سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فراتر از سیاست داخلی این سوال وجود دارد که جامعه محافظه کار عربستان سعودی چقدر برای توافق با اسرائیل آماده است. در سالهای اخیر، جامعه عربستان سعودی با انتقادات محدود عمومی توانسته است اصلاحات اجتماعی و اقتصادی را به پیش ببرد ولی این بدان معنا نیست که توافق صلح با اسرائیل هم از چنین پشتیبانی برخوردار خواهد شد.
ادامه مطلب
سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سطح استراتژی کلان، با توجه به اینکه بایدن بیشتر علاقه مند به عدم ورود به چالش های خاورمیانه است، لذا امکان دارد آماده نباشد سرمایه گذاری های زیادی روی منافع ریاض در منطقه انجام دهد.
ادامه مطلب
هدف ترامپ از تشدید تنش ها و اعمال تحریم ها ایجاد مانع بیشتر در برابر دولت آتی در صورت عدم پیروزی در دور دوم بوده است و این اتفاق عملا رخ داد و از زمان اعلام نتایج انتخابات و مشخص شدن پیروزی بایدن، دولت ترامپ به سرعت گام ها و تصمیم هایی برای تشدید تنش ها با ایران اتخاذ کرد.
ادامه مطلب
محمدصادق کوشکی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن اذعان بر این نکته که با ترور دکتر فخری زاده، مذاکره از دستور کار دولت روحانی خارج نمی شود، پیرامون احتمال جنگ نظامی احتمالی بعد از ترور این دانشمند کشور معتقد است که جنگ نظامی روی نخواهد داد، اما چون امنیت جمهوری اسلامی ایران ترور شد باید واکنش قاطعی از سوی کشور به این اقدام ناجوانمردانه داده شود، در غیر این صورت شاهد تکرار این خط ترورها خواهیم بود.
ادامه مطلب
صابر گل‌عنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون سفر نخست وزیر اسرائیل به عربستان سعودی می نویسد: بعد از شکست ترامپ که روابط نزدیکی با نتانیاهو و بن سلمان داشت، نوعی نگرانی نسبت به سیاست‌های بایدن در میان همپیمانان آمریکا در منطقه در خصوص رویکرد احتمالی وی در قبال ایران ایجاد شده است. از این جهت، احتمالا یکی از اهداف مهم سفر نتانیاهو و این دیدار سه جانبه هماهنگی مشترک برای تداوم راهبرد آمریکایی فشار حداکثری بر ایران در دوره بایدن و تلاش مشترک برای ایجاد اتفاقات و واقعیت‌هایی در دو ماه آتی در سطح منطقه باشد که مانع تغییری در این راهبرد در دوره بایدن شود.
ادامه مطلب
مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با این حال موضع گیری های ریاض درباره احتمالات مبتنی بر تغییرات شرایط در روابط میان آنها با واشنگتن، در قالب دو رویکرد قرینه و متضاد اما همسو و همپوش شکل گرفته است. بطوریکه از یکسو با بازخوانی روابط تاریخی میان دو کشور، مدعی این موضع گیری است که برای ریاض تفاوت چندانی ندارد که چه کسی رییس جمهور بوده و در کاخ سفید باشد، چرا که از نظر سعودی روابط ریاض و واشنگتن، پیچیده تر از آن است که وابسته به فرد یا افراد باشد.
ادامه مطلب
دولت بایدن در روابط خارجی خود به دنبال ارزش های اخلاقی بیشتری است و چندین دهه است که عربستان سعودی برای ایالات متحده یک متحد مهم به حساب می آید اما روابط سیاسی که در دوران رئیس جمهوری ترامپ شکل گرفته و به سطح مکالمات واتساپی بین جراد کوشنر و محمد بن سلمان کاهش یافته لازم است که به روابط راهبردی میان دو طرف دگرش یابد.
ادامه مطلب
جنگ یمن، به جای آنکه طبق وعده محمد بن سلمان، یک طوفان تند و قاطع باشد، به باتلاقی تبدیل شده که دارد برای سعودی ها به بهای سرنوشت شان تمام می شود. این جنگ، به جای آنکه شبه نظامیان زیدی طرفدار ایران را از صنعا و دیگر شهرها براند، ایران را از پایگاهی در دریای سرخ و باب المندب برخوردار کرد در حالی که ایران، برای این دستاوردها، هزینه اندکی پرداخته است.
ادامه مطلب
هر چند شکست در یمن شربت تلخی برای بن سلمان است اما بحران مالی ناشی از کسری بودجه یک داروی سمی است. در پایان برای حوثی ها و ایران، اداره شرایط یمن به همان اندازه دشوار خواهد بود که برای سعودی ها و ریاض این فرصت را خواهد داشت تا نفوذش در آنجا را تا حدودی بازیابد.
ادامه مطلب
محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: شاهزاده های جوان و میان سال از پان عربیسم جمال عبدالناصر، وحدت عربی و دیگر ایسم ها فاصله گرفته اند و بیشتر به فکر کشور خودشان و آیندۀ اقتصادی آن هستند. از این زاویه، با نسل های گذشته و پدران خود تفاوت هایِ جدی استنباطی دارند. رهیافت های جدید سیاست خارجی و امنیت ملی این کشورها تحتِ تاثیرِ تلقیات سیاست مداران آنها ازشرایط میان مدتِ منطقه، غرب، آمریکا، چالش های سیاسی – اقتصادیِ نظامِ بین الملل، تعریفِ جدیدِ قدرتِ ملی و شبکه سازی های جهانی است.
ادامه مطلب
محمد متین در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به جرات می توان گفت، اگر یکی از کشورهایی که با رژیم آمریکا و کشورهای اروپایی زاویه داشت، تنها یکی از موارد فوق الذکر را مرتکب می شد، بلاتردید با محکومیت ها، محرومیت ها، تحریم ها، تعیین گزارشگر ویژه و شاید اقدام نظامی مواجه می شد، ولی استاندارد دوگانه آنها در قبال حقوق بشر و اقدامات تروریستی، نه تنها مانعی بر سر راه ریاض ایجاد نکرده، بلکه حالت مشوق هم داشته است.
ادامه مطلب
کتاب M.B.S؛ سیر قدرت یابی محمد بن سلمان اثر بن هوبارد و ترجمه صادق قربانی و حمیدرضا کاظمی از هفته گذشته توسط نشر زرنوشت منتشر شده و در دسترس علاقه مندان است. در این جا به معرفی این کتاب می پردازیم.
ادامه مطلب
اگر فرض را بر آن بگیریم که نظام حاکم بر عربستان همچنان برای بقای خود به حمایت آمریکا نیاز دارد پس باید هزینه آن را از طریق نفت پرداخت کند و این مساله در حال حاضر با دو شرط سرازیر شدن بی وقفه نفت عربستان به آمریکا و عدم تعرض به رونق و شکوفایی بازار نفت صخره ای آمریکا مواجه است. اما همین دو شرط به کاهش حمایت آمریکا از عربستان و یا به افزایش هزینه آن حمایت منجر می شود چرا که تامین حمایت از عربستان با میزان نیاز به نفت این کشور گره خورده است و با افزایش تولید نفت آمریکا این نیاز از بین می رود و در نتیجه نیاز به تامین امنیت عربستان معنای خود را از دست می دهد.
ادامه مطلب
دولت دونالد ترامپ با اعلام وضعیت اضطراری به دلیل تشدید تنش‌ها با ایران، سال گذشته به رغم مخالفت کنگره، از قصدش برای فروش بیش از ۸ میلیارد دلار تسلیحات نظامی به عربستان سعودی و سایر کشورهای خلیج فارس پرده برداشت که این مساله خشم نمایندگان جمهوریخواه و دموکرات کنگره را به همراه داشت. خشم دو حزبی کنگره در سال گذشته از روابط آمریکا با عربستان پس از پاسخ سست دولت ترامپ به مرگ جمال خاشقجی آغاز شد. نمایندگان همچنین دولت ترامپ را به دلیل چشم‌پوشی از بحران یمن و کشتار غیرنظامیان در جنگ پنج ساله این کشور که بزرگترین بحران انسانی جهان را ایجاد کرده است، سرزنش می‌کنند.
ادامه مطلب
کمک های مالی یا چرب زبانی های عربستان نمی تواند چهره واقعی این پادشاهی را پنهان کند. عربستان به هر سمتی می چرخد که بتواند از آنجا کمک بگیرد. دموکرات ها نباید فریب بخورند و جمهوری خواهان نیز باید از اینکه فریب خورده اند، شرمنده باشند.
ادامه مطلب
عربستان در سال مالی ۲۰۲۰ کسری بودجه ای ۶۱ میلیارد دلاری دارد که به گفته رهبران سعودی برای تراز آن، اجرای ریاضت های «دردناک» جدید اقتصادی ضروری است. از این رو، با توجه به فشار مضاعف بر شهروندان سعودی برای تامین منافع پادشاهی، این سوال مطرح است که مردم یا خاندان آل سعود درخواست برای کاهش بودجه به ظاهر نامحدود محمد بن سلمان را مطرح خواهند کرد یا خیر.
ادامه مطلب
پاتریک ساهاکیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر اساس نظرات گروه استثنا باور آمریکا، ایالات متحده به عنوان یک کشور استثنایی هرگز به عضویت اتحادها در نمی آید و در صورتی که لازم باشد و منافع ایالات متحده را تامین کند، با آن اتحاد همکاری را شروع و پس از حصول منافع از آن خارج می شود.
ادامه مطلب
فاطمه سیاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این احتمال وجود دارد که تصمیم عربستان مبنی بر اعلام جنگ نفتی علیه روسیه و افزایش تولید نفت، در ابتدا با هماهنگی دولت ترامپ شکل گرفته باشد. زیرا این مسئله در ابتدا یک فرصت برای افزایش ذخایر انرژی بود؛ اما با ادامهٔ روند کاهش قیمت‌ها، به ضرر سرمایه‌گذاران امریکایی تمام شد. حالا پس از تماس تلفنی دونالد ترامپ با محمد بن‌سلمان و تهدید به خروج نیروهای ایالات متحده، سامانه‌های ضد موشکی پاتریوت را از عربستان خارج کرده‌اند. اکنون که تصمیم ریاض، باعث تحمیل ضررهای اقتصادی زیادی به متحد استراتژیکش، ایالات متحدهٔ امریکا شده به ناچار باید منتظر پیامدهای این بحران هم باشد.
ادامه مطلب
مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پروژه دشمن سازی رقیب – متحدهای سعودی – اماراتی با توجه به شرایط محیطی و مطالبات متعارض هریک از آنها از اتحاد، اهداف و برنامه های اتحاد، محیط اتحاد و بسترهای اتحاد موضوعی است که می تواند واگرایی در تعارض را فراهم کند. به عبارت جامع تر اینکه، تضاد مساعی در منافع اکتسابی بطور بالقوه از یکسو و پتانسیل های موجود در این عرصه از سوی دیگر، که در حجم انتظارات و تقاضاهای قرینه طرفین سعودی – اماراتی رخ نمایی می کند قابلیت آن را داراست تا کانون تعارضات مطالباتی از اتحاد یا ائتلاف را به کانونی برای تنش میان آنها مانند آنچه در روابط ریاض با دوحه اتفاق افتاد، تبدیل کند.
ادامه مطلب
به نظر نمی‌رسد بن سلمان فریادهای پوتین در تماس تلفنی اخیر را دوستانه تلقی کرده باشد. صرف‌نظر از روابط بین عربستان و روسیه، فراخوان مسکو برای جایگزین کردن نظم امنیتی چند جانبه به جای چتر دفاعی آمریکا در خلیج فارس که با مشارکت ایالات متحده، چین، اروپا و هند انجام خواهد شد، در حال حاضر فقط اسکلتی بدون جسم است.
ادامه مطلب
امیر موسوی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این واقعیت که بعید سقوط شدید بهای نفت و کسری بودجه در عربستان باعث تغییر رفتار بن سلمان در تعامل با ایران شود، در خصوص میزان تاثیر تداوم رکود فروش نفت به واسطه شیوع کرونا بر مناسبات سیاسی و امنیتی خاورمیانه معتقد است که تداوم این شرایط باعث تقویت جریان محور مقاومت در خاورمیانه شود.
ادامه مطلب
مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واقعیت امر این است که نبرد رسانه ای میان ریاض و آنکارا نتیجه رقابت ادامه دار آنها در عرصه های سیاسی – هویتی – ژئوپلیتیکی با ماهیت نفوذ در مناطق مختلف از خاورمیانه تا شاخ آفریقا است.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در مجموع جنگ نفتی با ریاض بدون در نظر گرفتن پیش فرض هایی در تحقق اهداف پوتین برای ضربه زدن به صنعت شیل و یا امتیاز گیری در رابطه با تحریم های ایالات متحده نمی توانست هیچ دستاوردی برای روسیه داشته باشد. اما نشست ۱۰ آوریل بنا به گفته دمیتری پسکوف، سخنگوی پوتین یک موفقیت بی قید و شرط بود که هیچ بازنده ای نداشته و همه برنده بودند.
ادامه مطلب
ارشناسان موسسه کارنگی درباره چگونگی تاثیر کروناویروس بر مسائل سیاسی و امنیتی خاورمیانه در ماه‌های پیش‌رو اظهار نظر کرده اند.
ادامه مطلب
مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در فضای کنونی حاکم در سعودی و وجود مخالفان سرسخت پادشاهی محمد بن سلمان، بروز شکاف و نزاع ها در این راه به نفع محمد بن سلمان خواهد بود؛ بطوریکه ولیعهد سعودی با این باور که در درون بحران می توان فرصت سازی کرد قابلیت زایی را در چالش آفرینی جستجو می کند؛ از این رو به تناسب شرایط زمانی در عرصه فضا و مکان برای بقای مطلق منافع خود، بنا بر اولویت ها اقدام می کند؛ به طوری که با دگرسازی از مخالفان و تهدید خواندن آنها کنش ورزی می کند و در مقام ارائه ادله هر گونه کنش را واکنشی علیه تهدیدات معرفی می کند.
ادامه مطلب
حسین فراهانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کارشناسان معتقدند اصلاحات در این حوزه بر آینده سایر وجوه اصلاحات در این کشور چندان تأثیری ندارد و بیشتر حالت تبلیغاتی دارد. به عبارتی اصلاحات حوزه زنان «پیشران» به معنای عام آن نیست.
ادامه مطلب
مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: واقعیت این است که ریاض با راهبردهایی از قبیل بزرگنمایی از سوژه های تهدید، در اختیار داشتن منابع مالی از طریق نفت، نعمت بودنِ سرزمین وحی در موقعیت اقلیمی خود، مبدأ تعریفی زبان عربی به منطقه، مرکزیت سنتی جهان تسنن با عملکرد هویتیِ دینی – مذهبی و ... توانسته است مفهوم امنیت را برای خود با وجوه جمعی امنیت پیوند دهد. و شکل نبردهای تمامیت گرای خود در منطقه جلوه تعمیمی ببخشد؛ و این بیانگر این موضوع است که بلوغ سیاسی در حاکمیت سعودی با توجه به اقتضائات زمانی از موقعیت های سطوحی مبتنی بر چالش – تنش – تهدید، توانسته است تا از امکاناتی که دارد برای تامین امنیت خود با تاکید بر گزاره رهبری ریاض در عرصه های مزبور به نحو احسن سود ببرد.
ادامه مطلب
تحلیلگران می‌گویند عامل چرخش عربستان از رویارویی به گفت وگو، درک این حقیقت جدی است که دیگر نمی‌توان روی سیاست چندین دهه‌ای آمریکا در خاورمیانه حساب کرد و ایالات متحده بیش از این از صنعت نفت سعودی در برابر یورش‌های خارجی دفاع نخواهد کرد.
ادامه مطلب