خاورمیانه

نگاه به دوربرگردان وین و ابهامی که احیای برجام را در بر گرفته است

کلید اتمام مذاکرات دست کیست؟!

اگرچه ماهیت توقف کنونی در مذاکرات وین عمدتاً از جنس سیاسی است تا فنی، اما به نظر می رسد بعد از جنگ اوکراین روسیه با مانور روی نقش فنی خود در احیای برجام مانند همکاری با جمهوری اسلامی ایران در نیروگاه اتمی بوشهر، فردو و همچنین تحویل اورانیم غنی شده بالاتر از ۳.۶۷ و تبدیل آن به کیک زرد عملاً سعی دارد منافع سیاسی خود را با هدف موازنه سازی در برابر اروپایی ها و آمریکا در بطن مذاکرات وین پی بگیرد.

ادامه مطلب

پیامدهای جنگ اوکراین برای منطقه

ایران، ترکیه، روسیه و بشکه باروت خاورمیانه

خاورمیانه اکنون مانند بشکه باروت است که هر لحظه ممکن است منفجر شود. اگر ایران تصمیم بگیرد از مناقشه اوکراین بهره برداری کند، احتمالا تنش ها را در چند جبهه از یمن گرفته تا کردستان عراق و لبنان و الحسکه سوریه تشدید خواهد کرد.

ادامه مطلب

آینده نامعلوم مذاکرات وین!

کلید توافق دست کیست؛ مسکو، واشنگتن، تهران یا ...؟

عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که در شرایط حساس کنونی بایدن در تلاش است وضعیت را در خصوص انجام مذاکرات برای خروج سپاه از لیست گروه‌های تروریستی و تحریم های آمریکا به گونه ای مدیریت کند که هم دولتش و هم جریان متبوعش یعنی دموکرات ها در آستانه انتخابات میان دوره‌ای کنگره کمترین هزینه و امتیاز را بدهند.

ادامه مطلب

واشنگتن به دنبال اجرای سناریوی «گام به گام» در برابر تهران!

تحولات خاورمیانه اجازه خروج سپاه از لیست تحریم ها و گروهای تروریستی آمریکا را خواهد داد؟/ نشست شش جانبه در تقابل با نشست سه جانبه شرم الشیخ

احمد بخشایش اردستانی در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد: واشنگتن به دنبال آن است که اینگونه القا شود عملاً مذاکرات برجام گروگان سپاه پاسداران است، اما واقعیت آن است که بدون خروج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست گروه‌های تروریستی و لیست تحریم‌های آمریکا عملاً برجام احیا نخواهد شد.

ادامه مطلب

سیاست های بایدن در خاورمیانه در یک سال گذشته

احیای برجام همه چیز امریکاست؟

به رغم چالش های جهانی و اولویت های رقابتی پیش رو ایالات متحده، نیاز به یک سیاست منسجم تر در خاورمیانه و شمال آفریقا، هرگز بیشتر از اکنون، اهمیت نداشته است.

ادامه مطلب

لزوم تلاش برای جلوگیری از سرایت مشکلات فرامنطقه ای به درون منطقه

در برابر ماجراجویایی‌های روسیه و غرب، اتحادیه عربی - ایرانی - ترکی تشکیل شود

مستلزم آن است که کشورهای منطقه خاورمیانه از جمله شورای همکاری خلیج فارس، مصر، ایران، ترکیه، الجزایر، مغرب و عراق سازمانی برای امنیت و همکاری به عنوان چارچوبی برای هماهنگ کردن مواضع سیاسی و نظامی و اقتصادی خود تشکیل دهند که منافع مشترک آنها را می‌طلبد.

ادامه مطلب

احیای برجام، راهکاری برای امنیت خاورمیانه (بخش هفتم)

بی اعتمادی درونی و فرامرزی اولین مشکل بزرگ خاورمیانه است

اگرچه هیچ معیار مطلق یا نسبی برای سنجش اعتماد میان رهبران منطقه وجود ندارد، اما عمده کارشناسان منطقه عدم اعتماد را یک مانع کلیدی در حل و فصل مناقشات می دانند. اگرچه عدم اعتماد به طور کلی از دیدگاه همه دست اندرکاران حل منازعه یک مانع اساسی برای پیشرفت به شمار می رود، این امر به ویژه در منطقه خاورمیانه حاد است.

ادامه مطلب

تاثیرات حمله موشکی به اربیل بر تحولات منطقه چه خواهد بود؟

اشتباه راهبردی کردها با تلاش برای برقراری روابط با اسرائیل

مسعود اسداللهی در گفت و گویی عنوان داشت که چون باکو، ذیل یک تحلیل غلط امید دارد با برقراری، تداوم، تشدید و تعمیق روابط با صهیونیست ها می‌تواند از حمایت و کمک ایالات متحده آمریکا برخوردار شود؛ همان تحلیلی که اکنون مقامات اقلیم کردستان عراق هم در سر می پرورانند. یعنی اکثر مقامات اقلیم کردستان هم فکر می‌کنند اگر به سمت برقراری روابط با اسرائیل گام بر دارند می‌توانند از حمایت گسترده و همه جانبه آمریکایی‌ها برخوردار شوند و دیگر هیچ خطری آنها را تهدید نمی کند. در صورتی که با و بارها این تحلیل زیر سوال رفته است.

ادامه مطلب

بهره برداری محتاطانه کشورهای عربی

جنگ اوکراین، فرصت برای ترکیه تهدید برای اسرائیل

سعید رمضانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ارزیابی اسرائیل این است که در صورت وخامت بحران اوکراین، این مسئله بدون تردید موجب خواهد شد تا آمریکا از معادلات منطقه خاورمیانه دور مانده و منحرف شود و عملا اسرائیل را در منطقه بدون هرگونه حمایتی رها کند. البته که این مسئله همسو با رویه و سیاست خروج نظامی آمریکا از خاورمیانه است که در ماه‌های اخیر از افغانستان و عراق آغاز شده است. در این فضا، به احتمال فراوان دیگر کشورها وارد عرصه معادلات منطقه خاورمیانه خواهند شد تا جای خالی آمریکا را پُر کنند. مسئله‌ای که کاملا در تضاد با منافع اسرائیل است و حتی برای آن یک تهدیدِ وجودی به حساب می‌آید. 

ادامه مطلب

تلاش آنکارا برای بهبود روابط با تل آویو تاثیر مخربی بر مناسبات ترکیه و ایران خواهد داشت

وقتی رئیس جمهور ترکیه نجات اقتصاد کشورش را به طناب پوسیده اسرائیل گره می‌زند!

اصغر زارعی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که تلاش آنکارا برای بهبود روابط با تل آویو تاثیر مخربی بر مناسبات ترکیه و ایران خواهد داشت.

ادامه مطلب

منطقه در برابر دو راهی جدید

کشورهای عربی به ترکیه احساس نزدیکی بیشتری می کنند تا ایران

ترکیه به عنوان قدرت سوم در منطقه یک قدرت سیاسی و اقتصادی نوظهور است که به نظر می‌رسد بیشتر به مفهوم امنیت جمعی عربی نزدیک است و در طول دهه‌های گذشته به استقلال کشورهای عربی و ثبات آنها در برابر مذاخلات خارجی احترام گذاشته است. بی تردید رابطه با این کشور در شرایط کنونی خطرات راهبردی برای امنیت کشورهای عربی ندارد.

ادامه مطلب

تاریخ قدردان مبتکران خواهد بود

خاورمیانه بعد از بحران اوکراین

بعد از امضای توافقنامه هسته ای بین ایران و آمریکا زیر نظر چین و روسیه و اروپا، منطقه خاورمیانه با شرایط پیچیده ای مواجه خواهد شد. به این ترتیب که ابرقدرت ها به جای آن که بر مبنای یک راهبرد فراگیر و موثر درباره خاورمیانه تصمیم بگیرند، با توجه به شرایط و تحولات منطقه و با لحاظ کردن منافع خودشان درباره هر رویدادی به طور جداگانه تصمیم خواهند گرفت. 

ادامه مطلب

چرا امریکا برای بازگشت به برجام به آب و آتش می‌زند؟

نیاز واشنگتن به ثقل موازنه ایران در منطقه

پیش از پاسخ به این سئوال، باید به ضعف آمریکا در برابر ایران و خواهش های مکرر از این کشور برای بازگشت به توافق هسته ای و آمادگی آن برای پرداخت هر گونه بهایی که ایران مشخص می کند، اشاره کنیم، حتی می توان گفت که سرسختی و غرور ایران به حد اهانت به طرف آمریکایی رسیده، در سایه این نکته که پذیرش این رفتار ایران از سوی کشور بزرگی همچون ایالات متحده، مایه شگفتی و حیرت است. آخرین اهانت ها، مخالفت ایران با نشستن پشت یک میز برای مذاکره مستقیم با مذاکره کننده آمریکا بوده است. 

ادامه مطلب

مصر همچنان امتناع می کند

بلندپروازی های ایران در سایه محدودیت ها

از زمان پایان جنگ با عراق حکومت ایران دکترین امنیتی خود را اتخاذ کرد. ایده اصلی آن این بود که ایران بار دیگر وارد هیچ جنگ مستقیمی نخواهد شد و اگر ناچار شود آن را در خاک خود پیش نخواهد برد؛ چرا که هزینه جنگ با عراق بسیار بالا بود و همچنین این جنگ ضعف نیروهای مسلح ایران در جنگ‌های کلاسیک را نشان داد.

ادامه مطلب

از قضیه انتقال آب به قطر تا تعامل با طالبان

سادگی ایرانی در منطقه پیچیده

محمد حسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از پیچیدگی، هوش، علم و دانش و نقش ایرانی ها در شکل دادن به بسیاری از ابداعات و نوآوری ها بسیاری از تحولات علمی و تمدنی و روشنفکری نیز ادعا های زیادی وجود دارد. روزی نیست که تکرار نکنیم ایرانیان زیادی مدیریت بزرگترین شرکت های مطرح جهانی را به عهده دارند و نقش ایرانی ها در مدیریت بزرگترین شرکت های تکنولوژیک جهانی در "سلیکون ولی" بسیار برجسته است و یا عالمان متولد شده در جغرافیای ایران بسیاری از پروژه های "ناسا " و یا کرسی های علمی دانشگاه های بزرگ جهان را  در اختیار دارند. اصلا راه دور نرویم تمام رهبران بعد از انقلاب اسلامی در کنار گوش چشمی به مسائل ایران حل مسائل دنیا را در نظر داشتند و برای آن نسخه ها پیچیده اند. باوجود این محسنات تاریخی و ژنتیکی و پیچیدگی های ذهنی، ایرانی ها بطور عجیبی و به سادگی فریب داده می شوند.

ادامه مطلب

در آستانه آغاز دور پنجم گفت وگوها

ایران و عربستان آشتی می کنند؟

ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق، می گوید که به زودی، دور پنجم مذاکرات در بغداد برگزار خواهد شد. افزون بر آن، وزارت امور خارجه ایران با حسن نیت تمام، از خبر یکی شدن شبکه انرژی عربستان سعودی و عراق استقبال کرد. اگرچه، پیش از آن، تهران تامین نیروی برق مردم عراق را جزء منافع مسلم خود می دانست. بدین ترتیب، در سال ۲۰۲۲ میلادی، این شانس وجود دارد که صفحه جدید و صلح آمیزتری در تاریخ دو کشور رقم بخورد.

ادامه مطلب

احیای برجام، راهکاری برای امنیت خاورمیانه (بخش سوم)

چین و آمریکا: منافع ناهمگونی که ابزار دستیابی به آنها یکی است

نیاز آشکار و مبرمی به یک چارچوب امنیتی برای منطقه وجود دارد که به طیفی از مسائلی که ایالات متحده، روسیه و چین به روش های مختلف در آن درگیر هستند، بپردازد. اگرچه این سه قدرت خارجی منافع مشترک زیادی در یک نوع نظام امنیتی منطقه ای ندارند، اما دنبال کردن یک چارچوب امنیتی می تواند فرصتی برای همسو کردن منافع آنها فراهم آورد.

ادامه مطلب

احیای برجام، راهکاری برای امنیت خاورمیانه (بخش دوم)

منافع ناهمگون آمریکا، روسیه و چین درگیری ها در خاورمیانه را طولانی کرده است

زمان تک قطبی بودن در امور جهانی حقیقتا به پایان رسیده است. اگرچه می توان جنگ تحت رهبری آمریکا علیه رژیم صدام حسین در عراق در سال ۲۰۰۳ را به عنوان نقطه شروع فروپاشی جهان تک قطبی قلمداد کرد، اما برای منطقه خاورمیانه شروع جنگ در سوریه آغاز دوره جدید چند قطبی بود.

ادامه مطلب

قدرت هایی که تصنعی‌اند و قدرت‌هایی که واقعی‌اند

ائتلاف عبری – عربی و ظهور ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای

بهنام وکیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحولات داخلی و ضعف های ساختاری موجود در کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی از یکسو و ظهور ایران به عنوان یک هژمون و قدرت منطقه ای از سوی دیگر موجب شده تا برخی از کشورهای عربی وارد این روند عادی سازی شوند.

ادامه مطلب

شاید واشنگتن از خارمیانه دلزده باشد اما پکن تازه شروع کرده است

بایدن نمی‌تواند پیوندهای فزاینده ایران و چین را نادیده بگیرد

افزایش سرمایه‌گذاری‌های چین در ایران اثربخشی تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران را به شکل‌ فزاینده‌ای کاهش می‌دهد. این باعث تشدید ناسازگاری تهران در هر گونه مذاکره پیرامون برنامه هسته‌ای ایران خواهد شد.

ادامه مطلب

احیای برجام، راهکاری برای امنیت خاورمیانه (بخش اول)

زمان برای اقدام همین حالاست

در حال حاضر، نیاز به یک چارچوب امنیتی در خاورمیانه به شدت حس می شود. با این حال، مساله واضح و جالب توجه این است که به رغم تغییر دولت در واشنگتن، ایالات متحده به روند فاصله گرفتن از امور منطقه پایان نداده یا دست کم، مشغول بازتعریف نحوه تعامل با شرکا و مخالفان در آنجاست. از جمله دلایل فاصله گرفتن آمریکا از منطقه می توان به خستگی ناشی از مشارکت در بسیاری از جنگ ‌های ابدی و تلاش برای فاصله گرفتن از مسائل «کم اهمیت تر» برای تمرکز بیشتر بر رویارویی با چالش فزاینده چین به ویژه در اقیانوس هند و اقیانوس آرام اشاره کرد.

ادامه مطلب

بعد از نشست پوتین و رئیسی

روابط ایران و روسیه چگونه خواهد بود؟

به باور کارشناسان، ایران و روسیه دارای علایق و اهداف مشترکی در خاورمیانه هستند و صرف نظر از مسائل مختلف، این اهداف مشترک همواره ثابت و احتمالا افزایش خواهد یافت. به عنوان مثال، در گفت وگوهای وین، برای افزایش امنیت منطقه، روسیه خواستار تثبیت و نزدیکی روابط کشورهای حوزه خلیج فارس شده است.

ادامه مطلب

دوری از تنش تمسک به دیپلماسی

بازی تهران در منطقه چیست؟

به طرز متناقضی، اگر گروه‌های منطقه ‌ای مورد حمایت ایران تنش ها علیه دشمنان خود را تشدید کنند، جمهوری اسلامی ژست ‌های حسن نیت خود را چند برابر می‌کند. دو جنبه از یک سیاست که بهینه سازی آنها دشوار به نظر می رسد.

ادامه مطلب

بعد از اینکه ناکارامدی های سیاسی امریکا فاش شد

سیاست جدید خاورمیانه ای امارات

دولت بایدن در دوران یک ساله ریاست جمهوری وی، سیاستی نه چندان پویا از خود نشان داده و از قرار ترجیح می دهد که برای حل و فصل مناقشات از دیپلماسی آرام استفاده کند، درست همانند پزشکی که به بیمار خود که دچار سوختگی شدید است، آسپرین تجویز کند. 

ادامه مطلب

توهماتی که فاش شدند

برجام و جنگ قدرت در خاورمیانه

تحولات سریع در منطقه موجب تغییر دیدگاه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در خصوص ایران و ترکیه شد. این کشورها دریافتند خلأ ناشی از تغییر راهبرد آمریکا در منطقه را اسرائیل نمی تواند پر کند و راهی جز تفاهم بین کشورهای منطقه برای پرهیز از برخورد وجود ندارد. این تغییر موضع کشورهای عربی، بعد از مذاکرات عربستان و ایران در بغداد و بهبود روابط امارات با ایران و ترکیه، آشکارتر شد. 

ادامه مطلب

دلایل و پیامدها

چرا روابط ایران و عربستان سعودی به سمت واگرایی میل کرده است؟

رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ا زمانی که کشورهای منطقه در روابط بین خود عامل یا کشور سوم را لحاظ نکنند و اقتصاد ایران و عربستان سعودی از وابستگی به نفت نجات نیابد این عوامل واگرا وجود خواهند داشت و بر روابط بین دو کشور تاثیر منفی خواهد گذاشت. هر چند ممکن است در مقاطعی روابط بین دو کشور تا اندازه ای بهبود یابد اما این عوامل همواره روابط بین دو کشور را به سمت واگرایی میل خواهند  داد که مهمترین این مسئله در درجه اول عامل اقتصاد و در درجه دوم عامل ژئوپلتیک و رقابت های منطقه ای است.

ادامه مطلب

از سوریه تا یمن

راهبرد بایدن در خاورمیانه واقعیت‌گرایی بی‌رحمانه است

رشته‌ای واحد رویکرد کاخ سفید را به کل منطقه، از سوریه گرفته تا عربستان سعودی، مرتبط می‌کند.

ادامه مطلب

دعوا بر سر قدرت منطقه ای است

پیچیدگی های روابط ایران و عربستان

علی‌رغم امید به احیای روابط دو کشور برای توقف جنگ یمن اما قدرت منطقه‌ای که جمهوری اسلامی ایران کسب خواهد کرد، مسئله‌ای است که عربستان را نگران کرده است. آمریکا طبق اصول مشخص و دادوستدهای راهبردی منطقه را غرق در درگیری‌های متعدد از طریق جنگ در سوریه، عراق، یمن و لبنان کرده و هدف این کشور این است که شرکای سعودی خود را در صف اول درگیری‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی قرار دهد.

ادامه مطلب

خودداری امریکا از فروپاشی تهران

ایران در بازی ماهر شده است

امریکا نمی‌خواهد ایران ازهم فروپاشد بلکه می‌خواهد دولتی قوی و یکپارچه باقی بماند و هم زمان می‌خواهد حکومت آن سرنگون شود. آمریکا یا هر کشور دیگری اگر باعث فروپاشی ایران شود این اقدام باعث می‌شود ستون راهبردی خود را در بلند مدت در خلیج فارس و دریای عرب از دست بدهد. جغرافیای ایران و سیطره‌اش بر ساحل خلیج فارس قطب توازن در منطقه و نیز قطب وحشت در آن است. اما این امر به این معنی نیست که حکومت ایران با سیاست آمریکا و اسرائیل دشمنی ندارد بلکه برعکس آن درست است. رژیم اسرائیل و حکومت کنونی ایران بر سر نفوذ در منطقه جهان عرب با یکدیگر کشمکش دارند.

ادامه مطلب

دو طرف حاضر به سادگی حاضر به عقب نشینی نیستند

پیچیدگی های مذاکرات وین

روزنامه عربستانی عکاظ می نویسد: دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا هرچند تمایل خود را برای بازگشت به توافق سال ۲۰۱۵ اعلام کرده، اما تلاش می کند از نظام تحریم های سرسختانه ای که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق تحمیل کرد، به سبب ارتباط آن با برنامه موشکی ایران سوء استفاده کند.

ادامه مطلب