با وجود حمایت‌های رسمی شخصیت‌ها و نهاد‌ها و سازمان‌های ترکیه از فرآیند شکل‌گیری حکومت جدید سوریه اما، عرصه و سپهر سیاسی ترکیه شاهد اختلافاتی میان احزاب سیاسی در رابطه با وضعیت سوریه پس از سقوط نظام بشار اسد است.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در واقع، سیاست غرب نسبت به ترکیه این بوده است: آن قدر آن را داخل نگه دار تا خارج نشود و آن قدر آن را بالا نگه دار تا زیر نرود. ۳۸ سال است که ترکیه پشت درهای اروپا نگه داشته شده و عضویت آن در اتحادیه اروپا هنوز هم بحث هرساله سیاستمداران است. غرب ترکیه را پشت درهای اروپا نگه داشته تا مبادا یک عثمانی دیگر به پا خیزد و دوباره به دروازه های وین برسد. بهترین کار برای این سیاست نیز عمل کردن به قاعده‌ای دیرینه و معروف در روابط بین‌الملل است: «دوست خود را نزدیک نگه‌دار، اما دشمن خود را نزدیک‌تر!» با این حال، به نظر می رسد که ترکیه برای غرب دیگر همانند گذشته اهمیت ندارد.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می‌نویسد: برخی منابع خبری گزارش می‌دهند که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، مترصد فرصتی است تا به دمشق برود و در مسجد اموی نماز جمعه بخواند، گویی که می‌خواهد روح سلاطین عثمانی را زنده کند! نه تحریر الشام و گروه های سیاسی سوری یکپارچه هستند که اردوغان بتواند خیال و اراده خود را بر سربه‌راهی – اگر نگوییم سرسپردگی – آنها تحمیل کند و نه جامعه جهانی اجازه می‌دهد اردوغان به راحتی به فکر خلافت عثمانی خود بیفتد و کشورگشایی کند!
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری کنونی ترکیه، در ۲۲ سال اخیر حاکم مطلق این کشور بوده و در قالب یک الگوی نمایشی حکمرانی مطلوب تلاش داشته با نیرنگ بر افکار عمومی منطقه‌ای نیز سلطه یافته و الگوی حکمرانی خود را جهانی سازد. این جهانی سازی الگوی حکمرانی دولت اردوغان، ابزار و تاکتیک برسازی اردوغان به عنوان یک پیامبر جهانی در عصر کنونی است، البته پیامبری دروغین!
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تمایل به داشتن «خدا و خرما»، یا همانطور که ضرب‌المثل ترکیه‌ای می‌گوید: Daldaki kuş da benim, elimdeki kuş da (هم پرنده روی شاخه برای من است، هم پرنده در دست من برای من است) تنها مختص به رویکرد آنکارا در قبال سازمان‌ها و نهادهای جهانی نیست. روابط دوجانبه و چندجانبه نیز از این چندگانگی بی‌نصیب نمانده‌اند.
ادامه مطلب
الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، روز سه‌شنبه هفتم ژانویه (۱۸ دی) در مصاحبه‌ای با شبکه‌های تلویزیونی محلی، ضمن اشاره به تحولات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، با ادبیاتی کم‌سابقه، ادعاهای ضدایرانی تندی را به زبان راند. در این میان، مانور او بر دالان موهوم زنگزور، آن‌هم در میانه تحولات سوریه و درست یک ماه پس از سقوط حکومت اسد، این گزاره احتمالی را پررنگ‌تر کرده که هم‌زمانی تحولات خاومیانه و ققفاز می‌تواند به چالشی برای مرزهای ایران و ارمنستان منجر شود.
ادامه مطلب
سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه با استفاده از استراتژی‌های متنوع نظامی، سیاسی و دیپلماتیک، نقش برجسته‌ای در فشار به دولت سوریه برای کنار رفتن ایفا کرد. این یادداشت به بررسی استراتژی‌های ترکیه در راستای سقوط دولت بشار اسد و تحولات کلیدی در این زمینه می‌پردازد.
ادامه مطلب
سرنوشت نتانیاهو همانند اردوغان به نظر می‌رسد. یک بازمانده سیاسی که بی رحمانه تلاش می‌کند تا به میدان برگردد. هر دوی آنها از دو دهه پیش به قدرت رسیدند و خودشان را به عنوان انسانی سرنوشت ساز معرفی کردند.
ادامه مطلب
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در راه تبدیل کردن سوریه به کشوری تحت حمایت ترکیه، وقت تلف نمی کند. قطر و ترکیه در سیاست‌های سنی‌گرایانه خود در خاورمیانه شرکای قدیمی هستند، ترکیه پایگاه نظامی بزرگی در قطر دارد، آنها با هم در لیبی فعالیت و همکاری دارند و هر دو روابط نزدیکی با حماس و ایران دارند. به نظر می رسد که این دو کشور از فرصت ایجاد شده برای رهبری تامین مالی و بازسازی سوریه صرف نظر نخواهند کرد، به خصوص که سوریه می‌تواند آنها را مرکز تامین انرژی اروپا کند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت ترکیه در ۲۰ سال اخیر به شدت بر انگاره بازآرایی امپراتوری عثمانی فراتر از مرزهای امپراتوری عثمانی اصرار داشته است و با تاکتیک‌های قومی، مذهبی و ابزارهای اقتصادی و نظامی، سیاست احیای امپراتوری خود را دنبال می‌کند. سیاستی که بخش مهم آن بر قوم‌گرایی و برجسته‌سازی قومیت ترک و انگاره "جهان ترک" استوار است.
ادامه مطلب
سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: پروژه ترکی مهندسی خاورمیانه متضمن ترکیبی از ژئوپلتیک، تاریخ، آرزوهای فردی رهبران، شرایط متحول منطقه‌ای و احساسات پیچیده و پرلایه است.
ادامه مطلب
خدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: او یکی از معماران تقویت ارتباط سازمان اطلاعات ترکیه با گروه افراطی و پان ترک گرگ‌های خاکستری که گروهی سیاسی-مافیایی است که از قاچاق اسلحه تا اقدامات تروریستی در راستای ارمان پان ترکها برای تشکیل ترکستان بزرگ را انجام می‌دهد. طرح‌هایی مانند کوریدور زنگزور و ترکستان نامیدن آسیای میانه نیز در همین دکترین سیاسی امنیتی می‌گنجد و باید تاثیر هاکان فیدان بر سیاست کلان ترکیه دانست.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یچیدگی و اوضاع پرچالش، آینده را با چنان ابهامی روبه‌رو کرده که مشخص نیست آیا ترکیه از چاه به چاله یا از چاله به چاه افتاده است، تا جایی که برخی صحبت ها حتی ادعا می کنند که قصد اولیه ترکیه تنها اندکی پیشروی برای فشار به بشار اسد بوده نه فرو ریختن حکومت سوریه در آن سوی مرز!
ادامه مطلب
پیروزی ناگهانی شورشیان غافلگیرکننده بود. اکنون که اسد به‌کلی از صحنه خارج شده، اردوغان آماده می‌شود تا از سرمایه‌گذاری چندین ساله خود در حمایت از مخالفان سوری بهره‌برداری کند. ایران و روسیه – رقبای اصلی ترکیه در سوریه – تضعیف شده‌اند؛ دولتی دوست در دمشق ممکن است به زودی تشکیل شود و آماده استقبال از پناهجویان باشد؛ همچنین خروج اسد می‌تواند حتی راه را برای خروج باقی‌مانده نیروهای آمریکایی باز کند، هدفی که آنکارا مدت‌ها در پی آن بود. اگر ترکیه بتواند از خطرات احتمالی پیش رو اجتناب کند، ممکن است به برنده آشکار جنگ داخلی سوریه تبدیل شود.
ادامه مطلب
در تمام سال‌های بحران جنگ داخلی در سوریه همواره نوع بازیگری ترکیه و سیاست اردوغان محل بحث بوده است. اکنون پس از سقوط حکومت اسد و ورود سوریه به دوران پسابشار این سوال مهم در محافل سانه‌ای و کارشناسی شکل گرفته است که اردوغان چه نگاهی به این کشور خواهد داشت؟ آیا سعی دارد بخشی از خاک این کشور را ذیل توجیه منطقه حائل به ترکیه الحاق کند یا در تلاش است ساختار سیاسی - اداری سوریه جدید به شکل جدی تحت حمایت و در سایه آنکارا باشد؟
ادامه مطلب
سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: در بیش از سه دهه‌ای که از فروپاشی ساختار نظام دو قطبی می‌گذرد، واقعیت آن است که مجموعه و منظومه‌ای از مفاهیم، واژگان و نظریه‌ها پیرامون امپراتوری‌ها و تمدن‌ها وارد بحث‌ها و گفتگوهای روابط بین‌المللی شده است. در هر کدام از این بحث‌ها، که بعضاً با یکدیگر متضاد و تناقض هستند، البته منافع تعدادی از بازیگران، به صورت نهفته و آشکار، ایفای نقش می‌کنند و جالب آنکه برخی از کنشگران روابط بین‌المللی، از نمادها و مظاهر تمدن‌های پیشینی که بدان تعلق داشته، استفاده‌های جدی سیاسی می‌کنند. تغییر نام‌ها، برجسته کردن برخی از مکان‌های تاریخی و تمرکز بر برخی از دوران‌های شکوفایی امپراتوری‌ها توسط دولت نمونه‌ای از این کنش‌هاست. شاید برجسته‌ترین مثال‌ها را بتوان در روسیه، ترکیه و تا حدودی هند مورد شناسایی قرار داد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت اردوغان در بیش از دو دهه حکمرانی مطلق در ترکیه، نمونه برجسته سیاستگذاری دوگانه و ناسازی سیاست خارجی بوده است. سیاست‌های دوگانه دولت ترکیه در تحولات بهار عربی، قفقاز، شمال آفریقا، جنگ اوکراین، مسئله فسطین و ... جلوه‌های آشکار تجارت‌گرایی سیاست خارجی دولت اردوغان را نمایان می‌کند.
ادامه مطلب
ترکیه همچنین در جبهه دیپلماتیک اهرم‌های قابل‌توجهی به دست آورده است. این کشور احتمالاً از وضعیت فعلی سوریه برای مذاکره مؤثرتر با مسکو و تهران استفاده خواهد کرد و فرصتی برای دستیابی به توافق با دولت جدید دونالد ترامپ دارد.
ادامه مطلب
به گفته یک منبع نزدیک به کرملین، روسیه برنامه‌ای برای نجات اسد ندارد و تا زمانی که ارتش رئیس‌جمهوری سوریه همچنان مواضع خود را ترک می‌کند، چنین برنامه‌ای در افق دیده نمی‌شود. سفارت روسیه در دمشق به شهروندان روسی حاضر در سوریه توصیه کرده که هنوز می‌توانند با پروازهای تجاری از این کشور خارج شوند.
ادامه مطلب
خدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شرکت SADAT یک شرکت خصوصی نظامی – امنیتی ترکیه است که مقر آن در استانبول است. واقعیت ماموریت و هدف SADAT همواره محل بحث بوده و با اتهاماتی از سوی احزاب و گروه‌های مخالف حزب عدالت و توسعه (AKP) مواجه است. این بحث‌ها از حمایت این حزب از ایجاد ارتش خصوصی وفادار به رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری این کشور تا ارتباط و همکاری نزدیک با سازمان اطلاعات ترکیه (میت) را در برمی‌گیرد. درحال حاضر مدیر عامل این شرکت ملیح تانرووردی، پسر بنیانگذار (ادنان تانرووردی) است. این شرکت، واگنر ترکیه لقب گرفته است!
ادامه مطلب
سید احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یک نکته در بحث اشغال حلب وجود دارد که کمتر در کانون های رسانه ای و سیاسی مورد توجه قرار می گیرد و آن ترکیب قومی تروریست های هیئت تحریر الشام و دیگر گروه هاست. البته کانون محوری در این گروه ها در نگاه اول مسائل ایدئولوژیکی است که بر تفکرات افراطی تکفیری و اخوانی مستقر است، با وجود این، ترکیب قومی اصلی این گروه ها در کنار عرب ها، «ترک تبارها» هستند که شامل ترک هایی از اویغورهای چین، ازبک ها، ترکمن ها، داغستانی ها، چچنی ها، کریمه ای ها، قزاق ها و ترک های قبرس است. در اشغال حلب بیش از پنج هزار نفر از تروریست های اویغوری به رهبری ابوالقاسم ترکستانی و هزاران نفر از ازبک های گروه تهدید و جهاد ازبکستان و سایر ترک تبارهای مورد اشاره حضور دارند که با پا گذاشتن روی وحدت ایدئولوژیکی تکفیری مورد ادعا، تلاش تلاش کردند نمادهای قومی خود را به نمایش بگذارند. این گروهها از مناطق و کشورهایی هستند که ترکیه آنها را در قالب «جهان تُرک یا تورانی» بازنمایی می کند.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در آنکارا به بهانه «کمبود وقت» حاضر به دیدار با سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان نشد و دیدار او از ترکیه صرفا به دیدار با هاکان فیدان، همتای ترکیه‌ای‌اش محدود شد. حتی در اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای عضو اکو نیز، ترکیه در سطح معاون وزیر امور خارجه حاضر شد و وزیر امور خارجه این کشور به مشهد نرفت!
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقدامات نژادپرستانه و تلاش برای استفاده از نشانه های افراطی پان ترکها توسط تروریست های منتقل شده از آسیای مرکزی و قفقاز به سوریه، موجی از خشم و نفرت را به همراه داشته و باعث نگرانی بسیاری از دولت ها و ملت ها در مورد تبعات آزاد گذاشتن اردوغان برای حمایت از این ایدئولوژی افراطی شده که رفتار فاشیست های آلمان نازی را یادآور است. این نگرانی به خصوص برای اروپایی ها جدی است و حتی کشورهای عربی هم حمایتی از تحرکات اخیر تروریست ها نداشته اند و آنچه در تماس تلفنی بشار اسد با حاکم امارات رخ داد، موید این تحلیل است.
ادامه مطلب
علی‌اصغر بصیری‌جم در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: بی گمان می‌توان اردوغان را ماکیاول دوران معاصر در سیاست خارجی قلمداد کرد چرا که با بررسی رفتارها و الگوهای سیاست خارجی وی در یک دهه گذشته به خوبی عیان است که در راه تامین منافع کشورش بدون هیچ گونه تعارف و ملاحظه ای در همان لحظه که با کشوری روابط حسنه دارد می تواند وارد خصومت هم شود و یا برعکس، که البته دیدگاه رئالیسی در سیاست خارجی به همین معناست و سیاست خارجی دولت اردوغان را می‌توان یک کارگاه آموزشی دانست!
ادامه مطلب
جمیله کدیور در یادداشتی می نویسد: چند ساعت پس از آن که اردوغان اعلام کرد همه روابط خود را با اسرائیل قطع کرده، وزارت امور خارجه اسرائیل تغییر در روابط دیپلماتیک خود با ترکیه را تکذیب و اعلام کرد این وزارتخانه «از تغییر در وضعیت روابط با ترکیه آگاه نیست.» تا زمان نگارش این مقاله، گزارش‌ها حاکی از آن است که سفارت ترکیه در اسرائیل طبق معمول کار می‌کند و نمایندگی دیپلماتیک اسرائیل در آنکارا نیز باز است.
ادامه مطلب
از سال ۱۹۶۰، ترکیه چندین کودتای نظامی را شاهد بوده که آثار سخت خود را بر شرایط سیاسی، اقتصادی و بشردوستانه بر جای گذاشته است و هنوز هم از عواقب آن تا به امروز رنج می‌برد. نکته اینجاست که اکثر این کودتاها در زمان حکومت حزب دموکرات در امریکا رخ داده است.
ادامه مطلب
حامیان اردوغان به یک طرح بزرگ که ترکیه را تهدید می‌کند متقاعد شده‌اند. اما برخی دیگر از جمله منتقدانش می‌گویند که او از آن برای توجیه موضع ضد اسرائیلی خود و منحرف‌کردن توجه ترکها از مشکلات اقتصادی و هزینه‌های بالای زندگی استفاده می‌کند.
ادامه مطلب
انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا با پیروزی خیره‌کننده دونالد ترامپ به پایان رسید و حالا جهان می‌داند قدرتمندترین کشور جهان به‌زودی با ترامپ سیاست‌هایی را در پیش خواهد گرفت که در خیلی از عرصه‌ها با آنچه دولت ناکام بایدن اعمال می‌کرد، متفاوت خواهد بود. اما بازگشت دوباره ترامپ به کاخ سفید چه معنایی برای رهبران دنیا دارد و چه رهبرانی ممکن است از بازگشت ترامپ به قدرت استقبال کنند؟
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر محیط ژئوپلیتیک منطقه را تا چند صد سال پیش بررسی کنیم، به صراحت می‌شود ادعا کرد که تنها دو کشور ایران و ترکیه را می‌توان کشورهای واقعی در بستر آنارشیک منطقه غرب آسیا قلمداد کرد. این دو کشور واقعی اما دارای رگه‌های از اختلاف، ستیز منافع و سیاست‌ها هستند که به‌ویژه با پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران و برآمدن الگوی حکمرانی ایرانی در جهان اسلام، شدت گرفت.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اردوغان یک سفر مینی بالکان را به مدت دو روز در تیرانا، پایتخت آلبانی و بلگراد پایتخت صربستان برگزار کرد که در تیرانا امضای چهار توافقنامه بین ترکیه و آلبانی در زمینه همکاری، ارتباطات، آموزش و کشاورزی جلب توجه کرده است. ترکیه شریک استراتژیک آلبانی و یکی از بزرگترین سرمایه گذاران آن است که در زیرساخت ها و سایر بخش ها مشارکت دارد.
ادامه مطلب