اقتصاد، محور انتخابات ترکیه

دیپلماسی ایرانی: با نزدیک شدن موعد انتخابات ترکیه، احزاب رقیب در این کشور با ارائه وعده های اقتصادی در پی جذب رأی هستند.

3 دسامبر امسال، یک ماه پس از آن که حزب عدالت و توسعه ترکیه – به رهبری «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری ترکیه – چشم انداز این حزب را برای صدمین سالگرد جمهوری تحت عنوان “قرن ترکیه” که جنبه اقتصادی را نیز شامل می شود، اعلام کرد. حزب اصلی اپوزیسیون چشم انداز خود را تحت عنوان “ندای قرن دوم” اعلام کرد که شامل تعهداتی در جذب سرمایه گذاری به ترکیه و قرار دادن این کشور در مسیر رقابت جهانی بود. همچنین شامل معرفی مشاوران اقتصادی خارجی به «کمال کلیچدار اوغلو»، رئیس حزب جمهوری خواه خلق بود که جنجال هایی را با دولت به راه انداخت.

با تشدید رقابت میان اپوزیسیون و دولت برای انتخابات که قرار است در 18 ژوئن آینده برگزار شود، دو طرف سرگرم دادن وعده هایی برای یافتن راه حل برای بحران های اقتصادی در کشور هستند که با سایر بحران های جهانی همپوشانی دارند.

28 اکتبر امسال، اردوغان چشم انداز “قرن ترکیه” را اعلام کرد که شامل اهداف حزب او در صد سال آینده بود و متعهد شد که کشورش را به یکی از ده کشور بزرگ جهان در تمام زمینه های سیاسی، اقتصادی، فنی، نظامی و دیپلماتیک تبدیل کند.

اردوغان هدف کوتاه مدت خود را دستیابی به حجم تجارت خارجی به میزان یک تریلیون دلار و درآمد گردشگری به میزان 100 میلیارد دلار برای ترکیه تعیین کرد و با تاکید بر اینکه هدف حزبش تبدیل ترکیه به مهم‌ترین و بزرگترین کشور صنعتی و تجاری جهان است متعهد شد که رقابت پذیری ترکیه را در جهان در همه زمینه ها از صنعت گرفته تا کشاورزی افزایش دهد.

وی افزود: برای تبدیل ترکیه به مرکز تولید و عرضه جهانی که اهمیت آن پس از اپیدمی کرونا آشکار شد، در ایجاد و توسعه زیرساخت ها پیش می روند.

«قرن ترکیه»

ناظران معتقدند که دیدگاه جدید حزب عدالت و توسعه در چارچوب آمادگی برای انتخابات است. «سعید الحاج» نویسنده و پژوهشگر امور ترکیه در مقاله ای که الجزیره منتشر کرده بیان داشت: اعلام چشم انداز «قرن ترکیه» یک سال قبل از صدمین سالگرد تأسیس جمهوری صورت گرفت که پس از انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی که قرار است در ژوئن آینده برگزار شود، شروع می شود که پیوندش با انتخابات روشن است.

الحاج افزود: اغراق نیست اگر بگوییم این اعلامیه، شروع غیررسمی رقابت این حزب برای انتخابات آتی است که همیشه سرنوشت ساز و تعیین کننده توصیف شده است و شاید «قرن ترکیه» به عنوان شعار آن انتخاب شده باشد.

اگر چشم انداز جدید حزب عدالت و توسعه شامل جزئیات برنامه اقتصادی نباشد و تنها خطوط و اهداف کلی را شامل شود، با توجه به رویکرد فعلی دولت مبنی بر ادامه سیاست کاهش نرخ سود برای حمایت از تداوم رشد، می توان از برنامه های تفصیلی حزب و پروژه های اعلام شده و در دست اجرا اطلاع یافت.

«ابراهیم اصلان»، استاد اقتصاد در دانشگاه «غازی عنتاب» ترکیه، در مصاحبه با الجزیره نت پیرامون برجسته ترین این پروژه ها گفت که این طرح ها بر تصمیم رأی دهندگان در انتخابات 2023 که حزب عدالت و توسعه به دنبال پیروزی در آن است، تأثیر می گذارد.

وی ضمن اشاره به این موضوع که برنامه اقتصادی دولت باید «قوی و سازگار» باشد تا پیروزی اش در انتخابات تضمین شود، خطوط اصلی برنامه حزب عدالت و توسعه را به شرح زیر بیان کرد:

- طرح مسکن اجتماعی اجرا شده توسط شرکت “توکی”
- افزایش حداقل دستمزد
- حل مشکل سن بازنشستگی
- برنامه های حمایت اجتماعی از خانواده ها
- تجدید ساختار بدهی و دیون
- پیگیری برنامه سپرده حمایتی لیر ترکیه
- بسته های حمایتی برای کشاورزان، دانش آموزان و نیازمندان

اصلان با اشاره به این موضوع که ستاد اقتصادی حزب عدالت و توسعه اجرای برنامه های جدید اقتصادی را برای کاهش اثرات منفی بحران های جهانی به ویژه بحران زنجیره تامین ناشی از همه گیری کووید-19 آغاز کرده گفت: اگرچه تحولات منطقه ای و جهانی بر برنامه های اقتصادی تأثیر منفی گذاشته است، اما اجرای آنها ادامه دارد.

فراخوان «قرن دوم»

قلیچدار اوغلو از جانب حزب جمهوری خواه خلق قول داده که در صورت پیروزی این حزب در انتخابات، 100 میلیارد دلار سرمایه گذاری مستقیم خواهد داشت. سخنان او در کنفرانسی بیان شد که او چشم انداز بزرگترین اپوزسیون ترکیه را برای دومین سده جمهوری ترکیه اعلام کرده و برخی از برنامه های اقتصادی خود را تشریح کرد.

قلیچدار اوغلو متعهد شد که دولت احتمالی او علاوه بر 100 میلیارد دلار سرمایه گذاری مستقیم، 75 میلیارد دلار سرمایه گذاری اضافی را از صندوق های بازنشستگی و صندوق های مالی در خارج از کشور و سایر منابع تأمین کند.

رهبر اپوزیسیون ترکیه از پیوستن 70 کارشناس جدید به حزب جمهوری خواه خلق خبر داد و آنها را “کارشناسان بیرون از سیاست” توصیف کرد. این رویداد شامل سخنرانی دستیاران ارشد اقتصادی او، از جمله پروفسور «دارون عاصم اوغلو»، اقتصاددان ترکی الاصل آمریکایی در موسسه فناوری ماساچوست بود.

در میان اسامی اعلام شده کارشناسان می توان به «جرمی ریفکین»، اقتصاددان آمریکایی که مشاور علمی و فناوری «آنگلا مرکل»، صدراعظم سابق آلمان بود، پروفسور «رویت گورکیناک» استاد دانشگاه بیلکنت و پروفسور «هاکان کارا» اقتصاددان ارشد سابق بانک مرکزی ترکیه اشاره کرد.

«فائق اوزتراک»، سخنگوی حزب جمهوری خواه خلق گفت که این حزب رئیسی برای بانک مرکزی منصوب خواهد کرد که در سطح جهانی مورد احترام باشد و هدفش کاهش دائمی تورم به عدد تک رقمی باشد.

عاصم اوغلو توضیح داد که تورم تنها از طریق عادی سازی سیاست های پولی و با تثبیت سیاست نرخ بهره کاهش می یابد.

اقتصاد وارداتی

انتصاب جرمی ریفکین، کارشناس آمریکایی به عنوان مشاور ارشد اقتصادی رهبر اپوزیسیون توسط قلیچدار اوغلو واکنش وزیران دولت را برانگیخت. «نورالدین نباتی»، وزیر دارایی ترکیه در توییتی نوشت: قلیچدار اوغلوی عزیز، ما به علم وابسته هستیم، اما هرگز به اقتصاددانان وارداتی وابسته نیستیم. کسانی که وابسته به اقتصاددانان وارداتی هستند در پشت صحنه نمایش های پر زرق و برق وعده نرخ بهره بالا را می دهند.

«مراد کوروم»، وزیر شهرسازی، محیط زیست و تغییرات آب و هوایی، مشاوران قلیچدار اوغلو را «وارداتی» توصیف کرد. او در سخنانی که در مجلس ایراد کرد و آن را در حساب توییتر خود بازنشر کرد گفت: هیچ وقت چشم به بیرون نداشتیم، نه در آب و هوا و نه در شهرسازی به متخصصان وارداتی تکیه نکردیم، چه برسد به اقتصاد! گوش و ذهن ما همیشه به سمت مردممان است.

«عبدالقادر سیلفی»، نویسنده و روزنامه نگار نزدیک به دولت، در مقاله‌ای در روزنامه «حریت» شایعاتی را نقل کرد مبنی بر اینکه ریفکین به طور متوسط روزانه 20 هزار دلار در ازای سخنرانی هایی که برای رهبر حزب جمهوری خواه خلق تهیه می کند، دریافت می‌کند.

قلیچدار اوغلو در گفت و گو با یکی از شبکه های داخلی در پاسخ به انتقاداتی که به وی برای انتصاب ریفکین شده است، گفت: پیامبر ما می گوید به دنبال علم باشید، حتی اگر در چین باشد. وی اظهار داشت: دلیلی برای عصبانیت از انتصاب او وجود ندارد. بلکه اردوغان باید از انتصاب فردی به عنوان مشاور ارشد رئیس بزرگترین حزب مخالف که سابقه مشاور علمی و فناوری صدراعظم آلمان را در کارنامه دارد خوشحال باشد.

منبع: الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11