رابطه میان بن بست مذاکرات و توقف کشتی های یونانی

دیپلماسی ایرانی: چند هفته بعد از سیطره آتن بر یک نفتکش ایرانی، نیروی دریایی سپاه پاسداران روز جمعه دو نفتکش یونانی را در آب‌های خلیج فارس توقیف کرد و آن‌ها را به سواحل ایران انتقال داد.

سایت الجزیره تلاش می‌کند در این راستا بر عملیات ربایش و توقیف نفتکش‌ها میان ایران و غرب پرتو افکند و از طریق یافتن پاسخ پرسش‌هایی به راهبرد ایران برای تضمین فروش نفت خود در سایه تحریم‌های آمریکا بپردازد.

در پاسخ به پرسشی درباره راهبرد ایران برای تضمین فروش نفت و آزادسازی کشتی‌های توقیف شده‌اش در سایه تحریم‌های آمریکا مهدی عزیزی، پژوهشگر ایرانی در امور راهبردی باور دارد کشورش از راهبرد «چشم در برابر چشم» در سال‌های گذشته به راهبرد پاسخ مضاعف رسیده است. عزیزی در گفت وگو با «الجزیره» افزود توقیف دو نفتکش یونانی از سوی سپاه در پاسخ به یک نفتکش ایران بر اراده تهران برای ترسیم قواعد درگیری جدید در چارچوب بازدارندگی قوی‌ دلالت دارد. عزیزی همچنین افزود بعید نمی‌داند که کشورش نفتکش‌های دیگر یونانی را نیز در آب‌های خلیج فارس توقیف کند چنانچه آتن به همکاری با واشنگتن در این زمینه ادامه دهد.

در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه چرا ایران روش توقیف نفتکش‌ها را بر دیگر روش‌های قانونی برای آزادسازی نفتکش‌هایش ترجیح می‌دهد، حسین دلیریان، پژوهشگر راهبردی ایرانی به این ضرب المثل اشاره کرد که «ندامت با کسی است که امتحان شده را دوباره امتحان کند» و تاکید کرد کشورش تمام روش‌های قانونی برای آزادسازی کشتی خود به نام «گریس 1» را در سال 2019 امتحان کرد؛ اما بی فایده بود.  دلیریان به سایت «الجزیره» توضیح داد که اقدام مشابه ایران در قبال کشتی «استنا ایمپرو» انگلیس فایده بخش بودن خود را در آزادسازی کشتی‌های ایران و تضمین صادرات نفت ایران با وجود تحریم‌های آمریکا نشان داد. 

او همچنین گفت کشورش با توقیف کشتی‌هایش براساس اصل دزدی دریایی برخورد می‌کند و باور دارد باید نیروهای مسلحش به سرعت برای آزادسازی با روش‌های مختلف دردسترس اقدام کنند و فرصت را در انتظار صدور بیانیه محکومیت از سوی محافل بین‌المللی از دست ندهند.

آیا طرف ایرانی میان توقیف یکی از کشتی‌هایش و توقف مذاکرات هسته‌ای رابطه‌ای می‌بیند؟ رضا نصری، استاد حقوق بین المللی در دانشگاه تهران نسبت به از دست رفتن فرصت احیای توافق هشدار داد و تاکید کرد درصورت فروپاشی مذاکرات وین موضوع توقیف کشتی‌های ایران طبق قطعنامه‌های شورای امنیت به یک وظیفه و امر واجب برای تمام کشورها به ویژه کشورهای دوست و همسایه تبدیل خواهد شد.

نصری طی یک سری توئیت در حساب کاربری خود در توئیتر تهران را به بستن راه به روی کسانی دعوت کرد که در کمین کشورش نشسته‌اند. او نوشت در پی شکست مذاکرات هسته‌ای اوضاع اقتصادی وخیم تر خواهد شد، کشورش در معرض تهدید امنیتی جدی قرار خواهد گرفت و همچنین گزینه دیپلماتیک با موانع سیاسی و قانونی بسیاری مواجه خواهد شد.

نصری این پرسش را مطرح کرد که آیا کشورش می‌تواند با تعداد زیادی از کشورهایی مقابله کند که احتمالا گام‌های مشابهی (توقیف کشتی) را طبق قطعنامه‌های احتمالی شورای امنیت اتخاذ می‌کنند. قطعنامه‌هایی که در پی شکست مذاکرات وین احتمالا صادر خواهد شد. این استاد حقوق بین الملل در اشاره به مذاکرات هسته‌ای تهران را تشویق کرد در مسیری کم هزینه‌تر حرکت کند.

منبع: الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11