محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: برجام یک ایستگاه بین راهی است و نمی تواند مقصد باشد. برجام راه حل نیست و نوعی آرام بخش موقت است. جدی گرفتن معادله امنیت – اقتصاد و فهم علمی – عینی – آماریِ نظمِ جدیدِ جهانیِ نشأت گرفته از جنگ اوکراین، می تواند آینده‌ای مطمئن‌تر از توافق احتمالی برجام۲ به ارمغان آورد زیرا که اساسِ حکمرانی در نگاه‌های دراز مدت است.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: ایران و ترکیه برای حل اختلافات خود تلاش دارند. هر دو طرف قاطعانه سعی دارند دامنه اختلافات از کنترل خارج نشود و روند جدی بهبود را بپیماید. به ویژه که دولت سیزدهم بر بهبود روابط با همسایگان تاکید دارد و آن را اولویت خود می داند.
ادامه مطلب
مهدی مطرنیا در گفت وگویی تصریح کرد که ائتلاف عربی - عبری در حال یافتن جایگاه و موقعیت ویژه خود در منطقه خاورمیانه و تحولات غرب آسیا است. این ائتلاف عربی - اسرائیلی در تلاش است که نوعی محاصره ایران در منطقه را به رهبری ایالات متحده آمریکا با مدیریت اسرائیل و همچنین حمایت و پشتیبانی مالی، تسلیحاتی و نظامی کشورهای عربی منطقه شکل دهد.
ادامه مطلب
ابوالقاسم دلفی در یادداشتی می نویسد: سفر ماه آوریل گذشته اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، به ریاض پس از ماجرای قتل جمال خاشقجی در سال ۲۰۱۸ در استانبول و دیدار وی با بنسلمان، ولیعهد سعودی، روابط دو کشور عربستان و ترکیه را که در بسیاری از موضوعات منطقه‌ای و به‌ویژه دیدگاه‌های دینی - مذهبی دو کشور در جهان اهل سنت در انجماد کامل به سر می‌برد، دچار تحول کرد و روند عادی‌سازی روابط فی‌مابین را با سفر آتی و منطقه‌ای محمد بنسلمان که در این هفته به سه کشور مصر، اردن و ترکیه انجام می‌شود، وارد مرحله نوینی خواهد کرد.
ادامه مطلب
سید میثم موسوی در گزارشی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نیروهای مرزی یونان پس از بازداشت مهاجرین به آنها انواع و اقسام آسیب های جسمی ازجمله تجاوز جنسی اعمال می کنند و وسایل شخصی شان را غارت! سپس به کشور ترکیه انتقال می دهند. این در حالیست که مقامات ارشد اتحادیه اروپا، اقدامات کنترل مرزی یونان را تحسین کرده اند و این کشور را "سپر اتحادیه اروپا" نام نهاده اند.
ادامه مطلب
ذیل سیاست ایران هراسی اسرائیل و هشدارهای مکرر رسانه ای به اتباعش برای عدم سفر به ترکیه شاهد همکاری تام و تمام ترک ها و اردوغان نیز هستیم که می تواند به عنوان تکمله ای بر اقدامات ضدایرانی وی قلمداد شود. آن هم در شرایطی که توریست ها و در کل اتباع ایرانی عملا بیشترین خروج سرمایه را در قالب سفر، کنسرت، خرید خانه و ... به ترکیه داشته اند. از این رو باید سیاست و رویه فعلی اردوغان نسبت به ایران را نوعی خنجر از پشت تعبیر کرد.
ادامه مطلب
سیدعلی سقائیان در گفت وگویی تصریح کرد که مهمترین مسئله به خاستگاه ژئوپلتیک خود ایران و فلات ایران باز می گردد. ما در رابطه با موقعیتی که داریم به «یک فرابرتری» و «فرادستی» ژئوپلتیک رسیده ایم. همانطور که در سوال نخست اشاره کردید علاوه بر اینکه ایران جزئی از خاورمیانه به شمار می‌رود در کنار منطقه قفقاز جنوبی، آسیای جنوبی و آسیای میانه قرار دارد. هر کدام از این مناطق ژئوپلتیکی دارای بافت مکانی و اقتضائات اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک، فرهنگی، تمدنی و حتی نظامی، امنیتی و دفاعی خود هستند. این ویژگی فرابرتری و فرادستی ژئوپلتیکی ایران را هیچ کدام از کشورهای منطقه ندارد.
ادامه مطلب
علی رغم اینکه ترکیه و ایران دو قدرت منطقه‌ای هستند، مدتهاست که بر سر دستیابی به نفوذ در بسیاری از کشورهای همسایه یعنی کشورهایی که آنها را حیاط خلوت خود می‌دانند، بایکدیگر رقابت می‌کنند؛ اما این رقابت تحت سیطره بود و به بحرانی در روابط تبدیل نشد؛ اما جهش جدید ترکیه برای جنگ علیه حزب کارگر کردستان و شاخه سوری آن (یگان‌های مدافع خلق) در کنار نرمش اخیر آنکارا در روابطش با کشورهای منطقه پرسش‌هایی را درباره آینده هم‌زیستی ترکیه و ایران برانگیخته است.
ادامه مطلب
اردوغان جاه طلبی های گسترده ای دارد که فراتر از توان او است. او مشتاق بازگشت به «میثاق ملی» سال ۱۹۲۰ است که مرزهای ترکیه را بعد از جنگ (جهانی اول) ترسیم کرد و بخش هایی از شمال سوریه و عراق و برخی جزایر دریاری اژه و دریای مدیترانه را ضمیمه خاک ترکیه کرد ولی «معاهده سور» در سال ۱۹۲۵ بخش هایی از این سرزمین ها را از ترکیه پس گرفت.
ادامه مطلب
افزایش شدید قیمت انرژی و جنگ اوکراین به تورم در سراسر جهان دامن زده است، اما مشکلات داخلی ترکیه آن را تشدید می کند. بر اساس جریان اصلی اقتصاد، دولت ها باید برای مبارزه با تورم نرخ های بهره را افزایش دهند تا جریان مخرب پول کاهش یابد، اما رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه با این روش مخالف است. به دستور او، بانک مرکزی ترکیه چندین بار نرخ بهره را کاهش داده که باعث افزایش تورم و کاهش ارزش لیر شده است.
ادامه مطلب
دیروز سه شنبه، تهران همزمان میزبان سه مقام از دو کشور پاکستان و ترکمنستان بود. هر کدام از دو طرف مهمان، چه اسلام آباد و چه عشق‌آباد با اهداف و برنامه خاص خود پا به تهران گذاشته اند. اما به نظر می رسد مقامات پاکستانی نیم نگاه جدی به کمک ایران برای تامین برق در بحبوحه بحران انرژی داخلی دارند و این مسئله محور سفر وزیر امور خارجه دولت شهباز شریف به ایران بوده است و مهمتر از آن، سفر رئیس جمهوری ترکمنستان بی شک با تمرکز بر سوآپ گازی سه جانبه تهران – باکو عش آباد قابل تامل است.
ادامه مطلب
رویارویی ترکیه و یونان تبدیل به جنگ سرد در دریای اژه شده است. ترکیه و یونان هیچ زمانی دوست واقعی برای یکدیگر نبوده اند. آنها همیشه فقط همسایه و در نتیجه رقیب یکدیگر بوده اند. با گذشت زمان، این نزاع میان این دو به نوعی جنگ سرد در دریای اژه تبدیل شده است.
ادامه مطلب
علی سعادت آذر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افزایش حملات تروریستی و ایذایی اخیر توسط پ ک ک و یگان های مدافع خلق PKK/YPG که در شمال سوریه فعال هستند، بهترین فرصت و بهانه برای ترکیه است تا بتواند افکار عمومی را در داخل و کشورهای منطقه ای را راضی به مداخلات جدید کند.
ادامه مطلب
ایالات متحده امریکا اگرچه هشدار داده که تهاجمی دیگر، امنیت منطقه را تضعیف می کند، ولی گویا مایل است چشمان خود را ببندد.
ادامه مطلب
کارشناسان مرکز عرب در واشنگتن معتقدند که طرح های نظامی ترکیه در شمال سوریه، نه فقط به دلیل ترس از جدایی طلبی کردها، بلکه به خاطر نفوذ بلقوه ایران بر برخی از گروه های کرد است. در صورت خروج نیروهای امریکایی، به احتمال زیاد، ایران بازیگر غالب باقی می ماند که با حمایت از گروه های شبه نظامی کُرد خلاء را پر خواهد کرد.
ادامه مطلب
حرکت سریع دو طرف به سمت عادی سازی روابط، پرسش هایی درباره انگیزه ها و علل آن و همچنین آینده این روابط مطرح می کند به ویژه که عواملی که موجب تیرگی روابط دو طرف در یک دهه اخیر شده بود به ویژه اقدامات اسرائیل در نوار غزه همچنان پابرجاست.
ادامه مطلب
کارشناسان حقوق بشر و استراتژیست های نظامی دیدگاهی منتقدانه به استفاده از پهپادهای مسلح ترکیه دارند. به خصوص که این پهپادها توسط داماد رجب طیب اردوغان و خانواده اش تولید می شود. پدر سلجوق بایراکتار، موسس شرکت سازنده پهپادهای بایکار بود که همچنین مدل Bayraktar TB۲ را تولید می کند. اکنون هالوک بایراکتار مدیرعامل این شرکت شده و داماد اردوغان نیز به سمت مدیر فنی رسیده است.
ادامه مطلب
اسعد اردلان در گفت وگویی معتقد است که نزدیکی اقلیم به ترکیه الزاما به معنی ایجاد فاصله با ایران نیست، مگر این که ایران و ترکیه را در عرصه سیاسی مخالف و رقیب یکدیگر بدانیم؟! اما نکته اینجاست اقلیم کردستان عراق فرصتی است که شاید ترکیه بهتر از ایران از آن استفاده می کند و پیوندهای استوارتری با آن، به ویژه در حوزه اقتصادی برقرار ساخته است؛ و گر نه، به جهت امنیتی مدام از سوی ترکیه در معرض تجاوز سرزمینی و ناامنی سیاسی قرار گرفته است. از سوی دیگر چه اصراری هست که عدم موفقیت اقلیم کردستان عراق را در اجرای نتیجه همه پرسی تنها به حساب جمهوری اسلامی ایران بگذاریم؟ دلایل چندی برای این ناکامی وجود دارند که تنها یکی از آنها عدم تمایل ایران در تحقق چنان اقدامی بوده است. ما در دنیا و به ویژه خاورمیانه ای زندگی می کنیم که نمی توان همه رویداد های آن را تک بُعدی یا «تک سبب بینی» تحلیل کرد.
ادامه مطلب
شنبه (هفتم خرداد)، خانه اندیشمندان علوم انسانی میزبان نشستی با موضوع «ایران و اقلیم کردستان عراق؛ از فرصت ها تا چالش ها» بود؛ نشستی که با حضور قدرت احمدیان، استاد دانشگاه رازی، حسن دانایی فر، سفیر اسبق ایران در عراق و نیز محمدصدیق احمد، دیپلمات پیشین اقلیم کردستان عراق در تهران و مدیریت اردشیر پشنگ، مدیر گروه مطالعات تحولات کُردها برگزار شد.
ادامه مطلب
محمد فاضلی در یادداشتی می نویسد: ترکیه علاوه بر بهره بردن از سیاست اقتصادی بهترش، با بهره بردن از فرصت جنگ در این منطقه، به عنوان قدرت منطقه‌ای در اقتصاد و مدیریت منابع آبی ظهور کرد. ترکیه حالا برگ برنده بزرگی در دست دارد و در مقابل کشورهای پایین‌دست در بدترین وضعیت‌ها از نظر توازن منطقه‌ای و از نظر سطح همکاری‌های منطقه‌ای برای مدیریت منابع و مسائل محیط‌زیستی هستند.
ادامه مطلب
از جواد العنانی درباره کودتای ناکام شاهزاده حمزه بن الحسین پرسیدم، در حالی که بدون تشریفات و القاب نام شاه و شاهزاده های اردن را بر زبان می راند، گفت: کودتا، ماجرایی زنانه بود. مادر حمزه که مادری غیر از مادر عبدالله است، با مالک روزنامه واشینگتن پست ارتباطات نزدیکی دارد، زمانی که جف بزوس، واشینگتن پست را خرید، این ارتباط با مالکان جدید بیشتر و عمیقتر شد، او تلاش کرد با بهره برداری از این ارتباطات در اردن علیه عبدالله کودتا کند. عبدالله فهمید و تلاش ها فورا متوقف و خنثی شدند.
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت وگویی با دیپلماسی ایرانی تاکید کرد: واقعیتی که اکنون تقریبا برای همه مسجل است این است که ترکیه به عنوان عامل اصلی بحران ریزگردها از عراق گرفته تا ایران، امارات متحده عربی، کویت و ... عمل می کند. چرا که عملاً سدسازی های بی رویه ترکیه بر روی دجله و فرات سبب شده است که کشور عراق با یک خشکسالی بی سابقه مواجه شود. بنابراین طوفان شن در این کشور وسعتی به اندازه ایران، امارات، کویت و ... پیدا می کند. از طرف دیگر نباید این نکته را هم فراموش کرد که دولت اردوغان به دلایل متعدد یک باور و بینش سیاسی از اهرم آب دارد. یعنی سدسازی های ترکیه با یک نگاه سیاسی پی گرفته می شود، نه نگاه توسعه
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کل مراودات تجاری ایران با قاره آفریقا به نیم میلیارد دلار هم نمی‌رسد اما ترکیه بیش از ۲۵ میلیارد دلار با قاره سیاه تبادل تجاری دارد. البته این رقم شامل سرمایهگذاریهای ترکیه در این قاره نمی‌شود که بالغ بر ۶ میلیارد دلار است و شرکت‌های ساخت و ساز ترکیه نیز پروژه‌هایی با ارزش ۷۷ میلیارد دلار در طول دو دهه اخیر در این قاره اجرا کرده‌اند. کما این که رجب طیب اردوغان در میان رهبران جهان بیشترین سفر را به کشورهای آفریقایی (به حدود ۳۰ کشور) داشته است؛ در حالی که سفر روسای جمهور ایران به این کشورها در دو دهه اخیر انگشت‌شمار هم نبوده است.
ادامه مطلب
علی اکبر فرازی در گفت وگویی تاکید داشت که ترکیه طی سال های اخیر به روشنی ثابت کرده است که ابایی از پیگیری و اجرای سیاست تجاوزکارانه ندارد. چون ترکیه یک حوزه نفوذ سیاسی و دیپلماتیک منطقه‌ای و جهانی را برای خود تعریف کرده است. در سایه این حوزه نفوذ هم تجاوز به در سوریه و عراق را کلید داده است تا از یک سو نگرانی امنیتی خود را در قبال کردها را رفع کند و از طرف دیگر در سایه نگاه نئوعثمانی گری بخشی از عراق و سوریه را به خود ملحق کند.
ادامه مطلب
از دست دادن کریمه و میادین گازی فراساحلی آن در سال ۲۰۱۴، برآورد ذخایر اوکراین را کمتر می کند. این جنگ همچنین مناطقی را که منابع اصلی هیدروکربنی کشور در آن قرار دارد تهدید می کند: منطقه دنیپر-دونتسک، در شرق، ۹۰ درصد از تولید گاز طبیعی اوکراین و ۸۰ درصد از ذخایر اثبات شده آن را تشکیل می دهد. حدود ۶ درصد از ذخایر نیز در دریای سیاه و دریای آزوف است که روسیه قصد دارد به طور کامل آنها را کنترل کند.
ادامه مطلب
چهار قدرت نوظهور منطقه ای- عربستان، ترکیه، ایران و اسرائیل- همگی در جستجوی یارکشی های تازه منطقه ای هستند و همگی در صددند تا به شیوه ای «کمتر تقابلی» با یکدیگر رفتار کنند. این تلاش ها در نتیجه خروج ایالات متحده از خاورمیانه برای تمرکز بر روسیه و چین است.
ادامه مطلب
دسامبر سال گذشته، آذربایجان با ترکمنستان قرارداد سوآپ منعقد کرد که براساس آن، این کشور متعهد می شود، سالانه دو میلیارد متر مکعب گاز به شمال شرق ایران ارسال کند و تهران نیز حجم مشابهی را از شمال غرب به آذربایجان ارسال کند و از این طریق، به این کشور کمک شود تا حجم مورد نیازش را تامین کند. قرارداد سوآپ می تواند، تا ۶ میلیارد متر مکعب در سال افزایش یابد و گاز اضافی به ترکیه و اروپا صادر شود.
ادامه مطلب
جلال محمودزاده در گفت وگویی معتقد است که ترکیه به نام مبارزه با کردها از اهرم فشار حقابه، هم بر سوریه، هم بر عراق و هم بر ایران سوء استفاده می کند. همین سدسازی های ترکیه بر روی دجله و فرات بیش از شش و نیم میلیون هکتار از اراضی زراعتی سوریه و عراق را خشکانده است. از آن طرف هورالعظیم در ایران و عراق را به نابودی کشانده است. درکنارش حقابه های شرب، صنعت، کشاورزی و ... در سوریه، عراق و ایران دیگر وجود ندارد. نتیجه همه اینها تشدید پدیده شوم ریزگرد خواهد بود که امروز کل کشور را درگیر کرده است. البته این تنها مختص به کردها یا سوریه، عراق و ایران نیست. در شمال ترکیه هم دولت اردوغان رفتار مشابهی دارد. ترکیه پروژه سد گرگ سیاه را بر روی رود ارس آغاز کرده که حدود ۵۶ درصد آب ورودی به کشورمان را کاهش می دهد.
ادامه مطلب
علی اکبر فرازی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که ترکیه سعی دارد با مخالفت های خود نوعی سیاست باج خواهانه و کلاشانه در برابر ناتو پیاده کند تا از نفوذش در ناتو برای فشار به سوئد با هدف قطع حمایت سوئد از کردها و یا تحویل برخی از چهره های سیاسی کرد مقیم سوئد به ترکیه سوء استفاده کند.
ادامه مطلب
علی سعادت آذر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: داوود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه می گوید: "ترکیه آماده مذاکره با فنلاند و سوئد در مورد پیوستن آنها به ناتو است." این بدان معناست که ترکیه دنبال سهم خواهی از تحولات است. سیاست خارجی همین است بیشینه سازی منافع و پرهیز از مواضع شفاف در شرایط پیچیده منطقه ای و جهانی.
ادامه مطلب