فلسطین و اسرائیل

امتحانی که بد پس‌داده شد

کاهش قدرت هنجاری اروپا در درگیری غزه

رضا نصری، متخصص حقوق بین‌الملل و تحلیل‌گر حوزه بین الملل در نوشته ای ذیل عنوان «کاهش قدرت هنجاری اروپا در میان درگیری غزه» برای مجله تخصصی مجمع گفت‌وگوی تهران می نویسد: تعادل جهانی قدرت شامل روش‌های متضادی برای اعمال نفوذ است. ایالات متحده، روسیه و چین به‌شدت به قدرت سخت (نظامی، اجبار اقتصادی و نفوذ ژئوپولیتیک) متکی هستند، هرچند گاه‌به‌گاه به هنجارهای بین‌المللی نیز استناد می‌کنند. در مقابل، اتحادیه اروپا مدت‌هاست به قدرت هنجاری خود می‌بالد: اعمال نفوذ از طریق تعهد به حقوق بین‌الملل، حقوق بشر و استانداردهای اخلاقی، نه از طریق زور. برای نمونه، اتحادیه اروپا اغلب تجارت و کمک‌های خود را به پایبندی شرکایش به ارزش‌های بنیادین مشروط می‌کند، که نشان‌دهنده وابستگی نفوذ آن به اعتبار اخلاقی‌اش است.

ادامه مطلب

نشست تخصصی فلسطین در مجمع گفت‌وگوی تهران

از سکوت جامعه جهانی تا ایستادگی مقاومت

پروفسور سامی العریان؛ استاد دانشگاه و تحلیل‌گر ارشد مسائل خاورمیانه به عنوان اولین سخنران در این نشست گفت: «ریشه این بحران به پروژه‌ای تئولوژیک و تاریخی بازمی‌گردد که از دوران استعمار آغاز شده است. جنبش صهیونیستی از ابتدا مبتنی بر برتری‌جویی و نژادپرستی بود. نگاه صرفاً مدرن به منازعه فلسطین، مانع درک عمیق‌تر از ریشه‌های آن می‌شود. از سال‌ها پیش، برنامه‌ای برای تغییر ترکیب جمعیتی در فلسطین شکل گرفت و پس از حوادث هفتم اکتبر، این برنامه با شدت بیشتری پیگیری شد.»

ادامه مطلب

صدای قلب شکسته نویسنده‌ای جنگ‌زده

محمد ابوتوهه؛ صدای حافظه ثبت نشده فلسطینی

کتایون لامع‌زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در سال ۲۰۲۵، جایزه معتبر پولیتزر در بخش «گزارش‌نویسی شخصی» به محمد ابوتوهه، نویسنده و شاعر اهل غزه، برای روایت تأثیرگذار و مستندش از جنگ اخیر در نوار غزه اهدا شد؛ روایتی که همزمان شخصی، تاریخی، و سیاسی است و مرز میان ادبیات و روزنامه‌نگاری را درنوردیده است.

ادامه مطلب

محمود عباس

مردی که فرصت کسب اعتماد مردم را از دست داد

جمیله کدیور در یادداشتی می نویسد: محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به جای دعوت به وحدت و مقاومت در برابر جنایات جنگی اسرائیل زبان تند و گزنده را برگزید. عباس با این سخنان آخرین فرصت را برای ترمیم اعتبار خود و کسب اعتماد مردم و گروههای فلسطینی از دست داد.

ادامه مطلب

آرزوی دشمنان نزدیک‌تر از دوستان است؟!

ترامپ و تابوشکنی مذاکره با دشمن اول

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: الگوی حکمرانی ترامپ در هر دو دوره ریاست جمهوری‌اش، بر فردگرایی و تصمیم گیری خارج از چارچوب‌های حکومت‌داری ایالات متحده امریکا استوار بوده است. روندی که دولت بزرگ را آسیب اصلی این کشور قلمداد و رهیافت آنارشی برای گذار از وضعیت کنونی به عصر حکمرانی بدون دولت را دنبال می‌کرد در تهاجم ترامپ به نهادهای عمومی ایالات متحده امریکا و سیاست‌های پیشین این کشور به‌ویژه در سیاست خارجی نمود دارد.

ادامه مطلب

اسرائیل در چارچوب جنگ یا سرکوب حقوق بشر؟

استفاده از زور به تبع قواعد حقوق بین‌الملل بشردوستانه

حمیدرضا سیدناصری و محمدمهدی سیدناصری در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: طبق گزارش دفتر هماهنگی امور بشر دوستانه‌ی سازمان ملل متحد در سرزمین فلسطینی اشغالی، «اردوگاه‌های پناهجویان در این مناطق اکنون عمدتاً از شبکه‌های آب و برق قطع شده‌اند.» این الگو نشان دهنده‌ی آن است که اسرائیل استفاده از زور در کرانه‌ی باختری را تابع قواعد حقوق بین‌الملل بشردوستانه (IHL) در خصوص نحوه‌ی انجام مخاصمات قلمداد کرده، که ابزارها و روش‌های جنگی را تنظیم می‌کند. برخی از حقوقدان، چه آن‌هایی که منتقد اسرائیل‌اند و چه آن‌هایی که از اقداماتش دفاع می‌کنند، به نظر می‌رسد که این چارچوب حقوقی را به‌عنوان چارچوب درست و قابل قبول پذیرفته‌اند، همچون آنچه در ارتباط با یورش مخفیانه به بیمارستان ابن‌سینا در جنین در ژانویه‌ی ۲۰۲۴ میلادی مطرح شد. 

ادامه مطلب

قماری که عاقبت ندارد

غزه، لاس وگاس ترامپ

محمد حسین واحدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طرح ترامپ به قدری عجیب و به قول برخی ها دیوانه وار است که می تواند باعث اتحاد دوباره فلسطینی ها و حتی مسلمانان با هم علیه آمریکا و اسرائیل شود.

ادامه مطلب

سناریوهایی که مطرح است

نشست پیش‌روی اتحادیه عرب و نقطه عطف مساله فلسطین

مبین عبدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اجلاس اتحادیه عرب در مارس ۲۰۲۵ فرصت مهمی برای کشورهای عربی است تا با هم‌افزایی و همکاری به حل بحران فلسطین و غزه بپردازند. این اجلاس می‌تواند به‌عنوان نقطه عطفی برای آینده فلسطین و ایجاد راه‌حل‌های جدید برای پایان دادن به بحران‌ها و مشکلات انسانی در غزه باشد. اما چالش‌ها و موانع همچنان پابرجا هستند و دستیابی به توافق‌های پایدار و عادلانه نیازمند اراده سیاسی و همبستگی در میان کشورهای عربی و جامعه بین‌المللی است.

ادامه مطلب

تصاویر غزه بعد از آتش بس

خبرگزاری آناتولی ترکیه تصاویری دلخراش از ویرانی های غزه بعد از آتش بس منتشر کرده است.

ادامه مطلب

فلسطین و اسرائیل: منازعات قدیم و جدید

از اعلامیه بالفور تا وعده‌ای که ترامپ می‌دهد

محمدرضا بابایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶، آغاز فصل جدیدی از مناسبات و منازعات میان اسرائیل و اعراب بود. ترامپ با هدف پایان دادن به منازعات اعراب و اسرائیل، ابتکار "معامله قرن" را مطرح کرد. بسیاری از منتقدان طرح معامله قرن را با اعلامیه بالفور مقایسه می‌کنند که هدف نهایی آن کوچ اجباری فلسطینی‌ها از کرانه باختری و نوار غزه است. طرح ترامپ عملا خط بطلانی بر ایده تشکیل دو دولت اسرائیل و فلسطین است که مورد حمایت اغلب کشورهای عربی و حتی برخی از جریان‌های سیاسی فلسطینی است.

ادامه مطلب

تنش‌هایی که هزینه‌زا بوده‌اند

زیان‌های اقتصادی منطقه از جنگ‌افروزی‌های اسرائیل

در ۱۵ نوامبر، بانک جهانی برآورد کرد خسارات اقتصادی ناشی از جنگ اسرائیل علیه لبنان تا آن تاریخ حدود ۵.۱ میلیارد دلار بوده است. این خسارات شامل ۳.۴ میلیارد دلار به بخش املاک و مستغلات است که طی آن حدود ۱۰۰ هزار واحد مسکونی به‌طور کامل یا جزئی تخریب شده‌اند ضمن آنکه حدود ۱۶۶ هزار نفر در لبنان به دلیل جنگ شغل خود را از دست دادند.

ادامه مطلب

اسرائیل همچنان مردد است

ابهام در آینده غزه پس از آتش‌بس

یوسی مکلبِرگ، مشاور ارشد اندیشکده چتم هاوس، یک اندیشکده برجسته بریتانیایی، می گوید: «هیچ‌کس به روز بعد نگاه نکرده است. درباره روز بعد صحبت کرده‌اند اما برنامه دقیقی نداشتند.»

ادامه مطلب

نگاهی صرفاً حقوقی

بازخوانی مسئولیت بین المللی رژیم صهیونیستی بابت ترور شهید اسماعیل هنیه

محمد کاویانی طالقانی مقدم در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از مهمترین اقدامات این رژیم، ترور یک فرد خارجی در خاک کشور دیگر است؛ یعنی ترور اسماعیل عبدالسلام احمد هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس که در تاریخ ۳۱ ژانویه ۲۰۲۴ برابر با ۱۰ مرداد ۱۴۰۳ و در خلال سفر نامبرده به کشورمان، ایران و پس از دعوت رسمی برای شرکت وی در مراسم رسمی تحلیف چهاردهمین رئیس جمهوریِ جمهوری اسلامی ایران  و به عبارت دیگر ترور مقام رسمی یک جنبش در خاک کشور و دولت دیگر یعنی در خاک کشورمان ایران است؛ این نگاشته به آثار حقوقی آن از منظر حقوق مسئولیت بین المللی مورد مطالعه و نظر قرار خواهد گرفت.

ادامه مطلب

حمایتی که دفاع از هویت عربی نیست

ما و مساله فلسطین

حسین حاجی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حمایت جمهوری اسلامی ایران از فلسطین، نه دفاع از هویت عربی است و نه صرفاً حمایت از قدس شریف، بلکه حمایت از پارادایمی است که به آزادی قدس منجر می شود. این پارادایم در قالب یک بسته ترکیبی قابل تعریف است و هیچ کدامشان منهای هم نمی توانند منشا اثر باشند؛ بسته ای از مجموعه مولفه هایی چون دفاع از مظلومیت، دفاع از انسانیت، دفاع از حریت، دفاع از مکتب، دفاع از قدس والبته غایت مهم این بسته دفاع از امنیت ملی و موجودیت جمهوری اسلامی است. به همین سبب راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی فراتر از مرزها و مکتب ها تعریف شده است.

ادامه مطلب

جنبش قدیمی نابودنشدنی

یحیی سنوار رفت اما حماس زنده می‌ماند

حماس یک گروه قدیمی و تثبیت‌شده است که بیش از ۴۰ سال سابقه دارد با دفاتری خارج از غزه که به بقای آن کمک می‌کنند.

ادامه مطلب

جان مرشایمر تحلیل می کند

حمایت از اسرائیل در امریکا، جمهوریخواه و دموکرات ندارد+فیلم

جان مرشایمر دانشمند علوم سیاسی آمریکایی‌ که او را بنیان‌گذار نظریه رئالیسم تهاجمی می‌دانند در این گفت وگو درباره حمایت همه جانبه امریکا از اسرائیل، فارغ از اینکه چه کسی در کاخ سفید باشد، صحبت می کند.

ادامه مطلب

نیویورک تایمز بررسی می کند

روایت دست اول درباره استفاده اسرائیل از شهروندان عادی فلسطینی به عنوان سپر انسانی

سربازان اسرائیلی و نیز بازداشتی های سابق فلسطینی می‌گویند که نیروهای اسراییلی به‌طور منظم، فلسطینی‌های اسیر شده را وادار کرده‌اند تا کارهایی با خطر جانی انجام دهند، از جمله در داخل تونل‌های حماس. خبرنگاران روزنامه نیویورک تایمز، یعنی نتان اودنهایمر، بلال شبعیر و پاتریک کینگزلی، با ۱۶ سرباز و مقام اسرائیلی که از این عمل آگاه بودند و همچنین سه فلسطینی که وادار به شرکت در چنین عملیاتی شده اند، گفت وگو کردند.

ادامه مطلب

بن بست رسانه ای ترکیه در برابر تحولات جبهه مقاومت

مواضع تعجب‌برانگیز طرفداران حزب عدالت و توسعه نسبت به شهادت سید حسن نصرالله

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واکنش رسانه های ترکیه به شهادت شهید حسن نصرالله چشم انداز مهمی برای درک نگرش ترکیه به مسئله فلسطین و جبهه مقاومت ارائه می دهد. در این تحلیل توضیح می دهیم که رسانه ها، احزاب و گروه ها در ترکیه چه واکنش هایی نشان دادند و ریشه این واکنش ها بر چه اساسی استوار است.

ادامه مطلب

تل آویو از همه سو تحت فشار است

پنج چالش کلیدی اسرائیل پس از تازه ترین حمله موشکی حوثی‌ها

حمله روز یکشنبه، پانزده سپتامبر حوثی‌های یمن به اسرائیل، نمونه ای دیگر از تهدیدهای تازه ای است که اسرائیل در این جنگ طولانی‌مدت که از ۷ اکتبر آغاز شده، با آن روبروست. در پی این حمله، حزب‌الله نیز در شمال به اسرائیل حمله کرد که نشان می‌دهد اسرائیل با تهدیدهای پرشماری در چندین جبهه روبه روست.

ادامه مطلب

آغاز سال تحصیلی

این فاجعه در غزه کمتر دیده می‌شود

جمیله کدیور در یادداشتی می نویسد: کودکان و جوانانی که باید سر کلاس های درس حاضر و مشغول یادگیری باشند، یا به دنبال تهیه آب و غذا و لقمه ای نان از این سو به آن سو می روند، یا در نبود پدر و مادر به نگهداری از خواهر یا برادر کوچک‌تر خود مشغولند، یا اگر فرصت و رمقی برایشان باقی بماند، زیر چادرها و روی خرابه ها در کلاس های درسی که برگزار می شود، با امکانات محدود شرکت می کنند. در واقع به رغم حملات مکرر و هدفمند اسرائیل، نور امید همچنان زنده است.

ادامه مطلب

نتانیاهو عزیز جمهوریخواهان است

ترامپیسم، موعودگرائی و زدوبند سیاسی تجاری

جوزف بایدن، رئیس جمهور آمریکا، که قول داده بود برای دیپلماسی خاورمیانه‌ای امریکا در طرفداری از اسرائیل را عوض کند، همان مسیر دولت ترامپ را دنبال کرد. او حتی برای مدتی سعی کرد عربستان سعودی را به فهرست کشورهای عربی اضافه کند که واشنگتن آنها را تشویق می کرد که روابط خود را با تل آویو عادی سازی کنند. سپس جنگ غزه آغاز شد.

ادامه مطلب

طرحی که می تواند مصر را به دام بیندازد

تله انفجاری فیلادلفیا

جزئیات طرح جدید فیلادلفیا شیطنت آمیز و نشان دهنده یک تله انفجاری است که می تواند هر لحظه منفجر شود. این مساله مذاکرات را به خطر می اندازد و واقعیت جدیدی را بر مرز تحمیل می کند، که ممکن است پیامدهای جدی برای امنیت مصر داشته باشد زیرا نتانیاهو اصرار دارد مصر را تحت کنترل خود نگه دارد.

ادامه مطلب

برای نخستین بار پس از سال ۱۹۴۸، اسرائیلی ها بایگانی ها را سوزانده اند

در انتظار فاجعه‌ای دیگر پس از جنگ

برای نخستین بار پس از سال ۱۹۴۸، اسرائیلی ها بایگانی های مراجع قضایی و نیز ثبت املاک را سوزانده اند تا اثری از مالکیت بر خانه ها، املاک و زمین ها بجا نماند

ادامه مطلب

نتانیاهو بر تداوم نبرد اصرار دارد

جنگ غزه، طولانی‌ترین جنگ تاریخ اسرائیل

جنگ غزه طولانی ترین جنگ تاریخ اسرائیل است، طولانی تر از جنگی که دولت جوان را به فاصله کمی پس از اعلام استقلال در ۱۴ مه ۱۹۴۸ با همسایگانش درگیر کرد. سه چهارم قرن بعد از آن، به رغم قدرت نظامی، به رغم پشتیبانی بی قید و شرط ایالات متحده و حمایت زیاد اروپائیان و در وهله نخست فرانسه، در سطح بین المللی، اسرائیل منزوی تر و در زمینه داخلی، متفرق تر از پیش، با آینده ای نامعلوم از این کشمکش بیرون خواهد آمد. هنگامی که توپ ها از شلیک باز خواهند ماند، باید همچنان با ۷ میلیون فلسطینی که بر سرزمین تاریخی فلسطین زندگی می کنند و همچنان به مقاومت در برابر اشغال خارجی و رژیم آپارتاید ادامه می دهند، رودررویی کند.

ادامه مطلب

رویکرد امریکایی‌ها عوض می شود؟

سایه جنبشی فلسطینی بر نشست شیکاگو

موثرترین تلاش طرفداران فلسطین در کنوانسیون دموکرات‌ها، توسط جنبش ملی بیطرف Uncommitted National Movement سازماندهی شد. این جنبش در فوریه، زمانی که جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا نامزد قطعی حزب دموکرات بود، آغاز شد. هدف جنبش، تشویق رای‌دهندگان در سراسر کشور به دادن رای "بیطرف" در مقدماتی‌های حزب دموکرات و بیان ناخرسندی خود از حمایت رئیس‌جمهوری از اسرائیل در جنگ غزه بود. صدها هزار رای‌دهنده در سراسر کشور به این فراخوان پاسخ دادند، با اعداد بسیار چشمگیر در ایالت‌های کلیدی مانند میشیگان و ویسکانسین. این تلاش‌ها به انتخاب ۳۰ نماینده منجر شد که پیام خود را به شیکاگو رساندند.

ادامه مطلب

امان وضعیت متزلزلی دارد

بهای سنگین جنگ بی‌پایان نتانیاهو برای اردن

تنها مسیر حرکت به خط مقدم جبهه بعدی است، و به‌سرعت، عملیات غزه در حال پایان‌یافتن است؛ زیرا یگان‌ها برای جنگ بعدی با حزب‌الله در لبنان مستقر می‌شوند. همه مسیرهای دیگر به هلاکت نتانیاهو منجر خواهد شد. اما اجازه‌ به این مرد برای ادامه درگیری در پنج جبهه هزینه را به طور گزاف بالا می‌برد. واضح‌ترین و سریع‌ترین راه برای محاسبه هزینه‌های اجازه دادن به نتانیاهو برای ادامه قدرت را می‌توان در اردن دید، کشوری که پناهندگان چند دهه‌ جنگ را در خود جای‌داده است.

ادامه مطلب

یک نگاه عربی به خاورمیانه و جهان

مردان قدرتمندی که راه چاره ای نمی شناسند!

قدرت به تنهایی برای یک حاکم یا رهبر کافی نیست. آنچه واقعاً اهمیت دارد این است که او چگونه از قدرتش استفاده می‌کند. چه چیزی افکار و تصمیمات او را هدایت می‌کند؟ چشم‌انداز او برای آینده کشور و سرنوشت مردمش چیست؟ گاه، تاریخ حتی بر قدرتمندترین رهبران چیره می شود و او را به سربازی پیاده در جنگ‌های رهبران پیش ازخود فرومی کاهد تا در دام درگیری‌ها و انتقام‌ جویی های گذشته گرفتار شود.

ادامه مطلب

واکنش باطمانینه تهران به خصومت‌های اسرائیل

ایران و منازعه قدرت‌ها در غرب آسیا

سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران با آرامش و طمانینه همراه با قاطعیت و صلابت ابتکار عمل را در دست دارد و صحنه را مدیریت می کند. واقعیت این است که در مقابل جنایت انجام شده، هم اقدام و هم عدم اقدام، تبعات و هزینه های خود را دارد. مساله پیچیدگی ها و لایه های خود را دارد و طبعا ایران همه جوانب و سود و زیان ها را در نظر خواهد گرفت. در این راستا آغاز ریاست جمهوری جناب آقای پزشکیان و تیم جدید دیپلماسی یک فرصت و امکان است که نباید کم اهمیت تلقی شود. 

ادامه مطلب

ترس از فروپاشی

چرا اسرائیل به دنبال افزایش تنش است؟

چرا در حال حاضر اسرائیل به گونه‌ای پر خطر در حال افزایش تنش است؟ مطمئنا حملات اخیرش به خودی خود بی سابقه نیستند. اسرائیل سابقه‌ی طولانی از ترور رهبران فلسطینی دارد و صدها نفر از عوامل حزب‌ الله را در لبنان و سوریه به قتل رسانده است. اسرائیل همچنین مدت‌هاست توانایی‌های اطلاعاتی خود را نشان داده که به آن اجازه‌ی رخنه در داخل ایران را می‌دهد. و دور سابق تنش‌ها طی ده ماه گذشته به یک جنگ تمام‌عیار منطقه‌ای منجر نشده است. اما تنش‌زدایی و مهار نهایی هرگز تضمین نمی‌شود؛ محاسبات عقلانی هر دولتی که به سمت خویشتنداری است می‌تواند ناگهان تحت تاثیر رویدادهای میدانی قرار گیرد و به اشتباهات محاسباتی یا حتی تصمیمات استراتژیک عمدی برای ایجاد درگیری گسترده‌تر منجر شود. سرعت و ماهیت حملات اخیر اسرائیل خطر تشدید تنش را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. رهبران اسرائیل بدون شک می‌دانند که ترورهای پشت سر هم شکر و هنیه – و این واقعیت که روش‌های کشتار، تحقیر ایران را به حداکثر رساند – احتمالاَ تهران و سایر گروه‌های مسلح تحت حمایتش را به انتقام می‌کشاند.

ادامه مطلب

آنچه باید در حق فلسطینیان انجام شود

تاثیر رای دیوان بین الملل دادگستری بر سیاست‌های اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی

امیر بی‌پروا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دیوان در نظریه مشورتی خود اعلام کرد که اسرائیل در ارتباط بین فلسطینیان و شهرک نشینان کنوانسیون محو کلیه اشکال تبعیض نژادی را نقض کرده است. حکم مشورتی دیوان از جهت اعلام غیر قانونی بودن اشغال سرزمین های فلسطینی و نقض کنوانسیون محو کلیه اشکال تبعیض نژادی از سوی اسراییل دارای اهمیت در حقوق بین الملل است.

ادامه مطلب