سود کلان نظامی امریکا از جنگ اوکراین

نویسنده: ویلیام هارتونگ

دیپلماسی ایرانی: اکنون اوضاع بر وفق مراد تولید کنندگان اسلحه است. آنها نه تنها ده ها میلیارد دلار از فروش سلاح سود می کنند بلکه خود را نیز به عنوان مدافعان دموکراسی و آزادی جا می زنند. آخرین باری که این صنعت به چنین شهرتی دست یافت، زمان جنگ جهانی دوم بود. 

گِرگ هایز، مدیرعامل ریتون(Raytheon)، در جواب انتقادات به شرکتش از افزایش فروش می گوید: ببینید، ما برای ساخت این سیستم ها، ساخت این سلاح ها عذرخواهی نمی کنیم. واقعیت این است که آنها در بازدارندگی و مقابله با تهدیدی که امروز اوکراینی‌ها در برابر خود می‌بینند، فوق‌العاده مؤثر هستند. این شرکت موشک های ضدِ هوایی استینگر و موشک های ضدِ تانک جاولین را تولید کرده که پنتاگون هزاران قبضه از آنها را در اختیار اوکراین قرار داده است. 

تایکلت مدیر اجرایی لاکهید مارتین نیز اخیرا افزایش تنش های جهانی را یک فرصت تجاری برای شرکتش می خواند و می گوید: جنگ اوکراین چند نکته مهم را برجسته می کند: تهدید روسیه و چین حتی پس از جنگ اوکراین نیز وجود خواهد داشت. این دو کشور به همراه مدعیان منطقه ای مانند ایران و کره شمالی بعید است که دست از فعالیت های خود بردارند. از این رو ما می خواهیم مطمئن شویم که می توانیم به متحدانمان و کشورمان برای دفاع در برابر آنها کمک کنیم.

بسته کمک 40 میلیارد دلاری ایالات متحده به اوکراین که بیش از نیمی از آن کمک نظامی است، متحدان ناتو که بودجه نظامی خود را در واکنش به تهاجم روسیه افزایش داده اند و بودجه نجومی پنتاگون که قرار است برای سال 2023 از 800 میلیارد دلار فراتر رود چه بسا رویارویی مستقیم بین ایالات متحده و روسیه را در پی داشته باشد. 

شاید "زرادخانه خودکامگی" اصلاح مناسب تری به جای "مدافعان دموکراسی" باشد. این شرکت ها منابع قابل توجهی را برای گسترش بازارهای بالقوه خود و در جایی که دولت ایالات متحده مایل به این گسترش است اختصاص می دهند. بهترین نمونه جنگ یمن است. ایالات متحده ده ها میلیارد دلار تسلیحات به عربستان و امارات فروخته که نتیجه آن مرگ هزاران غیر نظامی بوده است.

در هیچ یک از جنگ های رخ داده در لیبی، مصر، نیجریه و فلیپین هیچ یک از مدیران شرکت های تسلیحات کوچک ترین صحبتی از نقش خود پیرامون نقض حقوق بشر و دامن زدن به درگیری های بی ثبات کننده نداشته اند. در دو دهه گذشته، شرکت‌های نظامی ۲.۵ میلیارد دلار برای تلاش‌های لابی‌گری خود هزینه کرده‌اند و در عین حال ۲۸۵ میلیون دلار در کمک‌های تبلیغاتی به اعضای کلیدی کنگره داده‌اند. در یک سال به طور متوسط، این صنعت حدود 700 لابیگر یا بیش از یک نفر برای هر نماینده کنگره استخدام می کند. کار آنها تشویق قانونگذاران به تصویب بسته های کمک نظامی است. چارلز فاکنر، لابی‌گر سابق ریتون، در دوران دولت ترامپ به عنوان یکی از اعضای دفتر امور حقوقی وزارت امور خارجه خدمت می کرد. با این حال، لابی گران همیشه هم موفق نبوده اند.

به امید تغییر سیاست دولت بایدن در استمرار ارسال سلاح به عربستان و امارات، قطعنامه تازه اختیارات جنگی معرفی خواهد شد. همچنین لایحه هایی پیرامون تصمیم گیری درباره فروش تسلیحات در دست بررسی است که به تایید کنگره برای فروش عمده و سلب اختیار رئیس جمهور برای وتو کردن تلاش ها نیاز دارد. چنین طرح‌هایی نشان‌دهنده تلاش‌های کنگره برای محدود کردن فروش غیرقانونی تسلیحات از زمان تصویب قانون کنترل صادرات تسلیحات در سال 1976، بیش از چهار دهه پیش است. آیا آنها در لحظه ای که جنگ اوکراین رونق صنعت تسلیحات را افزایش داده موفق خواهند شد؟

منبع: اندیشکده کوئینسی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11