محمدرضا یوسفی شیخ‌رباط می نویسد: معادلات روابط بین‌الملل در قرن بیست‌ویکم به‌سرعت در حال تغییر است. جهان تک‌قطبی پس از فروپاشی اردوگاه کمونیسم و به تعبیر فوکویاما تحقق پایان تاریخ، آن‌طورکه جهان غرب انتظار داشت رخ نداد و اکنون جهان در حال چرخش به سوی جهان چندقطبی بر مبنای منافع اقتصادی است.
ادامه مطلب
کوروش احمدی می نویسد: مهم‌ترین وجه سفر اخیر ترامپ به عربستان، قطر و امارات، تأثیری است که می‌تواند بر صف‌بندی نیروها در منطقه بر جای گذاشته باشد. این سفر تأکیدی بر نقش و موقعیت این سه کشور بود و حکایت از تمایل آمریکا به تقویت رویکرد سیاسی-اقتصادی آنها داشت.
ادامه مطلب
آنچه در محورهای اصلی سفر قابل برداشت است، تقویت همکاری‌های اقتصادی میان ایالات متحده امریکا با متحدان عربش در حوزه خلیج فارس است.
ادامه مطلب
اکبر فیجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: احتمال دارد حمله تروریستی اخیر به گردشگران در کشمیر و بعضی از عملیات ترورریستی در گذشته با هدف تشدید تنش بین هند و پاکستان توسط سازمان های اطلاعاتی اسرائیل، انگلیس و آمریکا طراحی شده باشد. ازاین رو با آگاهی از این واقعیت و اینکه صرفا غول های ثروت و استعمارگران از جنگ و بحران سود می برند، ملت و دولتمردان هند و پاکستان باید با خویشتنداری و هوشیاری، از افتادن در تله سوداگران جنگ پرهیز کنند.
ادامه مطلب
محمدعلی مهتدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: محور مقاومت با وجود ضربه های شدیدی که متحمل شده همچنان پابرجاست و مقاومت در لبنان اینک خود را بازسازی کرده ونیرومند تر از گذشته به حیات خود ادامه می دهد.
ادامه مطلب
کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در منطقه‌ای که هر تحول دیپلماتیک، پیامدهایی چندوجهی به دنبال دارد، کشور های منطقه چگونه به این مذاکرات می‌نگرند؟ از بغداد تا باکو، از کابل تا دوحه، کشورهای همسایه در حال ارزیابی فرصت‌ها و تهدیدهای یک توافق احتمالی هستند. این یادداشت، با نگاهی جامع به کشور های منطقه، آثار بالقوه مذاکرات تهران – واشینگتن را در بستر تحولات پرشتاب سال ۲۰۲۵ تحلیل می‌کند.
ادامه مطلب
طبق گزارش دفتر نماینده تجاری امریکا، مجموع تجارت امریکا با کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در سال ۲۰۲۴ به ۱۴۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار رسید. در آن سال، امریکا کالاهایی به ارزش ۸۰.۴ میلیارد دلار به کشورهای منطقه صادر کرد که ۵.۸ درصد نسبت به سال ۲۰۲۳ افزایش نشان می‌دهد. مجموع واردت امریکا از منطقه نیز در سال یاد شده ۶۱.۳ میلیارد دلار بود که ۱.۶ درصد نسبت به سال ۲۰۲۳ کاهش نشان می‌دهد. به این ترتیب مازاد تراز تجاری بین امریکا و کشورهای منطقه در سال ۲۰۲۴ به ۱۹.۱ میلیارد دلار رسید که در مقایسه با سال پیش از آن ۳۹.۸ درصد افزایش نشان می‌دهد.
ادامه مطلب
اگر‌چه گفته می‌شود سفر خالد بن‌سلمان پس از چهار ماه برنامه‌ریزی صورت گرفت، اما از نظر زمان‌بندی، این حضور در مقطعی حساس انجام شد. هم‌زمانی این سفر با دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده که از امروز (شنبه) آغاز می‌شود، بر اهمیت آن افزوده است و پیام‌هایی روشن برای بازیگران بین‌المللی، به‌ویژه واشنگتن، به همراه دارد. این رویداد می‌تواند نشانه‌ای از تمایل عربستان به ایفای نقشی فعال‌تر در میانجیگری میان تهران و واشنگتن باشد. در پیوست نکته مذکور و بر اساس برخی گزارش‌ها، در دیدارهای خالد بن‌سلمان با مقامات کشورمان، احتمال آمادگی عربستان برای میانجیگری در گفت‌وگوهای ایران و آمریکا مورد توجه قرار گرفته است. ریاض که پیش‌تر تجربه میزبانی نشست صلح اوکراین را دارد، می‌تواند از این ظرفیت برای تسهیل مذاکرات تهران و واشنگتن استفاده کرده و به این ترتیب وزن دیپلماتیک خود را در عرصه منطقه‌ای و جهانی تقویت کند. این موضوع از آن‌رو اهمیت دارد که نتایج مذاکرات ایران و آمریکا، تأثیر مستقیمی بر سیاست‌های امنیتی، دفاعی و دیپلماتیک عربستان و به‌طور کلی خاورمیانه خواهد داشت.
ادامه مطلب
ایالات متحده و شرکای خاورمیانه‌ای آن باید با انجام اقداماتی که امروز بر اقتصاد سیاسی ایران تأثیر می‌گذارد، به دنبال شکل‌دهی به گذار آینده ایران باشند، به‌ویژه با توجه به اینکه برخی از این کشورهای خلیج‌فارس شرکای تجاری مهم با ایران هستند.
ادامه مطلب
محمدعلی مهتدی در یادداشتی می نویسد: اکثر تحلیلگران معتقدند که علت همه این تحولات این است که دونالد ترامپ قصد دارد در آینده نزدیک به این منطقه سفر کند تا با جیب پُر برگردد. او از یک سو به بازار بکر ایران برای سرمایه گذاری چشم دوخته است و تلاش می کند در زمان انجام این سفر، منطقه کاملا آرام باشد.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: اوضاع این روزهای خاورمیانه و خاصه منطقه خلیج فارس مانند خسوفی است که همگان با وحشت به آن می‌نگرند. سبب این وحشت، مخدوش بودن مرزهای بیم و امید از تحولاتیاست که در عدم قطعیت و بلاتکلیفی سرگردان مانده است. از یک‌سو صدای آمرانهسیاستمداران و دیوانگان تشنه جنگ بلند است. از سوی دیگر چهره به ظاهر مسالمت‌جویانه‌ای نمایش داده می‌شود که با دعوت طرف مقابل به حسن رفتار، وعده بازگشت به ثبات و صلح می‌دهد. اما به راستی کدام مدعا را می‌توان باور داشت و چگونه می‌شود آینده روشن را پیش بینی کرد؛ وقتی حوادث پی در پی و در جلوه‌های متفاوت، اذهان را به خودمشغول می‌کند.
ادامه مطلب
امروز اروپا بر تقویت قدرت نظامی خود تمرکز کرده تا وابستگی‌اش به ایالات متحده را کاهش دهد؛ اما این تغییرات که شامل تقویت پایگاه نظامی، تولید سلاح‌های باکیفیت بالا و بسیج و… است به یکباره اتفاق نخواهد افتاد.
ادامه مطلب
زمزمه‌هایی از طرح تقسیم سوریه و ایجاد مناطق نفوذ دائمی در حال شکل‌گیری است. اگر این سناریو عملیاتی شود، موجودیت دولت مرکزی سوریه به شکل بی‌سابقه‌ای تضعیف می‌شود و آینده سیاسی این کشور به بازیچه رقابت‌های ژئوپلیتیکی تبدیل خواهد شد. نکته مهم آن است که اسرائیل برخلاف گذشته، اکنون نه‌تنها برای مهار ایران، بلکه برای کنترل نفوذ ترکیه نیز وارد میدان شده است. چنین تغییری در اهداف تل‌آویو، نشانه‌ای روشن از جابه‌جایی اهداف و تهدیدات اصلی در معادله سوریه است؛ وضعیتی که می‌تواند به برخورد مستقیم یا برخورد نیابتی با آنکارا نیز منجر شود.
ادامه مطلب
رامین مهمان‌پرست با ارجاع به سپهر فکری دونالد ترامپ و کارنامه او در قبال اروپا، ناتو، جنگ اوکراین و دیگر مسائل منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، بر این باور است که اولویت اصلی رئیس‌جمهور آمریکا، دستیابی به نوعی توافق برای جلوگیری از درگیری و مدیریت شرایط با کمترین هزینه ممکن است؛ تا از این طریق به اهداف کلان خود برسد. با چنین برداشتی، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه بر گزاره «نه به درگیری و جنگ» تأکید می‌کند و معتقد است یکی از بازیگران جدی که هیچ‌گاه به دنبال گزینه نظامی نبوده، جمهوری اسلامی ایران است؛ کشوری که همواره در سیاست‌های رسمی و اعلامی خود، صلح، ثبات و امنیت منطقه‌ای را دنبال کرده است.
ادامه مطلب
خبر موافقت مصر با اسکان موقت ۵۰۰ هزار نفر از ساکنان غزه در سینا را می‌توان از چندین زاویه مختلف و با ابعاد سیاسی و دیپلماتیک متعددی تحلیل کرد. این اقدام که در پی بازگشت دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری آمریکا و اجرای سیاست‌های جدید وی صورت گرفته، در واقع به یک نقطه عطف مهم در تحولات سیاسی و ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه تبدیل شده است.
ادامه مطلب
محمدعلی دستمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از جنگ جهانی نخست بدین سو، کردها همواره گوش به فرمان رهبران احزاب مختلفی بوده‌اند که به آنها وعده‌های طلایی داده و خود را پیشمرگ و جانفدای ملت و خلق نامیده‌اند. اما در جهان امروز و در شرایطی که هر روستای دورافتاده‌ی کُردی در ایران و عراق و ترکیه و سوریه هم، چند جوان فارغ التحصیل ارشد و دکترا دارد و اغلب چوپان‌ها و دروگران هم گوشی هوشمند در دست دارند و از جام جهان بین اینترنت، دنیا را به راحتی نظاره می‌کنند، نمی‌توان با همان شیوه‌های مرسوم، اهمیت خودآگاهی مردم کُرد را نادیده گرفت و برای آنها تصمیم‌گیری کرد.
ادامه مطلب
ژانگ یوان، استاد موسسه مطالعات خاورمیانه دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای در چین در گفت وگوی اختصاصی با دیپلماسی ایرانی می‌گوید: ایالات متحده همچنان به فشار همه‌جانبه اسرائیل بر ایران از جمله تأسیس فشار نظامی اسرائیل برای تضعیف امنیت ایران، ادامه خواهد داد. اما دولت ترامپ همچنین اطمینان حاصل می‌کند که تنش نظامی بین اسرائیل و ایران به سطح جنگ نرسد.
ادامه مطلب
محمدعلی مهتدی در یادداشتی می نویسد: هدف این یادداشت صرفا اشاره به جنبه های کوچکی از این مقوله است و اثبات اینکه ایران به دیوار شیشه ای هیچکس سنگی نپرانده بلکه کوشیده است به آنان که خانه هایشان در معرض سنگ پرانی متجاوزانه و ویرانی از سوی دیگران قرار گرفته کمک کند تا خانه و موجودیت خود را حفظ کنند.
ادامه مطلب
آرش رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: گروه‌های تروریستی در طول تاریخ از روش‌های خشونت‌آمیز برای رسیدن به اهداف سیاسی خود استفاده کرده‌اند. دو گروه تروریستی داعش و مجاهدین خلق، با وجود تفاوت‌های ظاهری، اشتراکات قابل توجهی در روش‌ها و اهداف خود دارند. این مقاله به بررسی شباهت‌های این دو گروه تروریستی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه مجاهدین خلق به عنوان پیشگام برخی از روش‌های تروریستی، الهام‌بخش گروه‌هایی مانند داعش بوده‌اند.
ادامه مطلب
صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران و ایرانیان در تمامی جهات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی تغییر و پوست اندازی کرده‌اند و تهران بیش از همه و در حاشیه واشینگتن از این امر آگاهی داشته و یکی از دلایل مهمی که جنگ را از ایران دور می کند همین تغییرات است.
ادامه مطلب
نرگش خان‌گل‌زاده سنگرودی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موفقیت آمیز بودن دیپلماسی عمومی روسیه تا حدی زیادی به توانایی این کشور برای استفاده از ابزارهای ارتباطات جمعی به منظور توضیح سیاست های خود برای مخاطبان خارجی بستگی دارد. اساسا مفهوم دیپلماسی عمومی در روسیه بر ابزارهای نوین سیاست خارجی مشتمل بر دیپلماسی اقتصادی، کاربست عناصر قدرت نرم و ادغام در فضای اطلاعاتی جهانی تمرکز دارد. از این جهت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه می کوشد که با حضور و مشارکت فعال در صحنه جهانی به پیگری صلح آمیز منافع ملی خود در چارچوب نهادهای بین المللی بپردازد.
ادامه مطلب
وابط دیپلماتیک ایران و ترکیه با تنشی تازه مواجه شده است، به‌گونه‌ای که هر دو کشور اعلام کرده‌اند دیپلمات‌های یکدیگر را احضار کرده‌اند. این تنش پس از آن شدت گرفت که هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه طی مصاحبه جمعه گذشته با الجزیره با ادبیاتی نه چندان دیپلماتیک، سیاست تهران در سوریه و آنچه که او، «حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی در این کشور (سوریه) و سایر کشورهای منطقه می‌خواند، به چالش کشید و از آن انتقاد کرد. به دنبال این موضع گیری‌ها بود که وزارت امور خارجه ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد که روز دوشنبه، سیزدهم اسفندماه، محمود حیدری، مشاور ارشد وزیر امور خارجه ایران، در دیدار با سفیر ترکیه در تهران، نسبت به اظهارات «نامناسب و تحلیل‌های غیرواقعی» هشدار داده و تأکید کرده است که چنین رویکردهایی می‌توانند باعث تشدید اختلافات و ایجاد تنش در روابط دوجانبه شوند.
ادامه مطلب
محمدعلی دستمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیام اوجالان درباره‌ی بی‌معناشدن تداوم حیات پ.ک.ک و ضرورت خلع سلاح، موجی از سرخوردگی در میان نیروها و هواداران پدید خواهد آورد و موج پیوستن نیروهای جدید که در سالیان گذشته بسیار پایین آمده بود، حالا به صفر نزدیک و نزدیک‌تر خواهد شد. دوم این که مردم کردستان ترکیه، با آن که در همه‌ی مبارزات انتخاباتی از سیاستمداران نزدیک به اوجالان حمایت کرده‌اند، حالا سالهاست که تمایلی به تظاهرات و راهپیمایی ندارند و فرماندهان پ.ک.ک نمی‌توانند با ابزار تجمعات اعتراض‌آمیز، دولت را تحت فشار بگذارند و امتیازی به دست آورند. سوم این که موقعیت سیاسی و دفاعی کردهای سوریه، در برابر حملات احتمالی آنکارا و دمشق، بسیار شکننده است و ناچار خواهند شد به کسب امتیازات حداقلی رضایت دهند.
ادامه مطلب
احسان هوشمند در گفت وگویی اذعان دارد که اخبار و گزارشاتی منتشر شده اکنون بخشی از سلاح و تجهیزات از خاک سوریه به امتداد مرز با ایران منتقل شده است. پس مطمئناً معادلات منطقه بعد از انتشار پیام عبدالله اوجالان به نحوی می‌تواند امنیت ملی ایران را هم تحت الشعاع قرار دهد.
ادامه مطلب
سید محمدمهدی سیدناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مطابق ماده‌ی ۸ کنوانسیون حقوق کودک، دولت‌ها مکلف‌اند هویت کودکان را حفظ و از تغییر یا انکار آن جلوگیری کنند. این ماده در کنار ماده‌ی ۳۰ (حق حفظ هویت فرهنگی)، نشان‌دهنده اهمیت پیوند میان هویت ملی و حقوق کودک است. مطالعات روان‌شناختی نشان می‌دهد که بحران‌های ژئوپلیتیکی و تهدیدات علیه تمامیت ارضی، می‌تواند به بحران هویت ملی در میان کودکان منجر شود. نظریه «هویت اجتماعی» تأکید دارد که احساس تعلق به ملت، عاملی اساسی در شکل‌گیری اعتماد به نفس و مشارکت اجتماعی کودکان است. حال چه راهکارها و پیشنهاداتی را می‌توان مطرح کرد؟
ادامه مطلب
این بخش به اختصار به تحلیل وضعیت کنونی شبکه «محور مقاومت» ایران می پردازد که ایران با خسارات بزرگی در سوریه، لبنان و فلسطین مواجه است، اما در شبکه های پشتیبانی خود در عراق و یمن مقاومت های قدرتمندی را مشاهده می کند.
ادامه مطلب
پرویز غلامی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی به بررسی گذار از رئالیسم کلاسیک به رئالیسم سبز در خاورمیانه پرداخته و نشان می‌دهد چگونه انرژی‌های تجدیدپذیر در حال بازتعریف معادلات قدرت در این منطقه هستند. او با استفاده از مفاهیم نظریه هانس مورگنتا و شواهد عینی، تصویری از آینده ژئوپلیتیک خاورمیانه ارائه می‌دهد که در آن انرژی‌های سبز جایگزین نفت به عنوان محور اصلی قدرت می‌شوند.
ادامه مطلب
مهدی مطهرنیا در گفت وگویی تاکید دارد: فارغ از اینکه چه اتفاقاتی در سال ۱۴۰۴ روی دهد، قطعا آن چیزی که روی خواهد داد این است که سال ۱۴۰۴ سال گذار است. به این معنا که دیگر نمی‌تواند تهران این تصور را داشته باشد که می‌تواند شرایط را به سال‌ها و دهه‌های گذشته برگرداند. همانگونه که تاکید کردم این سال و اساسا دهه ۱۴۰۰ به عنوان یک برهه تعیین کننده در آستانه ورود به نظم نوین جهانی است. لذا تهران در مسیر اجتناب‌ناپذیر از عبور از گذشته برای انطباق با این نظم در آینده قرار گرفته است.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: ترامپ در خیال خود تصور می‌کند که چون آمریکا قوی است و او در بهترین وضع برکرسی ریاست جمهوری ایالات متحده نشسته ، هیچ کس جرأت آن را ندارد که سیاست‌های او را تجاوزکارانه تلقی کند، همچنین چشمداشت‌های او به سرزمین‌ها و حریم کشورها را دیگران باید مشروع بخوانند. ترامپ اما در راهبرد خود یک واقعیت بزرگ را نادیده گرفته است؛ این که دولت‌ها اعم از اروپائیان و خاورمیانه همچنان خود را به مثابه رعایای واشنگتن نمی‌دانند. در صورتی که دولت‌ها هم به چنین ذلتی تن دهند، ملت‌ها بر استقلال خود پای خواهند فشرد.
ادامه مطلب
اسرائیل، همراه با حمایت آمریکا و متحدانش، تأثیر این حملات شبکه ایران را مهار کرد. در این شراکت دولت بایدن و سنتکام نقشی اساسی در ایجاد بی سر و صدای مشارکت های نظامی و امنیتی منطقه ای و محدود کردن پاسخ ها و پیامدهای مبادلات نظامی مستقیم بین ایران و ایران ایفا کردند. اسرائیل، اما با وجود این نتوانست از تهدیدهای حزب الله، حوثی ها و سایر گروه های همسو با ایران جلوگیری کند.
ادامه مطلب