دستور کار رئیس جمهور منتخب دونالد جی. ترامپ در خاورمیانه همچنان نامشخص است، اما آنچه مسلم است این است که او چشم انداز ژئوپلیتیکی را در خاورمیانه به ارث خواهد برد که در مقایسه با چهار سال پیش به طور قابل توجهی متفاوت است.
ادامه مطلب
محمدصالح صدقیان در گفت و گویی باور دارد که اکنون توپ در زمین رژیم صهیونیستی و نتانیاهو قرار دارد. اگر صهیونیست‌ها به دنبال پایان‌دادن به جنگ هستند، باید قطع‌نامه ۱۷۰۱ را بدون یک خط اضافه و یک پیش‌شرط اضافه بپذیرند و چیز جدیدی مطرح نکنند.
ادامه مطلب
مریم خالقی‌نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در ماه‌های اخیر، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا چندین وعده دیپلماتیک در مورد منطقه خاورمیانه داده است. این وعده ها طیفی از موضوعات، از همکاری اقتصادی گرفته تا اتحادهای امنیتی را شامل می شود که بی تردید نتیجه و ادامه سیاست های دولت قبلی ترامپ است.
ادامه مطلب
بهاء الدین بازرگانی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: می توان پیش بینی کرد که این محاسبات سیستمی آمریکایی این دفعه در منطقه چنان با مقاومت و سد محکم قهری و محتوم برخورد کند که شکست های سنگین و خسارت‌بار در عراق و افغانستان، در مقابلش خاطرۀ فرخنده ای باشد. دو دوره متوالی است که انتخابات ریاست جمهوری یک‌دوره ای می شود و دور سوم آن هم قانونا یک‌دوره ای است. این در تاریخ آمریکا بی‌سابقه است و نشان می‌دهد که مردم آمریکا خواهان تغییر اساسی در تمام شئون داخلی و خارجی هستند. طبقات متوسط و پایین امریکایی، همین‌طور مناسبات اجتماعی و زیرساختی در این کشور دچار نابه‌سامانی عمیق است و مردم هرآن‌که نتواند این وضع را تغییر دهد از گردونه خارج می‌کنند.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: در وضعیت کنونی تنها چیزی که می‌تواند از هزینه‌های هر دو طرف بکاهد و اجازه ندهد وضعیت از این بدتر شود، آتش‌بس فوری در تمامی جبهه‌های غزه و لبنان است.
ادامه مطلب
دو‌ماه‌و نیم بعد، رئیس‌جمهوری منتخب، دونالد ترامپ، در مقام چهل‌وهفتمین رئیس‌جمهوری ایالات متحده وارد دفتر بیضی کاخ سفید خواهد شد. دولت بایدن اکنون به‌شدت می‌کوشد در برابر تغییرات احتمالی دولت ترامپ از دستاوردهایش محفاظت کند و تلاش می‌کند تا هرگونه اصلاحاتی را که به تحقق آنها علاقه‌مند است، به واقعیت بدل کند. اما واقعا جو بایدن تا چه اندازه می‌تواند در این فرصت کوتاه کار را پیش ببرد؛ به‌ویژه زمانی که جانشین او احتمالا قصد دارد هنگام بازگشت به کاخ سفید تغییرات گسترده‌ای در دولت ایجاد کند؟
ادامه مطلب
محمدعلی سبحانی در گفتگویی تاکید دارد که ترامپ یک تاجر است و از نگاه اقتصادی به علم دیپلماسی نگاه می‌کند. برای ترامپ دوست و دشمن در قالب منفعت تجاری معنا پیدا می‌کند. به همین دلیل من معتقدم در دولت دونالد ترامپ باید منافع مشترک اقتصادی را تعریف کنیم که در دل آن بتوان فضا برای همکاری‌های حوزه سیاست خارجی هم شکل بگیرد.
ادامه مطلب
اشاره (به قلم مترجم): دو ماهنامه فرانسوی دیپلماسی در آخرین شماره خود در ماه نوامبر ۲۰۲۴ با انتشار مقاله مفصلی از دکتر برنارد هورکاد، استاد مطالعات ایران شناسی مرکز پژوهش های علمی فرانسه CNRS به تحلیل شرائط داخلی و خارجی ایران پرداخت که ترجمه ی آن تقدیم می شود. این مقاله به تاریخ ۲۲ اوت ۲۰۲۴ مصادف با اول شهریور ۱۴۰۳ پیش از شهادت سید حسن نصرالله و یحیی سنوار و حمله موشکی دوم ایران به اسرائیل و پاسخ آن به نگارش در آمده است.
ادامه مطلب
رئیس‌جمهور سابق دونالد جی. ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا پیروز شد و در ۲۰ ژانویه به کاخ سفید بازخواهد گشت. با به‌دست‌گرفتن قدرت، دولت او احتمالا با خاورمیانه آشفته روبه‌رو می‌شود و جنگ در غزه و احتمالا لبنان نیز ادامه خواهد داشت.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: مروری به تاریخ روابط بین الملل ایران طی حدود ۱۲۰ سال اخیر نشان می دهد که موقعیت ایران و امکانات خدادای آن سبب شده است تا ایران همواره از اهمیتی بالا برای کشورهای قدرتمند جهان برخوردار باشد.
ادامه مطلب
حدود ۷۲ ساعت از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا می‌گذرد، اما بازگشت او به کاخ سفید همچنان سرخط داغ خبرها است و کماکان رسانه‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از زاویه دید خود، کلیدداری مجدد کاخ سفید به دست ترامپ را به بوته تحلیل می‌برند. در همین راستا آینده مناسبات تهران-واشنگتن در دولت دوم نامزد جمهوری‌خواهان مورد توجه تحلیلگران، کارشناسان و مقامات داخلی است.
ادامه مطلب
حسن حمزه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عربستان سعودی به عنوان یکی از بازیگران کلیدی این منطقه، در سال‌های اخیر استراتژی چندوجهی را در پیش گرفته است. از یک سو، این کشور تلاش می‌کند تا موقعیت خود را به عنوان رهبر جهان عرب و اسلام تقویت کند، و از سوی دیگر، به دنبال ایفای نقشی سازنده در معادلات منطقه‌ای است. در این میان، روابط با اسرائیل و ایران، دو محور اصلی سیاست خارجی عربستان را تشکیل می‌دهند.
ادامه مطلب
امیدها برای رسیدن به توافق آتش‌بس میان اسرائیل و گروه‌های حماس در غزه و حزب‌الله در لبنان، به‌شدت کم‌رنگ شده است؛ زیرا حملات هوایی ارتش اسرائیل نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه با شدت دنبال می‌شود. در سوی دیگر هم گفته می‌شود حماس پیشنهاد آتش‌بس را نپذیرفته است.
ادامه مطلب
محمدجواد غلامرضا کاشی در یادداشتی می نویسد: خاورمیانه به سوی افق تازه‌ای می‌رود. دوران تعلیق و خلسه پایان یافته است: اینک سه چشم‌انداز پیش روی ماست. چشم‌انداز اول غلبه یکی بر دیگری است. چشم‌اندازی که یکی را ارباب و دیگران را برده و رعیت می‌کند. چشم‌انداز دوم جنگ همه جانبه و ویرانی کل منطقه است. اما یک چشم‌انداز سوم هم وجود دارد. بازیگران منطقه با توجه به نقاط قوت و ضعفی که علنی شده، به سمت یک سازش و صلح حرکت کنند. البته امروز طرح صلح به چشم‌انداز اول می‌ماند، اما می‌توان برای وصول به چنان چشم‌اندازی کسب آمادگی کرد. کاری که انجامش ساده نیست.
ادامه مطلب
با وجود آنکه در ساعات و روزهای اولیه حمله اسرائیل به ایران تصور بر پایان‌یافتن تنش مستقیم تهران و تل‌آویو بود و احتمال حمله متقابل ایران بسیار کم ارزیابی می‌شد، اما به تدریج و با انتشار اخبار و گزارش‌های مربوط به حملات اسرائیل، اکنون نه‌تنها فضای سیاسی و رسانه‌ای داخل تغییر معناداری کرده است، بلکه اخبار و گزارش‌ها از احتمال پاسخ تهران می‌گوید؛ کما‌اینکه به ادعای اکسیوس و به نقل از دو منبع در تل‌آویو، آژانس‌های اطلاعاتی اسرائیل باور دارند «ایران در حال آماده‌سازی برای حمله به اسرائیل از قلمرو عراق در روزهای آتی است». این رسانه مدعی است «احتمالا حمله ایران به اسرائیل پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا انجام شود».
ادامه مطلب
کوین رابرتس می گوید: همه می دانند ترامپ فرد جنگ طلبی نیست. او به فکر پایان دادن به جنگ ها در همه جاست. او به تنش ها با ایران، همان طور که گفته است، پایان خواهد داد. آن طور که رسانه‌ها خبر داده‌اند او به بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، اطلاع داده است که قبل از آن که به کاخ سفید وارد شود باید به جنگ پایان دهد. او می خواهد از روابط دوستانه اش با رهبران جهان عرب به ویژه عربستان سعودی و امارات متحده عربی برای پایان دادن به تنش های خاورمیانه و بازگرداندن ثبات و آرامش به خاورمیانه استفاده کند.
ادامه مطلب
ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه در این ماه ها در غرب آسیا می بینیم، یک جنگ درون تمدنی میان مردمانی است که اشتراکات فرهنگی، اجتماعی و تاریخی بسیاری دارند. همین وضعیت را می توان در شرق اروپا و در شرق آسیا نیز دید. در واقع، به نظر می رسد غرب می کوشد برای جلوگیری از برخورد میان تمدن ها، هرچه بیشتر به جنگ های درون تمدنی در مناطق ما دامن بزند.
ادامه مطلب
در فاصله هشت روز تا برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در پنجم نوامبر/ ۱۵ آبان، آمار و اعداد مربوط به نظرسنجی‌های جدید حکایت از پیشتازی آرام دونالد ترامپ بر کامالا هریس دارد. این در حالی است که طیفی از ناظران معتقدند ادامه دولت جو بایدن توسط معاون اول او (هریس) می‌تواند یک فرصت مناسب برای پیگیری وعده‌های انتخاباتی مسعود پزشکیان مبنی بر آغاز مذاکرات با غرب در جهت لغو تحریم‌ها و بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی کشور از طریق دیپلماسی باشد و به همان اندازه، محافل تحلیلی باور دارند روی کار آمدن مجدد دونالد ترامپ به تشدید بحران‌ها و ابربحران‌های داخلی ایران منجر خواهد شد؛ خاصه آنکه به موازات موضوع روی زمین مانده مذاکرات هسته‌ای، پرونده تحولات یک‌ساله اخیر خاورمیانه بعد از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ و امکان وقوع یک تنش گسترده منطقه‌ای و در نهایت درگیری تمام‌عیار تهران-تل آویو هم به روند مناسبات ایران و ایالات متحده افزوده شده است
ادامه مطلب
واضح است که خاورمیانه در این لحظه، نفس را در سینه حبس کرده و منتظر است. وعده روزهای سخت‌تری داده شده است. طوفان‌های پراکنده ممکن است به هم پیوندند و گردبادی به راه افتد. منطقه هرگز چنین جنگی را تجربه نکرده است. جنگ از مرزها سرریز شده، در حالی که جامعه بین‌المللی درمانده و نظاره گر است.
ادامه مطلب
وزیر خارجه آمریکا در پایان سفر به اسرائیل از نتانیاهو خواست از فرصت به‌وجودآمده برای پایان‌دادن به جنگ غزه استفاده کند. آنتونی بلینکن با اشاره به سرنوشت یحیی سنوار، رهبر حماس، از اسرائیل خواست در شرایط فعلی برای آزادی ۱۰۱ گروگان و آتش‌بس پایدار در غزه تلاش کند. او همچنین از اسرائیل خواسته است از «تنش بزرگ با ایران» خودداری کند.
ادامه مطلب
حسن فتاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شناخت کشش آینده در روند این رویارویی، مستلزم دانستن وزن گذشته بنیان های این تقابل و تبیین اجزاء آن در یک ترکیب کلان و پویا، به بلندای تاریخ هر دو کشور و دوری از تحلیل های خطی است. واقعیت این است که بدون «دقت نسبت به جزئیات» نمی توان سیاست اسرائیل را شناخت به گونه ای که تحلیل های «نادقیق» به اندازه «نادرست» ناکارآمد هستند. از بین همه دشواری های فراراه شناخت نسبتاً صحیح، هیچ کدام به اندازه عدم تدقیق، نگران کننده نیست.
ادامه مطلب
به دنبال حمله پهپادی روز شنبه حزب‌الله در نزدیکی محل اقامت نخست‌وزیر اسرائیل، به نظر می‌رسد معادلات جنگ در‌حال تغییر باشد؛ چرا‌که به نظر می‌رسید با سلسله عملیات‌هایی چون انفجار پیجرها، ترور فرماندهان حزب‌الله و به شهادت رساندن سیدحسن نصرالله، عملا توان بازندارنگی میدانی حزب‌الله کم‌رنگ‌تر شود، اما زمانی که پهپادهای حزب‌الله خود را به «قیساریا» یا قیساویه در جنوب حیفا و نزدیکی منزل نتانیاهو رسانده‌اند، نشان می‌دهد «موازنه تهدید» شکل دیگری به خود گرفته است. پس از این اتفاق دو محور تحلیلی بیشتر خودنمایی می‌کند: نخست آنکه اسرائیل از این به بعد باید توان میدانی حزب‌الله را مجددا در تمام اقدامات و تصمیم‌های خود مد نظر قرار دهد و از این منظر طیفی بر این باورند نتانیاهو، هم در حمله به لبنان و هم در پاسخ احتمالی به تهران به واسطه عملیات موشکی وعده صادق۲، از شدت عمل مد نظرش خواهد کاست. در مقابل این سناریوی احتمالی هم وجود دارد که عملیات پهپادی حزب‌الله در نزدیکی منزل بنیامین نتانیاهو به عنوان یک حربه مشروعیت‌زا برای افزایش بیش‌از‌پیش حملات اسرائیل به لبنان و حتی تشدید پاسخ تل‌آویو به تهران عمل کند؛ تا جایی که بنا به برخی گمانه‌زنی‌ها، اسرائیل این حمله را بهانه‌ای برای ترورهای گسترده بدل کند. در این میان برخی رجز‌خوانی‌های رسانه‌ای نیز تهران را مسئول این حمله پهپادی به منزل نتانیاهو می‌دانند.
ادامه مطلب
کامبیز نوروزی در یادداشتی می نویسد: خون کودک و زن و پیر و جوان و بیمار را می‌ریزد. ماندگان را از آب و غذا و دارو محروم می‌کند. هیچ مرزی برای کشتن و ویرانگری نمی‌شناسد و همچنان ادامه می‌دهد. جهان اما ساکت است.
ادامه مطلب
درحالی‌که نیروهای اسرائیلی به عملیات خود در نوار غزه ادامه می‌دهند، دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، در هشداری جدید از اسرائیل خواسته که وضعیت انسانی نوار غزه را بهبود بخشد. لوید آستین، وزیر دفاع، و آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، این هشدارنامه را به یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، و ران درمر، وزیر امور استراتژیک اسرائیل، تحویل دادند. قرار بر این بود که دیدار با وزرای اسرائیلی محرمانه بماند، اما خبر آن در مطبوعات درز پیدا کرد؛ کاری که بارها از سوی کاخ سفید رخ داده و باعث شده اسرائیل تمام جزئیات برنامه‌های خود را با واشنگتن در میان نگذارد.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت وگویی باور دارد که متأسفانه در سفرهای آقای عراقچی به کشورهای منطقه صرفا برخی کلی‌گویی‌ها و شعارزدگی در قبال مسئله فلسطین و لبنان و سیاست‌های جنگ‌افروزانه اسرائیل دیده می‌شود، بدون آنکه واقعا برنامه‌ریزی روی سفر به آن مقصدها صورت گرفته باشد.
ادامه مطلب
تور منطقه‌ای عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، پس از لبنان، سوریه، عربستان، قطر، عراق و عمان با سفر به اردن، مصر و ترکیه ادامه پیدا کرد. تحلیلگران بر این باورند که این سفرهای منطقه‌ای سکاندار سیاست خارجی ایران با هدف محوری کاهش تنش در منطقه، برقراری آتش‌بس در لبنان و فلسطین و کنترل جنگ‌افروزی اسرائیل در حمله احتمالی به ایران انجام شده است. هرچند که به موازات آن، ارتقای روابط دوجانبه و چندجانبه منطقه‌ای و پیرامونی هم می‌تواند از دیگر دستور کارهای سفر منطقه‌ای عباس عراقچی باشد. البته در ادامه این تور صلح عراقچی با سفر به ترکیه برای حضور در نشست ۳+۳، به موازات خاورمیانه، نیم‌نگاهی هم به تلاش برای برقراری صلح در قفقاز دارد.
ادامه مطلب
سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه وضعیت را به این نقطه رسانده افسارگسیختگی و ماجراجویی رژیم صهیونیستی به نیابت و حمایت همه جانبه امریکاو غرب، بی عملی سازمان های بین المللی و سکوت و بی توجهی کشورهای اسلامی در قبال مهم‌ترین مساله پیش روی یعنی فلسطین است.
ادامه مطلب
عرب ها آشکارا، گذر به سمت چندجانبه‌گرایی را در خاورمیانه‌ی تحت رهبری آمریکا به نمایش می‌گذارندو هشدار ایران جدی گرفته خواهد شد، زیرا ارتش و اطلاعات اسرائیل، و البته خود نتانیاهو هم، به‌تازگی پرده ای از توان بازدارندگی ایران را دیده اند.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: ایران و حزب‌الله در یک سال گذشته نشان داده‌اند که مایل به عدول از شرایط موجود و نادیده‌گرفتن قواعد بازی مربوطه نیستند. اسرائیل با حمله گسترده علیه اصلی‌ترین رکن محور مقاومت که در پی جنایات گسترده علیه مردم نوار غزه در حال انجام است، بازدارندگی نامتقارن ایران از طریق محور مقاومت را با تهدیدی جدی مواجه کرده است.
ادامه مطلب
سیدوحید کریمی در گفت وگویی تاکبد می کند که در شرایط کنونی نتانیاهو به دنبال آن است که دموکرات‌ها، از جو بایدن گرفته تا کاملا هریس، در انتخابات شکست بخورند. به همین دلیل نخست‌وزیر اسرائیل دلیلی برای تبعیت از برنامه‌های جو بایدن ندارد و اتفاقا نتانیاهو به دنبال آن است که با اقدامات خود روی این انتخابات علیه دموکرات‌ها اثر بگذارد.
ادامه مطلب