سهراب انعامی علمداری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با احیای گفت و گوهای هسته ای از فروردین ۱۴۰۰ امیدها برای احیای نهایی آن بار دیگر زنده شد. اما پرسش اساسی این است که احیای برجام همراه با حضور جو بایدن در کاخ سفید و تغییر سیاست خارجی آمریکا مبنی بر خروج از خاورمیانه چه تاثیراتی را می تواند بر محیط امنیتی ایران بگذارد؟
ادامه مطلب
ابوالقاسم دلفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این که سرانجام مذاکرات هسته ای در وین که ظاهرا تنها بر اجرای برجام متمرکز است، به نتیجه مورد نظر جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده منتج خواهد شد و تحریم ها لغو و امریکا مجدداً به جمع گروه کشورهای پنج به اضافه یک ملحق می شود یا نه، بستگی به نوع نگاه و انتظارات و چشم انداز روند مذاکرات پیش رو دارد که نه تنها سهل و ممتنع بلکه بین ممکن و ناممکن در حرکت است و چیره دستی و تبحر مذاکراتی و آشنایی و رصد مستمر تحولات پیرامونی مذاکرات، آن را به سمت و سوی مورد نظر هر یک از طرفین سوق خواهد داد.
ادامه مطلب
نهاد امنیتی اسرائیل یکپارچه نیست و برخی درون اسرائیل از بنیامین نتانیاهو که این روزها درگیر مسائل داخلی اسرائیل برای تشکیل کابینه است، خواسته اند با پذیرش برجام اولیه، برای اسرائیل زمان بخرد.
ادامه مطلب
حمیدرضا اکبرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت بایدن برای پیشبرد بسیاری از امورات داخلی که نیاز به اصلاحات اساسی دارد باید به حمایت عمده دو حزب متکی باشد که نتیجه بلافصل آن زمینگیر شدن نسبی دولت بایدن در موارد حساسیت‌برانگیزی مانند مهاجرت و برجام است. بر همین اساس قدم‌های احتیاطی و با وسواس دولت بایدن در ابتدای راه قابل درک است.
ادامه مطلب
انریکه مورا در یادداشتی می نویسد: مشکلات اصلی مانع توافق چیست؟ برای درک آنها، باید یک عامل بسیار مهم در مذاکرات را مد نظر قرار داد، عاملی بسیار مهم آن است که می‌توان گفت که اساسا چیزی برای مذاکره وجود ندارد. هم تعهدات هسته‌ای و هم تحریم‌هایی که باید رفع شوند، به صراحت در برجام عنوان شده‌اند. گفت‌وگوها در خصوص بازگشت به توافق، اصولا باید محدود به زمان بازگشت به توافق باشد. اما به این سادگی هم نیست. دشواری به وجود آمده، ناشی از عوامل مختلفی است از جمله زمانی که از امضای توافق گذشته است، تجربه دو طرف (که از منظر ایران بسیار منفی بوده است) و همچنین برداشت‌هایی که گذشت زمان، با توجه به سابقه بی‌اعتمادی شدیدی که به آن اشاره کردم، برای طرفین ایجاد کرده است. نیازی به گفتن نیست که تغییرات ژئوپلیتیکی پسا ژانویه ۲۰۱۵ هم به جهت‌گیری‌های مختلف دیگر اعضای توافق منجر شده است. مدیریت مذاکراتی که متن توافقنامه آن یک بار از سوی اعضا مورد توافق قرار گرفته و حالا آن متن با وجود آنکه روی کاغذ ثابت مانده، اکنون برداشت‌های متفاوتی ایجاد می‌کند، امری پیچیده است. اما به هر حال، این وضعیتی است که اکنون ما در آن قرار داریم.
ادامه مطلب
احمد زیدآبادی در یادداشتی می نویسد: روس‌ها برنامه‌ای را در دستور کار خود قرار داده‌اند و از نوع روابط خود با ایران، به عنوان ضمانتی برای موفقیت این طرح در نزد آمریکا و اروپایی‌ها بهره می‌برند. به نظرم آمریکا و سه کشور اروپایی هم در این زمینه متقاعد شده‌اند و به نفوذ روسیه و همینطور چین در ایران به عنوان اهرم‌هایی برای دستیابی به برجام پلاس‌های دیگر می‌نگرند
ادامه مطلب
روح اله رحمانی فر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر، علی رغم دشوار بودن مسیر پیش روى مذاکرات مرتبط با توافق هسته اى با توجه به اراده تهران براى احیاى برجام بعد از سه سال صبر استراتژیک و نیز دست پُر ایران در مذاکرات که آخرین اهرم آن افزایش درجه غنى سازى بود محور مقابل چاره اى جز شتاب بیشتر در لغو تحریم ها نخواهد داشت و به باور نگارنده از همین حالا مى توان نسبت به سرانجام مثبت برجام امیدوار بود.
ادامه مطلب
پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون هیات ایران، ۱+۴ و آمریکا وین را به مدت ۴ روز ترک کردند و قرار است ادامه مذاکرات چهارشنبه ۲۵ فروردین در سطح معاونان در وین دوباره برگزار شود. پرسشهای اساسی تا به اینجای مذاکرات وین این است که نقشه راه احیای برجام چگونه تعریف شده است و آیا تا به امروز مذاکرات راهی برای روند احیای برجام باز کرده است؟ بی شک روند مذاکرات به خوبی نشان از این دارد که دو طرف یعنی ایران و آمریکا مایل به بازگشت به برجام هستند و توافقات سیاسی با میانجیگری اروپا صورت گرفته است. اما روند بازگشت به تعهدات برجامی قطعاً راه حل پیچیده تری دارد.
ادامه مطلب
روسیه باید توجه داشته باشد که در صورت لغو تحریم نفتی علیه ایران، متحمل خساراتی خواهد شد زیرا خود یکی از صادرکنندگان اصلی نفت در جهان است. به همین دلیل، بعید است که مسکو بخواهد، واشنگتن به صورت کامل و ایده آل به توافق هسته ای باز گردد.
ادامه مطلب
روز سه شنبه در وین، دور جدیدی از مذاکرات برای نجات توافق نامه و بازگشت احتمالی آمریکا آغاز می شود. روز جمعه این موضوع را ایران و اتحادیه اروپا پس از یک کنفرانس ویدیویی بین طرف های باقی مانده در توافق اعلام کردند. نمایندگان آمریکا نیز قرار است به وین بیایند، اما فقط تماس های غیرمستقیم از طریق واسطه ها بین دو کشور برگزار خواهد شد.
ادامه مطلب
دو تفکر وجود دارد؛ یک تفکر این است که ایران را خوب می‌شناسد و می‌داند سیاست خارجی ایران در کجا رقم می‌خورد و دولت عامل اجرایی بحث است و می‌دانند چه کسی تصمیم گیر است و منتظر است دولت جدیدی در ایران بر سرکار بیاید تا با دولت تازه‌نفس روبرو شوند و تفکر دیگری وجود دارد که می‌گوید ما در هرلحظه که بخواهیم و فرصت موقعیت خطیری ایجاد شود باید به میدان بیاییم و کارمان را انجام بدهیم.
ادامه مطلب
از هرجهت که حساب کنیم، باید به ایران حق داد. آمریکا، عهد خود را شکست. خود بایدن در مقاله سپتامبر گذشته اش در سی ان ان نوشت که "ترامپ با بی پروایی، از رویکردی کناره گرفت که به امنیت آمریکا کمک می کرد." بنابراین، آمریکا باید حسن نیت نشان دهد. این کمترین کاری است که ما می توانستیم انجام دهیم و برخلاف استدلال های جنگ افروزان امپریالیستی که به خون تشنه اند، این کار عملا به سود آمریکاست چرا که از گیر افتادن کشور در یک جنگ بدون پیروزی در فاصله هفت هزار مایلی کشور، جلوگیری می کند.
ادامه مطلب
پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر نمی رسد روند احیای برجام با سرعت زیادی اتفاق بیافتد. دولت بایدن نمی خواهد بدون مذاکره وارد روند احیای برجام شود و همچنین سعی دارد بازنده این بازی که دونالد ترامپ رقم زده نباشد. البته در داخل آمریکا هم در خصوص برجام اختلاف نظرهایی وجود دارد و بر همین اساس هنوز راهکار درستی ارائه نداده اند و سعی دارند توپ را در زمین ایران بیاندازند.
ادامه مطلب
کاخ سفید مرتکب این اشتباه می شود که برای کشاندن ایران به یک توافق بهتر، روی اروپا حساب می کند. این یک امیدواری بیهوده است. بریتانیا، آلمان و فرانسه، نتوانستند به ترامپ برای بهینه کردن توافق هسته ای کمک کنند. به تازگی هم فرانسه و آلمان، دولت آمریکا را با امضای شتابان یک توافق مهم سرمایه گذاری با چین، سنگ روی یخ کردند. این هم نتیجه رویکرد "احیای اتحادها".
ادامه مطلب
روح الله سوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه در ارتباط با نقش آمریکا در این پیچیدگی می‌توان ذکر کرد این است که تغییر در سطح ریاست جمهوری را نمی‌توان به عنوان تنها عامل تاثیرگذار بر روابطه میان ایران و آمریکا به حساب آورد و علیرغم تفاوت نگاه بایدن نسبت به موضوع سیاست خارجی آمریکا نمی‌توان این تفاوت رویکرد را خارج از بسترها و زمینه‌های دیگر مورد تحلیل قرار داد. قطع یقین نقش سنا و مجلس نمایندگان، تاثیر لابی‌های ذینفوذ و ذینفع داخل آمریکا، رویکرد متحدان اروپایی و منطقه‌ای این کشور و عواملی دیگر از این دست مولفه‌هایی هستند که نمی‌شود به سادگی از کنار آنها گذشت و آنها را نادیده گرفت.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: کنون به مانند گذشته نزدیک، تهران و واشنگتن به عرصه «رقابت اراد‌‌ه‌ها» وارد شده‌اند؛ اینکه سرانجام کدام طرف خواهد توانست دیگری را به قبول شرط‌های خود وادار کند. صورت مسأله با یک تغییر شکلی همان است که بود. «نه جنگ و نه مذاکره» تنش‌ها را تا پایان دولت «دونالد ترامپ» در نقطه انجماد نگه داشت. حالا بحث برسر «اول تو ـ بعد من» است. تهران می‌گوید: نخست لغو کامل تحریم‌ها، سپس مذاکره. واشنگتن اصرار دارد: بازگشت کامل تهران به همه تعهدات برجامی و آنگاه گفت‌وگو.
ادامه مطلب
پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دو کشور با میانجی گری اروپا، عمان قطر و حتی عراق جلسات مخفیانه‌ای خواهند داشت و پای میز مذاکره می‌نشینند. از طرف دیگر آمریکا امتیازاتی به ایران در همین اول کار می‌دهد، از جمله آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران توسط ژاپن و کره جنوبی، فعال‌تر شدن کانال سوئیس و اینستکس و کانالی برای خرید و فروش نفت ایران توسط برخی کشور‌ها و.... با این حال بی شک بازگشت آمریکا به برجام به بعد از انتخابات ۱۴۰۰ موکول می‌شود، زیرا برداشتن همه تحریم‌هایی که دونالد ترامپ علیه ایران گذاشته است به زمان زیادی نیاز دارد.
ادامه مطلب
هیچ کدام از انتصابات اخیر دولت جو بایدن به اندازه انتصاب رابرت مالی به عنوان نماینده ویژه ایران این چنین سرو صدا به پا نکرده است. مت دوس (Matt Duss)، مشاور سیاست خارجه برنی سندرز، این انتخاب را هشداری دانست مبنی بر این که بایدن در برابر تندروها عقب نشینی نمی کند. نیویورک تایمز نیز نوشت که سیاست امور خارجه بایدن سرد و تعاملی خواهد بود.
ادامه مطلب
توانایی های ایران منطقه را دگرگون خواهد کرد، و اسرائیل چاره ای جز همزیستی هسته ای با ایران را نخواهد داشت، این در نتیجه ایجاد بازدارندگی متقابل و اطمینان از ویرانی تمام عیار، میان دو طرف محقق خواهد شد. این معادله نوعی ثبات در منطقه را به همراه خواهد داشت و جایگاه سیاسی نظامی و نفوذ ایران را افزایش خواهد داد، زیرا ایران از برخورد محترمانه همراه با لطافت جهان، در برابر کره شمالی به دلیل برخورداری از کلاهک های هسته ای و موشک های بالستیک، درس گرفته است.
ادامه مطلب
علی عیدی پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در شطرنج حالتی به نام «زوگزوانگ» ZUGZWANG وجود دارد که به آن «حرکت اکراهی» هم گفته می شود. این حالت زمانی است که نوبت حرکت بازیکن فرا می رسد و مجبور است که حرکت کند اما حرکت خوبی برای انجام دادن ندارد، یعنی با هر حرکتی وضعیت او از قبل بدتر می شود و به دردسر می افتد. به همین دلیل بازیکن دوست ندارد حرکت کند چون قطعا یکی از مهره هایش را از دست خواهد داد. از طرف دیگر طبق قوانین بازی، بازیکن نمی تواند حرکت نکند، بنابراین تنها راه خروج این است که بازیکن بنا به خواست خود یکی از مهره هایش را فدا کند تا شاید بتواند بازی را از این حالت خارج کند. البته خارج شدن یا بدتر شدن وضعیت بازی، کاملا به هنر بازیکن در بازی بستگی دارد. از این منظر می توان گفت که «بازی هسته ای» ایران به حالت آچمزی کشیده شده و ایران باید از طریق «بازی زوگزوانگ»، حرکتی انجام دهد تا از آچمزی خارج شود. بدین معنی که باید مهره ای را فدا کند تا بتواند مهره های دیگر را نجات دهد.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنگونه که از شواهد بر می آید، در حوزه برجام برخی ملاحظات سیاسی – امنیتی وجود دارد که ظاهرا بایدن قبل از رسیدن به ریاست جمهوری درک درستی از آنها نداشته و حال با برملا شدن همه این ملاحظات و فشارها، او خود را در شرایطی می بیند که تصمیم سریع پیرامون برجام را برایش دشوار ساخته است.
ادامه مطلب
با همه تحریم های به کار گرفته شده توسط دولت قبلی آمریکا، ایران امروز به هیچ وجه در آستانه سقوط یا فروپاشی قرار ندارد. پیش بینی می شود که ایران در سال ۲۰۲۱ شاهد یک بهبود اقتصادی نیز باشد. به این ترتیب، ایالات متحده باید سریعا به توافق برگردد و سرعت پیشرفت برنامه هسته ای ایران را متوقف کند، احتمال رویارویی نظامی ایران و اسرائیل را کاهش دهد.
ادامه مطلب
روشن است که محاسبات دولت جدید کاملا متفاوت است، حتی اگر رفتار دولت ترامپ را در مورد پرونده ایران کاملا تایید نکند، با این وجود، از بخش بزرگی از آن عقب نشینی نخواهد کرد، به خصوص که این رفتار از نظر فشار بر تهران و محدود کردن توانایی مداخلاتش در چندین پرونده منطقه ای به نتایج ملموسی منجر شده باشد.
ادامه مطلب
امیر هوشنگ کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سئوال این است چرا به رغم انتظارات و خوش بینی های اولیه جو بایدن و تیم سیاست خارجی وی تاکنون کوچک ترین قدمی به سمت بازکردن گره کور پرونده هسته ای برنداشته اند؟ چرا درمیان ۱۷ فرمان اجرائی که رئیس جمهوری جدیدالورود آمریکا در همان ساعات اولیه استقرارش در اتاق بیضی کاخ سفید صادر کرد، فرمان بازگشت به برجام و لغو تحریم ها وجود نداشت؟ چرا با وجود برخی اقدامات و موضع گیری های شجاعانه دولت جدید آمریکا درخصوص پس گیری شناسائی حاکمیت اسرائیل بر بلندی های جولان و خروج حوثی های یمن از فهرست گروه های تروریستی یا بی توجهی بایدن به شریک و متحد راهبردی این کشور در خاورمیانه یعنی رژیم اسرائیل؛ چنین شهامت و جسارتی را در رابطه با برجام شاهد نیستیم؟
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: همه آنچه در بالا آمد، در حالی است که نه در تهران و نه در واشنگتن هنوز اجماع داخلی برای هرنوع گفت‌وگوی ممکن وجود ندارد. دیدگاه‌های متعارض در هر دو سو فعال و تأثیرگذارند. علاوه بر این تهران و واشنگتن، راه‌حل‌های خود را برای برون رفت از انجماد کنونی اعلام می‌کنند در حالیکه که هیچ‌یک، راه حل دیگری را به‌ویژه به دلیل نبود اجماع داخلی، مطلوب نمی‌داند. از این‌رو نمی‌توان برای آینده نزدیک، پیش‌بینی روشنی نه تنها درباره برجام بلکه دیگر اختلاف‌های ایران و امریکا و به تبع آن اروپا داشت. یخ‌های روابط همچنان باقی است.
ادامه مطلب
رضا رسالت در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد دولت بایدن می‌تواند تحریم‌های برآمده از فرمان‌های اجرایی ترامپ را بدون نیاز به مجوز کنگره، ملغی کند. درباره دیگر موارد نیز با توجه به کسب برتری حزب دموکرات در سنا، ادعای عدم همراهی کنگره از سوی دولت بایدن پذیرفتنی نخواهد بود.
ادامه مطلب
وی در جواب سوال دیپلماسی ایرانی درباره سفر وزیر امور خارجه عراق به ایران که آیا او حامل پیامی از طرف های امریکایی یا کشورهای منطقه به ایران بود گفت: «سفر فواد حسین به ایران کاملا سفر دو جانبه بود و او هیچ پیامی را از سوی طرف های دیگر به ایران نیاورده بود. این سفر سه مرحله داشت، بررسی همکاری ها و معاهدات مرزی، پیگیری مسائل اقتصادی و پیگیری پرونده ترور شهید سردار سلیمانی بود که مذاکرات خوبی در این زمینه انجام شد. این سفر حامل پیام خاصی نبود و صرفا درباره مسائل دوجانبه دو کشور بود که مذاکرات خوب و تاثیرگذاری انجام شد و نتایج خوبی در بر داشت.»
ادامه مطلب
پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بایدن از بازگشت دیپلماسی، برگرداندن آمریکا به میان متحدان خود و حتی پایان جنگ یمن سخن گفت، اما در ارتباط با ایران و بازگشت به برجام لب به سخن نگشود. با این حال تیم سیاست خارجی او بار‌ها در مورد برجام و ایران اظهار نظر کردند، اما هنوز با قطعیت از بازگشت به برجام پرده برنداشته اند. به نظر نمی‌رسد روز‌های پر باری در انتظار برجام باشد.
ادامه مطلب
احمد زیدآبادی در یادداشتی می نویسد: از نگاه مکرون اگر بر سر یک دستور کار دیپلماتیک مشخص، اجماعی جهانی شکل گیرد، ایران و دیگر کشورهای منطقه، امکان مقابله با آن را نخواهند داشت. در واقع، چنین دستور کاری اگر چه عمدتاً علیه سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی قابل تفسیر است، اما درگیر کردن اسرائیل در چنین مذاکراتی نیز به خلاف ظاهر امر، چندان مورد پسند دولت بنیامین نتانیاهو نیست.
ادامه مطلب
برجام مخالفت های منطقه ای با خود به همراه داشت و اسرائیل جزء اولین مخالفان بود، اما متاسفانه طرف های منطقه ای هیچ پیشنهاد و طرح جایگزینی که بتواند مورد مناقشه جدی قرار بگیرد را به ایالات متحده ارائه ندادند، این برای وقتی است که بخواهیم در پیشنهاد منصف باشیم، و در مورد استفاده بهینه از فرصتی جدید با دولتی جدید برای تجدید نظر درخصوص این موضوع جدی باشیم.
ادامه مطلب