جای خالی ایران در الگوی ۱+ ۵ در آسیای مرکزی
ولی کوزه گر کالجی در یادداشتی می نویسد: ترکیب ۱+۵ در ادبیات سیاسی سال های اخیر بیش از هر چیز تداعی کننده ترکیب پنج کشور عضو دائم شورای امنیت به اضافه آلمان در روند مذاکرات هسته ای با ایران بود. اما طی دو سال اخیر اخیر ترکیب ۱+۵ کاربرد دیگری نیز یافت و برای اطلاق به همکاری های پنج کشور منطقه آسیای مرکزی با اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریکا، ژاپن و هند نیز مورد استفاده قرار گرفته است. سفر اخیر فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به آسیای مرکزی (۱۶ تیر ۱۳۹۸) و دیدار با وزیران امور خارجه پنج کشور آسیای مرکزی در بیشکک قرقیزستان، بار دیگر اراده سیاسی بازیگران این منطقه را در اجرای الگوی ۱+۵ به نمایش گذاشت. این تحولات ایجاب می کند که دیپلماسی کلان ایران در سطح آسیای مرکزی، «رویکرد متوازن در عرصه دیپلماسی» را به صورت جدی تری مورد توجه قرار دهد و زمینه را برای سفر هم زمان وزیر امور خارجه و رئیس جمهوری ایران به پنج کشور آسیای مرکزی فراهم کند. ایران تجربه این رویکرد را دارد و تجربه سفر مرحوم هاشمی رفسنجانی، رئیسجمهور وقت ایران به چهار کشور آسیای مرکزی، یعنی قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان و ترکمنستان در سال ۱۳۷۳ می تواند بار دیگر تکرار و نهادینه شود. به ویژه آن که در محیط تحول یافته کنونی آسیای مرکزی که وارد مرحله جدیدی از غیرامنیتی سازی و تنش زدایی به ویژه در روابط ازبکستان و تاجیکستان شده است، اجلاس های متعددی بین رهبران و مقامات پنج کشور منطقه در دو سال اخیر برگزار شده که بستر و فضای مناسبی را برای شکل دهی به الگوی ۱+۵ بین ایران و منطقه آسیای مرکزی فراهم کرده است.
ادامه مطلب