علی موسوی خلخالی می‌نویسد: اگرچه ایران از دولت افغانستان به واسطه رفتارهای مغرضانه، رویکردهای به شدت امریکایی و مواضع ضد ایرانی اش خشنود نیست و چنین رفتارهایی را به ضرر روابط دوستانه دو کشور می داند، اما ایران نمی خواهد شاهد تضعیف دولت مرکزی به سود یک جریان بنیادگرا باشد. به عبارتی نه تضعیف دولت مرکزی تحت هر عنوانی به سود ایران و منافع آن است نه تمامیت خواهی و قبضه کامل قدرت توسط طالبان.
ادامه مطلب
محسن روحی صفت در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون نقش ایران در برون رفت افغانستان از بحران کنونی بر این باور است که بخشی از بدنه طالبان این ارزیابی را دارند که با اتکای صرف به قدرت میدانی نمی‌توان حکومتشان در افغانستان را تشکیل دهند. لذا اگر این فکر در میان طالبان تسری پیدا کند قطعاً می توان به نتیجه بخش بودن روندهای سیاسی، دیپلماتیک و مذاکره و گفت وگوهایی نظیر آنچه که در تهران جریان دارد امیدوار بود.
ادامه مطلب
سهیلا عرفانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: و در این عصرِ ارتباطات، سفرهای متقابل فعالان رسانه‌ای ایران به افغانستان و فعالان رسانه‌ای افغانستان به ایران برای بازتاب اهمیت روابط فرهنگی و دستاوردهای فرهنگی این دو کشور از ضرورت هاست.
ادامه مطلب
جواد عباسی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هنگامی که تاریخ چند هزار ساله غرب آسیا را ورق می‌زنیم، بیش از هر چیز همزیستی، همکاری و هم‌افزایی فرهنگی ـ تمدّنی میان ساکنان این منطقه، یعنی حدفاصل آسیای مرکزی و شبه قاره هند در شرق تا آناتولی و سواحل مدیترانه در غرب، پیش چشم ما قرار می‌گیرد. این منطقه که امروزه شامل چندین کشور مستقل است، برای هزاران سال با وجود از سرگذرانیدن رویدادهای فراوانِ تلخ و شیرین و فراز و نشیب‌های بسیار، همواره از نوعی همبستگی فرهنگی ـ تمدنی برخوردار بوده است.
ادامه مطلب
دکتر حمیده عادلیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شرایط اخیر در دنیا، با توجه به پاندمیک کرونا، نشان داد که انسجام جهانی در رسیدن به محیطی ایمن و سالم برای همگان از اهمیت بالایی برخوردار است. اینجاست که شعار "Ubuntu"، من هستم از آنجایی که ما هستیم، معنا و مفهوم ملموسی می یابد. این مفهوم برگرفته از مردمان آفریقای جنوبی است که توسط نلسون ماندلا در دنیا مطرح و به کار برده شد و چندی است که به عنوان شعار مددکاری اجتماعی در سال ۲۰۲۱ بازنمایی و مجدد در جهان طنین انداز شده است. این مفهوم بر ارتباط همه انسان ها با یکدیگر و محیط شان تاکید دارد. شعاری است که نیاز به انسجام را در سطوح مختلف درون جامعه، درون جوامع و جهان شمول به تصویر می کشاند. پیامی که بیان می کند، همه انسان ها با هم مرتبط بوده و آینده بشر به این بستگی دارد که همه باور داشته باشند که برای ساختن آینده ای روشن و مبتنی بر عدالت، نیاز به تعامل و همکاری مشترک داریم. تنها در این صورت است که با هم می توانیم دنیا را تغییر داده و برای خود و نسل های آینده جهانی بهتر بسازیم.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: قدرت گرفتن دوباره طالبان در افغانستان، بدترین اتفاقی است که نه تنها برای افغانستانی ها بلکه همسایگان و جامعه جهانی می تواند باشد.
ادامه مطلب
امریکا با خروج سریع از افغانستان که می تواند به جنگ داخلی دیگر و تهدید ثبات منطقه و منافع روسیه، چین و ایران بینجامد، یک اهرم فشار در اختیار دارد. اقامت طولانی تر خطرناک بود، زیرا طالبان حمله به نیروهای ائتلاف و پایگاه های آنها را افزایش می داد.
ادامه مطلب
بهاره سازمند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فغانستان تنها کشوری است که همسان با ایران، همچنان تقویم باستانی را حفظ کرده و مردم آن، گردش سال را بر اساس تقویم هجری شمسی جشن می گیرند. آیین های نوروزی از چهارشنبه سوری گرفته تا سیزده به‌در به همان سان در افغانستان برگزار می‌شود که در ایران. حتی می‌توان گفت که برخی از آیین‌های نوروزی نظیر چهارشنبه سوری در میان مردم افغانستان با گستردگی بیش‌تری انجام می‌گیرد.
ادامه مطلب
سعید شجاعی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به عنوان یک شهروند ترک زبان جمهوری اسلامی ایران می خواهم به پیوندهای قومی عمیق با ترک زبانان کشور افغانستان در هرات و جوزجان اشاره کنم که در طول سالیان و از عهد کهن، یکی از سازندگان فرهنگ و تمدن افغانی بوده اند و اکنون نیز جزو افغانهای دغدغه مند و پیشرو در کنار دیگر برادران و خواهران افغانی در راستای ساختن افغانستان نوین در تلاش هستند.
ادامه مطلب
ایالات متحده در دوره ریاست جمهوری جورج بوش پسر حمله به افغانستان علیه طالبان را پس از حملات ۱۱ سپتامبر به برج های دو قلو، آغاز کرد. باراک اوباما درصدد کاهش شمار نیروها برآمد، اما شدت آشفتگی ها در افغانستان مانع از تخلیه نیروها شد. در دوره ترامپ هم که از پایان دادن به «جنگ های ابدی» زیاد سخن می گفت، تغییر چندانی در وضعیت نیروهای مستقر در افغانستان ایجاد نشد. اکنون، جو بایدن اعلام کرده می خواهد روز ۱۱ سپتامبر را به پایان حضور نیروهای آمریکایی تبدیل کند. یک پایگاه هوایی مهم نیروهای خارجی تخلیه شده، اما آشفتگی ها همچنان ادامه دارد و کشورهای منطقه نگران قدرت گرفتن مجدد طالبان و ناآرامی ها در همسایگی خود هستند.
ادامه مطلب
حسام الدین حجت زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وخامت شرایط امنیتی و نظامی در افغانستان به گونه ای است که هم زمان با ادعای سخنگویان طالبان در زمینه تصرف ۸۰ درصد از جغرافیای این کشور، روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال با استناد به یکی از ارزیابی های جمعه اطلاعاتی ایالات متحده گزارش داد که دولت محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان احتمالاً بین شش ماه تا یک سال آینده پس از پایان روند خروج نظامیان آمریکایی از این کشور ساقط خواهد شد. پرسش اصلی این مقاله این است که در وضعیت فعلی افغانستان، جمهوری اسلامی ایران چه خواهد کرد یا به تعبیر بهتر، چه باید بکند؟
ادامه مطلب
در حالی که گزارش های منتشر شده از خروج نیروهای آمریکایی از بزرگ ترین میدان هوایی در افغانستان به عنوان بخشی از برنامه خروج کامل نیروها از این کشور جنگ زده حکایت دارند، روسیه، ایران و چین گزینه های خود برای آینده نامشخص ارزیابی می کنند.
ادامه مطلب
بصیراحمد دانشیار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با مطالعه فصل‌های مختلف قرارداد مودت و دوستی سال ۱۳۰۰ ه ش؛ به حسن رفتار، معادلات برد-ـ برد دو سویه، مناسبات سیاسی، احترام متقابل به مهاجرین، تعاملات آموزشی و فرهنگی اشاره شده که درخور تامل و توصیف است.
ادامه مطلب
علی خورسندی طاسکوه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ملت های بزرگ بطور تاریخی از درآمیختگی و درهم تنیدگی فرهنگی ملت های بزرگ و کوچک در یک حوزه جغرافیایی بزرگتر شکل گرفته اند. در دنیای کنونی نیز ارتباط و تعامل بین فرهنگی هم به لحاظ «ذهنی» و هم از منظر «عینی» اجتناب‌ناپذیر شده است.
ادامه مطلب
عبدالرحمن حمید در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دو کشور همسایه، همزبان و هم‌فرهنگ پیوند دوستی و فرهنگی دیرینه‌ی دارند. خرسندیم که امروز پس از گذشت فراز و نشیب‌های زیادی توانسته ایم این پیوند دیرینه را پایدار و مستحکم نگه‌داریم.
ادامه مطلب
سید موسی حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یادم است که در دوران کودکی در روستایی از ولایت بامیان باستان، در کنار آموزش قرآن کریم، کتاب حافظ شیرازی هم می آموختیم که حلاوت آن تا کنون در روح و روانم جاری است و کدام اهل ذوق ساکن در ایران فعلی است که بگوید سنایی غزنوی از دیار غریب است؟ آن وقت است که بهتر درک می کنی استعمارِ پیر چگونه با سیاست «تفرقه بینداز و حکومت کن»، چقدر هوشمندانه و هدفمندانه با شمشیرِ مرزهای سیاسی، در میان این حوزه تمدنی بزرگ و باشکوه افتاد و آن را به نام های مختلف تکه تکه کرد؛ و استعمارگران امروزی چگونه با روشهای نوین این سیاست موثر را ادامه می دهند...!
ادامه مطلب
خدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جامعه افغانستان امروز در شرایطی در نبرد با طالبان قرار دارد که نیمی از جمعیت این کشور، یعنی زنان به خوبی متوجه عواقب تسلط گروهک طالبان بر کشور هستند و همین خطر قریب‌الوقوع و جدی برای اندک دستاوردهای شکننده زنان که در پی بیش از یک دهه مبارزه مدنی و تلاش‌ها و هزینه‌های فراوان به دست آمده است، سبب شده که امروز شاهد باشیم که زنان افغان از شهرهای گوناگون و فارغ از قومیت، سلاح در دست بگیرند و در خیزش مردمی علیه طالبان فعالانه شرکت کنند، اما قوم‌گرایی‌ها، لجبازی‌ها و منفعت‌طلبی‌های گروهی برخی از صاحبان نفوذ و حتی سیاستمداران سبب شده است که صلح و برادری به مخاطره بیافتد و افغانستان را در آستانه بحرانی فراگیر قرار دهد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاری عمومی رجب طیب اردوغان برای تبدیل ترکیه به قدرت بزرگ منطقه‌ای و جهانی آرمانشهری که در داخل با شکست و ظهور استبداد مواجه شده در سیاستگذاری خارجی نیز با تبدیل سایر کشورها به ویرانشهر همراه بوده است. سیاستگذاری ایجاد ترکیه بزرگ یا همان آرمانشهر اردوغان سبب ویرانی‌های بزرگ در عراق و سوریه شده و اکنون نیز افغانستان در معرض چنین سیاستی از سوی دولت ترکیه قرار گرفته است.
ادامه مطلب
مسعود حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امروزه برابر با عرف و اصول بین‌المللی، افغانستان و ایران به عنوان دو کشور مستقل و جدای از هم وجود دارند و با همین ویژگی هم شناخته می‌شوند. این یک واقعیت است که نمی‌شود آن را انکار کرد. با وجود این، آن عقبه و پیشینۀ تاریخی واحد و آن همه افتخارات و میراث مشترک را هم نمی‌توان از نظر دور داشت و به دست باد فراموشی سپرد تا هرجا دلش خواست ببرد. نه! نباید نه این را انکار کرد و نه آن را از یاد برد.
ادامه مطلب
عبدالمحمد طاهری در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر اینکه جریان تطهیر کننده طالبان در داخل ایران بی‌شک با مواضع خود در قبال حمایت از این جریان شان جمهوری اسلامی ایران را زیر سوال می برند، پیرامون خطر تشکیل حکومت طالبان برای امنیت کشور بر این باور است که با همکاری با طالبان به جای ایجاد حوزه نفوذ برای ایران در افغانستان شاهد ناامنی در کنار مرزهای شرقی کشور خواهیم بود.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: ظرفیت افغانستانى ها اعم از تاجیک، ازبک، هزاره و... براى تحمل آنچه پیشترو به تلخى تجربه شده آیا اجازه تکرار تاریخ را خواهد داد؟ آیا این بار افغانستان مى خواهد عرصه تازه ترى براى جنگ هاى نیابتى میان قدرت هاى رقیب در غرب آسیا شود؟ این بار افغانستان چه جایگاهى از حیث سوق الجیشى در بازى قدرت هاى بزرگ از جمله آمریکا، روسیه و چین دارد و هزینه اى که مردم این کشور در این باره باید از جان، مال و اندوخته هاى ملى خود بپردازند، چه میزان بیش از آنچه تاکنون پرداخته اند، خواهد بود؟
ادامه مطلب
عزیزالله حسن زاده هروی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این سال های اخیر که افغانستان دستخوش تجاوز قدرت های شرق و غرب شده، دولت و ملت ایران اسلامی همچون یک پرستار دلسوز و صادق، زخم های جانکاه ملت افغانستان را درمان کرده و بدون کدام چشم داشتی، وظیفه ای انسانی الهی خود را انجام داده است، هرچند که دشمنان دو ملت همیشه مانع از تعاملات و تبادلات علمی فرهنگی و اقتصادی میان دو کشور بوده اند و نگذاشتند این دو کشور از ظرفیت های وسیع خود به طور همه جانبه و موثر بهره برداری نمایند.
ادامه مطلب
احمد رشاد جمالیار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران و افغانستان به عنوان دو ملت پیوسته به هم که منشاء هویتی واحدی دارند، نمونه بارزی از تاثیر غالب عوامل هویتی و فرهنگی در مناسبات میان کنشگران سیاسی هستند.
ادامه مطلب
تقی پورنامداریان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دوران معاصر، علاوه بر پدیده های زندگی، در این عصر نظریه های مختلفی پیدا شده است. در عرصه ادبیات بزرگانی هم در ایران و هم در افغانستان پیدا شده اند که شاید شناخت ما نسبت به آنها از بزرگان دوران گذشته کمتر باشد. درباره کسانی مانند ناصرخسرو، مولوی و حتی شعرایی مانند سنایی که متعلق به هر دو کشور هستند، نمی توانیم بگوییم که افغانستانی‌ها بیشتر به آنها توجه دارند یا ما ایرانی ها. درست است که این بزرگان از ایران بزرگ یا خراسان بزرگ برخاسته‌اند، یعنی ناحیه مشترک فرهنگی هر دو قوم، اما به هر حال بر آثار بعضی از شاعران در ایران بیشتر تاکید می شود و بعضی مثل بیدل در افغانستان خیلی بیشتر خوانده می‌شود تا در ایران. این اختلاف را می توان با همکاری از میان برداریم و هر دو طرف به کمک هم در فهم این آثار، بهتر اشراف پیدا کنیم و با توجه به زبان فارسی مشترک، این آثار را عمیق‌تر بفهمیم.
ادامه مطلب
محمدرضا فرقانی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون نگاه دولت رئیسی به تحولات افغانستان تصریح کرد که در صورت تشدید جنگ داخلی در افغانستان بحران ناامنی به مرزهای شرقی کشور سرازیر می شود. در کنار آن نباید چالش افزایش مهاجرین افغانستانی را هم نادیده گرفت که بی شک هزینه ها و تبعات خود را به دولت آقای رئیسی تحمیل می کند. لذا دولت سیزدهم برای جلوگیری از به وجود آمدن این چالش ها، هزینه ها و بحران ها هم که شده باید برنامه و تلاش جدی برای حل و فصل و پایان دادن به بحران جنگ داخلی در افغانستان داشته باشد. اینها علاوه بر آن است که سید ابراهیم رئیسی از نظر جغرافیایی متعلق به استانی است که احساس نزدیکی با کشور و مردم افغانستان می کند. لذا مسایل مربوط به افغانستان از اهمیت جدی برای رئیس جمهور جدید برخوردار است. با توجه به مجموعه این نکات به نظر می رسد که در چهار سال پیش رو دولت سیزدهم نقش و جایگاه جدی در کاهش بحران افغانستان خواهد داشت.
ادامه مطلب
محمد میرویس بلخی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از این تجربه زندگی، راه هم دلی ملت ها را آموختم. متوجه شدم که به اندازه ما چند افغان و ایرانی که نتوانسته ایم در محیط دانشگاه تا مدت ها یکدیگر را درک کنیم و پیوندهای ما، ما را باهم گره بزند، به عنوان دو ملت هم این مانع سر راه ما قرار دارد. ما با یک هزار پیوند نتوانسته ایم از مرحله هم زبانی به هم دلی برسیم. این را باری در سفری به تهران در سال ۱۳۹۵ به دوستان ایرانی گفتم. من باور دارم ما یک حافظه تاریخی مشترک داریم اما آن را جدا جدا به نمایش گذاشته ایم. افغانستان و ایران دو همسایه استثنایی در میان ملل جهان با بیشترین پیوند هستند، اما بازهم به عنوان یک استثنا، کمترین سطح روابط مردم با مردم را دارند. مهاجرین افغان در ایران و دیاسپورای افغان و ایرانی در غرب تنها مراجع شناخت مردم با مردم شده اند.
ادامه مطلب
مسعود ایمانی کله سر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حال حاضر هیچ کشوری با دولتی برقرار و با ساز و کار اداری و قوای مسلح، به اندازه افغانستان انفجار و انتحار به خود نمی‌بیند. کشورهای فرامنطقه‌ای و قدرت‌های جهانی را که به دلایلی معلوم فاکتور بگیریم، در عجب نباشیم که چرا کشورهای «مسلمان و همسایه» هم باید «منافع ملی» خود را بر دردِ پاره تن خود، افغانستان، مقدم شمارند؟ و آیا نباید تردیدی در سخن سعدی شیراز که: «چو عضوی بدرد آورد روزگار، دگر عضوها را نماند قرار»؟
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حدود ۳۰ سال قبل پس از خروج نیروهای شوروی از افغانستان، نسیم سقوط از شمال وزید و به کابل رسید و حکومت دکتر نجیب الله را با خود برد. حکومت نجیب یکی دو سال پس از خروج ارتش سرخ هم در برابر حملات مجاهدین مقاومت کرد. اما درست زمانی که مستحکم به نظر می رسید، در ولایات شمالی منقسم و با پیوستن ژنرال دوستم به مخالفان، منهزم شد. هرچند ممکن است سرنوشت حکومت فعلی دقیقا این نباشد، اما شواهد و قرائن موید فراوان به نگرانی ها دامن زده است. آن زمان نبرد اصلی میان ارتش سرخ و مجاهدان تسلیح شده توسط آمریکا و پاکستان بود که با شکست شوروی به پایان رسید. اکنون هم توافق صلح میان آمریکا و طالبان، در حقیقت مهر تاییدی بر ناکامی واشنگتن در طولاتی ترین جنگ آمریکا در سده جاری است.
ادامه مطلب
شیرین احمدنیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به مناسبت یادآوری پیوندهای دیرین مودت و دوستی بین اقوام ایران و افغانستان می خواهم بگویم از آنجا که به فرموده سعدی شاعر خردمند و نام آور سده های پیشین، «بنی آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند، چو عضوی به درد آورد روزگار دگر عضو ها را نماند قرار» هر آنچه زمینه بروز ناملایمات و دشواری ها را برای همسایگان دوست داشتنی ایرانیان فراهم کند، قاعدتا ارادتمندان شان در جامعه ایران را نیز برآشفته و پریشان احوال می کند!
ادامه مطلب
سیده فهیمه ابراهیمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هرات، این نقطة کانونی خراسان بزرگ، منتظر شکوهی دوباره است. خرم روزگاری را مردم ایران و افغانستان به روزگار یکپارچگی سرزمینی شان تجربه کردند و خاطرات نیکوئی را در دل تاریخ برجای گذاشته اند. بیش باد و کم مباد پیوندها و همدلی ها.
ادامه مطلب