مطالب مرتبط با کلید واژه

لیبی


دیپلماسی فراقوه‌ای
پوست‌اندازی سیاست خارجی در واپسین روزهای سال

دیپلماسی فراقوه‌ای

در آخرین روزهای اولین سال قرن جدید سیاست خارجی ایران با تحرکات کم‌سابقه‌ای مواجه شده است. در این میان علاوه بر وزارت امور خارجه، شورای عالی امنیت ملی هم حسابی پای کار آمده است. سازمان انرژی اتمی هم به سهم خود با موافقت برای سفر گروسی و توافق با آژانس، سنگ‌بنای این پوست‌اندازی را گذاشت و به ‌دنبال آن هم سفر شمخانی به پکن و مذاکرات پنج‌روزه نهایتا به ازسرگیری مناسبات  تهران - ریاض  منجر شد. به تبع این اتفاق، طیفی از کشورهای منطقه‌ای و فرامطقه‌ای هم از تمایلشان برای احیای روابط با ایران گفتند؛ بحرین، مالدیو، لیبی، مصر، اردن و... هم‌اکنون سعی دارند به شکل جدی‌تری در مسیر طی‌شده عربستان گام بردارند. افزون بر نهادها و ارگان‌های مذکور، هیئتی پارلمانی از سوی مجلس شورای اسلامی هم با حضور در منامه سعی در احیای روابط ایران و بحرین دارد.

ادامه مطلب
فصلی برای پایان نزاع
گشایش‌های سیاست خارجی منطقه‌ای تهران

فصلی برای پایان نزاع

از ظهر جمعه و با توافق تهران - ریاض برای احیای روابط دوجانبه اخبار مثبت درباره تلاش دیگر کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای ازسرگیری روابط با ایران منتشر می‌شود. به دنبال دیدار روز شنبه دو هیئت پارلمانی ایران و بحرین در منامه، برخی منابع خبری از انجام مذاکرات میان دو طرف برای احیای روابط خبر دادند. آن‌گونه که خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از منابع مطلع اعلام کرد در‌حال‌حاضر گفت‌وگوهای مهمی میان ایران و بحرین در سطح دوجانبه برای ازسرگیری روابط در حال انجام است.

ادامه مطلب
مساله قدیمی اختلافات مرزی
موضوعی که کشورهای عربی ده‌ها سال است دست به گریبانند

مساله قدیمی اختلافات مرزی

مشکل مرزها در جهان عرب قدیمی است و مربوط به زمان حاضر نیست، ولی نزدیک به هفت قرن است که تشدید شده و دو بعد اساسی دارد که یکی از آنها مربوط به مرزهای کشورهای عربی با یکدیگر است، دیگری به مرز با کشورهای خارجی مربوط است.

ادامه مطلب
اگر بوش و اوباما به پوتین واکنش نشان می دادند به اوکراین حمله می کرد؟
یازدهمین بخش از سلسله یادداشت های سرکیس نعوم در سال یازدهم

اگر بوش و اوباما به پوتین واکنش نشان می دادند به اوکراین حمله می کرد؟

سوال من در اینجا این است که آیا جورج بوش پسر بر سر جدایی دو منطقه از گرجستان و بعد از او، باراک اوباما بر سر جدایی دونباس و سپس کریمه "پالس" ندادند که او این گونه برداشت کرد که آنها با جدایی این سه منطقه موافقند؟ آیا این سبب نشد که روسیه و رئیس جمهورش پوتین به این باور برسند که امریکا توانایی رویارویی و پشتیبانی از متحدانش را ندارد یا تمایلی به انجام این کار ندارد، و این سبب شد در فوریه سال جاری جنگ اوکراین را شروع کند و تلویحا بگوید که می خواهد پیمان ناتو را از مرزهایش دور کند و همچنین آمادگی دارد دوباره جمهوری هایی که اسمشان اتحاد جماهیر شوروی بود را دوباره تحت تسلط خود بیاورد؟

ادامه مطلب
حل و فصل‌های بزرگ در افق
آیا جهان به نظام اقتصادی جدیدی نیاز دارد تا به صلح برسد؟

حل و فصل‌های بزرگ در افق

 تنش در یمن و مرزهای لبنان و اسرائیل به شکل روابط میان آمریکا و ایران ارتباط دارد. به این ترتیب که بلافاصله پس از امضای توافق هسته‌ای میان دو کشور این مسئله تاثیرات خود را بر اوضاع داخلی یمن و تنش میان لبنان و اسرائیل خواهد داشت و احتمالا بر بحران اقتصادی لبنان و چه بسا روابط میان سوریه و اسرائیل تیز تاثیر بگذارد؛ زیرا کشمکش در مذاکرات کنونی طبق اطلاعات به بیرون درز کرده فقط درخصوص توافق هسته‌ای نیست بلکه بر سر تعیین مناطق نفوذ ایران و آمریکا نیز است. 

ادامه مطلب
توهم اسرائیل از عادی سازی روابط با کشورهای عربی
هفتمین بخش از سلسله یادداشت های سرکیس نعوم در سال یازدهم

توهم اسرائیل از عادی سازی روابط با کشورهای عربی

آنچه اسرائیلی ها می گویند صرفا توهمات است. فقط عادی سازی روابط است. هدف مغرب از این کار تسلط بر صحرای غربی و تثبیت پادشاهی خود و اعمال استقلال خود بر آن است. هدف سودان خلاصی از تحریم ها و بدهی هایی است که زیر آنها کمر خم کرده است. هدف بحرین هم رسیدن به پول و سرمایه گذاری های مهم و عظیم و گسترده است. هدف امارات هم دستیابی به سلاح های پیشرفته از جمله جنگنده و همچنین تکنولوژی پیشرفته و گوناگون است. اما همه اینها صلح نیست، به صلح هم نمی رسد.

ادامه مطلب
خشکسالی و ستیز در خاورمیانه
زمین سوخته

خشکسالی و ستیز در خاورمیانه

دگرش های آب و هوایی تنها بخشی از ماجراست و به گفته بسیاری، دگرش های اقلیمی مسئول اصلی درگیری های منطقه ای نیست. دولت ها در خاورمیانه نیازهای اساسی مردم را به نفع خودشان مصادره می کنند و وقتی نوبت به انعطاف پذیری و حرکت به سمت انرژی های سبز می رسد، پا پس می کشند.

ادامه مطلب
دشواری های انتخابات ریاست جمهوری لیبی
تشدید اختلافات شرق و غرب

دشواری های انتخابات ریاست جمهوری لیبی

مصطفی هاشم، استاد علوم سیاسی در دانشگاه طرابلس می گوید: «رای دهندگان (در وضعیت فعلی) بسیار ناامید هستند. اختلافات اصلی شرق و غرب این است که هر یک از رهبران شرق و غرب سعی دارند با تاکید بر قبایل و مناطق خود، بخش بزرگتری از قدرت را کسب کنند.»

ادامه مطلب
راحت‌طلب‌هایی که از سوئیس می‌خواهند بحران خاورمیانه را حل کنند
یک معضل جدی در سازمان ملل

راحت‌طلب‌هایی که از سوئیس می‌خواهند بحران خاورمیانه را حل کنند

انتخاب بین سازمان مللی که در لیبی به خطر افتاده و سازمان مللی که در ژنو نباشد، نیست، بلکه بین سازمان مللی است که به طور مؤثر در صحنه لیبی درگیر است و سازمان مللی که مدعی مدیریت این بحران چند وجهی از سواحل دریاچه ژنو است. در حالی که انتخابات آینده لیبی دارای چنین اهمیت سیاسی است، مایه تاسف است که ملاحظات آسایش شخصی در استقرار فرستاده ویژه سازمان ملل برای آن کشور اولویت دارد.

ادامه مطلب
خیزش مردم سرخورده
معرفی کتاب

خیزش مردم سرخورده

علی موسوی خلخالی می نویسد: کتاب «خیزش مردم سرخورده» نوری از دریچه‌های مختلف بر جوامعی است که در همسایگی ما هستند، همسایگانی که با وجود مشترکات فرهنگی فراوان اطلاعات نسبتا کمی از آنها داریم اما می‌توانند نکات بسیاری را به ما بیاموزند؛ کشورهایی مثل مصر، تونس، لیبی و... در این کتاب تلاش شده‌است بهار عربی از جنبه‌های گوناگون دیده ‌شود. هم از نگاه خارجی و سیاست‌مداران خارج از جهان عرب که در بخش اول مطالبشان را می‌خوانید، هم از نگاه سیاست‌مداران فعال در جامعه عرب و هم از نگاه روشنفکران، نویسندگان و اندیشمندان عرب که هر کدام از دریچه ویژه خود و از بعدی که مورد اهتمامشان است، به تحولات نگاه کرده‌اند.

ادامه مطلب
برای ترکیه اگر لیبی نشد، اتیوپی مورد بعدی است
تلاش آنکارا برای نقش آفرینی در آفریقا

برای ترکیه اگر لیبی نشد، اتیوپی مورد بعدی است

دولت حزب عدالت و توسعه در حال ترمیم خروج احتمالی از لیبی با جبهه اتیوپی است. قدم ها باید با دقت بسیار برداشته شوند. استقبال از رهبر دولت موقت سودان در آنکارا و همچنین نخست وزیر اتیوپی نشان می دهد که دولت حزب عدالت و توسعه این بار برخلاف آنچه در لیبی انجام داد، با دقت بیشتری عمل کرده است.

ادامه مطلب
سرنوشت سوریه در دستان بشار اسد
چه آینده ای پیش روست

سرنوشت سوریه در دستان بشار اسد

رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بدون تردید نیروهایی که علیه بشار اسد در سوریه می جنگیدند جزء قرون وسطی ترین و خونخوارترین نیروهای قرن گذشته بودند و این مساله باید ذکر شود که در دوران جنگ سوریه تقریبا همه چیز از دست رفته بود و تروریست ها به نزدیکی کاخ بشار اسد نیز رسیده بودند، اما شجاعت قابل ستایش بشار اسد و همسرش و جانفشانی های مردم و ارتش سوریه منجر به این شد که ایران و روسیه نیز برای حمایت از وی وارد کارزار شوند و کشور سوریه به دام تروریست های داعش و جبهه النصره نیفتد و از این دیدگاه ایستادگی بشار اسد در برابر داعش و جبهه النصره بسیار ستودنی است و بدون تردید در تاریخ منطقه از این دیدگاه از وی بعنوان یک قهرمان یاد خواهد شد.

ادامه مطلب
سیف ‌الاسلام قذافی سودای ریاست جمهوری دارد
بازگشت قذافی ها به عرصه سیاست لیبی

سیف ‌الاسلام قذافی سودای ریاست جمهوری دارد

لیبیایی های شرکت کننده در انقلاب ۱۷ فوریه ۲۰۱۱ که رژیم قذافی را سرنگون کردند از این می ترسند که سیف الاسلام به محض رسیدن به مقام ریاست جمهوری از آنان انتقام بگیرد. بنابراین بعید است که به او اجازه دهند نامزد ریاست جمهوری آینده لیبی شود، اما احتمال ورود طرفداران قذافی به پارلمان بعدی وجود دارد. 

ادامه مطلب
مسئله بازسازی پس از جنگ های داخلی در خاورمیانه
پرسش‌هایی که بی‌پاسخ مانده‌اند

مسئله بازسازی پس از جنگ های داخلی در خاورمیانه

سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حتی کشورهای نفت‌خیزی مانند لیبی و عراق احتمالاً قادر نخواهند بود از ثروت خود برای یک‌روند بازسازی موثر بهره ببرند، مگر اینکه به سؤالات اساسی و نهادی بپردازند. این موارد شامل اطمینان از وحدت و یکپارچگی ارگان‌های متولی تولید نفت و مدیریت درآمد است. سطوح بالای فساد، چندپارگی امنیت و تداوم منازعه‌ها می‌تواند بسیار آسیب‌رسان باشد.

ادامه مطلب
روسیه و ترکیه، الگوی روابط در هم تنیده در جهانی پیچیده
دو کشوری که با پیچیدگی ها دنبال منافعشان هستند

روسیه و ترکیه، الگوی روابط در هم تنیده در جهانی پیچیده

روسیه و ترکیه به روابط پیچیده خود ادامه می دهند و در عین حال هرکدام از آنها فکر می کند می تواند منافع خود را در آینده در فرصتی مناسب به شکل بهتری تحقق بخشد حتی اگر به زیان طرف مقابل باشد. با این حال این پرسش باقی می ماند که این ریسک ها و محاسبات دشوار تا چه زمانی ادامه می یابد و دیگر بازیگران منطقه ای و بین المللی تا چه زمانی این مانورها را تحمل خواهند کرد؟

ادامه مطلب
چرا واشنگتن در خاورمیانه شکست می خورد؟ (بخش اول)
توهم آمریکایی برای تغییر نظام

چرا واشنگتن در خاورمیانه شکست می خورد؟ (بخش اول)

ایالات متحده از دهه ۱۹۵۰ به طور متوسط یک مرتبه در هر دهه سعی کرده دولت های مستقر در کشورهای خاورمیانه را برکنار کند. این کار را در رابطه با ایران، افغانستان (دو مرتبه)، عراق، مصر، لیبی و سوریه انجام داده است؛ فهرستی که تنها مواردی را شامل می شود که ایالات متحده با سیاست گذاری های خود هدف برکنار کردن رهبران یک کشور و تغییر نظام سیاسی را دنبال می کرده است. انگیزه مداخلات در هر یک از این کشورها و روش های آمریکا در قبال آنها بسیار متفاوت بوده: در برخی موارد از کودتا حمایت کرده، در موارد دیگر به کشوری حمله و آن را اشغال کرده، و در برخی دیگر به دیپلماسی، لفاظی ها و تحریم ها روی آورده است. با این حال، همه این تلاش ها یک وجه مشترک داشتند و آن، این است که به شکست انجامیدند.

ادامه مطلب
نقش پیچیده ترکیه در منطقه و جهان
سیاست های متناقضی که تفسیرهای گوناگون دارد

نقش پیچیده ترکیه در منطقه و جهان

محسن زاهدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در یک نگاه کلی به صحنه منطقه نقش ترکیه و تحرکاتش در منطقه کمی گیج کننده بنظر می رسد، داشتن ارتباط با رژیم صهیونیستی و حملات پر حرارت به امارات برای شروع همین روابط، خرید تجهیزات نظامی از روسیه و مذاکرات مداوم با آن کشور ونیز ایران در عین تداوم حمایت از داعش و دخالت در سوریه، تنش با یونان و اروپا و حفظ روابط قوی با آمریکا از جمله اجزای این نقش ظاهرا متناقض است.

ادامه مطلب
جاه طلبی های ترکیه در لیبی
یادداشت اختصاصی از سوریه

جاه طلبی های ترکیه در لیبی

عبدالله السامر در یادداشتی اختصاصی از سوریه برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تا زمانی که ترکیه در امور داخلی لیبی دخالت می کند نمی توان تصوری از پایان مسالمت آمیز و سریع جنگ طولانی داخلی لیبی که ۹ سال به درازا کشیده است، داشت. 

ادامه مطلب
امریکا باید به جنگ های نیابتی پایان دهد
لزوم تعریف دوباره روابط واشنگتن با پایتخت های عربی

امریکا باید به جنگ های نیابتی پایان دهد

شرکای امنیتی آمریکا در منطقه، بویژه پادشاهی های خلیج فارس، کاستی های رویکرد خودشان در جنگ نیابتی را دریافته اند. در پی سرنگونی برخی دولت های منطقه در بهار عربی، قطر، امارات و عربستان سعودی، ناپایداری منطقه را فرصتی دیدند تا به نفوذ بیشتری دست یابند و رژیم های مخالف خود را با رژیم های دلخواه جایگزین کنند. اما آنچه (از رویکرد نیابتی این دولت ها) حاصل شد، نه یک پیروزی سریع در سوریه و لیبی بلکه گیر افتادن دولت های عربی خلیج فارس در باتلاق هایی پیچیده بود بی آنکه امیدی به پیروزی باشد.

ادامه مطلب
چه شد ناگهان در لیبی برسر آتش بس توافق شد؟
زمینه های یک اتفاق

چه شد ناگهان در لیبی برسر آتش بس توافق شد؟

یوسف محتشمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به این دلایل و در تنگنا قرار گرفتن ترکیه در صحنه بین المللی برای ادامه جنگ در سرت و الجفره به نظر می رسد دولت وفاق ملی بهترین تصمیم را در انجام توافق آتش بس سراسری در تمام اراضی لیبی گرفته است.

ادامه مطلب
ایران امارات را مسئول تیرگی روابطش با عربستان می داند
سی و چهارمین بخش از سلسله یادداشت‌های جدید سرکیس نعوم

ایران امارات را مسئول تیرگی روابطش با عربستان می داند

مشکلات عربستان با ایران روشن است، همه می دانند چیست. اما درباره امارات متحده عربی، و به طور خاص ولیعهد آن، شیخ محمد بن زاید، او را مسئول تنش روابط عربستان با ایران و تلاش برای تیره تر کردن روابط می دانند.

ادامه مطلب
سیاست سراسر مخرب امارات در منطقه
کشوری که دوستی برای خود نگه نداشت

سیاست سراسر مخرب امارات در منطقه

کشور کوچک امارات می خواهد از یک سو نقش محوری در مسائل منطقه ای ایفا کند و از دیگر سو بقای خود را تضمین کند. چه بسا کودتای ناکامی که در سال ۲۰۱۱ در این کشور رخ داد، عامل اصلی در پیش گرفتن سیاست های کنونی باشد. امارات که برای عادی سازی روابط با اسرائیل جلوتر از دیگر کشورها گام بر می دارد این اعتقاد را دارد که این سیاست و همچنین جلب رضایت امپراتوری های پول، سیاست و رسانه بقایش را تضمین خواهد کرد. از همین رو امارات سیاست حمله به هرگونه تجمع منطقه ای و از سر راه برداشتن آن را برای تامین منافع کشورهای بزرگ و یا اسرائیل که می خواهد نقش اول را در منطقه ایفا کند، در پیش گرفته است.

ادامه مطلب
سیاست کجدار و مریز ایران در لیبی
تهران واقعا طرف کیست؟

سیاست کجدار و مریز ایران در لیبی

یران در خصوص لیبی موضع روشنی اتخاذ نکرده است و به هر طرف مناقشه در لیبی، آنچه را که دوست دارد بشنود می گوید. روشن است که ایران دیپلماتیک رفتار می کند زیرا وقتی روسیه و ترکیه هر کدام از یک طرف جنگ در لیبی حمایت می کنند، ایران نمی تواند در موضوع لیبی هم با ترکیه باشد هم با روسیه!

ادامه مطلب
امنیت اروپا، تحولات خاورمیانه و منافع روسیه
دومینو تکراری روابط تاریخی (بخش سوم)

امنیت اروپا، تحولات خاورمیانه و منافع روسیه

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اتحادیه اروپا در سال های اخیر در توسعه ابزارهای واقعی سعی داشته تا بتواند سیاست خارجی حساب شده و متوازنی را اجرا کند. البته در اینجا سوالاتی در مورد میزان تاثیر این سیاست ها در عرصه منطقه ای و بین المللی وجود دارد که وجهی از آن به نحوه مدیریت بحران ها و چالش های اختصاصی قاره سبز به ویژه در نحوه گذر از بحران های کرونا، مهاجرت غیرقانونی و مشکلات اقتصادی برمی گردد؛ امری که به مفهوم تمرکز بیشتر به سیاست داخلی است و موضوع مهم در این زمینه میزان توانمندی اتحادیه در شفاف سازی سیاست خارجی و نسبت استقلال رویکردها در موضوعات مهم بین المللی است.

ادامه مطلب
هراس کشورهای عربی از ائتلاف ایران و ترکیه در لیبی
دو قدرت بزرگ منطقه ای به هم نزدیک می شوند

هراس کشورهای عربی از ائتلاف ایران و ترکیه در لیبی

حتمالا به زودی ترکیه و ایران درباره تقسیم حوزه های نفوذ میان یکدیگر مذاکره خواهند کرد طوری که هر کدام امکان داشته باشد منافع خاص خود را بدون درگیری و کشمکش با دیگری پیگیری کند. در این راستا دو کشور مکمل یکدیگر در عرصه های مالی، نظامی، اطلاعاتی و نیازهای ایدئولوژیکی هستند.

ادامه مطلب
کشوری که به صحنه رقابت نفوذ تبدیل شده است
صلح لیبی دستاویز سودجویی قدرت های فرصت طلب

کشوری که به صحنه رقابت نفوذ تبدیل شده است

محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه یکی از جدی‌ترین بازیگران خارجی مداخله‌گر در صحنه لیبی است؛ این کشور از دولت وفاق ملی حمایت سیاسی، اقتصادی و تسلیحاتی می‌کند و پارلمان ترکیه در اوایل دی ماه سال ۱۳۹۸ اجازه مداخله نظامی و اعزام نیرو به طرابلس را نیز صادر کرد. کشورهای عربی مصر، امارات و عربستان نیز در کنار روسیه از دیگر بازیگران مهم عرصه سیاسی لیبی هستند و در سالهای اخیر در سطح رسانه‌ای و تسلیحاتی حمایت بی‌سابقه‌ای از خلیفه حفتر و سیطره وی بر شهر طرابلس داشته اند.

ادامه مطلب
چشم انداز رؤیای امپراتوری ترکیه در سال ۲۰۲۳
حاکمیت جهانی بر جهان اسلام و عرب آرزوی آنکاراست

چشم انداز رؤیای امپراتوری ترکیه در سال ۲۰۲۳

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاران ترکیه طی حدود ۲۰ سال اخیر (از سال ۲۰۰۲ و قدرت‌یابی حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان) بخش مهمی از سیاستگذاری‌های خود را در سخنان و نوشته‌های ظاهراً آکادمیک خود نشان داده‌اند. سیاستگذاران ارشد و رهبران ترکیه طی این دوره زمانی (۲۰۰۲ تاکنون) در کنار بسیاری سیاستگذاری‌های رسمی و آشکار دولت ترکیه، برخی سیاستگذاری‌های نهان و پشت‌پرده نیز داشته‌اند که بیشتر بر اصل قدرت‌یابی و گسترش قدرت نظامی و جغرافیایی این کشور در آسیای جنوب غربی استوار بوده است. سیاست‌های صلح‌جویانه و مسالمت‌آمیز در روابط خارجی با همسایگان و سیاست درهای باز در سیاستگذاری اقتصادی ترکیه موجب شد تا این کشور بتواند در قالب سیاست‌هایی چون تنش صفر با همسایگان در دهه اول حاکمیت حزب عدالت و توسعه، تنش با همسایگان خود مانند ایران، سوریه، عراق، یونان، روسیه و ... را کاهش داده و رویکردی تازه در تعاملات و روابط با همسایگان خود ایجاد کند. اما تمام این تلاش‌های ظاهراً تنش‌زدای ترکیه با همسایگان تنها تا سال ۲۰۱۰ دوام داشت و با آغاز تحولات سیاسی و اجتماعی در جهان عرب، چهره اصلی سیاستگذاران ارشد و رهبران ترکیه در قالب چرخش بزرگ در سیاست خارجی این کشور نمایان شد.

ادامه مطلب