اظهارات روز یکشنبه گذشته حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران که طی آن ابراز امیدواری کرد روابط دو کشور شاهد توسعه و گشایش جدی و متقابل باشد، باعث شد آنچه پیش از این در مورد دیدارهای محرمانه هیئت‌های مصری و ایرانی در بغداد گزارش شده بود، برجسته‌تر شود.
ادامه مطلب
با توجه به نقش‌آفرینی پررنگ شورای عالی امنیت ملی و مشخصا شخص دبیر در تحولات دیپلماتیک منطقه‌ای سال گذشته و تلاش‌های شمخانی درخصوص امضای توافق سه‌جانبه پکن و احیای روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در اسفند ۱۴۰۱ دو سناریوی کلان برای رفتن او (علی شمخانی) مطرح است. در سناریوی نخست این احتمال وجود دارد که با قطعی‌شدن برکناری شمخانی سعی شده است احیای مناسبات تهران - ریاض به نام او کلید بخورد که خروج آبرومندانه‌ای را از شورای عالی امنیت ملی داشته باشد. اما در مقابل این احتمال نیز مطرح است که فارغ از برخی حواشی برای خانواده شمخانی و شخص او در سایه اعدام علیرضا اکبری، این جدال درون اصولگرایان با محوریت پایداری بوده که باعث شده است علی شمخانی از شورای عالی امنیت ملی کنار گذاشته شود.
ادامه مطلب
این ابتکارعمل معانی متعددی دارد. در سطح بین المللی می‌توان گفت که این ابتکارعمل از جایی خالی ناشی است که عقب نشینی ایالات متحده آمریکا به وجود آورد و بیان واقع بینانه اعتقاد به اهمیت گفت وگو به عنوان راهی برای پرهیز از گزینه‌های بد است و به مثابه نشانه‌ای برای برقراری توازن‌های جدید در منطقه است.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: این طور به نظر می رسد که سفر رئیس جمهور به سوریه بعد از آن انجام شد که بن بست در روابط ایران و غرب به ویژه بر سر مذاکرات هسته ای بیش از پیش نمایان شده است.
ادامه مطلب
جرالد فیراشتاین، از کارشناسان دیپلماسی آمریکا در "اندیشکده موسسه خاورمیانه" بر این باور است توافق ایران و سعودی، حمله فرضی نظامی آمریکا یا اسرائیل به ایران را دشوارتر خواهد کرد. بدون مشارکت عربستان در چنین حمله ای، چه از طریق اجازه دادن به استفاده از قلمرو این کشور برای حمله به ایران یا بازگذاشتن حریم هوایی خود روی هواپیماهای جنگی، اقدام نظامی علیه ایران بسیار دشوارتر خواهد شد. آنل شلاین، پژوهشگر اندیشکده آمریکایی "موسسه کوئینزی برای سیاستمداری مسئول" که مخالف دخالت های نظامی است، با این ارزیابی موافق است اما می گوید پیچیده تر و دشوارتر شدن حمله نظامی احتمالی به ایران، می تواند بازدارنده مناسبی برای آمریکا باشد.
ادامه مطلب
محمد کاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: بی‌تردید تحول در روابط ایران و عربستان، وزش سیاسی قابل ملاحظه‌ای نه فقط در روابط دوجانبه بلکه در سطح منطقه‌ای است. همه انبار کلان منطقه غرب آسیا از این وزش سیاسی متأثر خواهند شد. هرچند که در مورد این وزش سیاسی نباید انتظارات را بیش از حد بالا برد ولی به نقطه عطف بودگی آن هم نمی‌توان بی‌توجه بود.
ادامه مطلب
برای چین، همکاری عربستان سعودی و ایران و تایید نقش سازنده چین در خاورمیانه، الزامی و حیاتی است. به زودی، پکن، بزرگترین شریک تجاری ریاض و تهران، حضور اقتصادی خود را در خاورمیانه به قدرت سیاسی و دیپلماتیک تبدیل خواهد کرد.
ادامه مطلب
ایران علاوه بر حضور در سوریه، در لبنان از طریق حزب‌الله، در عراق از طریق گروه‌های مسلحی مانند یگان‌های الحشد الشعبی، در یمن، جایی که حوثی‌ها را حمایت می‌کند، و در سرزمین‌های فلسطینی از طریق حماس و جهاد اسلامی، نفوذ دارد. به همین علت جمهوری اسلامی ایران یک بازیگر اساسی کلیدی در منطقه است.
ادامه مطلب
وی در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی درباره آزادسازی پول های بلوکه شده ایران در بانک های کره جنوبی و ژاپن گفت: «اتفاق جدیدی در این زمینه روی نداده است، ولی تلاش های دیپلماتیک از مسیرهای مختلف و تعریف شده همچنان ادامه دارد و جمهوری اسلامی ایران از راه ها و کانال های مربوطه به تلاش های خود در این زمینه ادامه می دهد.»
ادامه مطلب
اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: می توان گفت در حالیکه تحولات منطقه نوید شکل گیری یک سیستم امنیت درون منطقه ای و ارتقای جایگاه ایران در این نظم جدید را می دهند، دولت آمریکا که پیش از این اعلام کرده بود دیگر تمایلی برای مداخله در مسائل منطقه غرب آسیا ندارد، حال به تکاپو افتاده تا بار دیگر در فرایند شکل گیری سیستم امنیتی جدید اثرگذار باشد.
ادامه مطلب
خوزه ایگناسیو کاسترو تورس، سرهنگ ارتش اسپانیا، با اشاره به جنگ یمن و تأثیرات احتمالی نزدیک شدن روابط عربستان و ایران برای اسرائیل، به تحلیل کوتاهی از سناریوی روابط ایران و عربستان سعودی پرداخته است. وی می گوید که می توان به صلح در یمن امیدوار بود. باید خوشحال باشیم زیرا وضعیت انسانی وحشتناک بود. این جنگ حدود ۴۰۰ هزار قربانی از جمعیت بیش از ۳۰ میلیون نفری یمن را گرفت. علاوه بر این، وضعیت کمک های بشردوستانه اسفناک است و مانع از این می شود که آژانس های بشردوستانه بهتر فعالیت کنند و کمک هایی را به مردم غیرنظامی که به شدت به آن نیاز دارند، ارسال کنند.
ادامه مطلب
ایجاد آشتی میان تهران و ریاض باعث گسترش نقش خاموش چین و وادار کردن کشورهای عربی به بازگردادن سوریه به اتحادیه عرب و سپس آتش بس در یمن شد. این امر در زمانی اتفاق افتاد که واشنگتن با بازگشت سوریه مخالفت کرد و برای صلح یمن تلاشی قابل ذکر ایفا نکرد بلکه از امارات متحده عربی و عربستان سعودی طرفداری می‌کرد. در اینجا پرسشی که مطرح می‌شود این است که اگر کشورهای بزرگ آسیایی به ویژه چین، هند و روسیه با حمایت سایر کشورها تصمیم بگیرند درگیری فلسطین – اسرائیل را حل و فصل کنند، موضع واشنگتن چه خواهد بود؟
ادامه مطلب
شاید عربستانی ها به سمت امضای "توافقات ابراهیم" با اسرائیل مثل کشورهای همسایه شان در خلیج فارس، بحرین و امارات متحده عربی، نروند. اما آنچه اکنون شاهدیم این است که عربستانی ها با اسرائیلی ها گفت وگو دارند و با آنها همکاری می کنند، همچنین بعضی از آنها از جمله بعضی یهودی ها از عربستان دیدن کرده اند.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: توافق ایران و عربستان برای عادی سازی روابط، یک واقعیت را نشان داد، و آن اینکه کشورهای عربی، در راس آنها عربستان سعودی و امارات متحده عربی، چندان هم گوش به فرامین ایالات متحده و قدرت های اروپایی نیستند و منافع خود را با منافع آنها تنظیم نمی کنند. بعد از مماشات عربستان و امارات با روسیه بعد از جنگ اوکراین، توافق ایران و عربستان برای از سرگیری روابط شاهد دیگری است بر استقلال بیش از پیش عربستان سعودی و امارات متحده عربی از تصمیمات غرب و امریکایی ها، البته در چارچوب ملاحظات روابطشان با آنها.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایجاد تعادل و توازن در روابط خارجی کشور، سنگین نکردن ناموزون وزنه تعادلی سیاست خارجی به سمت شرق یا غرب و بازی متعادل با کارت همه کشورها و قدرتهای اثرگذار بین المللی به منظور ایجاد رقابت بین آنها برای همکاری با ایران و بهره‌گیری حداکثری از توافقات راهبردی با روسیه و چین از دیگر اولویتهای راهبردی سیاست خارجی ایران در سال ۱۴۰۲ است. گذاشتن همه تخم مرغها در سبد شرق و تحریک و دادن بهانه به غرب جهت دشمنی و خصومت ورزی بیشتر علیه کشورمان، نه تنها فشار تحریمها و قطعنامه های سلسله‌وار بین المللی علیه ایران را بیشتر می کند و به تضعیف جایگاه کشورمان در سازمانهای معتبر بین المللی منجر می شود، بلکه چین و روسیه را نیز به سمت بدعهدی در تعهداتشان با ایران و امتیاز گیری از کشورمان سوق می دهد.
ادامه مطلب
دیپلمات‌های متخصص تصور می‌کنند شاهزاده بن سلمان بسیار تمایل دارد که دیدارهای نشست سران در ریاض از نظر بیانیه پایانی و موضع کشورها و رهبرن شرکت کننده کاملا با الزامات راهبردی چرخش منطقه‌ای عربستان هماهنگ باشد. به این معنی که خروجی‌های نشست سران طبق استانداردهای عربستان باید در خدمت اهداف تغییرات و چرخش اخیر عربستان باشد. برجسته‌ترین این تغییرات توافق راهبردی بزرگ عربستان و ایران است.
ادامه مطلب
یک مقام ارشد پیشین اسراییلی: "یا باید دور میز (گفت وگو) حضور داشته باشید یا شما را به عنوان "غذای اصلی" روی میز می گذارند. حد وسطی هم وجود ندارد."
ادامه مطلب
مصطفی علایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران نیازمند طراحی سیاست خارجی و امنیتی متوازن در همه ابعاد است تا بتواند به عنوان یک بازیگر مطمئن در روابط بین‌الملل ظاهر شود. سیاست خارجی که بتواند مقتدرانه از هر جهت و در هر شرایطی از امنیت ملی و منافع ملی صیانت کند. سیاست متوازن به این معنا که اولاً هیچ صاحب قدرت و عنصر تاثیر گذار در رقابت های ژئوپلیتک در شرق و غرب جهان از دایره تعامل بین المللی حذف نشود و ثانیا از تمامی ابعاد اساسی ژئوپلیتیک کشور از جمله «ژئوپلیتیک جغرافیای تمدن»، «ژئوپلیتیک انرژی» و «ژئوپلیتیک موقعیت» بهره برداری کامل کند و برای هر کدام برنامه مشخص داشته باشد. لذا بر اساس محاسبات عرفی می توان گفت جمهوری اسلامی ایران بطور ماهوی و زیربنایی از بسیاری از منابع قدرت در جهان و منطقه برخوردار است و با این وصف می تواند بشرط اصلاح در چشم انداز سیاست خارجی و امنیتی خود بیشترین منفعت را از هرگونه تعامل منطقه‌ای از جمله تفاهم اخیر با عربستان سعودی کسب کند.
ادامه مطلب
غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نوسانات و افت و خیز در روابط ایران و عربستان به صورت یک روند تاریخی جریان داشته و تداوم یافته است، در موقعیتی که جهان از لحاظ پایداری به مانند هوای بهاری مرتباً در حال منقلب شدن است، گاهی ابری، زمانی صاف و در مواقعی با رگبار مواجه است، لذا علی رغم گفتمان عامیانه و رایج در خصوص تلاش طرفین برای نابودی نهایی یکدیگر، دولت های ایران و عربستان، به منظور کم اثر کردن خطرات مشترک و پیش طراحی شده در طرح های مدون غربی و در جهت مواجهه با تهدیدات پیش رو و حداقل رساندن آسیب احتمالی باید در دژی مشترک، مترصد دفاع از موجودیت خود باشند زیرا خسران جدی به هر دولت به تحمیل آسیب های غیر قابل جبران به دولت دیگر منجر خواهد شد.
ادامه مطلب
با توجه به روابط نزدیک واشنگتن با تل آویو و ریاض، دولت آمریکا در تلاش ها برای عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل مشارکت دارد و حتی این احتمال وجود دارد که واشنگتن بعد از توافق عربستان و ایران، بر تلاش های خود در این زمینه بیفزاید تا نشان دهد آمریکا همچنان در منطقه نقش آفرین است.
ادامه مطلب
شیوه ای که عربستان برای مدیریت اختلافاتش با ایران در پیش گرفته بود به نتایج مدنظر این کشور منجر نشد. علاوه بر این، درگیری عربستان با حوثی ها در یمن، به عامل فرسایش نظامی و اقتصادی برای ریاض تبدیل شد.
ادامه مطلب
توافق عربستان و ایران پیامدهای مثبتی بر تمامی جهات خواهد داشت و در راستای پایان دادن به جنگ های شعله‌ور در منطقه حرکت خواهد کرد.
ادامه مطلب
ولید فارس می نویسد: عربستان سعودی با امضای توافقنامه پکن اعلام کرد در مسائل حاکمیتی و دفاعی و دیپلماتیک، مستقل شده و قصد دارد روابطش با ایران را با شروطی که تعیین کرده است، عادی کند. پس از آن امارات متحده عربی و بحرین نیز اعلام کردند روابط خود با نظام بشار اسد را عادی خواهند کرد. کشورهای عربی همچنین مراودات اقتصادی با چین و روسیه و تدریجا ایران را گسترش دادند که این مسئله زلزله ای در دولت و کنگره آمریکا ایجاد کرد.
ادامه مطلب
این رویداد، فراتر از عادی سازی روابط بین دو کشور رقیب است و به نشانه های برپایی نظام جدید منطقه ای در خلیج فارس و شبه جزیره عربستان اشاره دارد. علاوه بر این، میانجی گری چین در دستیابی به این توافقنامه، نشان دهنده انتقال مرکز ثقل راهبردی و ژئواستراتژیک از غرب به کشورهای جهان سوم در جنوب است.
ادامه مطلب
انگیزه اقتصادی چین برای میانجی گری بین عربستان سعودی و ایران ریشه در وابستگی این کشور به نفت و گاز ایران و عربستان دارد به طوری که این دو کشور ۴۰ درصد منابع انرژی مورد نیاز چین را تامین می کنند. انگیزه دیگر چین از این میانجی گری، پیش بردن ابتکار «کمربند و جاده» است.
ادامه مطلب
اردوان امیراصلانی در یادداشتی می نویسد: ایران برای تعامل منطقه‌ای و جهانی به رویکرد گشایش روابط دیپلماتیک خود با امارات متحده عربی و بحرین که از سال ۲۰۱۶ با همبستگی با متحد سعودی خود روابط دوجانبه را با تهران قطع کرده بودند، ادامه می‌دهد. چنین پیشرفت‌های دیپلماتیکی با هدایت سرمایه‌ها به سمت مشارکت‌های اقتصادی به جای مسائل امنیتی می‌تواند باعث ثبات و آرامش منطقه شود.
ادامه مطلب
سفیر عربستان در یمن، برای اولین بار به صنعا، پایتخت تحت کنترل حوثی‌ها آمده است تا با رئیس شورای عالی سیاسی حوثی‌ها مذاکره کند. این اولین نشستی بود که به طور رسمی اعلام شد و نشانه موافقت عربستان با حکومت حوثی ها در صنعاست.
ادامه مطلب
بنیامین نتانیاهو سال ۲۰۲۰ «توافق ابراهیم» را برای عادی سازی روابط دیپلماتیک با امارات متحده عربی امضا کرد. هدف اسرائیل از این اقدام همبستگی میان آن و کشورهای عرب برای کنترل ایران بود. اسرائیل همچنین آشکارا نشانه های مثبت برای برقراری روابط دیپلماتیک با عربستان سعودی ارسال کرد ولی عربستان سعودی روز دهم ماه مارس اعلام کرد که پس از هفت سال برای نخستین بار روابط دیپلماتیک با ایران را از سر خواهد گرفت و به این ترتیب می توان گفت که طرح اسرائیل به نام «شبکه محاصره ایران» شکست خورده است.
ادامه مطلب
موضع عربستان و امضای توافقنامه با تهران، همه امیدهای نتانیاهو را که می خواست با بازگشت به ساختمان نخست وزیری اسرائیل، با قدرت به سوی برقراری روابط سیاسی و دیپلماتیک با عربستان از طریق گسترش دایره توافقنامه «آبراهام» پیش برود، نقش بر آب کرد.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: این روزها همچنین به موازات کاهش احتمال انواع برخوردهای نیابتی، تصادفی یا تعمدی، برخلاف گذشته، کمتر سخنی از ابزارهایی مانند پهپاد و موشک می‌شنویم. تحرکات مثبتی نیز ازجمله در جهت کمک به حل بحران یمن و خاتمه رنج مردم بی‌گناه آن کشور، مشهود است. چنین پیامدهایی تا همین جا نیز مغتنم است و نویدبخش برداشته‌شدن سدهای مصنوعی بین مردم منطقه و فراهم‌شدن حداقل‌ها برای همکاری متقابل بین ایران و کشورهای منطقه. اما یک نکته مهم هنوز ناروشن است و آن اینکه آیا مقامات ایرانی هدف راهبردی خاصی نیز از حرکت در راستای تنش‌زدایی با عربستان دارند و این تنش‌زدایی بخشی از یک استراتژی جامع ملی است یا صرفا واکنشی است به مشکلات فزاینده ناشی از سیاست‌های داخلی و خارجی؟
ادامه مطلب