
چگونه میتوان یک توافق هستهای احتمالی با ایران را ارزیابی کرد جدید
این چارچوب بر پنج معیار کلیدی استوار است: مدت زمان توافق، محدودیتهای برنامه هستهای، نظارت و راستیآزمایی، پیامدها و ضمانتهای اجرایی، و تأثیرات منطقهای.
ادامه مطلباین چارچوب بر پنج معیار کلیدی استوار است: مدت زمان توافق، محدودیتهای برنامه هستهای، نظارت و راستیآزمایی، پیامدها و ضمانتهای اجرایی، و تأثیرات منطقهای.
ادامه مطلبموانع بزرگی بر سر راه توافق باقی مانده است. ترامپ خواستار توقف کامل غنیسازی اورانیوم از سوی ایران است، در حالی که تهران اعلام کرده آماده توقف غنیسازی در سطوح بالا و نابودی ذخایر اورانیوم غنیشده است، اما غنیسازی در سطوح پایین را حق خود میداند. این موضع همانند مفاد توافق ۲۰۱۵ است که ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد. ایران توقف غنیسازی را خط قرمز خود میداند و گفته است که به هیچ وجه عقبنشینی را از آن را نمیپذیرد.
ادامه مطلبفاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آینده پرونده هستهای بیش از آنکه به مذاکرات فنی وابسته باشد، به تحولات داخلی و تغییر موازنه قوا میان جناحهای حکومتی بستگی دارد. برجام نشان داد که دیپلماسی ایران در عین انعطافپذیری محدود، ظرفیتهایی برای تعامل سازنده دارد، اما این ظرفیتها همواره تحت تأثیر ملاحظات امنیتی و رقابتهای جناحی قرار میگیرند.
ادامه مطلببیخبر گذاشتن هم پیمانانِ اروپاییِ امریکا از جزئیات و ابعاد مصالحه بین رئیس جمهور امریکا و همتای روس او و تاثیر این مصالحه بر توازن قوا در صحنه اروپا ممکن است کشورهای اروپایی را به سمت آغاز کردن روندی جدید در گفتوگو با ایران و دستیابی به تفاهمهایی سوق دهد.
ادامه مطلبایران به دلیل پیامهای متناقض دولت ترامپ، بیاعتمادی عمیق تاریخی به ایالات متحده بهویژه پس از خروج ترامپ از توافق هستهای ایران در سال ۲۰۱۸ و نبود نماینده جدیدی برای روابط ایران و آمریکا، در روزهای اخیر از مواضع محتاطانه خود درباره مذاکرات مستقیم با ایالات متحده عقبنشینی کرده است.
ادامه مطلبسید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طبیعی است که رسیدن به توافق عزتمندانه، عقلایی ترین و کم هزینه ترین راه برای مدیریت تنش موجود میان ایران و امریکاست، چه اینکه افزایش تنش با دولت ترامپ، تشدید تحریم ها و احتمال وقوع جنگ را به همراه خواهد داشت. اما توافق عزت مندانه با امریکا و در نقطه مقابل آن، افزایش تنش و جنگ با امریکا، هر کدام پیشرانهایی در سطح ملی ایران، در سطح ملی امریکا، در سطح منطقهای و در سطح نظام بین الملل دارد که ارزیابی هر یک از آن پیشرانها میتواند چشم انداز توافق و یا تضاد میان ایران و امریکا در دوره ترامپ را پیش روی ما بگذارد. در این یادداشت به پیشرانهای توافق و تضاد با امریکا در سطح ملی ایران میپردازیم و در یادداشت های بعد، سطوح بعدی را بررسی میکنیم.
ادامه مطلبنکته قابل توجه این است که ایران از زمان خروج یکجانبه واشنگتن از توافق هسته ای، موقعیت ژئوپلتیک خود را به ویژه بعد از دستیابی به توافق با عربستان سعودی تقویت کرده و روابط اقتصادی و نظامی خود را با چین و روسیه گسترش داده است.
ادامه مطلبامکان رسیدن به تفاهم بسیار زیاد است: دقیقا به این دلیل که مبارزات انتخاباتی در جریان است، آمریکا علاقه ای به تشدید تنش در منطقه که می تواند مستلزم مداخله نظامی باشد، ندارد. هم کشورهای اروپایی امضاکننده و هم آمریکا باید بر جنگ اوکراین تمرکز کنند. اما ایران نیز به توافق علاقه مند است، زیرا وضعیت اقتصادی کشور فاجعه بار بوده و تورم بالاست.
ادامه مطلبامریکایی ها با ایرانی ها صحبت می کنند، آنها با سعودی ها صحبت می کنند، سعودی ها با اسرائیلی ها صحبت می کنند در حالی که چینی ها خدمات خوب خود را به فلسطینی ها ارائه می دهند. پس از چهل سال خشونت بی وقفه، خاورمیانه در جنون گفت وگوهای سیاسی است. ژنرال اورن ستتر، یکی از استراتژیست های ستاد کل اسرائیل می گوید: «همه با همه صحبت می کنند و این خوب است.» به اعتقاد او صحبت کردن بهتر از جنگ است. بله واقعا بهتر از جنگ است. نفس گفت وگو امیدبخش است و از دل گفت وگو می تواند کورسوی امیدی به وجود آید اما جنگ ذاتا ضد امید است.
ادامه مطلبآیا دولت جو بایدن کاملا تسلیم شروط ایران شده است؟ اگر شده باشد، چرا باید چنین تسلیمی را پذیرفته باشد؟
ادامه مطلباسرائیل اعتقادی به احیای توافق هسته ای میان ایران و ایالات متحده ندارد. به این هم اعتقاد ندارد که ممکن است با برجام یا چیزی شبیه آ« در رسیدن ایران به جایگاه یک کشور هسته ای تاخیر شود، بلکه اساسا با ایران هسته ای مشکل دارد.
ادامه مطلبرامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سود دو قطبی ظریف – امیرعبداللهیان و یا باقری کنی – عراقچی صرفاً به نفع اسرائیل و جریانهای تندروی جمهوریخواه در ایالاتمتحده آمریکاست و ضررش متوجه کارگران ایرانی، مستاجران ایرانی و قشر متوسط و فقیر ایرانی است.
ادامه مطلبدولت های کشورهای غربی و اسرائیل از آمادگی کاخ سفید برای انعقاد نسخه بهینه شده برجام خبر دادند. بر اساس این اطلاعات، دولت بایدن مذاکرات مربوطه را در ژانویه آغاز کرد و در ماه فوریه، به متحدانش که مستقیما در مذاکرات برای احیای «توافق هستهای» شرکت داشتند، درباره این ایده اطلاع رسانی کرد. این ابتکار شامل کاهش گزینشی تحریم ها علیه تهران در ازای موافقت این کشور با توقف بخشی از فعالیت های هسته ای این کشور است. از توقف غنی سازی اورانیوم در سطح ۶۰ درصد سخن در میان است. ظاهرا، طرف ایرانی از ابتکار کاخ سفید آگاه است، اما عجله ای برای دادن پاسخ صریح ندارد.
ادامه مطلبهدف دیگر همکاری روسیه و ایران پاسخ دادن به ضرورت های سیاسی و ژئوپلیتیکی است. تعلیق عملی اجرای توافق هسته ای و راه اندازی مجدد برنامه هسته ای ایران، آشفتگی زیادی را در بین همسایگان ایران در خاورمیانه، در وهله اول اسرائیل، به وجود آورده است. با توجه به انفعال جامعه بینالمللی و آژانس بینالمللی انرژی اتمی، اسرائیل «جنگ سایه» با تهران متشکل از ترور شخصیتهای ایرانی مرتبط با توسعه هستهای و حملات هدفمند به سایت های راهبردی مانند نیروگاه های نطنز و فردو را ادامه میدهد. بنابراین تهران با تجهیزات روسی قادر خواهد بود از تأسیسات حساس خود در برابر همه حملات خارجی، به ویژه اسرائیل محافظت کند.
ادامه مطلبمهدی تدینی در یادداشتی می نویسد: اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات برجام، بهمن پارسال گفت تا امضای مجدد برجام پنج دقیقه مانده، منتها نگفت که رئیسش میخواهد در دقیقه چهارم به اکراین حمله کند. از این لحظه بعد حضور ایران در بازار انرژی – که منوط به امضای برجام است – دوچندان به ضرر روسها بود. مذاکرات در آستانه موفقیت تعطیل شد.
ادامه مطلبشاید توافق حاصل می شد و برجام به حیات خود باز می گشت اگر روسیه رسما جنگ علیه اوکراین را انجام نمی داد. اگر این اتفاق نمی افتاد به احتمال بسیار زیاد توافق امضا می شد.
ادامه مطلبعربستان با وجود تظاهر زبانی اش به این که به لبنان توجه دارد توجهی به آن ندارد. مسئولان جدید آن که از جمله یک زن جوان است نه لبنان را می شناسند و نه به آن اهمیت می دهند.
ادامه مطلباردوان امیراصلانی در یادداشتی می نویسد: در واقع، تهران با داشتن نیروی ضربتی عظیم و مهمتر از همه سیستم حفاظتی از حریم هوایی و قلمرو خود، اکنون میتواند در برابر هرگونه حمله خارجی، بهویژه از جانب اسرائیل از خود دفاع کند.
ادامه مطلبعصر جدیدی از رویارویی مستقیم با ایران آغاز شده است، عصری که ظهور و بروز آن برای مدتی به خاطر رویدادهای دراماتیکتر – از جمله حمله به اوکراین و افزایش رقابت ایالات متحده با چین – پنهان شده بود.
ادامه مطلبرییس اطلاعات نظامی اسراییل، آهارون هالیوا می گوید که ایران می تواند به زودی تلاش کند که، دست کم بصورت نمادین، اورانیوم را تا سطح تسلیحاتی غنی سازی کند.
ادامه مطلبسخنگوی وزارت امور خارجه درباره مذاکرات رفع تحریمها نیز گفت: با پیش نویس ها و مذاکراتی که صورت گرفته زمینه برای جمع بندی توافقات و بازگشت طرفها به توافق فراهم است. اگر در طرف مقابل اراده سیاسی وجود داشته باشد زمینه برای احیای توافق مهیاست. اگر این اراده شکل بگیرد، اسناد رد و بدل شده و جزئیات فنی و گامهای طرفین واضح است ولی به نظر میآید اراده سیاسی آمریکا همچنان محل تردید است. ما منتظر زمستان نیستیم و در اولین روزی که آمریکا اراده خود را نشان دهد ایران برای از سرگیری توافق نیاز به بازه زمانی و فرصت ندارد. اثبات کردیم پایبند به میز مذاکره هستیم و بازگشت به توافق یک انتخاب است و مذاکره میکنیم که به اجرای توافق برگردیم در عین حال ایران کشوری است که نشان داده اگر توافق کند به روند اجرای توافق پایبند است و به تعهداتش عمل کرده است. با طرفی مواجهیم که از توافق خارج شد و به آن عمل نکرد. برای توافق نیازمند تضمین هستیم.
ادامه مطلبایرانی ها حاضر نیستند رایگان به غربی ها و منافع آنها خدمت کنند. یکی از مهمترین این منافع بازگشت ایران به جامعه جهانی و تبدیل شدن آن به یک رکن و یکی از پایه های مهم خاورمیانه است، طوری که ایرانی که از خودش حمایت می کند بتواند این احساس لازم را داشته باشد که به نفعش است برای مردم و جامعه جهانی در برابر جریان ها و سازمان های تروریستی سنی پیرامون آن و در منطقه اش نیز دفاع کند. البته ایران حمایت از شیعیان خود و شیعیانی که در میان کشورهای با اکثریت سنی حضور دارند را مسئولیتی مهم برای خود می داند.
ادامه مطلبحسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران به یکی از مسئولان عرب گفته است: «مذاکرات را ترک نمی کنیم تا به نتیجه راضی کننده برسیم.»
ادامه مطلبپرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روند مذاکرات با روی کار آمدن دولت سیزدهم و تغییرات در تیم مذاکره کننده بعد از یک سال و خوردهای هنوز بلاتکلیف است. با این حال در شرایط امروز کشور، میتوان به صراحت گفت که این اتفاقات احتمالاً بتواند روند مذاکرات برای احیای برجام را آسانتر کند.
ادامه مطلبشرایط برای منطقه با احیای توافقی که ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد، خیلی بهتر از نبود توافق است.
ادامه مطلباز دیدگاه ایالات متحده/اسرائیل، زمان برای دستیابی به یک راه حل سریع و در نتیجه توقف پیشرفت های هسته ای ایران، دست کم تا پس از انتخابات ۱ نوامبر اسرائیل و انتخابات میان دوره ایالات متحده در ۸ نوامبر، به پایان رسیده است. مساله ایران تاثیر قابل توجهی در سیاست اسرائیل دارد. در ایالات متحده، پرونده هسته ای ایران یک موضوع مهم، اما نه تاثیرگذار، قلمداد می شود که بسیاری از رهبران با نفوذ سیاسی به ویژه در کنگره، کاخ سفید و وزارت امور خارجه به آن توجه دارند.
ادامه مطلبلیز تراس به عنوان یک سیاستمدار عملگرا با موفقیت های گذشته در مواجهه با ایران، می تواند نقشی کلیدی در نهایی کردن مذاکرات ظریف هسته ای و کاهش اختلافات داشته باشد.
ادامه مطلبناظران معتقدند تلاش ها برای مهار تهران و متحدانش در منطقه، شاید تنها راه احیای همکاری ایران و آمریکا در موضوع عراق باشد و به این ترتیب احزاب عراقی مورد حمایت ایران، امید بیشتری به ترمیم جایگاه خود در داخل عراق پیدا خواهند کرد.
ادامه مطلبرسانههای آمریکایی متعدد به بخشی از نگرانی اسرائیل به عنوان مسئلهای انتخاباتی نگاه میکنند که به شکل کمپینهای تبلیغاتی داخلی اسرائیل میان طرفهای ائتلاف حاکم و نخست وزیر سابق، بنیامین نتانیاهو، نمود مییابد. نتانیاهو در سال ۲۰۱۵ توافق هستهای را اشتباهی تاریخی توصیف کرد و تعهد اسرائیل به آن را نپذیرفت؛ اما به محض این که توافق واقعیت پیدا کرد و محقق شد، مسئله هستهای ایران از رادار سیاسی در اسرائیل و گفتمان عمومی دور شد.
ادامه مطلباگرچه دولت بایدن بارها تمایل خود را برای از سرگیری برجام ابراز کرده است، اما هنوز نتوانسته از میراث شوم سلف خود فاصله بگیرد.
ادامه مطلب