در جهان متفاوتی زندگی می کنیم، جهانی که روسیه و چین، قطعا خیرخواه آمریکا نیستند و جهانی که سعودی ها و اماراتی ها به تلفن جو بایدن آن هم در هنگامه بدترین بحران ژئوپولیتیک قرن ۲۱، جواب نمی دهند. اینجاست که چه بسا دولت آمریکا باید پیش از امضای دوباره برجام، کمی دقیقتر به پیامدهای گسترده تر توافق تازه با ایران بیندیشد.
ادامه مطلب
تنش شخصی بین بایدن و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی نقش مهمی در موضع ریاض در قبال جنگ اوکراین بازی می کند چرا که بن سلمان به علت متهم بودن در پرونده ترور جمال خاشقجی در سال ۲۰۱۸، عملا از سوی بایدن بایکوت شده است.
ادامه مطلب
جواد عرب عامری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر هم خورد موازنه قدرت در روابط بین قدرت‌های بزرگ به دنبال تهاجم نظامی روسیه به اوکراین با هدف بی‌طرف‌سازی این جمهوری سابق اتحاد شوروی و ایجاد یک منطقه حائل بین روسیه و ناتو می‌تواند در بردارنده فرصت‌ها و تهدیداتی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باشد. اگرچه سخن گفتن از ورود جهان به دوران جنگ سرد در پی فروریختن دیوار اعتماد بین قدرت‌های جهانی کمی زود به نظر می‌رسد با این حال، به نظر می‌رسد یکی از نتایج حداقلی این رویداد را می‌توان ترک برداشتن اجماع جهانی قدرت‌های بزرگ پیرامون نظم موجود بین‌المللی در نظر گرفت.
ادامه مطلب
سوء استفاده امریکا از موقعیت خود به عنوان ابرقدرت و بزرگترین اقتصاد جهان، در بحران اوکراین نیز منعکس شده است. در حالی که کشورهای اروپایی برای کاهش تنش بین روسیه و اوکراین در تلاش هستند، امریکا روسیه را تهدیدی برای صلح منطقه ای و جهانی معرفی کرده است و هشدار می دهد که تحریم های اقتصادی و سیاسی شدیدی را بر مسکو اعمال خواهد کرد.
ادامه مطلب
به سختی می توان پی برد که علل این وخامت اوضاع چه هستند. زیرا هر دو طرف یعنی آمریکا و روسیه به تناوب یکدیگر را به افزایش تنش ها متهم می کنند. واشنگتن چند هفته ای است که نزدیک بودن یک حمله از سوی روسیه و این امکان را که مسکو بتواند از هر بهانه ای برای مداخله با کمک نیروهای مسلح مستقر در مرز اوکراین بهره جوید، گزارش می دهد.
ادامه مطلب
دولت بایدن می‌تواند هر چقدر که می‌تواند تهدید کند. در نهایت نمی‌تواند روسیه را مجبور به عقب نشینی در قضیه اوکراین کند. چه نوع تحریم‌هایی می‌تواند بر روسیه اعمال کند در زمانی که پوتین توانسته است تمام کانال‌ها با چین را دوباره باز کند؟ فراتر اینکه سخنان اروپا درباره تحریم علیه روسیه در سایه نیاز اروپا به گاز روسیه بی معناست.
ادامه مطلب
آمریکای شکست خورده در افغانستان که نتوانست ایران را به شروط خود برای بازگشت به توافق هسته‌ای مجبور کند ممکن است به دنبال یک پیروزی نظامی به منظور بازپس گرفتن اعتبار خود باشد؛ اما مسئله حتمی این است که عرصه اوکراین مکان مناسبی برای این امر نیست.
ادامه مطلب
محافل سیاسی اسرائیلی گمانه زنی کردند که وقوع جنگ میان اوکراین و روسیه به امضای توافق هسته‌ای بدتری میان ایران و غرب منجر شود.
ادامه مطلب
کارشناسان موسسه کارنگی با ارزیابی یک سال گذشته سیاست خارجی ایالات متحده سیاست دولت جو بایدن در یک سال آینده را بررسی کرده اند.
ادامه مطلب
تهران ماه گذشته اعلام کرد می تواند حداقل ۲۰ درصد گاز مورد نیاز اروپا را تامین کند. با این حال، حتی اگر روسیه به اوکراین حمله نکند، تهدید حاصله به عنوان تسریع کننده معرفی ایران به عنوان بزرگترین تامین کننده گاز اروپا عمل خواهد کرد.
ادامه مطلب
سید محمد عیسی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ضرب‌المثلی آفریقایی با این مضمون وجود دارد که وقتی دیدید شیر و خرس و روباه و کفتار و آهو همزمان و کنار هم می‌دوند یعنی جنگل آتش گرفته است. حال آیا وضعیت کنونی در هارتلند برّ قدیم و دو تلاقی‌گاه قدرت در آن (اروپای شرقی و دریای چین جنوبی) نیز خبر از آتشی بزرگ دارد؟ یا در اوج بیم و ناامیدی دودی سفید از میان این تردیدها و گمان‌ها به نشانۀ یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیزتر و برگزیدن تدبیری دگر بلند خواهد شد؟ یا دوباره مردان بزرگ اشتباهات بزرگی مرتکب خواهند شد؟
ادامه مطلب
خروج امریکا از برجام، ایران را ترغیب کرد تا نفوذ خود را در یمن افزایش دهد و دفاع خود را در ورودی دریای سرخ تقویت کند و عربستان سعودی را ملزم کرد تا ملاحظه بیشتر به آن نشان دهد.
ادامه مطلب
مهدی پورباقر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روسیه با اتکا به «سیاست های سخت» و با دخالت های نظامی محدود، به ویژه با تمرکز بر «جنگ های نیابتی، هیبریدی و تبلیغاتی»، به رقابت با آمریکا ادامه خواهد داد. مسکو نشان داده بیش از هر بازیگر دیگری – حداقل در عمل – آماده به چالش کشیدن قدرت هژمونی ِآمریکاست؛ اما حد این کنش های روسیه نیز حائز اهمیت است؛ چرا که آمریکا همواره بنا به «استراتژی کلان جهانی» و تعریف گسترده خود از «منافع ملی» زمین بازی را تبیین و مبتنی بر گزاره های فوق عمل می کند.
ادامه مطلب
توماس گراهام، کارمند ارشد سابق دولت جورج دبلیو بوش، رئیس جمهوری اسبق امریکا و راجان منون، دانشمند علوم سیاسی در کالج شهر نیویورک و دانشگاه کلمبیا که متخصص جنگ، صلح و اخلاق است ایده تعلیق ۲۰ تا ۲۵ ساله در مورد عضویت اوکراین و جمهوری های دیگر شوروی سابق در ناتو را مطرح کردند و خاطرنشان ساختند که مسکو می‌تواند این سازش را بپذیرد، زیرا روسیه می‌داند که ناتو هرگز ممنوعیت صرف گسترش به این کشورها را نخواهد پذیرفت.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی می نویسد: پوتین در رویای بازگرداندن کنترل روسیه بر کشورها و مناطق سابق امپراتوری شوروی به دنبال اتحاد مجدد با اوکراین است و متقاعد کردن پوتین به عقب نشینی کار دشواری است. اگر بایدن هیچ پیشنهاد جدید یا متفاوتی برای ارائه نداشته باشد، بحران اوکراین و دیگر جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سابق که در “منطقه خاکستری” بین ناتو و روسیه باقی مانده‌اند، افزایش خواهد یافت.
ادامه مطلب
عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مسکو با این نگرانی که متحدان ایالات‌متحده اطلاعاتی را که از پروازهای روسیه جمع‌آوری می‌کنند با ایالات‌متحده به اشتراک بگذارند، حتی اگر این کشور دیگر عضو این معاهده نباشد، ضمن اینکه خود نیز با خروج آمریکا از این پیمان قادر به پرواز برفراز آمریکا نیست، در روز ۱۸ دسامبر ۲۰۲۱ از خروج کامل این کشور از این پیمان خبر داد.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سرنوشت ژئوپلتیک دریای سیاه سرنوشتی متناقض است؛ پس از فروپاشی بلوک کمونیست، تحولات بزرگ و تلاش برای بازگرداندن توازن قدرت در منطقه شروع شده است. این دریای سنگری راهبردی برای روسیه و منطقه ای استراتژیک برای ناتو است و جدا از درگیری های اخیر منطقه قره باغ و احتمال تشدید درگیری ها در شرق اوکراین یا اطراف کریمه و دریای آزوف، برای بسیاری از کشورهای ساحلی به ویژه روسیه، ترکیه و رومانی اهمیت فوق العاده‌ای کسب کرده است.
ادامه مطلب
فرانسیس پرین، مدیر پژوهش موسسه روابط بین الملل و استراتژیک می گوید: . احتمالا مسکو می خواسته نشان دهد نورد استریم-۲، که یک خط لوله گازی از روسیه است و با عبور از دریای بالتیک به آلمان می رسد، ضروری است. احتمال دیگر، منفعت روسیه از قیمت بالای گاز است؛ مجازات اروپایی ها به دلیل تلاش برای تنوع بخشیدن به منابع گاز خود و توسعه پروژه های واردات ال ان جی هم از دیگر احتمالات است. خوشحالی از عدم انسجام در داخل اتحادیه اروپا که فریاد مخالفت با سوخت های فسیلی، شامل گاز، سر می دهد و در عین حال، خواستار تحویل بیش تر این نوع انرژی است که ادعا می کند می خواهد از شر آن خلاص شود. در همه این فرض ها، می توان تصور کرد که رهبران روسیه و گازپروم از وضعیت فعلی بازار گاز ناراضی نیستند.
ادامه مطلب
محمد یزدان پناه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: درواقع، بهره برداری ترکیه از انرژی موجود در دریای سیاه با تقویت موضع این کشور در سطح جهانی، هم حفظ آنکارا در داخل اتفاق ناتو را دشوار می سازد و هم روابط دوجانبه اش با روسیه را پیچیده تر می کند. برآیند این عوامل، حاکی از افزایش اهمیت ژئواکونومیکی و ژئواستراتژیکی دریای سیاه در سیاست جهانی در سال های های پیش روست.
ادامه مطلب
ژنرال یوری نتکاچف، کارشناس مسائل نظامی، به نیزاویسیمایا گازیتا می گوید که «علاوه بر سی بریز-۲۰۲۱، شش مانور نظامی دیگر با مشارکت ایالات متحده و سایر کشورهای عضو ناتو در اوکراین برنامه ریزی شده است. یازده هزار سرباز و افسر از کشورهای اتحاد در آنها شرکت خواهند کرد. و البته این را باید یک تهدید نظامی برای روسیه دانست. اگر اوکراین به عضویت ناتو درآید، تهدیدات علیه روسیه افزایش خواهد یافت. در آن حالت، می توان به طور فرضی گفت که موشک های آمریکایی که تحت پیمان سابق منع موشک‌های هسته‌ای میان برد قرار داشتند، می توانند در خارکوف یا مکان های دیگر در اوکراین مستقر شوند و در عرض چند دقیقه به شهرهای مرکزی روسیه برسند. مسکو نه تنها باید با اقدامات دیپلماتیک، بلکه با اقدامات متقابل نظامی در برابر این تحرکات واکنش نشان دهد.»
ادامه مطلب
عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: غرب نگران چهار موضوع درمورد روسیه است: نخست، توسعه‌طلبی و ملی‌گرایی روسیه؛ دوم، راهبرد نامتقارن در درگیری‌ها؛ سوم، هزینه افزایش درگیری که به هر دو طرف تحمیل می‌شود؛ و چهارم، مدیریت ثبات جهانی که آمریکا باید مسئولیت آن را برعهده بگیرد و رقیب چینی فقط برای به‌چالش کشیدن برتری راهبردی آمریکا به عرصه ورود خواهد کرد. این نگرانی‌ها برای اروپا با هراس همراه است.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی می نویسد: یک صحنه کاملاً استراتژیک در دریای سرخ و کشورهای ساحلی در غرب این دریا “منطقه شاخ آفریقا” در حال تشکیل است که این منطقه را به سرعت به کانون رقابت نزدیک میان قدرت های بزرگ جهان روسیه، ایالات متحده و چین تبدیل نماید تا توازن منطقه را در جهت منافع خود تغییر دهند.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: اسرائیل می داند که ظرفیت رویارویی نظامی مستقیم با ایران را ندارد، چرا که اولا با ایران هم مرز نیست ثانیا توانایی اقتصادی و نظامی کافی را ندارد که با ایران بجنگد، تداوم وضعیت فعلی نیز صرفا افزایش هزینه های اسرائیل را به دنبال خواهد داشت، ضمن این که گذر زمان از اهمیت نگرانی های اسرائیل نیز خواهد کاست، پس ادامه این وضعیت هم به سود اسرائیل نیست. به عبارتی اسرائیل در معمایی سرگردان شده است که چاره ای برایش نمی ماند جز این که به مذاکره کنندگان در وین فشار بیاورد.
ادامه مطلب
روسیه باید توجه داشته باشد که در صورت لغو تحریم نفتی علیه ایران، متحمل خساراتی خواهد شد زیرا خود یکی از صادرکنندگان اصلی نفت در جهان است. به همین دلیل، بعید است که مسکو بخواهد، واشنگتن به صورت کامل و ایده آل به توافق هسته ای باز گردد.
ادامه مطلب
در آن هنگام، برخی از متفکران بزرگ استراتژیک آمریکایی مانند: زبیگنیو برژینسکی (مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری اسبق آمریکا، جیمی کارتر)، برنت اسکاکرافت (مشاور امنیت ملی، در زمان جورج بوش پدر) و هنری کیسینجر از عواقب خصومت همزمان با روسیه و چین هشدار داده بودند. با این حال، سیاست های دولت اوباما و سپس دونالد ترامپ و همچنین دولت فعلی، جو بایدن، تاکنون به این هشدارها بی توجهی کرده اند.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چین در اولویت های سیاست خارجی جدید به عنوان یک چالش اساسی قلمداد شده و بایدن در مرور خطرات موجود در افق بین المللی، بحث چین را جاسازی کرده است. وی چین را جدی ترین رقیب ایالات متحده و چالشی برای امنیت و ارزشهای دمکراتیک کشورش قلمداد کرده که مقابله با حمله این کشور به حقوق بشر، مالکیت معنوی و همچنین تخلفات اقتصادی را ضروری می کند. در کنار برشمردن چالشهای رقابت پکن با واشنگتن، همکاری های دوجانبه با تاکید بر منافع واشنگتن نیز از موارد مطروحه سیاست خارجی جدید کاخ سفید ذکر شده است.
ادامه مطلب
در صورت به وجود آمدن کشمکش میان واشنگتن و مسکو، خاورمیانه به یکی از صحنه های برجسته تاخت و تاز سنگین میان روسای کاخ سفید و کرملین مبدل خواهد شد.
ادامه مطلب
در مورد نقش شورای امنیت که عمدتا مربوط به مقابله با خطرات و تهدیدات تاثیرگذار بر امنیت بین المللی است جلسه ای پیشنهادی را برای بحث درباره تحولات جزئی و داخلی در یک کشور را شاهد هستیم که به طور خاص دخالت در امور داخلی گفته می شود. این موضعگیری تماما با منشور ملل متحد ناسازگار است و بدان معناست که تلاش های این سازمان بین المللی پراکنده و به دور از موضوعات اصلی موثری هستند که امنیت، ایمنی و ثبات جهان در گرو آن تصمیمات است.
ادامه مطلب
رقابت هسته ای در جهان جو بایدن، رئیس جمهوری جدید ایالات متحده را به چالش می‌کشد. این در حالی است که نگاه ها به سیاست های احتمالی او در قبال این مسئله بسیار با اهمیت دوخته شده است. این چالش سه عنوان دارد: نخست مسئله توافق هسته ای با ایران. دوم: معاهده هسته ای با روسیه که ماه فوریه به پایان می‌رسد. سوم: معاهده منع گسترش سلاح هسته ای در جهان امضا شده در سال ۱۹۷۰ است.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: اروپایی ها بر این باورند که بعضی پرونده های اختلافی مورد اشتراک با امریکا را در دوره بایدن آسانتر می توان پیش برد. پرونده هایی نظیر پرونده ایران، روسیه، کره شمالی، سوریه، اوکراین، قفقاز و ... برای همین شاهد همگرایی بیشتر اروپا با امریکا در این پرونده ها و همکاری های بیشتر آنها در این زمینه ها خواهیم بود. اما این اشتراک نظر در کنار اختلافاتشان با امریکاست که البته قابل مدیریت است اما به آسانی قابل رفع نیست.
ادامه مطلب