مهمترین بخش این گزارش سه سناریویی است که بر اساس تحولات منطقه، داده ها و تحلیل رفتار تصمیم گیران جهان عرب ترسیم می شود. اگرچه ایران جزء کشورهای مورد مطالعه این پژوهش نیست، اما در ترسیم سناریوهای آن نقش نسبتا مهمی دارد.
ادامه مطلب
به گفته آیهام کمال در گروه اورآسیا، مشکل اساسی عربستان به رغم سرمایه گذاری های کلان در بخش دفاع هوایی، یک مشکل ساختاری است. بخش عمده ای از سیستم های دفاع هوایی عربستان برای دفاع در برابر تهدیدات متعارف طراحی شده و قافد تجهیزات لازم برای مقابله با تهدیدات نامتقارنی مانند پهپادهاست. آسیب پذیری زمانی بیشتر می شود که بخش عمده ای از زیرساخت ها – "ذخیره، فرآوری و قطارهای کمپرسور – در یک منطقه کوچک قرار گرفته اند."
ادامه مطلب
قاسم محب علی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون دلایل پشت پرده تلاش های دیپلماتیک و سیاسی بنیامین نتانیاهو علیه جمهوری اسلامی ایران در روزها و هفته‌های اخیر بر این باور است: قطعا مسئله انتخابات پارلمانی در سرزمین های اشغالی یکی از پارامترهای مهم در پررنگ شدن تحرکات دیپلماتیک، میدانی و نظامی - امنیتی اسرائیل علیه ایران و نیروهای همسو در منطقه است. چون به هرحال این انتخابات برای بنیامین نتانیاهو بسیار اهمیت دارد.
ادامه مطلب
تداوم سیاست های منطقه ای ایران پیش و پس از انقلاب ۱۹۷۹ با ادعای پوچ پمپئو و سایر مقامات دولت ترامپ که ایران پس از انقلاب اسلامی را "کشوری غیرعادی" می نامند کاملا در تضاد است و این اظهارات فقط در راستای توجیه کارزار "فشار حداکثری" علیه ایران بیان می شود.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: چند سال قبل برای نخستین بار ایران متهم شد که نفوذ منطقه ایش را آنقدر بسط داده که عملا بر چهار پایتخت عربی صنعا، بغداد، دمشق و بیروت حکم می راند. این گزاره امروز باید تعدیل و تکمیل شود، زیرا ایران تنها کشور "پایتخت دار" منطقه نیست: ابوظبی بر عدن و بنغازی حاکم و در اندیشه استیلا بر طرابلس است. دوحه و آنکارا مانع سقوط طرابلس شده اند.
ادامه مطلب
ترجمه و تلخیص: الیاس واحدی تهیه شده توسط: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران
ادامه مطلب
گزارش کشوری سال ۲۰۱۸- شاخص تغییر بنیاد "برتلسمان استیفتونگ" (BTI) درباره ایران گروه ترجمه: مجتبی خادمی و سمیرا غلامرضا ناظران: ابوالفضل غیاثوند، ابوالقاسم اسکندری *تهیه شده توسط مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری
ادامه مطلب
گزارش خاورمیانه شماره ۲۰۵ / یکم اوت ۲۰۱۹ - ترجمه از انگلیسی به فارسی
ادامه مطلب
کتاب بمب های آزادیبخش امریکا، سه نوشته ای از نوآم چامسکی، آروند هاتی و روی میلان ری در تقبیح سیاست های جنگ طلبانه ایالات متحده امریکاست.
ادامه مطلب
محمدجواد جمالی نوبندگانی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون اهداف کاخ سفید از تشکیل ائتلاف نظامی در تنگه هرمز بر این باور است: مهمترین هدف واشنگتن از تشکیل ائتلاف نظامی به ایجاد موج جدید ایران هراسی و افزایش فشار بر جمهوری اسلامی با دخیل کردن ظرفیت سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی دیگر کشورهای جهان باز می گردد. در کنار آن کاخ سفید به دنبال ایجاد شرایطی است که همکاری های منطقه ای ایران با همسایگانش دچار یک چالش جدی شود تا به این وسیله ایران در یک انزوای منطقه ای قرار بگیرد.
ادامه مطلب
چندین منبع آگاه به دیپلماسی ایرانی گفتند که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از دونالد ترامپ و دولت او تصور جورج بوش پسر را داشتند و در سر رویای رویارویی امریکایی ها با ایران را می پروراندند و فکر می کردند نهایت رویارویی ایران و امریکا جنگ خواهد بود و فقط باید منتظر جرقه ای بود تا این جنگ آغاز شود. سرنگونی پهپاد امریکایی این جرقه را زد اما جنگی نشد. اتفاقی که تعجب کشورهای عربی را برانگیخت.
ادامه مطلب
اصغر زارعی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون تغییر مواضع امارات متحده عربی و عربستان سعودی در قبال مسئله یمن و تنش با ایران بر این باور است: امروز شاهد هستیم که تعاملات و همکاری‌های گسترده اقتصادی، امنیتی، نظامی و اطلاعاتی میان کشورهای عربی منطقه با محوریت عربستان سعودی و امارات متحده عربی با رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا بسیار جدی و در سطح راهبردی و کلان است. پس نمی شود یک روزه شاهد باشیم که محمد بن سلمان و محمد بن زاید به دنبال تغییر مواضع خود در قبال جنگ یمن و کاهش تنش با جمهوری اسلامی ایران باشند، مگر اینکه سناریوهای دیگری پشت این سخنان قرار گرفته باشد.
ادامه مطلب
باقر بیان جبر الزبیدی می نویسد: واشنگتن سرمایه گذاری دوباره ای روی دوگانگی های نژادی و طایفه ای در این کشورها با هدف ایجاد درگیری های جدید آغاز کرده است با این هدف که از این دوگانگی سوء استفاده کند تا بتواند طرح های متعدد خود را در منطقه پیاده و محقق کند.
ادامه مطلب
امیر موسوی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون تغییر مواضع امارات متحده عربی بر این نکته تأکید دارد: نکته بسیار مهمی که در این میان به عنوان دلیلی مهم در خروج اماراتی از جنگ یمن نباید فراموش کرد به رفتار اخیر و یا انفعال ایالات متحده باز می گردد. چنان که شما اشاره داشتید انفعال دونالد ترامپ و آمریکا در برابر اقدام ایران برای ساقط کردن پهپاد آمریکایی به صراحت این واقعیت را به امارات متحده عربی گوشزد کرد که نمی توان در برابر قدرت ایران به آمریکا تکیه کرد. چون خود کاخ سفید در برابر سقوط پهپادش هیچ کاری نتوانست انجام دهد، چه رسد به زمانی که اگر تهدیدی برای امارات متحده عربی از جانب ایران حاصل شود.
ادامه مطلب
سید جلال ساداتیان در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است: اروپا علیرغم اقدامات تهران در کاهش تعهدات هسته ای و عبور ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از محدودیت‌های توافق هسته‌ای حتی المقدور سعی در حفظ برجام به عنوان سوپاپ اطمینان خواهد داشت و از آن خارج نخواهد شد و به همان میزان هم تلاش خواهد کرد که تهران را در برجام نگاه دارد.
ادامه مطلب
حسن هانی زاده در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون دلایل و تاثیرات برگزاری کارگاه اقتصادی در منامه به منظور رونمایی از معامله قرن بر این باور است: بعد از برگزاری نشست منامه با هر دستاورد و خروجی امکان دارد که دونالد ترامپ و جارد کوشنر برنامه های جدی برای عملیاتی کردن این طرح تا قبل از شروع انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ آمریکا داشته باشند. در مقابل هم محور مقاومت با افزایش تلاش های خود سعی دارد از اجرایی شدن آن جلوگیری کند. از این رو تقابل دو دیدگاه در آینده بیشتر خواهد شد، اما به نظر می رسد که اکنون دست برتر با محور مقاومت باشد چون به هرحال شرایط منطقه، به خصوص بعد از اقدام تهران در ساقط کردن پهپاد متجاوز آمریکایی بسیار تغییر کرده و سبب افزایش توازن وحشت و موازنه قوا میان تهران با واشنگتن شده است.
ادامه مطلب
محمود سریع القلم می نویسد: کسب اعتماد و اعتبار یک فرد، یک بنگاه و یک دولت از آنجا ناشی می شود که کارها را شفاف، منظم و با یک دید بیست، سی و یا چهل ساله انجام دهد. چنین رهیافتی، دروغ و بی صداقتی را به حداقل ممکن تبدیل می کند و سرنوشتی با کیفیت و رضایت می سازد.
ادامه مطلب
احمد بخشایش اردستانی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی معتقد است: مشکلات و چالش های متعدد اقتصادی کشور که بخشی از آن ناشی از تحریم‌ها و بخش عمده آن هم به دلیل ناتوانی دولت در خصوص مدیریت کشور است، سبب شده تا بستر و فضا برای انتقاد از دیپلماسی و نگاه حمایتی جمهوری اسلامی در قبال مسئله و آرمان فلسطین باز شود. درصورتی که عملاً ارتباط این چنینی بین این دو مقوله وجود ندارد.
ادامه مطلب
اسماعیل بشری در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون اهداف و دستاوردهای سفر شینزو آبه به ایران بر این نکته تاکید کرد: اگرچه مناسبت اسرائیل و ژاپن مثبت و بدون تنش ارزیابی می شود، اما میزان و شدت نفوذ تل آویو در ساختار سیاسی توکیو به گونه ای نیست که این کشور را تحت تاثیر نگاه خود، به خصوص در تنش آمریکا با ایران قرار دهد.
ادامه مطلب
علی بیگدلی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون اهداف سفر هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان به ایران بر این باور است: سازوکار ویژه مالی اینستکس که با محوریت آلمان، فرانسه و انگلستان شکل گرفته، سازوکاری است که مدیریت اجرایی آن بر عهده کشور آلمان است. به همین دلیل طبق اخبار فردا دوشنبه شاهد سفر آقای هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان و احتمالا پر فیشر، مدیر اینستکس هستیم تا قاره سبز با این اقدام، تهران را از عملیاتی کردن گام دوم خود یعنی افزایش سطح غنی سازی بعد از پایان ضرب الاجل ۶۰ روزه اش منصرف کند.
ادامه مطلب
نوذر شفیعی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون تاثیر خلاء سیاست خارجی فراگیر بر این نکته تاکید کرد: نگاه به شرق و شرق گرایی، نگاه به غرب و غرب گرایی، نگاه به نفوذ منطقه‌ای در خاورمیانه عربی و امت اسلامی و یا تعامل با بازیگرانی در دیگر مناطق از آسیای میانه تا قفقاز به تنهایی نمی‌تواند شرایط را برای شکل گیری یک دیپلماسی موفق فراهم آورد. همین نگاه تک بعدی، خلاء دیپلماسی جامع و فراگیر را شگل داده است. الگوی دیپلماسی موفقی که امروز کشورهای جهان از آن پیروی می کند دیپلماسی همه سو گرایانه است.
ادامه مطلب
محمد حسین ادیب می نویسد: طی بیست سال اخیر، مرکز ثقل اقتصاد جهانی از آمریکا به چین و کشورهای نفتی منتقل شد، اگر اقتصاد جهان با همین فرمان پیش برود به زودی آمریکا به قدرت اقتصادی درجه دو تبدیل می شود و این کشور تبدیل شدن به قدرت اقتصادی درجه دو را بر نمی تابد. هدف آمریکا، بازگرداندن مرکز ثقل اقتصاد جهانی از چین و کشورهای نفتی به آمریکاست.
ادامه مطلب
جعفر حق پناه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون ارزیابی تاثیر خلاء دیپلماسی فراگیر جمهوری اسلامی ایران بر مناسبات فرامنطقه ای و منطقه ای تهران بر این نکته تاکید دارد: حتی اگر ما مشکلات خود را با ایالات متحده آمریکا حل کنیم تضمینی برای دیپلماسی موفق جامع وجود ندارد. چون ما همواره تنش‌ها و بحران هایی را با همسایگان خود داشته ایم. برای مثال در دوران قبل از انقلاب اگرچه مناسبات تهران و واشنگتن بسیار مناسب و ایده آل بود، اما این مسئله سبب نشد که روابط تهران با همسایگانش هم ایده آل باشد.
ادامه مطلب
امیرعلی ابوالفتح در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون برنامه آمریکا در خصوص اعزام ۱۵۰۰ نفر نیروی نظامی به خاورمیانه بر این نکته تاکید دارد: نه تنها ترامپ که حتی تندروترین جریانات آمریکا مانند جان‌بولتون هم به دنبال ایجاد یک جنگ گسترده نظامی با ایران نیستند. پس در شرایطی که ایالات متحده آمریکا چند ده هزار نیروی نظامی، ادوات، تسلیحات و پایگاه های مجهزی در خاورمیانه دارد، مسئله اعزام هزار و ۵۰۰ نفر نیروی نظامی نمی تواند اتفاق خاصی برای امنیت خاورمیانه و غرب آسیا را رقم بزند.
ادامه مطلب
قاسم محب علی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی در خصوص اهداف و مقاصد دونالد ترامپ از تحرکات منطقه ای در خاورمیانه بر این نکته تأکید دارد: به همان میزان که مسئله فعالیت‌های هسته‌ای ایران، توان موشکی، نفوذ منطقه ای تهران و نظایر آن در نگاه دونالد ترامپ به ایران و تحولات اخیر در خاورمیانه موثر است، یقیناً بحث افزایش امنیت اسرائیل و به تبع آن رونمایی از معامله قرن نیز اثرگذار خواهد بود و می توان این گونه گفت که بخشی از دلایل و اهداف کاخ سفید از افزایش تنش با ایران، بسترسازی برای رونمایی از معامله قرن است.
ادامه مطلب
محمد صالح صدقیان در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون جایگاه عراق در کاهش تنش ایران و امریکا بر این نکته تاکید دارد: عراق در سایه مشکلات جدی داخلی از آن توان سیاسی بالایی برخوردار نیست که بتواند کار جدی در خصوص حل و فصل تنش ایران با آمریکا را انجام دهد. چون به هر حال اقتضائات این تنش بسیار جدی و کلان است که عراق به تنهایی از پس آن بر نمی آید. لذا اگرچه اقداماتی در خصوص اعزام هیئت های سیاسی به ایران و آمریکا از جانب به عراق مطرح شده است، اما نمی توان خروجی چندان جدی را از آن دید.
ادامه مطلب
رحمن قهرمانپور در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون تاثیر خلاء دیپلماسی فراگیر منطقه‌ای در ۴۰ سال گذشته بر این نکته تاکید دارد: متاسفانه در سایه عدم تفاهم داخلی در امر سیاست خارجی فرصت های مبادلات سیاسی، اقتصادی و تجاری ما با بسیاری از همسایگان به حاشیه رفت. در حالی که هرکدام از این همسایگان در شرایط تحریمی کنونی می‌توانند یک برگ برنده برای ایران تلقی شوند.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: زمانی اردوگاه سوسیالیسم واقعا موجود با طرح دوگانه صلح و سوسیالیسم در اندیشه تجدید نظر در نظام جهانی، یا دست کم تضمین جزیره ای امن برای خود در دریای مواج آن بود. اما چون خانه از پای بست ویران بود، فرصت و امکانی برای اصلاح "شهر جهان" وجود نداشت و در نهایت هم مقهور جهان توسعه یافته تر و مرفه تر شد. اکنون هم بدون رهایی از مناسبات سلطه در خانواده و جامعه و میهن، بختی برای برون رفت از اراده متصلب "آمرانگی جهانی" وجود نخواهد داشت. همانگونه که آمدن دموکراسی در کوله پشتی سربازان و بر پشت تانک اشغالگران هم خیالی خام اندیشانه است.
ادامه مطلب
محمد عشوری مقدم می نویسد: بیست سال قبل وقتی عراق به کویت حمله کرد، این ماجرا منشأ شکل گیری جریان های جدید سلفی شد. این مسئله البته به تنهایی در این روند موثر نبود و تحولات دیگری نیز در عرصه نظام بین الملل رخ داد از قبیل عقب‌‌‌نشینی شوروی از افغانستان و فروپاشی بلوک شرق و هژمونی آمریکایی بر منطقه.
ادامه مطلب
جعفر قناد باشی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون ارتباط تحولات با محوریت تنش نظامی احتمالی ایران و آمریکا با رونمایی از معامله قرن معتقد است: رونمایی از معامله قرن یقیناً به یک ثبات و آرامش سیاسی و دیپلماتیک در منطقه آسیا غرب آسیا و خاورمیانه نیاز دارد. لذا به هر میزان که تنش و بحران در این منطقه افزایش پیدا کند، فضا و بستر برای اعلام و رونمایی از معامله قرن کاهش پیدا خواهد کرد. پس یقیناً اقدامات و رفتارهای اخیر ایالات متحده آمریکا ضد تهران، چه در خصوص امنیت خلیج فارس و چه در خصوص امنیت رژیم‌صهیونیستی به ضرر منافع و اهداف دونالد ترامپ در خصوص معامله قرن خواهد بود.
ادامه مطلب