ایران و عربستان

چین جایگزین کنشگری امریکا شده است

خطرها و فرصت های شرایط چندقطبی خاورمیانه

باربارا اسلاوین گزارش مفصلی درباره سمپوزیوم "صداهای خاورمیانه" و "بازاندیشی فرصت ها و خطران بالقوه برای سیاست گذاران امریکایی" در ۱۸ ماه آینده که با حضور بیش از دوازده متخصص منطقه‌ای برگزار شد نوشته است. در این سمپوزیوم شرکت‌کنندگان بر تکانه‌های بالقوه ای که ممکن است به دخالت نظامی آمریکا منجر شود و نیز نحوه سازگاری آمریکا با پویش ‌های نوین منطقه تمرکز داشتند. آنها همچنین نقش رو به رشد چین را مورد بررسی قرار دادند و ارزیابی کردند که آیا این نقش می‌تواند به یک سیاست فعال و سازنده فراتر از قابلگی اخیر میان ایران و عربستان سعودی برای عادی‌سازی روابط دو کشور، تبدیل شود؟

ادامه مطلب

چرا امریکا نباید برای عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان دخالت کند؟

تلاشی بی ارزش با پشیمانی فراوان

استفان والت می نویسد: بایدن و بلینکن با تلاش برای عادی سازی میان این دو، تنها به آپاراتاید اسرائیل کمک کرده و فضا را برای ادامه اش آماده می کنند. سعودی ها هرگز مخالفت جدی ای با سر برآوردن واقعیت تک کشوری نخواهند کرد اما عادی سازی با اسرائیل به این معنی است که انقیاد همیشگی فلسطینی ها را پذیرفته اند.

ادامه مطلب

بعد از آشتی ایران و عربستان

خاورمیانه در مسیر آرامش است؟

تشدید هماوردی قدرت های بزرگ، به کشورهای منطقه این امکان را می دهد که با یکدیگر با توجه به بهترین منافع خودشان، تعامل کنند.

ادامه مطلب

لزوم اهتمام ویژه برای ممانعت از ایجاد بحران دیپلماتیک

مواظب عوامل خودسر در روابط ایران و عربستان باشیم

رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می‌رسد برخی از عناصر ضد ایرانی بدنه حاکمیت عربستان سعودی به صورت عمدی یا شاید سهوی درصدد ایجاد بحران دیپلماتیک در روابط بین ایران و عربستان سعودی باشند، به این شکل که چند فرد ضدایرانی یا تندرو در بدنه و ساختار حکومت عربستان اقدام به ممنوع‌الخروج کردن سخنران ایرانی کنند، و منتظر این مساله باشند که در ایران نیروهای خودسر با تحریک سایر مردم اقدام به تجمع و یا حمله به محل اقامت دیپلمات‌های عربستان بکنند و در نتیجه روابط ایران و عربستان دوباره به سمت واگرایی میل کند.

ادامه مطلب

تحولی جریان ساز در غرب آسیا که چین بانی آن است

پیامدهای منطقه ای و بین المللی آشتی ایران و عربستان

محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: . اگرچه مذاکرات برای احیای روابط طرفین نزدیک به دو سال در جریان بود، اما سرانجام موفقیت چین در میانجیگیری و به نتیجه رساندن تلاشها برای آشتی دو قدرت اصلی منطقه، تحولی جریان ساز در غرب آسیا را کلید زد و به نظر می رسد این توافق و آشتی سیاسی، نه تنها در سطح منطقه، بلکه در مقیاس جهانی نیز دارای اثرگذاری خواهد بود.

ادامه مطلب

آیا چیزی عوض شده است؟

آشتی‌کنان حماس و عربستان

پس از این که روابط میان جنبش حماس و کشور پادشاهی عربستان سعودی در پرتنش‌ترین و بدترین مراحل خود به سر می‌برد تا جایی که بسیاری دشواری عبور از آن یا پیدا کردن راه حل را پیش بینی کردند، ابرهای تیره به صورت تدریجی و غافلگیرکننده شروع به پراکنده شدن کرد.

ادامه مطلب

حتی اگر پکن جای واشنگتن را در خاورمیانه پر کند

نوع تعامل ایران و چین در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه

غنی مجیدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه رابطه با چین برای کشورهای خاورمیانه را جذاب کرده عدم مداخله چین در امور سیاسی کشورهای خاورمیانه است. این ویژگی چین با شیوه مراوده کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده امریکا که با مداخلات نظامی در کشورهای خاورمیانه همراه بوده تفاوت فاحشی دارد. ضمنا اکثر کشورهای خاورمیانه از مصر گرفته تا کشورهای حوزه خلیج فارس خواهان حفظ بی طرفی سیاسی خود در رابطه با چین و ایالات متحده و اروپا هستند. سیاست توازن استراتژیک میان کشورهای خاورمیانه و چین و ایالات متحده و اروپا راهبردی بس عاقلانه در دوران گذار به جهان چند قطبی آینده است.

ادامه مطلب

نیویورک، شهریور ماه میزبان «مجمع گفت وگو و همکاری در خلیج فارس»

ایده منطقه ای ایران کلید می خورد

کامران کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: «مجمع گفت وگو و همکاری» طرحی است که جمهوری اسلامی پس از شکل گیری توافق با ریاض و اجرایی شدن به شکل بازگشت به روابط دوجانبه، آن را مطرح کرده و قرار است جزئیات آن پس از تدوین به ریاض، ابوظبی، دوحه، مسقط، کویت، منامه و بغداد ارسال شود. طرحی که در صورت موفقیت می تواند منطقه را پس از دهه ها تنش و تصاعد بحران وارد دوره ای از مصالحه و همکاری بر مبنای متغیرهای نوظهور کند.

ادامه مطلب

خاورمیانه و استراتژی آمریکا

پیمان عربی - ایرانی خنثی کننده پیمان ابراهیم

غنی مجیدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه می‌تواند ناتوی – ابراهیمی را خنثی و یا اینکه توازن استراتژیک در خاورمیانه شکل دهد، تشکیل پیمان منطقه‌ای سوریه – عراق – عربستان – ایران – مصر است که هم از توانایی نظامی و اقتصادی و سیاسی سنگینی در منطقه برخوردارند و هم این پیمان می‌تواند در چانه‌زنی در عرصه سیاسی و اقتصادی جهانی مستقل عمل کند و زمینه‌ساز شکل‌گیری یکی از قطب‌های قدرت در جهان چند قطبی آینده شود.

ادامه مطلب

افزایش همکاری های بیشتر منطقه ای انتظار می رود

منافع اقتصادی ایران از توافق با عربستان

توافقنامه آشتی تاریخی ایران و عربستان سعودی می تواند آرامش بخشیدن به بازارها را موجب شود و پیش‌بینی‌های امیدبخش برای تقویت همکاری‌های اقتصادی و گشودن افق‌های جدید برای توسعه پایدار را به وجود آورد.

ادامه مطلب

لزوم بازنگری در برخی از محورهای سیاست خارجی

باید به دیپلماسی عمیق بیندیشیم

سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همانطور که اخلاق در سیاست خارجی عنصر مهم محسوب می‌شود، حسادت بین دولت ها نیز برای سبقت گرفتن یکی بر دیگری عنصر مخربی است که باید به آن پایان داده شود. شاهدیم چگونه آذربایجان به خاطر حسادت با جمهوری اسلامی و گرفتن بهانه های واهی با اسرائیل روابط تنگاتنگ ایجاد کرده است. حسادت دولت ها در منطقه عمومیت دارد و فقط شامل حال آذربایجان نمی شود و باید در رفع آن کوشا باشیم. 

ادامه مطلب

دیپلماسی جدید محمد بن سلمان

چرخش استراتژیک ایالات متحده در عربستان

شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد اولین سفر دیپلمات ارشد آمریکایی به عربستان سعودی طی تقریباً یک سال گذشته دارای این سیگنال برای کشورهای حوزه خلیج فارس بود که ایالات متحده در بحبوحه نفوذ فزاینده چین کماکان به متحدان در منطقه متعهد است. ایالات متحده با نگرانی از نزدیکی ایران و عربستان و نقش چین در میانجیگری صلح تهران و ریاض در یک بازنگری در سیاست خاورمیانه ای خود در تلاش برای پر کردن خلائی است که می رود تا با پکن پر شود.

ادامه مطلب

دو کشور از مرحله هشدارهای امریکا عبور کرده اند

آغاز فصلی جدید در روابط تهران و ریاض با سفر وزیر خارجه عربستان

ناظران امور کشورهای حاشیه خلیج فارس باور دارند که سفر شاهزاده فیصل بن فرحان تأیید می‌کند که عربستان تصمیم خود را برای عادی سازی روابط با ایران اتخاذ کرده است و برای حل و فصل اختلافات میان خود به گونه‌ای که تأثیر مثبتی بر موضوعات منطقه به ویژه مسئله یمن داشته باشد، روی گفت وگوی مستقیم حساب می‌کند.

ادامه مطلب

آنچه می تواند روابط ایران و عربستان را مستحکم کند

گام‌های عملی تهران و ریاض با عقبه سرمایه اجتماعی

سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بنای جدید روابط ایران و عربستان می‌تواند و ضرورت دارد که در سطح اجتماعی ساخته شود. سطح اجتماعی یعنی همان پیشبرد روابط همسایگی با بهره‌مندی از بازیگران غیر دولتی به گونه‌ای که دولت‌ها، مراودات بازیگران اجتماعی اعم از تجار، مراکز علمی و...را تمهید و بسترسازی کنند و بازیگران اجتماعی پیوندها را برقرار کنند. چنین سازه‌ای در آینده در مقابل طوفان‌ها مقاوم خواهد بود.

ادامه مطلب

اینجا کسی به امریکایی ها نیاز ندارد

چین، عادی‌سازی روابط ایران و عربستان و یک انقلاب ژئوپلتیکی منطقه ای

توافقی که در ۱۰ مارس با میانجیگری چین و در پکن برای عادی سازی روابط میان عربستان سعودی و ایران حاصل شد، در واقع یک انقلاب ژئوپلیتیکی است. به گفته موسسه مطالعات خاورمیانه واشنگتن، نقش چین در تسهیل این توافق، نوعی حیرت را در پایتخت امریکا ایجاد کرد و برخی را وادار کرد که بگویند «عصر جدیدی از ژئوپلیتیک» آغاز شده است.

ادامه مطلب

ایران و عربستان: از رقابت تا رفاقت

پیشرفت خیره کننده گسترش روابط تهران و ریاض

جمیله کدیور در یادداشتی می نویسد: بعد از یک دوران طولانی رقابت و خصومت بین عربستان سعودی و ایران که در ایجاد آن عوامل متعدد داخلی و خارجی دخیل بوده‌اند، با تمهیدات طرفین و کشورهایی که از حسن روابط دو کشور نفع می‌برند، روند بازسازی روابط بین ایران و عربستان با سرعت خیره‌کننده‌ای به سمت بهبود پیش رفته و جدیدترین اقدام، بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور در پایتخت طرف مقابل است.

ادامه مطلب

خاورمیانه امن می شود؟

تصمیم ایران و عربستان به تشکیل ائتلاف دریایی

امیر دریادار شهرام ایرانی گفت: تعدادی از کشورهای منطقه از جمله، ایران و عربستان سعودی قصد دارند، ائتلاف دریایی جدیدی برای عملیات در شمال اقیانوس هند تشکیل دهند.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی:

کنعانی: در نقطه حرکت از مرحله تنش به مرحله ارتقا در روابط با آذربایجان هستیم/ مقدمات رابطه با بحرین باید فراهم شود

کنعانی درباره تماس ها میان ایران و آذربایجان برای کاهش تنش نیز گفت: «در فواصل مختلف چهار دور گفت وگو میان وزرای امور خارجه ایران و آذربایجان انجام شده که نفس آن نشان از اراده دو طرف برای مدیریت روابط است. در یکی از این گفت وگوها توافقی برای اعزام هیئت های فنی انجام شد که اعزام شدند و هیئت هایی برای عادی شدن روابط به پایتخت های دو کشور نیز انجام شده است. به طور عام گفت وگوهایی انجام شده که به توافقاتی رسیده است. ما گمان می کنیم در رابطه با کنترل تنش در پی اقداماتی که انجام دادیم به مرحله مثبت رسیدیم و اکنون در نقطه حرکت از مرحله تنش به مرحله ارتقا هستیم که امیدواریم در همین رابطه سفارت جمهوری آذربایجان در تهران نیز فعالیت خود را از سر بگیرد. ما همواره بر ارتقای روابط ایران با کشورهای همسایه از جمله آذربایجان تاکید داشته ایم. گمان می کنم تا الآن گام های خوبی برای رفع سوء تفاهم در روابط دو کشور برداشته ایم.»

ادامه مطلب

منتقدان از تفاوت های تاریخی صحبت می کنند

اختلافات مصر و عربستان در عین اشتراک منافع

این رویارویی صحبت از قضایای حل نشده میان دو طرف از جمله قضایای قدیمی مانند اخوان المسلمین، یمن، مبارزه با داعش و موضع گیری نسبت به حکومت ایران و نیز رئیس جمهور اسد را احیا کرد.

ادامه مطلب

موفقیتی برای دیپلماسی تهران، مسکو و پکن

شیفت عربستان از آتلانتیک به اوراسیا

عربستان سعودی بردار "آتلانتیک"، سیاست خارجی خود را به "اوراسیا" تغییر داده و در دو سال گذشته، به طور مداوم در حال ایجاد روابط با همسایگان خود است: ترکیه، اسرائیل، سوریه و حالا ایران.

ادامه مطلب

آشتی تهران و ریاض راه را هموار کرده است

مصر در مسیر عربستان برای ازسرگیری روابط با ایران

اظهارات روز یکشنبه گذشته حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران که طی آن ابراز امیدواری کرد روابط دو کشور شاهد توسعه و گشایش جدی و متقابل باشد، باعث شد آنچه پیش از این در مورد دیدارهای محرمانه هیئت‌های مصری و ایرانی در بغداد گزارش شده بود، برجسته‌تر شود.

ادامه مطلب

شمخانی رفت احمدیان آمد

پایان دریابان در شعام

با توجه به نقش‌آفرینی پررنگ شورای عالی امنیت ملی و مشخصا شخص دبیر در تحولات دیپلماتیک منطقه‌ای سال گذشته و تلاش‌های شمخانی درخصوص امضای توافق سه‌جانبه پکن و احیای روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در اسفند ۱۴۰۱ دو سناریوی کلان برای رفتن او (علی شمخانی) مطرح است. در سناریوی نخست این احتمال وجود دارد که با قطعی‌شدن برکناری شمخانی سعی شده است احیای مناسبات تهران - ریاض به نام او کلید بخورد که خروج آبرومندانه‌ای را از شورای عالی امنیت ملی داشته باشد. اما در مقابل این احتمال نیز مطرح است که فارغ از برخی حواشی برای خانواده شمخانی و شخص او در سایه اعدام علیرضا اکبری، این جدال درون اصولگرایان با محوریت پایداری بوده که باعث شده است علی شمخانی از شورای عالی امنیت ملی کنار گذاشته شود.

ادامه مطلب

توافقی که در شرایط متشنج بین المللی حاصل شد

آشتی عربستان و ایران؛ معانی و چشم اندازها

این ابتکارعمل معانی متعددی دارد. در سطح بین المللی می‌توان گفت که این ابتکارعمل از جایی خالی ناشی است که عقب نشینی ایالات متحده آمریکا به وجود آورد و بیان واقع بینانه اعتقاد به اهمیت گفت وگو به عنوان راهی برای پرهیز از گزینه‌های بد است و به مثابه  نشانه‌ای برای برقراری توازن‌های جدید در منطقه است.

ادامه مطلب

ناامیدی از غرب، پیام صریح سفر رئیس جمهور به دمشق

چرا سفر رئیسی به سوریه مهم است؟

علی موسوی خلخالی می نویسد: این طور به نظر می رسد که سفر رئیس جمهور به سوریه بعد از آن انجام شد که بن بست در روابط ایران و غرب به ویژه بر سر مذاکرات هسته ای بیش از پیش نمایان شده است.

ادامه مطلب

شکست کامل نقشه های اسرائیل

توافق تهران و ریاض، جنگ با ایران را بسیار سخت کرد

جرالد فیراشتاین، از کارشناسان دیپلماسی آمریکا در "اندیشکده موسسه خاورمیانه" بر این باور است توافق ایران و سعودی، حمله فرضی نظامی آمریکا یا اسرائیل به ایران را دشوارتر خواهد کرد. بدون مشارکت عربستان در چنین حمله ای، چه از طریق اجازه دادن به استفاده از قلمرو این کشور برای حمله به ایران یا بازگذاشتن حریم هوایی خود روی هواپیماهای جنگی، اقدام نظامی علیه ایران بسیار دشوارتر خواهد شد. آنل شلاین، پژوهشگر اندیشکده آمریکایی "موسسه کوئینزی برای سیاستمداری مسئول" که مخالف دخالت های نظامی است، با این ارزیابی موافق است اما می گوید پیچیده تر و دشوارتر شدن حمله نظامی احتمالی به ایران، می تواند بازدارنده مناسبی برای آمریکا باشد.

ادامه مطلب

تحولی که در روابط ایران و سعودی بر غرب آسیا می گذارد

وزش‌های سیاسی و مدیریت منطقه‌ای

محمد کاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: بی‌تردید تحول در روابط ایران و عربستان، وزش سیاسی قابل ملاحظه‌ای نه فقط در روابط دوجانبه بلکه در سطح منطقه‌ای است. همه انبار کلان منطقه غرب آسیا از این وزش سیاسی متأثر خواهند شد. هرچند که در مورد این وزش سیاسی نباید انتظارات را بیش از حد بالا برد ولی به نقطه عطف بودگی آن هم نمی‌توان بی‌توجه بود.

ادامه مطلب

بعد از ترک مخاصمه ایران و عربستان

نفوذ چین در خاورمیانه گسترش می یابد

برای چین، همکاری عربستان سعودی و ایران و تایید نقش سازنده چین در خاورمیانه، الزامی و حیاتی است. به زودی، پکن، بزرگترین شریک تجاری ریاض و تهران، حضور اقتصادی خود را در خاورمیانه به قدرت سیاسی و دیپلماتیک تبدیل خواهد کرد.

ادامه مطلب

اتحاد مسکو و تهران در حال تبدیل شدن به یک مشارکت راهبردی است

ایران، بازیگر کلیدی منطقه

ایران علاوه بر حضور در سوریه، در لبنان از طریق حزب‌الله، در عراق از طریق گروه‌های مسلحی مانند یگان‌های الحشد الشعبی، در یمن، جایی که حوثی‌ها را حمایت می‌کند، و در سرزمین‌های فلسطینی از طریق حماس و جهاد اسلامی، نفوذ دارد. به همین علت جمهوری اسلامی ایران یک بازیگر اساسی کلیدی در منطقه است.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی:

کنعانی: خبری از آزادسازی پول های بلوکه شده ایران نیست/روابط دو ملت ایران و آذربایجان ناگسستنی است

وی در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی درباره آزادسازی پول های بلوکه شده ایران در بانک های کره جنوبی و ژاپن گفت: «اتفاق جدیدی در این زمینه روی نداده است، ولی تلاش های دیپلماتیک از مسیرهای مختلف و تعریف شده همچنان ادامه دارد و جمهوری اسلامی ایران از راه ها و کانال های مربوطه به تلاش های خود در این زمینه ادامه می دهد.»

ادامه مطلب

الزامات کنشگری فعالانه ایران

نظم نوینی در منطقه غرب آسیا در حال شکل گیری است

اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: می توان گفت در حالیکه تحولات منطقه نوید شکل گیری یک سیستم امنیت درون منطقه ای و ارتقای جایگاه ایران در این نظم جدید را می دهند، دولت آمریکا که پیش از این اعلام کرده بود دیگر تمایلی برای مداخله در مسائل منطقه غرب آسیا ندارد، حال به تکاپو افتاده تا بار دیگر در فرایند شکل گیری سیستم امنیتی جدید اثرگذار باشد. 

ادامه مطلب