ایران دیرزمانی است که زندگی بدون درآمد نفتی را آموخته و اعمال نفوذ ارزان در منطقه را به خوبی تمرین کرده است. بنابراین، زمانی که بحران کروناویروس به پایان برسد، نفوذ نسبی ایران در جاهایی مثل عراق، لبنان و سوریه، احتمالا بیشتر و نفوذ کشورهای عربی، کمتر خواهد شد. این دگرش، بازنگری در رویکرد بی حاصل ترامپ در برابر ایران را ضروری تر می سازد.
ادامه مطلب
بهاء الدین بازرگانی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آن سیاستمردان و روشنفکرانی نیز که ترقی امارات جنوبی خلیج فارس را نمایان می کنند، آیا خود حاضرند تن به نوع حکمرانی دست نشانده، یکه تاز و غیر دموکراتیک امثال شیخ زاید بدهند؟ واقعا می توانند؟
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی می نویسد: گفته می شود تلاش های تولید قدرت ایران در سراسر منطقه موجب رانش کشورهای عرب خلیج فارس به سوی اسرائیل جهت جستجوی امنیت بیشتر شده است. در نتیجه همکاری نزدیک اعراب و اسرائیل ایران احساس احاطه شدن بیشتری خواهد داشت زیرا پیوند جغرافیایی دریای سرخ و دریای عرب با خلیج فارس در شبه جزیره عربستان موجب می شود تا پهنه وسیعی از جغرافیای منطقه در اختیار هم پیمانان جدید قرار گیرد. از زمانی که ایالات متحده تصمیم به سپردن سرنوشت خاورمیانه به دست کشورهای منطقه گرفته، ترکیه و روسیه نیز برای شرایط ناشی از خلا آمریکا در منطقه گام برداشته اند.
ادامه مطلب
تابلوی این هفته از رهبران اسرائیل، بحرین و امارات که در کاخ سفید گردهم آمده بودند، تلاشی بود برای ارسال این پیام اطمینان بخش که ایالات متحده همچنان قدرتی برای ایجاد صلح و ثبات در خاورمیانه باقی مانده است. اما این یک تصویر یک خوش بینی گمراه کننده بود. ایالات متحده در این منطقه آشفته آب در هاون می کوبد. نیروهای آمریکایی هنوز در مناطق مسکونی در سوریه، عراق و افغانستان باقی مانده اند که می توانند در برابر تروریسم موثر باشند؛ اما این حضور در حال کاهش است. آینده خاورمیانه اساسا به کاهش قدرت ایالات متحده و پویایی های جدید داخلی، مثبت و منفی، مربوط می شود که خلاء را پر می کنند.
ادامه مطلب
وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بلر برای نابودی خاورمیانه هنوز فعال است. ترفند انگلیسی، این بار برای جنگ با جمهوری اسلامی ایران در دستور کار مثلث شیطانی «انگلیس، اسرائیل و امریکا» است و به هوشیاری نیاز دارد.
ادامه مطلب
درخصوص کاهش نفوذ آمریکا بویژه در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ و ضرورت پر کردن خلاء ناشی از این مساله در خاورمیانه، اتفاق نظر هست. سخن درباره ی عقب نشینی آمریکا از ایفای نقش "تنها قطب جهانی" و بازگشت "جهان چند قطبی" از سال ۲۰۰۸ آغاز شد.
ادامه مطلب
داوود هرمیداس باوند در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر ترامپ در مسئله تمدید تحریم های تسلیحاتی، فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت قطعنامه های شش گانه شورای امنیت علیه ایران، آن هم در این برهه حساس انتخاباتی، شکست را بپذیرد عملاً باعث خواهد شد که اعتبار خود را در میان افکار عومی داخلی در ایالات متحده از دست بدهد و این مسئله زمینه وی را برای شکستن انتخابات پیش‌رو فراهم خواهد آورد. پس نشست مشترک دیروز با حضور چهار تن از وزرای دولت ترامپ (مایک پمپئو، مارک اسپر، ویلبر راس و استیو منوچین) تلاشی برای حفظ جایگاه دونالد ترامپ در آستانه انتخابات بود.
ادامه مطلب
به نظر می آید متغیر تنش میان واشنگتن و تهران از سوی اسرائیل مورد بهره برداری قرار گرفته است تا در صورت خروج آمریکا از صحنه خاورمیانه خود را به عنوان جایگزین مطرح کند.
ادامه مطلب
حیدر حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخی از فعالان صنایع تسلیحات،عادی سازی روابط را یک مشکل می دانند، زیرا اکنون همه چیز از جمله معامله هایی که ترجیح می دهند پشت درهای بسته بمانند، در معرض دید عموم خواهد بود. با این وجود، بیشتر این منابع اذعان دارند که عادی سازی روابط احتمالاً منجر به افزایش فروش تسلیحات، سیستم های امنیت سایبری و فرماندهی و کنترل به کشورهای حوزه خلیج فارس خواهد شد. هیچ یک از مقامات وزارت جنگ اسرائیل پس از اعلام توافق عادی سازی تل آویو – ابوظبی از اعزام هیات به امارات سخن نگفته اند.
ادامه مطلب
در حقیقت اهداف منطقه ای چین و پیامدهای آن روشن نیست. چین روابط گسترده ای با ایران و حضور پررنگی در شاخ آفریقا دارد. از سوی دیگر روابط چین با دشمنان ایران از جمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اسرائیل نیز بر کسی پوشیده نیست. چین در سوریه از حکومت اسد حمایت می کند اما در یمن، طرف عربستان را می گیرد. چین تا به حال تلاش کرده با عدم دخالت مستقیم در رویارویی های منطقه ای، توازن در روابط را مدیریت کند. این کنار ایستادن و ناظر بودن در بسیاری از رویارویی ها بیش از آنکه تصویر یک حامی را القا کند کشوری را نشان می دهد که بیشتر اوقات جا خالی می کند.
ادامه مطلب
مهدی مطهرنیا در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته دارد که نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا و ۱۴۰۰ ایران به عنوان کاتالیزور تشدید تنش ها عمل می کند.
ادامه مطلب
چارچوب زمانی و نیز ماهیت روابط امارات و اسرائیل به این مسئله اشاره دارد که ارتباط این دو از عادی سازی روابط فراتر رفته و شکل ائتلاف راهبردی پیدا کرده و اعلام عادی سازی رسمی در چارچوب تکمیل ساختار این ائتلاف است.
ادامه مطلب
رسانه ها و اندیشکد های مطرح در ایالات متحده اخیرا درگیر دو تحول مهم در خاورمیانه شده اند که هر دو را می توان در ارتباط با تشدید درگیری های ژئوپلیتیک بین ایالات متحده و ایران تفسیر کرد: خبر چشم انداز یک همکاری استراتژیک احتمالی بین ایران و چین و عادی سازی روابط بین امارات متحده عربی و اسرائیل.
ادامه مطلب
جعفر حق پناه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که پیرامون حمایت امارات از پ.ک.ک یک از دلایل مواضع تند آنکارا در برابر ابوظبی ذیل توافق عادی سازی روابط با اسرائیل است، پیرامون زمینه ها و بستر ایجاد اتحاد منطقه ای ترکیه و ایران بعد از توافق اخیر بر این باور است که باید شاهد افزایش سطحی از همکاری ها بین ایران و ترکیه، هم در مناسبات دوجانبه و هم در خصوص تحولات منطقه‌ای باشیم. اما این مهم نافی آن نیست که این دو کشور، هم از نظر سخت افزاری و هم از جهت تعیین حوزه نفوذ منطقه ای با هم رقابت دارند.
ادامه مطلب
فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که با امضای توافق صلح ابوظبی و تل آویو، خاورمیانه عملا وارد دوره جدیدی از تحولات خواهد شد در خصوص این که آیا با رسمی شدن این توافق و باز شدن پای اسرائیل در امارات متحده عربی و بحرین، آن هم در کنار مرزهای ایران، تل آویو خواهد توانست موازنه امنیتی با تهران را به سود خود تغییر دهد، عنوان داشت که اقدام ایالات متحده آمریکا برای میانجیگری بین اسرائیل با امارات متحده عربی و بحرین که نهایتا شب گذشته به امضای سند توافقنامه صلح کشیده شد به منظور رسیدن به ائتلافی است که ذیل عادی سازی روابط دیپلماتیک طرفین، اولا به ارتقای امنیت اسرائیل کمک کند و از آن مهمتر یک جبهه تمام عیار امنیتی در برابر ایران ایجاد شود. اما این بار تفاوت اصلی آنجاست که این جبهه امنیتی در کنار مرزهای ایران و در منطقه فوق العاده حساس خلیج فارس شکل گرفته است.
ادامه مطلب
امریکا می خواهد متحدان عرب را در تلاش برای متقاعد ساختن روسیه و چین از تامین سلاح برای ایران، با خود همراه کند. درحالی که تحولات نگران کننده در عراق، سوریه و لبنان شاید بیانگر آن باشد که ایران و عوامل آن توانسته اند با چین و روسیه متحد شوند، اگرچه امریکا نیز بی تفاوت ننشسته است. در نتیجه، مسکو و پکن باید مراقب رفتار خود باشند – به ویژه اگر امریکا به اعمال تحریم علیه آنها تصمیم بگیرد و دوستان خود را متقاعد کند که هرگونه انعقاد توافق با تهران برای امنیت خاورمیانه خطرناک است.
ادامه مطلب
سعید پیرمحمدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مقامات امریکا، امارات و رژیم اسرائیل هریک مواضع متفاوتی را در قبال فروش اف۳۵ به امارات اتخاذ کرده اند. در رابطه با موضع امریکا باید میان دیدگاه وزارت دفاع و مقامات دولت ترامپ تمایز قائل شد. پنتاگون به جهت ملاحظات فنی و نظامی اصلی ترین مخالف انجام چنین معامله ای در داخل امریکا محسوب می شود.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی می نویسد: با توجه به موقعیت خاورمیانه، ساختار منطقه بر اساس توازن قوا شکل گرفته است، و دولت ها برای امنیت تجاری خود در دایره بازی تسلیحاتی کشورهای قدرتمندی چون آمریکا، روسیه و چین قرار گرفته اند. فروش تسلیحات یکی از مؤلفه‌های اصلی کشورهای قدرتمند در خاورمیانه به‌حساب می‌آید، چون خاورمیانه عمده ترین منطقه نفت خیز جهان با ۶۶ درصد از ذخایر جهانی، و عمده ترین منابع گازی جهان پس از روسیه در این منطقه است. همچنین خاورمیانه محل تلاقی سه قاره بزرگ آسیا، اروپا و آفریقا و مشتمل بر قلمروها و آبراه هایی است که در زمره پراهمیت ترین مناطق ژئواستراتژیک جهان است. کارشناسان معتقدند خاورمیانه در پنج سال آینده، به بزرگ ترین بازار بزرگ خرید تسلیحات جهان به ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار تبدیل خواهد شد.
ادامه مطلب
قاسم محب علی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که واشنگتن طی دوران ریاست جمهوری ترامپ سعی داشته و دارد با حضور مرتب و مداوم جارد کوشنر، مایک پمپئو و مایک پنس و دیگر مقامات کاخ سفید در کشورهای حاشیه خلیج فارس ایران را به دشمن شماره یک امنیت و صلح خاورمیانه تبدیل کند تا از این طریق تهران به عنوان دشمن مشترک کشورهای عربی منطقه و نیز اسرائیل بدل کند. از این منظر ایالات متحده در تلاش است با تعریف دشمن مشترک برای رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس شرایط را برای نزدیکی آنها به یکدیگر فراهم کند تا در نهایت پروسه عادی‌سازی روابط میان اعراب و اسرائیل به سرانجام برسد. در این صورت عملا موازنه امنیت بر ضد تهران خواهد بود.
ادامه مطلب
پرهام پوررمضان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این شرایط حساس منطقه بهتر است که نخبگان سعودی به درک صحیحی از مواضع جمهوری اسلامی ایران در منطقه برسند و سیاست های جمهوری اسلامی ایران در منطقه را در راستای امنیتی نکردن منطقه بدانند.
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگرچه حضور رژیم صهیونیستی در امارات متحده عربی و باز شدن پای صهیونیست‌ها در کنار آب های خلیج فارس، تهدیدی امنیت ایجاد کرده است، اما قطعاً نمی تواند موازنه امنیتی را به نفع رژیم صهیونیستی تغییر دهد.
ادامه مطلب
علی بیگدلی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که بعد از برقراری روابط دیپلماتیک امارات متحده عربی با اسرائیل و باز شدن پای تل اویو در منطقه و بیخ گوش جمهوری اسلامی ایران، معادله موازنه امنیت بین تهران و تل آویو دستخوش تغییرات جدی شده است. من نمی خواهم بگویم که این معادله اکنون به سمت کدام طرف ایران و یا اسرائیل سنگین تر شده است، اما قطعاً از این پس ما شاهد اقتضائات جدیدی در معادلات امنیتی منطقه غرب آسیا خواهیم بود. از این رو اگر به گفته جارد کوشنر و دیگر مقامات کاخ سفید، عمان، بحرین و احتمالاً عربستان سعودی هم بخواهد در آینده ای نزدیک به مانند امارات متحده عربی پروژه برقراری روابط دیپلماتیک با اسرائیل را عملیاتی کنند من به ضرس قاطع عنوان می کنم که کفه معادله موازنه امنیت در منطقه به سمت اسرائیل سنگین تر خواهد شد.
ادامه مطلب
شرکای امنیتی آمریکا در منطقه، بویژه پادشاهی های خلیج فارس، کاستی های رویکرد خودشان در جنگ نیابتی را دریافته اند. در پی سرنگونی برخی دولت های منطقه در بهار عربی، قطر، امارات و عربستان سعودی، ناپایداری منطقه را فرصتی دیدند تا به نفوذ بیشتری دست یابند و رژیم های مخالف خود را با رژیم های دلخواه جایگزین کنند. اما آنچه (از رویکرد نیابتی این دولت ها) حاصل شد، نه یک پیروزی سریع در سوریه و لیبی بلکه گیر افتادن دولت های عربی خلیج فارس در باتلاق هایی پیچیده بود بی آنکه امیدی به پیروزی باشد.
ادامه مطلب
ولی نصر در یادداشتی می نویسد: . به نظر می رسد که هم ایران و هم عربستان سعودی، رغبت دارند که جنگ یمن پایان یابد. تهران همچنین برخی از نیروهایش را از سوریه عقب کشیده و همینطور در عراق هم پا پس گذاشته و حتی از نخست وزیری حمایت کرده که دلخواه ایالات متحده است. شرایط برای یک دیپلماسی فراهم شده که تنش های منطقه را کاهش دهد و ثبات را به پیش برد. آمریکا باید قدر این لحظه را بداند یا اینکه این بار هم می خواهد یک فرصت نادر و حیاتی را هدر دهد.
ادامه مطلب
سید جلال ساداتیان در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که ادعای پمپئو در خصوص احیای قطعنامه های شورای امنیت در ۲۰ سپتامبر یک بلوف سیاسی است. برای آن که دونالد ترامپ در وضعیت مناسبی، آن هم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قرار ندارد، کاخ سفید بیش از پیش به این دست بلوف های دیپلماتیک نیاز دارد.
ادامه مطلب
محمود سریع القلم در یادداشتی به ۳۰ واقعیت امروز روابط بین الملل، دیپلماسی و سیاست خارجی پرداخته و اظهار نظر کرده است که باید با این شرایط تحولات جهانی را مطالعه و درک کرد.
ادامه مطلب
دونالد ترامپ با خروج یک جانبه از توافق هسته ای ایران و همچنین با به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل از حاکمیت قانون روی برگردانده است.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیمان صلح اسرائیل و امارات صرفا یک رونمایی متهورانه از رخدادی است که سال ها پیش اتفاق افتاده و عملا تغییر جدیدی محسوب نمی شود، هر چند به لحاظ فتح بابی که از لحاظ رسمیت دادن به روابط کشورهای عربی خلیج فارس و اسرائیل ایجاد می کند، مهم و سرنوشت ساز است.
ادامه مطلب
فریدون مجلسی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی معتقد است که برقراری روابط دیپلماتیک اسرائیل با کشورهای عربی در دراز مدت بیشتر از آن که به سود و منفعت تل آویو باشد به ضرر آنها تمام خواهد شد.
ادامه مطلب
خروج امریکا از خاورمیانه یعنی این که توجهش به محیط پیرامونی خود یعنی امریکای جنوبی و لاتین و مناطق دیگری از جهان بیشتر خواهد شد، البته به خاورمیانه توجه خواهد کرد اما از راه ها و ابزارهای دیگر. البته برای امریکا ابزار کار در این کشورها مثل عراق و لبنان و مصر و جاهای دیگر زیاد است، دشمنانش آن را دخالت می نامند از جمله فعالیت NGO ها را.
ادامه مطلب