده علیه ایران را به راه اندازد تا به این ترتیب احتمال به قدرت رسیدن دولت جدید را کاهش دهد یا راه را به روی آن ببندد.
ادامه مطلب
پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بلینکن برای بار دوم اشاره کرده است که هنوز مشخص نیست ایران تصمیم لازم را برای اجرای اقداماتی که باید بکار ببند، گرفته باشد. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز به اظهارات او واکنش نشان داده و در توئیتر خود نوشته است: «هنوز مشخص نیست آیا رئیس‌جمهور آمریکا و بلینکن آماده‌اند سیاست فشار حداکثری ترامپ و پمپئو را کنار بگذارند و استفاده از تروریسم اقتصادی به عنوان اهرم فشار برای چانه‌زنی را متوقف کنند یا خیر.»
ادامه مطلب
هدف اصلی اجلاس ناتو احیای اتحاد نظامی و لغو سیاست دونالد ترامپ است. بایدن می خواهد هر گونه تنش باقی مانده را برطرف کند. بایدن همچنین اولویت اصلی سیاست خارجی خود را احیای برجام قرار داده است.
ادامه مطلب
انفجارها در تاسیسات هسته ای ایران و جنگ کشتی ها و جنگ سایبری بین ایران و اسرائیل و حملات هوایی به اهداف وابسته به ایران در سوریه، همگی نشان می دهد حتی اگر توافقی بین تهران و واشنگتن برای احیای برجام به دست آید، تنش بین ایران و اسرائیل متوقف نخواهد شد.
ادامه مطلب
رضا رسالت در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست حرف قطعی جمهوری اسلامی قابل چانه زنی نیست و هیچ توجیهی نمی‌تواند باعث تعدیل در ارکان این سیاست شود. با این حال به نظر می‌رسد که مهم‌ترین آسیب در مرحله کنونی، تعجیل در به سرانجام رساندن مذاکرات و تأثیرپذیری از فضاسازی آمریکایی‌ها خواهد بود.
ادامه مطلب
واشنگتن برای گرفتن موافقت ایران با توقف کامل غنی سازی، باید پیشنهادهای بیشتر و بیشتری ارائه کند و به جای دادن اطلاعات به اسرائیل و قدرت های منطقه ای درباره تحولات در مذاکرات با ایران برای برداشتن تحریم ها در ازای محدودیت های هسته ای، واسطه برقراری گفت وگوهایی غیر مستقیم درباره چگونگی متوقف کردن رقابت های هسته ای در منطقه، میان ایران، اسرائیل و کشورهای خلیج فارس شود.
ادامه مطلب
هیات اسرائیلی در واشنگتن حضور یافت تا پیامدهای بازگشت امریکا به برجام را گوش زد کند. اما باید خاطرنشان کرد که دولت بایدن سیاست دوری امریکا از اسرائیل و کشورهای عربی سنی را در پیش گرفته است.
ادامه مطلب