بی‌اعتمادی به امریکا عامل تاخیر در توافق

دیپلماسی ایرانی: با توجه به اینکه ایالات متحده آمریکا آخرین واکنش تهران در مذاکرات برای نجات برجام را غیرسازنده خوانده، خوش‌بینی به قریب‌الوقوع بودن توافق هسته‌ای ایران رو به کاهش است. 

تهران با نگاهی به فراز و نشیب ها در مذاکرات، نسبت به تصمیمات سیاسی و پایبند ماندن آمریکا به تعهدات خود، بدبین است. اختلاف بسیار زیاد میان دو حزب آمریکا بر سر توافق احتمالی با ایران و سیاست تندروی آمریکا در قبال ایران بر موانع پیش روی مذاکرات هسته ای افزوده است.

اتحادیه اروپا در 8 اوت «متن نهایی» پیشنهادی خود را برای نجات برجام ارائه کرد. از آن زمان ایران و آمریکا به طور غیرمستقیم تغییرات متن پیشنهادی اتحادیه اروپا را با یکدیگر تبادل می کنند. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پاسخ های هر دو کشور به این پیش نویس را «معقول» خوانده است. 

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، رویکرد متن ارسالی حاوی دیدگاه های ایران درباره واکنش آمریکا به پیش‌نویس توافق هسته‌ای احتمالی را سازنده و با هدف نهایی کردن مذاکرات اعلام کرد؛ اما وزارت امور خارجه آمریکا پاسخ ایران را غیر سازنده خوانده است. محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، واژه سازنده را برای آمریکا به معنای پذیرش شروط واشنگتن و برای ایران به معنای توافقی متعادل خواند. 

در این رابطه روزنامه انگلیسی تهران تایمز نوشت توپ برجام به زمین آمریکا بازگشت، با نزدیک شدن به انتخابات میان دوره ای آمریکا، اختلاف سیاسی و نبرد حزبی در این کشور تشدید شده است و نمایندگان حزب جمهوری خواه با افزایش انتقادات از توافق هسته ای احتمالی، حتی تهدید به خرابکاری کرده اند. خبرگزاری ایرنا، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، نیز نتیجه گیری کرده دستیابی به توافق نهایی «صرفاً به دلیل مشکلات داخلی آمریکا و ضعف تصمیم‌گیری» دولت بایدن به تأخیر افتاده است. بایدن در آستانه انتخابات هیچ تمایلی به صرف سرمایه سیاسی دولت و حزب دموکرات برای این توافق ندارد.

چنین نگرانی هایی اصرار ایران برای گرفتن تضمین هایی از آمریکا را تأیید می کند. توافقی ناپایدار و بدون ضمانت نمی تواند منافع اقتصادی ایران را تأمین کند و قوی و متعادل باشد. در این رابطه مرندی تأکید کرد برای پیشگیری از بهانه جویی آمریکا برای سوء استفاده، توافق احتمالی نباید هیچ نقطه ابهامی داشته باشد. 

تحلیلگران سیاست خصمانه طولانی مدت واشنگتن در قبال ایران و زورگویی آمریکا را علت تنش های مداوم در روابط این دو کشور و طولانی شدن مذاکرات می دانند.

اگرچه دولت بایدن بارها تمایل خود را برای از سرگیری برجام ابراز کرده است، اما هنوز نتوانسته از میراث شوم سلف خود فاصله بگیرد.

با توجه به این که اعتیاد آمریکا به تحریم ها و استفاده از آن به عنوان اهرم فشار علیه دیگران از ویژگی های نظام سلطه آمریکاست، این کشور در طول روند مذاکرات به لفاظی های تهدیدآمیز خود علیه ایران و اعمال تحریم های جدید ادامه داده است. 

تریتا پارسی استفاده واشنگتن از فروش تسلیحات به متحدان خاورمیانه برای حفظ نفوذ در منطقه را موجب تقویت شکاف های منطقه‌ای، ایجاد انگیزه برای تقویت بازدارندگی هسته ای و مانعی بزرگتر برای توافقی بادوام می داند.

منبع: چاینا دیلی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11