برجام

برجام رو به موت

تغییر رفتار واشنگتن و تدوام سوء محاسبه های تهران

رجعت بایدن به سیاست توقیف محموله های نفتی و نیز به صفر رساندن فروش نفت ایران گواه آن است که ایران دیگر دست بازی برای فروش نفت ندارد، هر چند که خنجر از پشت روسیه و ونزوئلا در ارزان فروشی نفتی به مشتریان اصلی ایران بعد از جنگ اوکراین هم معضل مضاعفی بود که تهران در یک منگنه قرار گیرد، آن هم در شرایط که دولت سیزدهم با ابربحران اقتصادی و معیشتی در داخل دست و پنجه نرم می کند و به شدت به درآمدهای نفتی نیاز دارد. حال باید دید با تغییر فضای کنونی سوء محاسبه های تهران هم پایان خواهد یافت یا خیر؟

ادامه مطلب

تهران در چارچوب طرح جایگزین حرکت می کند

توافق هسته‌ای، هشدارهای آمریکا و آرامش ایران

ایران می‌داند عدم دستیابی به توافق هسته‌ای پیامدهای فاجعه‌باری نه تنها برای این کشور بلکه برای جامعه بین المللی دارد. گواه ما اینکه تهران معادله شکست دستیابی به توافق را از راهبرد خود کنار نگذاشته است. به ویژه با هشدارهایی که غرب صادر می‌کند؛ اما در مقابل با وجود هیاهوی جامعه جهانی ایران همچنان به خطوط قرمز خود اصرار دارد و نمی‌پذیرد از اصول و حقوق هسته‌ای خود عقب نشینی کند. این مسئله موضع مذاکراتی ایران را تقویت کرده است.

ادامه مطلب

سایه روشن های از سرگیری مذاکرت وین

باقری کنی و روزه سکوت برجامی!

در فضای گُنگ و مبهم فعلی به واقع نمی توان ارزیابی دقیقی از سرانجام مذاکرات وین داشت. چون به همان میزان که دلایل و شواهد برای احیای برجام وجود دارد می توان به پالس های منفی و تحولات چند روز اخیر پس از ترور هم برای شکست مذاکرات یا حدقل تداوم بن بست کنونی استناد کرد. اینجاست که خلاء روشنگری امیرعبداللیهان و شکست مُهر سکوت باقری کنی بیش از پیش خودنمایی می کند

ادامه مطلب

به حصول توافق خوشبینم

دیدار وزرای امور خارجه ایران و عربستان تا چه اندازه جدی است؟

جلال میرزایی در گفت وگویی تاکید دارد که اگرچه قطع روابط ایران و عربستان به اعدام شیخ نمر باز‌می‌گردد، ولی تداوم قطع روابط و تشدید تخاصم بین تهران و ریاض به دلیل جنگ یمن است. اگر این جنگ شکل نمی‌گرفت مطمئن باشید سال‌ها پیش شاهد ازسرگیری روابط ایران و عربستان سعودی بودیم. اما به دلیل آنکه جنگ‌های نیابتی به‌خصوص با جنگ یمن ایران و عربستان به اوج رسید، عملا احیای روابط بین دو کشور تاکنون محقق نشده است.

ادامه مطلب

تهان توان پاسخگویی دارد؟

یک ترور و چند پیام!

مهدی ذاکریان در گفت وگویی بر این باور است که اسرائیل با این ترور سعی دارد اینگونه القا کند که نیروی قدس و در کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یک نیروی تروریستی است و تل آویو برای حفظ امنیت ملی و تمامیت ارضی خود استفاده از هر اهرمی برای مقابله با آن را مشروع می داند. 

ادامه مطلب

تروری با هدف تغییر معادلات منطقه‌ای

اسرائیل با ترور صیادخدایی، برجام را نشانه رفته است

محمدصالح صدقیان در گفت وگویی معتقد است: اگر به فضای امنیتی و سیاسی داخل سرزمین های اشغالی نگاه کنیم از یک طرف عملیات های استشهادی به طرز کم سابقه ای افزایش پیدا کرده است به گونه‌ای که اکنون انتقادات جدی از جانب جریان اپوزیسیون و رسانه ها علیه بنت مطرح است و از طرف دیگر کابینه وی هم در آستانه فروپاشی کامل قرار دارد. پس طبیعی است بنت برای فرار از وضعیت کنونی و به حاشیه کشاندن انتقادات اقداماتی مانند برگزاری رزمایش های نظامی، تلاش برای عدم احیای برجام و یا این ترور را انجام دهد.

ادامه مطلب

هراس واشنگتن از دادن امتیاز خاص به تهران

بایدن در همان تله ای افتاد که ترامپ برایش گذاشته بود

دولت بایدن، هرگز فرصت و اراده سیاسی لازم برای حل و فصل این مشکل را درک نکرد و این از همان نخستین روز ورود به کاخ سفید آغاز شد که نتوانست هیچ گام – نمادین یا غیرنمادینی - بردارد که نشان دهد از رویکرد فشار حداکثری ترامپ فاصله گرفته است. این بود که رفع بن بست هسته ای، روز به روز دشوارتر شد.

ادامه مطلب

از رایزنی برای احیای برجام تا مذاکره بر سر تبادل زندانیان دو تابعیتی و تلاش برای بازگشت پول‌های بلوکه شده

موتور عمانی ها هم روشن شد

محمدجواد جمالی نوبندگانی در گفت وگویی معتقد است: چه عمان، چه قطر یا برخی کشورهای اروپایی یا حتی اتحادیه اروپا و یا افرادی چون شیخ تمیم، سلطان هیثم، انریکه مورا، جوزف بورل و ... سعی می کنند به تناسب جایگاه و وزن خود تلاش‌هایی را برای میانجیگری دیپلماتیک بین ایران و آمریکا با هدف احیای برجام داشته باشند.

ادامه مطلب

نگاهی به کتاب "جمهوری های اساطیری: لحن ملی و ستیز آمریکا - ایران"

چرا آمریکا و ایران از هم متنفرند؟

 آمریکا، صرفنظر از اینکه ایران در عمل چگونه رفتار کند، گروگان این ذهنیت است که حاکمیت ایران دردسرآفرین و غیرقابل اعتماد است و حکومت ایران هم گرفتار این تصور است که آمریکا در پی سرنگونی جمهوری اسلامی است. این الگو، محصول لحن و ادبیات ملی این دو حاکمیت است که ادراک رهبران دو کشور از یکدیگر را شکل داده است.

ادامه مطلب

بن بست برجامی و لحن تهاجمی تل آویو

نیم نگاه اسرائیل به جنگ با ایران؟!

محسن فائضی در گفت وگویی عنوان داشت که به هر حال فضای کنونی یک فضای ایده آل برای اسرائیل است. چون شرایطی شکل گرفته است که عملاً مذاکرات وین برای احیای برجام و لغو تحریم های ایران از دستور کار خارج شده است. اما دوباره طی روزهای اخیر که زمزمه ازسرگیری مجدد مذاکرات وین بعد از سفر انریکه مورا و امیر قطر مطرح شده است به نظر من حمله گسترده اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای و یا نظامی ایران در مرحله‌ای از رزمایش ارابه های آتشین می تواند نوعی ترسیم فضا برای تداوم شرایط کنونی باشد. به این معنی که اسرائیل تلاش می کند کماکان شرایط فعلی برای عدم مذاکرات با ایران در سایه تندتر شدن تنش با جمهوری اسلامی ایران محقق شود.

ادامه مطلب

چرا اقتصاد ایران دچار بیماری مزمن شد؟

برجام، تورم و مشکلات ساختاری اقتصاد ایران

رضا مرادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: احیای برجام کاملا به سود اقتصاد و امنیت ملی ایران خواهد بود زیرا در بعد اقتصادی می تواند فرصت تنفسی برای دولت باشد تا شاید بتواند بخشی از بحران های فزاینده اقتصادی که از همه سو اقتصاد کشور را در محاصره گرفته و دائما در حال تضعیف قدرت خرید طبقات متوسط و پایین جامعه هستند حل کند و از سوی دیگر با جلوگیری از ارجاع دوباره پرونده ایران به شورای امنیت از خطراتی که به صورت بالقوه می تواند متوجه امنیت ملی کشور باشد جلوگیری کند. از سوی دیگر باید به این نکته توجه کرد که اعلام توافق نمی تواند به معنای باز شدن درهای بهشت به روی اقتصاد ایران و حل مشکلات ساختاری باشد که اقتصاد ایران با آنها دست و پنجه نرم می کند که مهمترین و ملموس ترین آنها مسئله تورم است. 

ادامه مطلب

چرا تهران درس عبرت نمی گیرد؟

آش همان آش، کاسه همان کاسه

فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایران عنوان داشت که سیاست خارجی پرهزینه و بدون سود و فایده در منطقه و جهان، ایران را به نقطه انزوا کشانده است که در نتیجه تنها معدودی از کشورها مانند ونزوئلا، کره‌شمالی، روسیه، چین و سوریه برای جمهوری اسلامی مانده اند. آنها هم سعی می کنند استفاده ابزاری خود را از ایران داشته باشند کما اینکه در خصوص چین و روسیه این رفتار به عینه مشاهده می شود. به همین دلیل ایران چون بازیگر منزوی در جهان است و معدودی از کشورها با وی همکاری می کنند نمی تواند جز وابستگی به روسیه در مذاکرات وین به نحو دیگری عمل کند.

ادامه مطلب

خبرهای خوبی به گوش نمی رسد

چند قدم جلوتر یا درجا زدن؟!

در صورت از سر گیری احتمالی مذاکرات وین ما همچنان شاهد وابستگی تهران به مسکو برای مدیریت گفت وگو ها باشیم که بی شک فضا و بستر لازم را برای کارشکنی روسیه فراهم می کند، خاصه آنکه به واسطه تشدید بحران‌های داخلی به خصوص در حوزه معیشتی و اقتصادی و به تبع آن کاهش وزن دیپلماتیک تهران، میزان سرسپردگی ایران به روسیه در دور جدید مذاکرات پررنگ‌تر از ادوار قبلی خواهد بود. 

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری هفتگی خود با خبرنگاران:

خطیب زاده: وضعیت نسبت به قبل از حضور مورا در تهران بهتر است/ایران و آذربایجان تلاش دارند از سوءتفاهم‌ها عبور کنند

سخنگوی وزارت امور خارجه مذاکرات انریکه مورا در تهران را بسیار جدی و معطوف به نتیجه و همراه با ابتکارات خاص از سوی ایران عنوان کرد و گفت: برخی راه‌حل‌ها پیشنهاد شد و اگر آمریکا پاسخ دهد می‌توانیم به وین برگردیم.

ادامه مطلب

آیا به واقع موتور مذاکرات روشن شده است؟!

از امید تهران و اروپا تا دانه پاشی دیپلماتیک اولیانوف و سازناکوک

محمدفرهاد کلینی در گفت وگویی معتقد است که واقعا مشخص نیست که این توییت های اولیانوف موضع گیری شخصی وی است یا انعکاسی از دیدگاه رسمی مسکو در خصوص مذاکرات وین. اما با توجه به آنکه تا به این لحظه شاهد بیانیه رسمی از جانب وزارت امور خارجه روسیه در خصوص دور جدید احتمالی مذاکرات وین نیستیم این امکان وجود دارد که توییت های جمعه گذشته اولیانوف نظرات شخصی وی باشد مگر آنکه خلاف آن ثابت شود. البته که پالس های رسانه ای الزاما معنای نتیجه گیری نمی دهد.

ادامه مطلب

برجام و حذف ارز ترجیحی

سایه روشن شکست تلاش های مورا و شیخ تمیم

با وجود آنکه رئیسی بارها عنوان داشته است که اقتصاد کشور را به برجام گره نمی زند، اما این موضع لزوما به معنای نادیده گرفتن تلاش ها برای احیای برجام و مهمتر از آن تبعات شکست مذاکرات وین برای همه ابعاد جامعه نخواهد بود، آن گونه که حسین امیرعبداللهیان هم اخیرا گفته که این دولت رفع تحریم ها را به موازات خنثی سازی آنها در دستور کار دارد. اگر از این منظر به مسئله نگاه کنیم و ناکامی احتمالی دیپلماتیک مورا و شیخ تمیم را نزدیک به واقعیت بدانیم عملا مذاکرات هسته ای از پروسه وقت کشی و کمای سیاسی به مرحله مرگ نزدیک خواهد شد.

ادامه مطلب

امریکا برای بازگشت به برجام بیش از ایران مشتاق است

چالش های احیای توافق هسته ای برای بایدن

در زمینه گفت وگوهای هسته ای، نمی توان به روسیه اعتماد کرد. روسیه در این مذاکرات نقش مهمی داشته و از شروع این مذاکرات تا کنون، همواره حامی ایران بوده است. در واقع طرف اصلی گفت وگوهای غیر مستقیم آمریکا و ایران در وین، روسیه بوده است. با توجه به وضعیت روابط مسکو و واشنگتن، در نتیجه جنگ اوکراین، بعید است این گفت وگوها در شکل کنونی ادامه یابد.

ادامه مطلب

سفر امیر قطر و واحیای برجام

خروج روسیه از سوریه، هدیه مسکو به تهران یا انتقام از تل آویو؟

نعمت الله ایزدی در گفت وگویی تصریح کرد که جمهوری اسلامی با این ظرفیت بالا در حوزه دیپلماسی، اقتصادی و تجاری اصلاً جایز نیست که بخواهد خود را وابسته به روسیه یا چین بکند و دیپلماسی یکجانبه را اجرایی نماید. چون پیش بردن سیاست خارجی یکجانبه یعنی وابستگی به کشور مقصد و این وابستگی به تدریج  نوعی استثمار سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی و تجاری را به دنبال دارد. کما اینکه می توان مشابه این وضعیت را در خصوص چین و روسیه برای ایران مطرح کرد.

ادامه مطلب

تقلا برای حل اختلافات

میانجی اروپایی در سفر به تهران چه با خود می‌برد؟

منابع اروپایی در پاریس معتقدند جنگ اوکراین موجب شد نگاه ها از پرونده هسته ای ایران منحرف شود و ایران نفس راحتی بکشد چرا که از فشار طرف های غربی که تاکید داشتند ایران به آستانه ساخت سلاح هسته ای رسیده، کاسته شده است.

ادامه مطلب

بایدن در دو راهی تقابل با کنگره و حفظ توافق هسته ای!

کلید «مورا» به قفل برجام می خورد؟

گسل جدی تهران و واشنگتن در خصوص سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و خروجش از لیست گروه های تروریستی موسوم به FTO سبب شده است که ما شاهد توقفی ۶۰ روزه در مذاکرات وین باشیم؛ توقفی که در صورت تداوم می تواند شکست رسمی مذاکرات را به دنبال داشته باشد، چنانی که دوشنبه هفته گذشته رویترز به نقل از دیپلمات های اروپایی این احتمال را چندان دور از ذهن نمی داند. از این منظر سفر انریکه مورا به تهران می توان آخرین تکاپوها و تلاش های دیپلماتیک برای احیای برجام دانست.

ادامه مطلب

اخبار مثبت در پس بلاتکلیفی پرونده برجام

سکوت راهبردی یا سکوت کر کننده

پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سکوت خبری تیم‌های مذاکره کننده باعث ایجاد اخبار منفی از روند مذاکرات شود. با اینکه تهران و واشنگتن ادعای ادامه مذاکرات را دارند، با این حال اخباری مبنی بر بن بست مذاکرات مطرح می‌شود. 

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست مطبوعاتی هفتگی خود با خبرنگاران

خطیب زاده: کار فعلی و ویژه مورا انتقال پیام است/اجازه نمی دهیم ابزارهای فشار حداکثری پابرجا بماند

سعید خطیب زاده همچنین گفت: کار فعلی و ویژه آقای مورا انتقال پیام میان ما با ایالات متحده است. وی همچنین گفت در حال حاضر تنها دیداری که برای او قطعی شده دیدار با آقای علی باقری به عنوان مذاکره کننده طرف ایرانی است.

ادامه مطلب

لاشخوران بودجه در کمین یارانه آرد و نان

برجام و غم نان/ امیرکبیر سده جدید کجاست؟‍!

حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگویی تصریح کرد: واقعیت امر آن است که دولت رئیسی بیش از هر دولتی این ادعا را مطرح ‌کرد که مسائل اقتصادی و معیشت مردم را به دیپلماسی و آینده برجام گره نمی‌زند. اما در مدت ده ماه از عمر دولت سیزدهم واقعیت های میدانی این مهم ثابت کرد که اقتصاد و اصطلاحاً نان مردم بیش و پیش از هر چیزی به برجام گره خورده است. امروز مردم بیشتر از هر زمان دیگری به خوبی دریافته اند که دیپلماسی و توقف مذاکرات برجام تا چه اندازه بر معیشتشان سنگینی می کند. نکته مهمتر اینجاست درست در زمانی که خبرهای خوبی از مذاکرات وین به گوش نمی رسد و ما شاهد تداوم توقف در احیای برجام هستیم دولت به ناگاه جراحی بزرگ اقتصادی خود ذیل حذف ارز ترجیحی را ابتدا از دارو و اکنون با نان و آرد مردم کلید زده است.

ادامه مطلب

اوج گیری دعوای داخلی در آمریکا و سخت تر شدن حصول توافق در وین

توافق دولت رئیسی به مراتب شکننده تر از برجام روحانی خواهد بود

محسن جلیلوند در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که چون روسیه ساز خود را می زند، چین به دنبال منافع خود است. آمریکا و اروپا هم بعد از جنگ اوکراین شرایط دیگری را می بینند؛ مسئله سپاه و ... هم برجام را پیچیده تر کرده است. ضمن اینکه به نظر نمی رسد شورای امنیت سازمان ملل هم بتواند قطعنامه محکمی مانند ۲۲۳۱ برای پشتوانه اجرایی کردن برجام جدید صادر کند. پس اگر یک درصد برجامی شکل بگیرد به مراتب ضعیف‌تر از برجام روحانی خواهد بود.

ادامه مطلب

انتظار افزایش رایزنی ها ظرف روزهای آینده

به اعتقاد ناظران هنوز برای توافق امید هست

هنری راوم می گوید که انتظار دارد در هفته های آینده، انرژی زیادی توسط میانجی ها، بویژه اروپایی ها و البته کشورهای منطقه، صرف یافتن راهی خلاقانه برای ختم این داستان بشود.

ادامه مطلب

عامل سکون در وین، جنگ اوکراین یا خروج سپاه از لیست گروه های تروریستی؟

مرگ برجام نزدیک تر از همیشه!

عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که در شرایط کنونی مادامی که جنگ اوکراین و تقابل غرب با محوریت آمریکا و بریتانیا با روسیه ادامه پیدا کند توقف در مذاکرات تداوم خواهد یافت، اما اینکه به یکباره شکست برجام را شاهد باشیم بسیار بعید است.

ادامه مطلب

پیامدهای احتمالی احیای برجام برای ترکیه

چرا آنکارا از نتیجه بخش بودن مذاکرات وین می ترسد؟

احیای توافق هسته ای ایران ممکن است به مبادلات تجاری بین ترکیه و ایران رونق چشمگیری بدهد ولی از نظر امنیتی و همچنین از نظر رقابت منطقه ای، چالش بزرگی برای آنکارا خواهد بود. 

ادامه مطلب

ایران در دو راهی

ناقوس ها برای مرگ برجام به صدا در می آیند؟

باید دید ایران در کشاکش نیاز به احیای برجام و اصرار بر حفظ خطوط قرمز، چه مسیری را دنبال خواهد کرد؟ هر‌چند تا به اینجای کار، تهران خود را مقید به کسب حداکثری دستاوردها در مذاکرات می‌داند. این در حالی است که به باور طیفی از کارشناسان، بازدارندگی هسته‌ای جمهوری اسلامی به‌عنوان اهرم فشار بر واشنگتن و دیگر طرف‌ها، کارکرد خود را از دست داده است و به تبع آن، ایالات متحده از این پس تصمیمات دیگری را اجرائی خواهد کرد. در این راستا، اعلام شکست رسمی در احیای برجام از سوی دولت بایدن و پیگیری سناریوی «Plan B» مطابق با خواست تل‌آویو و ریاض می‌تواند محتمل‌ترین گزینه باشد

ادامه مطلب

سخنرانی دکتر علی اکبر صالحی در بیست و دومین کنفرانس آمالدی ایتالیا

برجام باارزش تر از آن است که تضعیف یا مختل شود

مذاکراتِ بسیار جالب و به همان اندازه هیجان انگیز و چالش برانگیز، در نهایت به توافق هسته ای نوید بخش برد-برد به نام برجام ختم شد. توافقی که حقوق و امتیازات قانونی مسلم ایران را که در معاهده عدم گسترش سلاح های هسته ای و اساسنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی  تصریح شده است، تضمین می‌کند. توافقی که من خود شخصاً در آن مشارکت داشتم، به ویژه در سطح علمی و فنی آن به سختی به دست آمده است. این توافق با ارزش تر از آن است که اجازه داده شود تضعیف یا مختل شود. برخلاف تصور سلبی دولت قبلی ایالات متحده، برداشت نسبتاً ایجابی از توافق در کشور من وجود دارد. من معتقدم که اکثریت قریب به اتفاق جامعه بین المللی نیز دیدگاه ایجابی مشابهی دارند.

ادامه مطلب

مسیر سهل و ممتنع دیپلماسی در فرایند پیچیده احیای توافق و چشم‌انداز پسابرجام

دنده معکوس

فرزین زندی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به طور کلی، در ساختار نوین اقتصاد جهانی، دغدغه وزارت امور خارجه و دستگاه دیپلماسی کشورها بهره‌مندی از فن دیپلماسی برای جذب سرمایه، انتقال فناوری‌های جدید و ارزش‌افزا به داخل کشور، بازاریابی برای صدور کالا و خدمات ملّی و گسترش تجارت خارجی در راستای حفظ منافع کشور است؛ امری که در مورد ایران کمتر مصداق دارد و هیئت‌های دیپلماتیک ایران و دیدارهای آ‌ها با طرف‌های خارجی غالبا محفلی برای حضور خیل سیاستمداران برای سیاست‌بازی است تا حضور گروه‌ها و فعالان اقتصادی. این رویه در کشورهای توسعه یافته کاملا برعکس است و دیپلماسی در خدمت اقتصاد و برای تحقق منافع اقتصادی – تجاری بکار گرفته می شود. با این وجود، هر توافقی بدون به کار بستن ابزارهای متداول اما اختصاصی، که بسیاری از کشورها نیز از آنها استفاده می‌کنند تا فضای مثبت سیاسی را برای تنفس بهتر اقتصاد فراهم کنند، نتیجه ای جز تداوم روند موجود در پی نخواهد داشت.

ادامه مطلب