در خاورمیانه چه خبر است؟

قدرت های جدید منطقه

۱۲ شهریور ۱۳۹۸ | ۱۳:۰۴ کد : ۱۹۸۵۹۵۶ خاورمیانه انتخاب سردبیر
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: چند سال قبل برای نخستین بار ایران متهم شد که نفوذ منطقه ایش را آنقدر بسط داده که عملا بر چهار پایتخت عربی صنعا، بغداد، دمشق و بیروت حکم می راند. این گزاره امروز باید تعدیل و تکمیل شود، زیرا ایران تنها کشور "پایتخت دار" منطقه نیست: ابوظبی بر عدن و بنغازی حاکم و در اندیشه استیلا بر طرابلس است. دوحه و آنکارا مانع سقوط‌ طرابلس شده اند.
قدرت های جدید منطقه

نویسنده: صلاح الدین خدیو، کارشناس مسائل بین الملل

دیپلماسی ایرانی: شورای انتقالی جنوب متشکل از جدایی طلبان یمن جنوبی ـ سابق ـ  با پشتیبانی نیروی هوایی امارات متحده عربی بار دیگر کنترل عدن پایتخت سابق یمن جنوبی را در دست گرفتند. این اتفاق آشکارا از انشقاق در ائتلاف عربی علیه حوثیها پرده بر می دارد و بیانگر وجود پروژه مستقل ابوظبی در یمن است. امارات کشوری که تا پنجاه سال قبل روی نقشه جغرافیا حضور نداشت، در هیات یک بازیگر نوظهور می خواهد از خلیج فارس تا دریای مدیترانه یک مسیر دریانوردی ویژه داشته باشد. این بازیگر کوچک بلندپرواز در جیبوتی، سومالی و اریتره حضور دارد و عدن سرپل مهمی برایش محسوب می شود.

امارات تنها کشوری نیست که در آب های گل آلود خاورمیانه به صرافت ماهیگیری افتاده است. ایران هم در مظان این گمان قرار دارد که در پی گشودن یک مسیر زمینی به سوی مدیترانه است. 

رویای ترکیه هم برای همبسته کردن کشورهای جنوب مدیترانه در یک بلوک اخوانی با استفاده از فرصت انقلابهای عربی به باد رفته است.

قطر هم که شریک بلندپروازیهای ترکیه بود، اکنون در محاصره و انزوا به سر می برد.

عربستان هم با پشتگرمی آمریکا و اسرائیل بر سر نفوذ و قدرت تا آستانه درگیری نظامی با ایران پیش رفته است.

چند سال قبل برای نخستین بار ایران متهم شد که نفوذ منطقه ایش را آنقدر بسط داده که عملا بر چهار پایتخت عربی صنعا، بغداد، دمشق و بیروت حکم می راند. این گزاره امروز باید تعدیل و تکمیل شود، زیرا ایران تنها کشور "پایتخت دار" منطقه نیست: ابوظبی بر عدن و بنغازی حاکم و در اندیشه استیلا بر طرابلس است. دوحه و آنکارا مانع سقوط‌ طرابلس شده اند.

ایران نفوذ مطلق گذشته را در بغداد ندارد و عربستان هم به متغیری مهم تبدیل شده است. محور عربستان ـ امارات در دو پایتخت مهم قاهره و خارطوم هماهنگ تر عمل کرده و صاحب نفوذ و اعتبارند.

محور ترکیه ـ قطر تا حد زیادی بازی را به دو قطب اصلی ایران و عربستان ـ امارات واگذار کرده است.

اسرائیل رسما هیچ پایتخت عربی را در ید ندارد، اما هر کجا را بخواهد بمباران می کند! از بیروت گرفته تا دمشق و بغداد و ...

این تصاویر آشفته نمایانگر وضعیت بی ثبات و در حال گذار خاورمیانه است. منطقه ای که به باشگاهی از دولت های ضعیف و شکست خورده تبدیل شده است. نظم گذشته تضعیف شده ولی نظم جدیدی جایگزین نشده است.

بازتعریف نظم منطقه ای مستلزم تعیین تکلیف منازعه فعلی ایران و آمریکاست. برآیند و خروجی این بحران و نیز تعیین تکلیف آینده روابط ترکیه و آمریکا، نظم آتی خاورمیانه را به مدت چند دهه تعیین خواهد کرد.

کلید واژه ها: خاورمیانه جمهوری اسلامی ایران امارات متحده عربی عربستان سعودی ترکیه قطر


( ۲۲ )

نظر شما :

پروفسور بالتازار ۱۲ شهریور ۱۳۹۸ | ۱۵:۰۵
برنده فقط ترکیه است که "توپر" است. بازنده بقیه هستند که "توخالی" هستند.
فدوی ۱۲ شهریور ۱۳۹۸ | ۱۷:۰۳
در پیچیده ترین نقطه کره زمین یعنی خاورمیانه اگر فردا خبر آمد که قطر امارات را اشغال کرده و یا ترکیه با یک کودتای دیگر فروپاشیده و یا ایران و آمریکا بر سر فلسطین و اسراییل در حال مذاکره هستند و یا عربستان برای احداث یک پروژه اقتصادی به ایران وام داده و یا ایران از حوثی ها خواسته که صنعا را ترک کنند ، ابدا جای تعجب ندارد .
محمدمهدی ۱۲ شهریور ۱۳۹۸ | ۱۸:۰۷
ترکیه با حمایت از داعش راهی را رفت که نه به سمت کعبه که به سمت ترکستان بود.
پروفسور بالتازار ۱۲ شهریور ۱۳۹۸ | ۱۸:۳۷
"یا ترکیه با یک کودتای دیگر فروپاشیده"---- ترکیه با هیچ کودتایی فرو نپاشیده. ترک ستیز مفلوک ! پرنده آرزوهای قلبی ات را به جاهای دور پرواز نده!
عباس شاه ۱۳ شهریور ۱۳۹۸ | ۰۹:۰۷
نگارنده متن قدرت ایران را دستکم گرفته و امارات را زیادی جدی گرفته، در خاورمیانه در کل دو قدرت در حال دست و پنجه نرم کردند هستند و هیچ تفاهم و مصالحه ای هم در کار نخواهد بود. مسأله فقط و فقط مسأله ایران در مقابل اسرائیل، آمریکا و طرفداران و دلدادگان بلوک غرب است. بله ترکیه کمی متفاوت عمل میکند به پشتگرمی روسیه ولی ترکیه هم اگر با تشر جدی آمریکا مواجه شود سریع خودش را جمع و جور میکند.
ایران دوست ۱۳ شهریور ۱۳۹۸ | ۱۴:۲۸
ترکیه با رویاهای نئوعثمانی گری با طعم پانترکیسم فقط گور خود را میکند. دوره زوزه کشیدن ها دیگر گذشته است.
در جواب فدوی ۱۳ شهریور ۱۳۹۸ | ۱۵:۳۹
به به. جناب هر چه سیاست پیچیده باشد باز هم یک مبنای منطقی دارد. الحمدلله که شما دست اندرکار نیستید. و یک مورد هم برای نویسنده: شما دو قدرت منطقه ای، یعنی مصر و پاکستان را از قلم انداخته اید (یا شاید دوست داشته اید که از قلم بیندازید).
فدوی ۱۳ شهریور ۱۳۹۸ | ۱۸:۴۴
جناب ادمین سایت دیپلماسی ، شاید دوست داشته باشی سایت شما از یک محفل علمی ولو در حد نظرات عامیانه به ارجیف گویی عده ای مریض تبدیل شود . پس بدان که به حاشیه می روی و محو می شود مگر آنکه در روش تایید کامنت ها تجدید نظر کنی و بحث های کوچه بازاری عده ای مریض را تحت عنوان کامنت تایید نکنی . آخر نمی شود که در کنار مقالات شما نام اساتید داشگاه نوشته شود و آنگه درون کامنت ها اراجیف مشاهده کنیم .
مارشال مانرهایم ۱۴ شهریور ۱۳۹۸ | ۱۱:۰۵
نظر مرا منتشر نکردید. چیز خاصی ننوشته بودم. پرسیده بودم اگر ترکیه بخواهد امپراطوری عثمانی را مجددا تشکیل دهد به جز انگایس و فرانسه که این امپراطوری را متلاشی کردند به دیگری چه مربوط است؟ در ایران تمام رسانه ها و بویژه سایتهای خبری به شدت ترک ستیز هستند و اجازه کوچکترین پاسخی به حملات ترک ستیزانه نمیدهند اگر ترک ستیزی بخشی از اندیشه شما هم هست آشکارا بفرمایید که ما هم دیگر مزاحم نشویم!
در جواب فدوی ۱۴ شهریور ۱۳۹۸ | ۱۱:۳۷
ادمین جان چطور دلتان آمد قلب جناب فدوی را بشکنید؟ چرا اینقدر بی رحم هستید؟ جالب اینجاست که جناب فدوی نوشته های بقیه را اراجیف می خواند و سایت را به محو شدن تهدید می کند (لابد با نفرین های شبانه)؛ اما نوشته های خودشان براساس خیالات و اوهام است. یک نصیحت دوستانه به جناب فدوی: یک سوزن به خودتان بزنید، یک جوالدوز به دیگران. اگر میخواهید کامنت ها پربار تر و بهتر شود، اول از خودتان شروع کنید جناب فدوی.
خسرو ۱۴ شهریور ۱۳۹۸ | ۱۴:۰۴
در اورپا سویس کشوری عقل مدار وجهانی واقتصادگراست وشبیه ترین کشور به آن قطر است قطر وترکیه با همراهی پاکستان وایران پازل آینده منطقه را خواهند چید نویسنده قدرت ایران را دست کم میگیرد ولی آینده با رعایت دمکراسی در داخل کشور در دست ایران است