رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران هم اکنون در سطح جهان بر لبه یک تیغ در حال حرکت است و این حرکت می تواند با تداوم وضعیت فعلی در اقتصاد و سیاست فعلی منجر به آسیب دیدن بیشتر ایران شود و یا ایران را به سمت رشد و ارتقای اقتصادی سوق بدهد.
ادامه مطلب
محمد رشمه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحقق مبادلات تجاری ۱۰۰ میلیارد دلاری، تبدیل ایران به محور ترانزیت کالا، رسیدن به افق سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ مبنی بر جایگاه اول ایران در قدرت اقتصادی و تجاری منطقه و در نتیجه خنثی سازی و بی اثر کردن تحریم‌های یکجانبه آمریکا، نیازمند به کارگیری موثر‌تر دیپلماسی فعال تجاری نسبت به گذشته است.
ادامه مطلب
حمیدرضا اکبرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر در شرایط کنونی، توافق به سرانجام رسد، نه تنها در به تعادل رساندنِ شرایط ملتهب کنونی، کمک شایانی می‌کند، بلکه اعتماد و امید به آینده را در میان جامعه تقویت خواهد کرد. علاوه بر این دست دولت را نیز در دسترسی به ارز‌های بلوکه شده برای تامین مایحتاج باز خواهد کرد.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کل مراودات تجاری ایران با قاره آفریقا به نیم میلیارد دلار هم نمی‌رسد اما ترکیه بیش از ۲۵ میلیارد دلار با قاره سیاه تبادل تجاری دارد. البته این رقم شامل سرمایهگذاریهای ترکیه در این قاره نمی‌شود که بالغ بر ۶ میلیارد دلار است و شرکت‌های ساخت و ساز ترکیه نیز پروژه‌هایی با ارزش ۷۷ میلیارد دلار در طول دو دهه اخیر در این قاره اجرا کرده‌اند. کما این که رجب طیب اردوغان در میان رهبران جهان بیشترین سفر را به کشورهای آفریقایی (به حدود ۳۰ کشور) داشته است؛ در حالی که سفر روسای جمهور ایران به این کشورها در دو دهه اخیر انگشت‌شمار هم نبوده است.
ادامه مطلب
تحریم نفتی علیه ایران برای نخستین بار در سال ۱۹۷۹ میلادی مطرح شد و این عرصه هرگز، گسترده نبوده است. سهم معاملات با کشورهای غربی در دهه گذشته به قدری ناچیز بود که خود ایران این صادرات را متوقف کرد. یعنی، تحریم برعکس عمل کرد. این، نوعی خود مهاری (ضد تحریم) علیه غرب بود.
ادامه مطلب
موسی غنی نژاد در یادداشتی می نویسد: وقتی می‌گویند همه بدبختی‌ها در جهان از تخریب محیط زیست گرفته تا فقر، تورم، فساد و ظلم به نئولیبرالیسم بر می‌گردد یعنی اینکه نئولیبرالیسم ابزاری برای فکر نکردن و گریز از بحث علمی است. می‌گویند مشکلات کشور همه به دلیل بنیادگرایی بازار است. کدام بنیادگرایی بازار؟ در اقتصاد ایران نهاد بازار از اساس ویران شده است.
ادامه مطلب
رضا مرادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: احیای برجام کاملا به سود اقتصاد و امنیت ملی ایران خواهد بود زیرا در بعد اقتصادی می تواند فرصت تنفسی برای دولت باشد تا شاید بتواند بخشی از بحران های فزاینده اقتصادی که از همه سو اقتصاد کشور را در محاصره گرفته و دائما در حال تضعیف قدرت خرید طبقات متوسط و پایین جامعه هستند حل کند و از سوی دیگر با جلوگیری از ارجاع دوباره پرونده ایران به شورای امنیت از خطراتی که به صورت بالقوه می تواند متوجه امنیت ملی کشور باشد جلوگیری کند. از سوی دیگر باید به این نکته توجه کرد که اعلام توافق نمی تواند به معنای باز شدن درهای بهشت به روی اقتصاد ایران و حل مشکلات ساختاری باشد که اقتصاد ایران با آنها دست و پنجه نرم می کند که مهمترین و ملموس ترین آنها مسئله تورم است.
ادامه مطلب
فرزین زندی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به طور کلی، در ساختار نوین اقتصاد جهانی، دغدغه وزارت امور خارجه و دستگاه دیپلماسی کشورها بهره‌مندی از فن دیپلماسی برای جذب سرمایه، انتقال فناوری‌های جدید و ارزش‌افزا به داخل کشور، بازاریابی برای صدور کالا و خدمات ملّی و گسترش تجارت خارجی در راستای حفظ منافع کشور است؛ امری که در مورد ایران کمتر مصداق دارد و هیئت‌های دیپلماتیک ایران و دیدارهای آ‌ها با طرف‌های خارجی غالبا محفلی برای حضور خیل سیاستمداران برای سیاست‌بازی است تا حضور گروه‌ها و فعالان اقتصادی. این رویه در کشورهای توسعه یافته کاملا برعکس است و دیپلماسی در خدمت اقتصاد و برای تحقق منافع اقتصادی – تجاری بکار گرفته می شود. با این وجود، هر توافقی بدون به کار بستن ابزارهای متداول اما اختصاصی، که بسیاری از کشورها نیز از آنها استفاده می‌کنند تا فضای مثبت سیاسی را برای تنفس بهتر اقتصاد فراهم کنند، نتیجه ای جز تداوم روند موجود در پی نخواهد داشت.
ادامه مطلب
به نظر می رسد «صبر استراتژیک»، «صبر سیاسی»، «صبر دیپلماتیک» و نظایر این صبرهای مورد نظر مقامات کشوری اکنون در برابر لبریزی «کاسه صبر ملت» در حوزه اقتصادی و معیشتی به دلیل تحمل سیاست فشار حداکثری و تحریم ها قرار گرفته است.
ادامه مطلب
اکنون رهبران ایران کاملا و به خوبی درمی یابند که یک سیاست متوازن خارجی و اقتصادی - که خواست بسیاری از کادرهای پایین تر نظام تهران است - حتی برای برنامه های کمتر جاه طلبانه ایران در تعامل با همسایگانش هم، یک پیش نیاز به حساب می آید.
ادامه مطلب
محسن رنانی در معرفی کتاب خود با عنوان «بازار یا نابازار؟» می نویسد: گمانم بر این است که هنوز هم به زبان فارسی کتابی که تا این حد ریز و دقیق مفهوم و زوایای بازار را کاویده باشد و تمایز بازار به عنوان نظام را از بازار به عنوان نهاد و بازار به عنوان ابزار روشن کرده باشد و شرایط تحقق یک نظام اقتصادی بازاری و موانع تحقق آن در اقتصاد ایران را وارسی کرده باشد، نداریم. مطالعه این کتاب برای دانشجوی اقتصاد ضروری و برای دانشجویان سایر علوم اجتماعی بسیار روشنگر خواهد بود.
ادامه مطلب
موسی غنی نژاد در یادداشتی می نویسد: دولت سیزدهم اقتصاد را آن‌گونه تفسیر می‌کند که سیاستمداران شوروی در دهه ۱۹۷۰ می‌کردند و ایده‌هایی که در این دولت برای سیاستگذاری اقتصادی مطرح می‌شود از جنس سیاست های شوروی سابق است. در این چارچوب، به نظر می رسد تئوریسین های دولتی توصیه می‌کنند دولت به طرف خودکفایی و بستن اقتصاد گام بردارد.
ادامه مطلب
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از تولیدکنندگان و فعالان صنعتی فرمودند: ایشان البته آمارهای کلان اقتصادیِ دهه ۹۰ را حقاً و انصافاً ناخرسند کننده خواندند و با اشاره به آثار اینگونه مسائل در زندگی مردم گفتند: آمار و میزان «رشد تولید ناخالص داخلی، تشکیل سرمایه در کشور، تورم، رشد نقدینگی، مسکن، تأمین ماشین آلات و مسائل مشابه»، اصلاً خرسند کننده نیست و ضربه به معیشت مردم که مدام از آن ابراز نگرانی می‌کنیم ریشه در همین مسائل و واقعیات دارد.
ادامه مطلب
گفته می شود رابرت مالی مسئول پرونده ایران در دولت آمریکا برای عبور از معضل تضمین های سیاسی و قانونی، اعطای «ضمانت های اقتصادی» را به ایران پیشنهاد کرده است. به این ترتیب که راه برای سرمایه گذاری کلان و گسترده شرکت های آمریکایی در بخش های مختلف اقتصادی ایران باز شود. در این صورت، شرکت ها و بخش خصوصی آمریکا برای حفظ منافع خود، در برابر تلاش هر دولتی در آمریکا برای خروج از توافق هسته ای و بازگرداندن تحریم ها، مقاومت خواهند کرد.
ادامه مطلب
بشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باید اذعان داشت که تحریم‌های ناعادلانه و محروم کردن کشور از درآمد ارزی، بخشی از مشکلات اقتصادی را تشکیل می‌دهد اما بخش عمده‌تر این معضلات از عدم اصلاح زیر ساختی اقتصاد نشات می‌گیرند. بی تفاوتی و عدم اقدام به موقع برای توقف چنین وضعیتی می‌تواند به بروز مشکلات امنیتی جدی در کشور منجر شود، به ویژه که بخش مهمی از نقشه دشمنان منطقه‌ای و جهانی برای فروپاشی ایران، شیفت از نارضایتی اجتماعی و سیاسی به نارضایتی اقتصادی است.
ادامه مطلب
با توجه به عملکرد دولت جدید در بیش از سه ماه از روی کار آمدن رئیسی، نشانه‌هایی از نارضایتی در حال ظهور و تشدید و کشور ایران در حال تجربه تورم افسار گسیخته است. نرخ بیکاری و فقر در حال افزایش و شاخص‌های نامطلوب اقتصادی به انتقادات شدید علیه دولت منجر شده است. تحریم های اقتصادی علیه کشور مشکلات اقتصادی پیش روی مردم ایران را تشدید کرده است. برخی از نمایندگان مجلس، دولت رئیسی را مقصر سقوط بورس ایران می‌دانند و دولت را به دلیل عدم رسیدگی به افزایش نرخ فقر و بیکاری متهم کرده اند.
ادامه مطلب
محمد طبیبیان در یادداشتی می نویسد: ین فدوی سال هاست در مورد پیشنهاد سیاست اقتصادی سپر انداخته ام و به جز کمی بحث آموزش عمومی تلاشی ندارم، اما مورد ترکیه این روزها توجه مرا جلب کرده است. یکی دو نسل سیاستمداران ترکیه ای تلاش قابل احترامی کردند تا ترکیه از پیشرفت خوبی برخوردار شد. از جمله همین آقای اردوغان. اما وی شروع کرده به پنبه کردن بافته های خود و قبلی ها.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: این تصور هم که گمان کنیم روسیه و چین به نفع ما در مذاکرات عمل می کنند نیز توهمی بیش نیست. همین که میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان های بین المللی عکسی از حضور خود در کنار نماینده امریکا منتشر می کند و طعنه به حضور خود در کنار او می زند، خود پیام های بسیاری دارد.
ادامه مطلب
ایرانی‌ها پافشاری دارند که آمریکا تمام تحریم‌های دوران دونالد ترامپ را بردارد، حتی آنهایی را که به دلایل دیگر و خارج از چارچوب برجام وضع شده‌اند. ایرانی‌ها می‌گویند که ایالات متحده باید گام نخست را بردارد و تحریم‌ها را لغو کند چرا که این کشور، طرفی بود که از توافق خارج شد.
ادامه مطلب
غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: وضعیت استخوان لای زخم روابط ایران و غرب و استمرار تحریم ها کاملاً مطلوب این دو کشور است. خط قرمز همراهی تاکتیکی اینها با ایران تا نقطه ای است که روابط آنها با آمریکا آسیب جدی نبیند، چین هیچ وقت صادرات ۴۵۰ میلیارد دلاری به آمریکا را با ۲۰ میلیارد دلار صادرات به ایران دچار مخاطره نخواهد کرد. ایران قوی و باثبات که روابط عادی و عاری از تحریم با همه دنیا داشته باشد، تضاد معناداری با منافع اقتصادی روسیه و چین دارد.
ادامه مطلب
مبین عبدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تعدد اختلافات فی ما بین جمهوری اسلامی ایران و طرف های مقابل در تمامی حوزه ها از جمله امنیتی، نظامی، اقتصادی، هسته ای و حتی مسائل منطقه ای تداعی کننده آن است که این روند در پیش گرفته شده نمی تواند به توافقی که رفع تحریم ها و بازگشت طرف های مقابل به توافق را منجر شود، لذا باید منتظر ماند و دید که آیا طرف های برجام حاضر به نشان دادن انعطاف برای رسیدن به توافق می شوند؟
ادامه مطلب
در کوتاه مدت، ایران طیف وسیعی از مزایا را به دست خواهد آورد به این دلیل که آنها مشروط به مداخلات سیاسی قابل توجه ۱+۵ نیستند. اهمیت این مزایای خودکار با یادآوری دوره پس از لغو تحریم ها در سال ۲۰۱۶ مشخص می شود؛ اقتصاد ایران آن زمان ۱۳.۴درصد رشد کرد و این در حالی بود که اجرای کامل لغو تحریم ها هنوز به طور کامل رخ نداده بود. اقتصاد ایران در چند زمینه کلیدی رونق یافت. این مزایا به هیچ وجه معادل عادی سازی اقتصادی بین طرف های برجام نیست، اما به اندازه ای که ایران را به سمت مذاکره سوق دهد، قابل توجه است.
ادامه مطلب
انتظار می رود با افزایش قیمت نفت خام درآمدهای دولت ایران هم افزایش یابد. هر چند آمریکا تحریم فروش نفت خام را دنبال خواهد کرد، ولی با این حال انتظار می رود که ایران نفت خام را به محصولات پتروشیمی تبدیل و به کشورهای همسایه صادر کند. شمار مبتلایان به ویروس کرونا در ایران که در ماه اوت بیش از پنجاه هزار نفر در روز بوده به زیر ده هزار نفر رسیده است. ترافیک در ساعات عصر در مناطق تجاری در شمال تهران بار دیگر افزایش یافته و حتی مراکز خرید هم مملو از جمعیت شده و برندهای لوکس خارجی هم به فروشگاه ها بازگشته است.
ادامه مطلب
سید قائم موسوی در یادداشتی می نویسد: ناگفته نماند که اقتصاد ایران بیشتر از آنکه از فقدان مسیرِ تئوریک و نظریه‌های متناقض وارداتی در رنج باشد، از سیاست در عذاب است. اساسا اقتصاد ایران طفیلیِ سیاست و بازیچۀ آن است. این وجهه اقتصاد برای سیاست در هر دو جبهۀ داخلی و خارجی ایفای نقش می‌کند. بر همین اساس، اقتصاد کشور به دریاچه‌ای می‌ماند که از هر دو سو، سرچشمه‌هایش در مضیقه قرار گرفته‌اند. در بُعد خارجی تحریم‌ها سرچشمۀ منابع را خشکانید و در بُعد داخلی نیز دست دولت در جیب مردم، فلاکت و فقر را دامن زده است.
ادامه مطلب
در حالی که دولت ایران رسماً تغییر اقلیم را به عنوان یک تهدید وجودی به رسمیت می شناسد، ولی مبارزه با آن را در اولویت قرار نداده است. رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست ایران یکی از آخرین مقاماتی بود که از سوی رئیس جمهوری ایران منصوب شد.
ادامه مطلب
این مزایا به هیچ عنوان به پای مزایای عادی‌سازی روابط اقتصادی بین طرفین، آن گونه که در برجام پیش‌بینی شده است، نمی‌رسد. اما مزایای خودبه‌خودی لغو تحریم‌ها آن قدر چشمگیر هست که ایران را به مذاکره پیرامون تعهدات هسته‌ای‌اش تحت یک توافق احتمالی تشویق کند.
ادامه مطلب
محمد طبیبیان در یادداشتی می نویسد: چون نرخ دستمزد در کشور ما پائین است، پائین تر از سطح جهانی، قاعدتاً قیمت های حامل های انرژی هم نباید در سطح قیمت های جهانی قرار گیرد. این می شود ظلم. در سال های گذشته هرگاه دولتی قصد حذف یارانه کالایی را مطرح کرده عده ای این سرود را خوانده اند. چون سطح دستمزد در کشور ما پایین است قیمت سایر کالاها هم باید پائین باشد!
ادامه مطلب
ایران به داشتن اقتصاد قابل توجه و متنوع مفتخر است که طبق برآورد صندوق بین المللی پول در سال ۲۰۲۱ تولید ناخالص داخلی آن معادل ۶۸۲ میلیارد دلار بوده است که از اسرائیل، امارات، نروژ، مالزی و سنگاپور بیشتر است. گستردگی اقتصاد ایران شامل تولیدات داخلی و بنگاه های خانگی در زمینه های کشاورزی و معادن و بخش انرژی علت دوام آوردن ایران حتی تحت تحریم ها بوده است.
ادامه مطلب
ابوالفضل پازوکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقدامات تحریک آمیز باکو که با بازداشت دو راننده ایرانی به اوج خود رسید دو کشور ایران و آذربایجان را در آستانه برخورد نظامی قرار داد. بی تردید، ردپای آنکارا در این عمل ضد ایرانی قابل مشاهده و رصد است. اما پرسش انتقادی مطرح این است: چه عللی باعث شده است تا آنکارا این چنین بی پروا علیه تمامیت ارضی و منافع ملی ایران دست به یک چنین اقداماتی بزند؟
ادامه مطلب
هرچند تحریم‌ها، سوءمدیریت و همه‌گیری کرونا ویروس در عملکرد منفی اقتصادی چند سال گذشته نقش داشتند اما تردیدی نیست که لغو تحریم‌ها راهی مناسب برای احیای اقتصادی ایران خواهد بود. در میان‌مدت، برای توسعه اقتصادی ایران سه سناریو مطرح است: الف) بازگشت به برجام؛ ب) یک توافق موقت برای کاهش فشار تحریم‌ها؛ ج) ادامه نظام کنونی تحریم‌ها.
ادامه مطلب