آشتی عربستان و ایران و تعویق اختلافات

نویسنده: فاطمه یاسین

دیپلماسی ایرانی: عربستان سعودی مایل به ایفای نقشی بزرگ فراتر از بعد منطقه‌ای است و این مسئله را در مجموعه‌ای از اقدامات دیپلماتیک گسترده نشان داده است. به این ترتیب که در عملیات مبادله اسرا در جنگ روسیه – اوکراین میانجی بود و بارها مذاکرات درباره این جنگ را سرپرستی کرد. همچنین واکنش‌های سریعی نسبت به وقوع جنگ داخلی در سودان از خود نشان داد و توانست دو طرف را بر سر میز مذاکرات آتش بس جمع کند.

می‌توان تب و تاب نقل و انتقال‌های ورزشی گسترده بازیکنان بین المللی فوتبال به باشگاه‌های عربستان را طرحی در این راه دانست؛ چرا که وجود اسامی بزرگی که در عربستان سعودی زندگی می‌کنند و به فعالیت مشغول هستند باعث می‌شود نگاه‌ رسانه‌ها و روزنامه‌ها به این کشور دوخته شود.

این سیاست به رویارویی منطقه‌ای منجر خواهد شد و ممکن است دشمنی‌ها یا حساسیت‌های بین المللی را برانگیزد؛ چرا که کشورهای دیگری در منطقه مانند ایران هستند که بلندپروزای‌های مشابهی دارد. تنها دویست کیلومتر از آب‌های خلیج فارس ایران و عربستان را از هم جدا می‌کند. این مورد از نظر جغرافیایی بود؛ اما از نظر ایدئولوژیکی اختلافات گسترده‌ای وجود دارد تا جایی که کار به قطع روابط دیپلماتیک میان دو کشور در سال 2016 کشیده شد.

اختلاف تهران و ریاض بسیار عمیق است و بعید است که مذاکرات پنج روزه با نظارت چین آن را برطرف کند؛ زیرا هر یک از آنها دیدگاه بسیار متفاوتی نسبت به منطقه دارند و نقشه روابط آنها بسیار متناقض است.

علی رغم این‌که عربستان اخیرا به روابط خود تنوع بخشیده است؛ اما در صورت تغییر در سیاست آمریکا ممکن است همه چیز به نقطه نخست بازگردد. تحولات در سوریه و یمن نیز احتمالا دستیابی به توافق نهایی را دشوار می‌کند. همچنین مسئله اتمی ایران وجود دارد که عربستان به آن تقریبا نگاهی همچون اسرائیل دارد. معضل بزرگی که عبور از آن دشوار است صف بندی ایدئولوژیک میان دو کشور است که باعث می‌شود اختلاف دو کشور به تنها  شکل ممکن از تعامل تبدیل شود، به ویژه این‌که ساختار سیاسی ایران نمی‌تواند از آنها عبور کند این یعنی آشتی عربستان و ایران چیزی بیشتر از یک دوره به تعویق انداختن اختلافات تا فرارسیدن زمانی مناسب‌تر نباشد.

منبع: العربی الجدید / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11