خاورمیانه

قدرت آمریکا در جنگ اوکراین نیز رو به اتمام است

روزهای پرالتهاب خاورمیانه

محمود فاضلی در یادداشتی می نویسد: جنگ در سوریه، فلسطین، لبنان و اوکراین با کل رویدادهای جهانی مرتبط است و نمی‌توان حملات اسرائیل به دمشق، تهران، بیروت و یمن و ماجراجویی اوکراین در کشاندن جنگ به خاک روسیه را جدای از رویدادهای جاری مناطق بحران‌زده در نظر گرفت. روسیه، ترکیه، سوریه، ایران، عراق، چین، کشورهای عربی خلیج‌ فارس و اروپا، در مورد الزام اتمام اشغال و کشتار غزه مصمم هستند. به نظر می‌رسد کاخ سفید نیز در شرایط کنونی همین نیت را حتی در ظاهر دارد. آمریکا مستقیم و غیرمستقیم به ایران هشدار می‌دهد که مراقب سناریوهای خود در مقابل نتانیاهو و متحدانش باشد. قدرت آمریکا در جنگ اوکراین نیز رو به اتمام است و این کشور نگران است دستاوردهایی که در عرصه اروپا به‌ دست آورده به دلیل شرایط کنونی این جنگ، از بین برود.

ادامه مطلب

الآن برای امریکا وقت انجام خیلی از کارهاست

مأموریت خاورمیانه‌ای بایدن

دنیس راس می نویسد: برخی ممکن است اعتراض کنند که چنین برنامه‌هایی بسیار پیچیده هستند و بهترین چیزی که می‌توان به آن امید داشت، توافقی برای آزادی گروگان‌هاست که به پایان جنگ منجر شود. ممکن است حق با آن‌ها باشد اما اگر واشنگتن به دنبال هدفی بلندپروازانه‌تر نرود، به زودی منطقه به وضعیت پیش از ۷ اکتبر بازخواهد گشت و تنها طرف‌هایی که از این نتیجه بهره‌مند خواهند شد، ایران و نیروهای نیابتی آن هستند.

ادامه مطلب

خاورمیانه‌ای که رو به تمول است

مِنا و تعادل ناپایدار جهان سیاست

عباس آخوندی در یادداشتی می نویسد: از زمان تاسیس اسرائیل، غرب در ابتدا با راهبری انگلیس و سپس امریکا به‌صورت مستمر و بی‌وقفه تلاش کرد تا موجودیت اسرائیل را از رهگذر مجموعه‌ای از اقدام‌های تشویقی و تنبیهی به ملت‌ها و دولت‌های منطقه منا بقبولاند. میزان موفقیت این اقدام‌ها در سطح ملت‌ها بسیار پائین و در سطح برخی دولت‌ها نیز با هزاران ترس و لرز در وضعیت لرزانی به‌پیش رفت. سیاست‌های رادیکال شخصی چون ترامپ با عنوان صلح ابراهیم نیز با عملیات ۷ اکتبر تقریبا از هم پاچید. این نشان می‌دهد جریان امنیت در منطقه منا هنوز به وضعیت تعادل پایدار نرسیده و امکان شکل‌گیری ترتیبات امنیتی مختلفی در منطقه وجود دارد. همه‌چیز به این بستگی دارد که چه جریان توسعه‌ای بتواند آینده‌ی بهتری را برای منطقه ترسیم و تضمین کند.

ادامه مطلب

نگاه اردوغان به تحولات خاورمیانه چه خواهد بود؟!

سیاست خارجی ترکیه از سوریه تا فلسطین

محمود فاضلی در یادداشتی مینویسد: زنجیره کشتارها و ترورهایی که اسرائیل از غزه آغاز کرده و پس از یمن و لبنان به تهران سرایت کرد، خاورمیانه را به حلقه‌ای از آتش تبدیل کرده‌ است. هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه که در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران شرکت کرده ‌بود، در فضای پرتنشی که اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران به شهادت رسید، بخشی از سیاست خارجی کنونی این کشور را تشریح کرد.

ادامه مطلب

وضعیت برزخی جهان به واسطه سیاست های بی بی

آنچه افراطیون اسرائیلی درپی آنند

جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد:ماجراجویی اسرائیل نه تنها منطقه خاورمیانه، بلکه جامعه جهانی را در وضع برزخی قرار داده است. دولت افراطی "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر اسرائیل هر روز ماجرای تازه‌ای را در منطقه رقم می‌زند تا اوضاع همچنان بحرانی و در وضعی مبتلا به عدم قطعیت باشد. افراطیون اسرائیلی می‌کوشند تا مدتی که داوطلبان نشستن بر کرسی اتاق بیضی کاخ سفید مشغول رقابتند، اوضاع را به‌گونه‌ای معلق و بحرانی مهندسی کنند. هدف از این کار از یک‌سو خرید زمان برای به تعویق انداختن هرگونه توافق برای آتش بس در غزه است. از سوی دیگر، بردن منطقه به سمت و سویی که جنگ و دوری از هرگونه آرامش، حرف اول را بزند. 

ادامه مطلب

برخی جریان‌ها بعد از ترور اسماعیل هنیه به دنبال رادیکال‌کردن فضای سیاسی کشور هستند

دولت ‌پزشکیان از دوگانه میدان و دیپلماسی عبور خواهد کرد

محمدعلی سبحانی در گفتگویی تاکید دارد که این خطر برای دولت مسعود پزشکیان وجود دارد که در داخل، دولت جدید را به سمت جنگ ببرند. ما فراموش نمی‌کنیم که رقبای آقای پزشکیان چه قبل و چه بعد از انتخابات، همواره در تلاش بودند که حاشیه و بحرانی را ایجاد کنند تا توفیقی برای این دولت شکل نگیرد.

ادامه مطلب

نگاهی به جهان بینی فکری و سیاسی معاون اول ترامپ

«ونس» خاورمیانه را چگونه می‌بیند؟

دونالد ترامپ شخصی را به‌عنوان معاونش تعیین کرده که ۳۹ سال دارد و سنش نصف اوست. این بدان معناست که ترامپ درحال آماده‌سازی رئیس‌جمهوری جدیدی برای آمریکاست که احتمالا سال ۲۰۲۸ به قدرت خواهد رسید.

ادامه مطلب

نگاهی به آینده تحولات فلسطین و لبنان پس از پیروزی پزشکیان

دیپلماسی پزشکیان بازتولید سیاست هاشمی رفسنجانی خواهد بود

ماشاءالله شمس‌الواعظین در گفت و گویی باور دارد که دیپلماسی دولت چهاردهم با پیروزی آقای دکتر پزشکیان بازگشتی به سیاست مرحوم هاشمی‌رفسنجانی خواهد بود؛ یعنی بازتولید یک دولت توسعه‌گرا و تنش‌زدا است.

ادامه مطلب

ملزومات بهبود روابط بین ایران و کشورهای عربی در دولت پزشکیان

چیزی تغییر خواهد کرد؟

در کنار وعده‌های مکرر مسعود پزشکیان برای احیای برجام، مذاکره با غرب و ..، رئیس‌جمهور نهم بر بهبود مناسبات و ارتقای روابط با همسایگان ایران هم تأکید کرد. اگرچه ایران به‌لحاظ ژئوپلیتیک از یک سو با آسیای میانه و در سوی دیگر با قفقاز مجاورت سرزمینی دارد، اما مهم‌ترین خاستگاه جغرافیایی کشورمان، حضور در منطقه همیشه ملتهب و حساس خاورمیانه است. ازاین‌رو در ادوار مختلف همه دولت‌های جمهوری اسلامی ایران با هر قرائت سیاسی بیشترین تمرکز خود را روی غرب آسیا و مشخصا خاورمیانه عربی گذاشته‌اند و در سال‌های اخیر با مانور روی کلیدواژه «محور مقاومت» بر نوع مناسبات تهران با عراق، سوریه، لبنان، فلسطین و در یک پراکندگی ژئوپلیتیک، یمن تأکید دارند. ناگفته نماند که یک بُعد دیگر خاورمیانه عربی مشتمل بر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و در ساحت دیگر موضوع روابط ایران با اردن و مصر هم مطرح است. حال باید دید که در دوران ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان چه اقتضائاتی برای روابط ایران با کشورهای عربی روی خواهد داد؟

ادامه مطلب

نگاهی به برنامه و راهبردهای سیاست خارجی در دولت چهاردهم؛ مؤلفه‌هایی که واکنش‌های مثبت بازار را تداوم می‌بخشند

فصل جدید دیپلماسی ایران

بامداد شنبه و با اعلام نتایج، یکی از پیچیده‌ترین ادوار انتخابات ریاست‌جمهوری ایران با پیروزی مسعود پزشکیان پایان پیدا کرد و اکنون توپ در زمین رئیس‌جمهور چهاردهم است تا به وعده‌ها و عهدهای خود با مردم عمل کند. با این حال چنان‌که پیش‌بینی می‌شد، از صبح شنبه شاهد واکنش مثبت بازار سکه، طلا، ارز، بورس و خودرو بودیم.

ادامه مطلب

در سایه بحران خاورمیانه

چه رازی پشت دعوت از کشورهای عربی برای نشست ناتو است؟

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند حضور کشوهای عربی در اجلاس ناتو، برقراری آتش بس و توقف جنگ در نوار غزه را در خط مقدم مباحث نمایان خواهد ساخت و بدون پرداختن به این موضوع، پرونده‌هایی نظیر ایجاد «ناتو» عربی یا نیروهای جایگزین عربی در غزه باز نخواهد شد و جانبداری یا ایستادن کشورهای عربی در کنار اردوگاه غربی به زیان مسکو با توجه به سیاست بی‌طرفی این کشورها که از  از آغاز جنگ در فوریه ۲۰۲۲ اتخاذ شده است، مطرح نخواهد شد.

ادامه مطلب

نگاهی به فضای دوقطبی در آستانه دور دوم انتخابات

چرا جلیلی و جلیلیون برای آینده ایران خطرناکند؟!

در فاصله پنج روز مانده تا ‌دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری، سعید جلیلی خود را بیش از هر زمان دیگری به پاستور نزدیک می‌بیند. بدون شک این باور در طرفداران و اطرافیانش شدیدتر از جلیلی است. بنابراین در سوی دیگر اکنون ترسیم و تبیین آینده کشور در صورت به قدرت رسیدن جلیلی و پایداری‌ها از سوی فعالان و چهره‌های سیاسی در دستور کار قرار گرفته است تا ذیل آنچه نگرانی از ریاست‌جمهوری سعید جلیلی نامیده می‌شود، به افزایش سبد آرای مسعود پزشکیان منتهی شود. از این منظر، به نظر می‌رسد ‌باید منتظر وقوع دو اتفاق باشیم؛ نخست افزایش مشارکت در ۱۵ تیر نسبت به دور اول انتخابات در هشتم تیر و به دنبال آن، از هم‌اکنون قابل پیش‌بینی است که بخشی از این آرا به‌مثابه رأی سلبی و صرفا برای به قدرت نرسیدن سعید جلیلی به صندوق‌ها انداخته خواهد شد.

ادامه مطلب

عملیات هماهنگ ادامه دارد

موفقیت نسبی عراق در همکاری های امنیتی با کشورهای منطقه

دولت عراق موفق شده است تاکنون دهها نفر از افراد تحت تعقیب به اتهام فساد و ارتکاب اقدامات تروریستی را با کمک و هماهنگی کشورهای همسایه به این کشور بازگرداند.

ادامه مطلب

نگاهی به طیف گسترده میهمانان خارجی برای تسلیت شهادت ابراهیم رئیسی و همراهانش

صفحه جدید دیپلماسی

  با نگاهی به ترکیب و تعداد میهمانان خارجی که برای شرکت در مراسم یادبود سیدابراهیم رئیسی و دیگر جان‌باختگان سانحه بالگرد به ایران سفر کرده بودند، به نظر می‌رسد باید شاهد صفحه جدیدی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باشیم؛ خاصه آنکه در بین میهمانان، انتظاری برای حضور مقامات برخی کشورها وجود نداشت، اما حضور آنان که برای اولین بار روی داد، حکایت از آن دارد که سیاست خارجی ایران مشخصا به نقطه‌ای رسیده‌ که گزاره انزوای دیپلماتیک ایران را غیرواقعی جلوه می‌دهد که البته به باور طیفی از تحلیلگران بخشی از آن به واسطه عملکرد دولت سیزدهم و تحرکات حسین امیرعبداللهیان بوده است.

ادامه مطلب

با توجه به سرعت تحولات منطقه خاورمیانه

ظرافت های دیپلماسی ایران

سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سرعت رخدادها و سیال بودن شرایط به گونه ای است که متخصصان و تحلیلگران برای ارزیابی وضعیت و سمت و سوی روندهای آتی با سوالات وابهامات زیادی مواجه هستند. در چنین وضعیتی شناخت بهتر شرایط پیش روی و اینکه جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای اثرگذار در این رخدادها، سیاست خارجی خود را بر اساس چه مولفه هائی طراحی و عملیاتی کند، حائز اهمیت بسیار است. 

ادامه مطلب

دیپلماسی آمریکا، کلید پایداری در منطقه

چه شد اسرائیل و ایران از آستانه جنگ، پا پس کشیدند؟

ولی نصر در یادداشتی می نویسد: چشم انداز یک تشدید خطرناک دیگر بر منطقه سایه افکنده است. حمله اسرائیل به رفح می تواند رویارویی تازه ای را کلید بزند اگر ایران و متحدانش احساس کنند که برای جلوگیری از نابودی حماس و با توجه به وخامت شرایط انسانی در باریکه غزه، ناچارند که دست به کار شوند.

ادامه مطلب

نگاهی به گفته‌های رئیس شورای راهبردی روابط خارجی درباره احتمال تغییر دکترین هسته‌ای کشور در صورت تهدید موجودیت ایران

هشدار کمال

اگرچه در سال‌های اخیر سیدکمال خرازی در جایگاه وزیر امور خارجه اسبق کشور و رئیس فعلی شورای راهبردی روابط خارجی به فراخور، مواضع خود را درباره پرونده و همچنین توان هسته‌ای ایران مطرح کرده، که گاهی به تنش‌زدایی تنه زده و گاهی هم لحن تند و هشداردهنده‌ای به خود گرفته است، اما تاکنون او اشاره‌ای به احتمال تغییر دکترین هسته‌ای که می‌تواند به معنای نظامی‌شدن توان اتمی ایران باشد، نکرده بود. حال مصاحبه سیدکمال خرازی با الجزیره و خط‌ونشان‌ کشیدن‌های او مبنی بر اینکه اگر موجودیت ایران به واسطه تهدیدات اسرائیل به خطر بیفتد، احتمال تغییر دکترین هسته‌ای ایران وجود دارد، نشان می‌دهد که باید موضوع را جدی‌تر از سخنان قبلی او دید.

ادامه مطلب

حرکت به چیزی فراتر از تدابیر اعتمادساز

نیاز کشورهای عربی به ایران برای تامین امنیت منطقه

اعضای شورای همکاری می‌دانند که هیچ یک از پروژه‌های بزرگی که در نظر دارند، در سایه رویارویی با ایران محقق نمی‌شود.

ادامه مطلب

اگر جهان می خواهد از فاجعه جلوگیری کند

تقابل ایران - اسرائیل و فرصتی برای آتش‌بس در منطقه

اگر جهانیان بر آن هستند تا با فاجعه اقتصادی و انسانی ناشی از یک جنگ منطقه‌ای در خاورمیانه مقابله کنند، باید به سرعت دست به کار شده و یک صلح پایدار همه‌جانبه را در منطقه پایه‌ریزی کنند.

ادامه مطلب

معادله ای که آنکارا به دنبال آن است

امنیت در مقابل اقتصاد، هدف سفر اردوغان به عراق

هدف اصلی سفر اردوغان به عراق، چیدن معادله‌ای دو طرفه با متغیرهای امنیت و اقتصاد و ایجاد توازن ترکیب دو طرف معادله و شکل دادن به معادله‌ای به نام «امنیت در مقابل اقتصاد» بوده است تا این موضوع بتواند بر معادلات حاکم بر روابط آنها طی سالیان آینده حکمفرما باشد.

ادامه مطلب

از بحران غزه تا ابهام در سفر گروسی

فاصله خاورمیانه تا توافق

جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: تحولات منطقه هر لحظه تصویری متناقض را نزد ناظران به نمایش می‌گذارد. اگر با قاطعیت گفته نشود که همه چیز در بن بست کامل فرو رفته، اما می‌شود گفت که خاورمیانه تا نقطه توافق فاصله بسیار و دور از دسترس دارد.

ادامه مطلب

نگاه واشنگتن به راهبرد مهار تهران توسط پکن

چین اهرم فشاری علیه ایران دارد؟

به‌تازگی نشریه فارن‌پالیسی در مقاله‌ای با عنوان «چین واقعا تا چه حد بر ایران اهرم فشار دارد؟» نوشت که «حتی قبل از اینکه تهران صدها هواپیمای بدون سرنشین و موشک را به سمت اسرائیل پرتاب کند، مقامات آمریکایی از چین خواسته بودند تا از نفوذ خود برای متقاعدکردن تهران برای مهار اقدامات خود و گروه‌های مقاومت در سراسر خاورمیانه استفاده کند». ازاین‌رو به گفته نشریه مذکور، «حمله انتقام‌‌جویانه ایران که اولین حمله مستقیم این کشور به اسرائیل بود، ایالات متحده را به استفاده بیشتر از اهرم بالقوه پکن در خاورمیانه ترغیب کرده است.

ادامه مطلب

بررسی فضای حاکم بر منطقه بعد از فروکش‌کردن تنش میان ایران و اسرئیل

تنش یا مذاکره؟

علی اکبر فرازی می گوید: زمانی که تنش‌زدایی و اعتمادسازی توسط تهران انجام شد و ترتیبات منطقه‌ای در سطح عملیاتی از جانب ایران به سمت کاهش تنش میل کرد، می‌توان روندی را ترسیم کرد که یا خبری از ناتوی عربی یا ناتوی عربی - غربی یا ناتوی عربی – غربی - عبری و سامانه یکپارچه پدافند عربی نباشد یا ایران هم باید جزء ترتیبات قرار گیرد.

ادامه مطلب

دو تفسیری که از مجمع جهانی اقتصاد در ریاض می توان داشت

هدف ائتلاف‌ سازی یا اجماع جدید منطقه‌ای؟

جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: اهمیت اجلاس ریاض از آن روست که در شمار هزار شرکت کننده، دوازده رئیس دولت، و نیز وزیران امور خارجه ایالات متحده و تروئیکای اروپایی حضور دارند. مهم‌تر این که «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه ایالات متحده بلافاصله پس از خروج از چین، راهی ریاض شد تا با مقام‌های سعودی وارد گفت‌وگو شود. این گفت‌وگو پیش از سفر او به تل‌آویو است که قرار است آخرین رایزنی‌ها درباره آتش بس در غزه و احتمال حمله اسرائیل به «رفح» و نیز خطر وقوع جنگ گسترده در جنوب لبنان انجام گیرد.

ادامه مطلب

احتمال معادلات عربی خاورمیانه و سیاست خارجی تهران پس از حمله ایران به اسرائیل

ائتلاف‌سازی عربی ضدتهران بعد از وعده صادق!

با وجود آنکه ۱۵ روز از پاسخ موشکی و پهپادی ۲۶ فروردین‌ماه (۱۳ آوریل) ایران به اسرائیل که از آن به نام عملیات «وعده صادق» یاد می‌شود، گذشته اما هم‌چنان این اتفاق از جنبه‌های متفاوتی قابل ارزیابی است که یکی از آنها ناظر به احتمال تقویت جبهه عربی برای توازن با ایران است. آن‌گونه که برخی باور دارند زمانی که ایران در یک واکنش غیرقابل پیش‌بینی به حمله اسرائیل به سفارتش در دمشق، بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد به اسرائیل شلیک کرد، عملا یک پوست‌اندازی در توازن‌بخشی کشورهای عربی بین تهران و تل‌آویو شکل گرفته است.

ادامه مطلب

سیاست های شکست خورده امریکا در خاورمیانه

با این رفتارها منطقه امن نمی شود

استفان والت می نویسد: وقتی اسرائیل به ساختمان کنسولی ایران حمله کرد واشنگتن حتی پلک هم نزد، در حالی که این کشور حمله اخیر اکوادور به سفارت مکزیک در کیتو را محکوم کرده بود.

ادامه مطلب

ایرلن و تغییر معادلات در برابر همسایگان !

در ارزیابی قدرت بازدارندگی، متغیرهای متفاوتی دخیل هستند

رحمن قهرمانپور می گوید: درست است که کمتر به موضوع بازدارندگی منطقه‌ای حمله هفته گذشته مستقیم ایران به اسرائیل در حوزه همسایگان اشاره شده است، اما از آن طرف باید به این نکته هم اشاره کرد که بازدارندگی مفهومی نیست که بتوان آن را در یک ساحت‌ یا ‌بُعد دید؛ چون بازدارندگی مفهوم تک‌بُعدی نیست. بنابراین بازدارندگی الزاما و تنها با اعمال قدرت نظامی و دفاعی یا توان موشکی و پهپادی اتفاق نمی‌افتد.

ادامه مطلب

نگاهی به روایت‌های رسانه‌ای و اظهار‌نظرهای متعدد درباره نحوه حمله احتمالی اسرائیل به ایران

دام تل‌آویو برای واشنگتن

هرچه از زمان پاسخ ایران به اسرائیل می‌گذرد، به موازات گسترده‌شدن مواضع مقامات تل‌آویو، رسانه‌های غربی هم گمانه‌زنی‌های متعددی را درباره نحوه حمله احتمالی اسرائیل مطرح کرده‌اند. این گمانه‌زنی‌ها طیفی از سناریوهای مختلف از حمله مستقیم به خاک ایران تا جنگ سایبری را شامل می‌شود.

ادامه مطلب

تل آویو تحقیر خود را تحمل نمی کند

فاصله ایران و اسرائیل تا جنگ تمام عیار؟

جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: تهران به ویژه پس از جنگ هفتم اکتبر ۲۰۲۳ به این سو به شدت مراقب سیاستی بوده که دولت «بنیامین نتانیاهو» خواستار آن است؛ این‌که دامنه جنگ، از غزه تا خلیج فارس گسترش یافته و به‌این ترتیب صحنه به جنگ «اسرائیل‌_‌ایران»  تغییر وضعیت دهد. خویشتنداری تهران در برابر رویکرد زیرکانه تل‌آویو، اما به معنای آن نبوده و نیست که ارتدوکس‌های اسرائیلی قوانین بازی را با اقدام‌های خرابکارانه _ تروریستی تغییر دهند؛ درحالی که تهران هیچ پاسخی در این‌باره ندهد.

ادامه مطلب

با توجه به تلاش مسکو برای انحراف توجه ها از جبهه اوکراین

چرا روسیه خواهان جنگ بین اسرائیل و ایران نیست؟

علی رضوانپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حالی که روسیه ترجیح می دهد توجه غرب از اوکراین منحرف شود، درگیری مستقیم اسرائیل و ایران آسیب پذیری های آن را در خاورمیانه آشکار می کند.

ادامه مطلب